1, 2. (a) En wach mane ma jomoko nyalo paro ni ok nyalre, to Muma nyisowa ang’o kuom wachno? (b) Ibrahim noyudo thuolo mane makende, to nikech ang’o?

 INYALO winjo nade ka Jachuech mar piny gi polo owachoni niya, “In osiepna”? Ji mang’eny nyalo paro ni mano en gima ok nyalre. Ginyalo penjore niya: Ere kaka dhano adhana nyalo bedo osiep Jehova Nyasaye? Kata kamano, Muma nyisowa ni wanyalo sudo machiegni gi Nyasaye.

² Ibrahim en achiel kuom joma ne gin osiepe Nyasaye. Jehova owuon noluongo Ibrahim ni ‘osiepne.’ (Isaya 41:8). Ibrahim nobedo machiegni gi Nyasaye nikech “noketo yie kuom Jehova.” (Jakobo 2:23) E kindewagi bende, Jehova manyo yore ma onyalo makogo osiep gi joma tiyone mondo onyisgi ni ‘oherogi.’ (Rapar mar Chik 10:15) Muma jiwowa kama: “Suduru machiegni gi Nyasaye to en bende nosud iru.” (Jakobo 4:8) Ndikono gwelowa mondo wasud machiegni gi Nyasaye kendo singonwa ni Nyasaye biro sudo machiegni kodwa.

3. Jehova gwelowa mondo watim ang’o, to osingo ni obiro timo ang’o ka watimo kaka onyisowa?

³ Jehova gwelowa mondo wasud machiegni kode. Oikore rwakowa kaka osiepene. Osingo ni ka wakawo okenge mowinjore mag sudo machiegni kode, en be obiro sudo machiegni kodwa. Timo mano nyalo miyo wayud gueth maduong’ ahinya, ma en bedo osiepe Jehova. (Ngeche 3:32) Bedo osiep ng’ato oriwo bedo gi winjruok machiegni kode e okang’ ma nyalo miyo inyise wecheni ma ling’ling’.​—Amos 3:7.

4. Osiep migeno en osiep ma chalo nade, to Jehova osenyiso nade ni en osiep ma kamano?

 ⁴ Be in-gi osiepni moro migeno minyalo nyiso wecheni ma ling’ling’. Ka en kamano, nyaka bed ni osiepnino dewi. Igene nikech osebedo komakore kodi e chal duto. Ka gimoro maber otimoreni, iwinjo ka morni medore sama inyise wachno. To kapo ni chandruok moro oyudi miwuoyo kode e wi wachno, iwinjo ka ifuong’ori. Onyalo ng’eyo gima chandi kata ka jomoko to ok ong’eyo. Jehova nyalo bedoni osiep ma kamano. Kisudo machiegni kode, ibiro yudo ni en osiep makende moheri kuom adier, ma dewi, kendo mong’eyo chal mari maber. (Zaburi 103:14; 1 Petro 5:7) Inyalo nyise gimoro amora manie chunyi nikech ing’eyo ni omakore chuth gi jogo momakore kode. (Zaburi 18:25) Kata kamano, wanyalo bedo osiepe Nyasaye mana nikech Nyasaye oyawonwa yo mar timo kamano.

5. Ang’o ma Jehova notimo mondo oyawnwa yo mar sudo machiegni kode?

⁵ Dine bed ni Nyasaye ok oyawonwa yo mar bedo osiepene, onge kaka dhano ma joricho ne nyalo sudo machiegni kode. (Zaburi 5:4) Jaote Paulo nondiko kama: “Nyasaye nyiso hera moherowago kama: ni ka ne pod wan joricho, Kristo ne othonwa.” (Jo-Rumi 5:8) Ee, Jehova notimo chenro mondo Yesu “ochiw ngimane owar ji mang’eny.” (Mathayo 20:28) Yie ma wan-go kuom rawarno miyo wanyalo sudo machiegni gi Nyasaye. Nikech Nyasaye “e ma nokwongo herowa,” noketonwa mise mar bedo osiepene.​—1 Johana 4:19.

6, 7. (a) Ang’o momiyo wanyalo ng’eyo Jehova? (b) Jehova osefwenyorenwa e yore mage?

⁶ Nitie okang’ machielo ma Jehova osekawo: Osenyisowa ni en ng’at chalo nade. Mondo ibed osiep ng’ato, nyaka ing’eye maber kendo iher kido ma en-go kod  kaka otimo gik moko. Omiyo, dine bed ni Jehova ok ofwenyorenwa, onge kaka ne wanyalo sudo machiegni kode. Kar pando kite, Nyasaye fwenyorenwa mondo wang’eye. (Isaya 45:19) E wi mano, Nyasaye fwenyore ne ji duto moriwo nyaka joma ji ochayo.​—Mathayo 11:25.

⁷ Ere kaka Jehova osefwenyorenwa? Yo achiel en kokalo kuom chuechne ma nyiso moko kuom kido ma en go kaka; teko mang’eny, riekone matut kod herane mogundho. (Jo-Rumi 1:20) Kata kamano, Jehova ok nyiswa kite mana kuom chuech kende. Osenyisowa weche mamoko e wiye kokalo kuom Muma.

8. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni Muma nyiso ni Jehova oherowa?

⁸ Yo ma ondikgo Muma nyisowa ni Jehova oherowa. Sama Muma wuoyo e wi Jehova otiyo gi weche mayot winjo, to mano nyiso kaka oherowa kendo odwaro ni wang’eye gadier. Gik ma wasomo e buk makendeni konyowa sudo machiegni kode. (Zaburi 1:1-3) We wane ane moko kuom yore mabeyo ma Jehova fwenyorenwago e Muma.

9. Moko kuom kido mag Nyasaye ma Muma wuoyo kuomgi achiel kachiel gin mage?

⁹ Nitie kuonde mang’eny e Muma ma wuoyo achiel kachiel e wi kido mag Nyasaye. Ne ane ranyisi moko. “Jehova ohero gima kare.” (Zaburi 37:28) “En gi teko mang’eny.” (Ayub 37:23) ‘Oherowa gi hera mosiko.’ (Jeremia 3:12) “Nyasaye riek.” (Ayub 9:4) En “Nyasaye mang’won kendo ma kecho ji, ma iye ok wang’ piyo, kendo mogundho gi hera mosiko kod adiera.” (Wuok 34:6) Jehova ‘ber, kendo oikore weyo ne ji richogi.’ (Zaburi 86:5) E wi mago duto, mana kaka ne osenyis e sula mokalo, nitie kido moro achiel maduong’ moloyo duto. Kidono en hera nimar “Nyasaye en hera.” (1 Johana 4:8) Donge paro matut  kuom kido mabeyogi miyi siso mar sudo machiegni gi Nyasaye?

10, 11. (a) En ang’o ma Jehova oketo e Muma ma konyowa neno maler kido ma en-go? (b) En ranyisi mane ma yudore e Muma ma konyowa neno kaka Nyasaye tiyo gi tekone?

¹⁰ E wi mano, nitie ranyisi moko e Muma ma nyiso kaka Jehova nonyiso kidogo. Ranyisigo konyowa goyo picha e pachwa mondo wane e yo maler kido mopogore opogore ma Nyasaye nigo. To mano konyowa sudo machiegni kode. Ne ane ranyisi achiel.

¹¹ Muma wacho ni Nyasaye “tekone ng’eny kendo lich miwuoro.” (Isaya 40:26) Kata kamano, neno kaka ne oreso Jo-Israel e Nam Makwar kendo ritogi kuom higni 40, konyowa neno tekone e yo maler moloyo. Tem ane paro kaka nam maduong’no barore nyadiriyo. Ji ma dirom 3,000,000 ng’ado nam kendo giwuotho e chuny nam ma koro en piny motwo, pi to ogingore bathe koni gi koni! (Wuok 14:21; 15:8) Ne ane kaka ne oritogi ka gin e thim. Nomiyogi pi kowuok e lwanda. Nomiyogi chiemo miluongo ni manna e yor hono. (Wuok 16:31; Kwan 20:11) Wechego nyiso ni Jehova nigi teko mang’eny kendo otiyo gi tekone mondo okony joge. Donge wamor ng’eyo ni sama walemo, lamowa dhi ne Nyasaye ma nigi teko ma en “kar bwokwa kendo en e tekowa, en e ma okonyowa e kinde mag chandruok”?​—Zaburi 46:1.

12. Ere kaka Jehova konyowa “neno” kaka ochalo e yo ma wanyalo winjo?

¹² Jehova, ma en Roho, osetimo gik mang’eny mondo  okonywa ng’eye maber. Nikech wan dhano, wanyalo mana neno gik minyalo ne. Kapo ni Nyasaye dine oleronwa kite kotiyo gi weche ma chuech mag roho e ma nyalo winjo, mano nyalo chalo gi lero ne ng’at ma nonyuol muofu kaka wengeni kata dendi chalo. Kar mano, Jehova konyowa “neno” kaka ochalo kuom tiyo gi weche ma wanyalo winjo tiendgi. Seche moko olero kaka ochalo kotiyo gi gik ma wang’eyo kata ranyisi ma wanyalo neno. Samoro Nyasaye wuoyo kuome owuon kopimre gi dhano. a

13. Bug Isaya 40:11 wacho ang’o e wi Jehova to mano miyo iwinjo nade?

¹³ Ne ane gima inyisowa e wi Jehova e bug Isaya 40:11: “Obiro rito rombene mana kaka jakwath. Obiro choko nyirombe gi bade, kendo obiro ting’ogi e kore.” E ndikoni, ipimo Jehova gi jakwath ma ting’o nyirombene “gi bade.” Mano nyiso kaka Nyasaye nigi nyalo mar rito kendo tego joge moriwo joma yomyom. Sama omakowa gi bade man gi teko, ok waluor nikech ka wamakore kode chuth, ok obi weyowa ngang’. (Jo-Rumi 8:38, 39) Jakwath Maduong’no ting’o nyirombene “e kore” e yor ranyisi, mana kaka jakwath e kinde machon ne ting’o nyarombo ma eka oa nyuol e nangane. Omiyo, wan gadier ni Jehova oherowa kendo odewowa ahinya. To mano miyo wagombo bedo machiegni kode.

14. Ang’o momiyo inyalo wach ni Yesu e ma Jehova osefwenyorenwago e yo maberie mogik?

¹⁴ E Muma, Jehova fwenyorenwa kokalo kuom Wuode mohero ma en Yesu. Yesu kende e ma ne nyalo leronwa  e yo maberie mogik paro ma Nyasaye nigo gi kaka owinjo. Mano en nikech Wuod Nyasaye makayono nodak gi Wuon mare ka ne pok ochue gimoro amora, gibed manie polo kata manie piny. (Jo-Kolosai 1:15) Yesu nong’eyo Jehova e yo matut. Mano e momiyo nonyalo wacho niya: “Onge ng’at mong’eyo Wuoyi mak mana Wuoro. Bende, onge ng’at mong’eyo Wuoro, mak mana Wuoyi kod ng’at ma Wuoyi dwaro elone.” (Luka 10:22) Ka ne Yesu nie piny, noelo kata nonyiso kido mag Wuon mare e yore ariyo madongo.

15, 16. Gin yore ariyo mage ma ne Yesu oelonwago Wuon mare?

¹⁵ Mokwongo, puonj mag Yesu konyowa ng’eyo Wuon mare. Yesu ne olero kido mag Jehova kotiyo gi weche ma mulo chunywa. Kuom ranyisi, mondo onyis kaka Jehova en Nyasaye mang’won ma rwako joricho moloko chunygi, Yesu ne opimo Jehova gi wuoro moro ma ne oweyo ne wuode richone. Ka ne wuodeno oduogo, wuon mare noringo ma oromone, okwake, kendo onyodhe. (Luka 15:11-24) Yesu bende ne onyiso ni  Jehova ‘ywayo’ joma chunygi ni kare nikech ohero ng’ato ka ng’ato kuomgi. (Johana 6:44) Nyasaye ong’eyo kata mana sama oyundi matin olwar piny. Mano e momiyo Yesu nowacho niya: “Kik uluor; un nengou duong’ ahinya moloyo oyundi mang’eny.” (Mathayo 10:29, 31) Donge dwaher sudo machiegni gi Nyasaye ma dewowa kamano?

¹⁶ Mar ariyo, ranyisi ma ne Yesu oketo konyowa ng’eyo kido mag Jehova. Yesu ne oluwo ranyisi mar Wuon mare e yo maber chuth ma ne nyalo miyo owach niya: “Ng’at ma osenena, oseneno Wuoro bende.” (Johana 14:9) Omiyo, sama wasomo weche moko e wi Yesu e buge mag Injili moriwo kaka ne owinjo kod kaka ne otimo ne ji, chalo mana ka gima waneno Nyasaye owuon. Kuom adier, onge yo maberie moloyo ma Jehova ne nyalo fwenyonwago kido mage moloyo tiyo gi Yesu. Ang’o momiyo wanyalo wacho kamano?

17. Chiw ane ranyisi ma konyowa neno gima Jehova osetimo mondo omi wang’e kido mage.

¹⁷ Wawach ni idwaro lero ne osiepni tiend bedo mang’won. Donge siemo ne osiepnino ng’ama ng’won nyalo konye ng’eyo tiend ng’wono e yo maber moloyo mana nyise gi dhok tiend bedo mang’won? Jehova osetimo gima chalo kamano mondo okonywa ng’eyo ni en ng’at ma chalo nade. Mopogore gi leronwa kido mage, omiyowa ranyisi mar Wuode mondo okonywa neno kaka onyiso kidogo. Kido mag Jehova nenore e gik ma Yesu ne otimo. Kokalo kuom weche ma buge Injili nyisowa e wi Yesu, chalo ka gima Jehova wachonwa niya: “Mano e kaka achalo.” Muma nyisowa ni Yesu ne nigi kido mage kane en e piny?

18. Ere kaka Yesu notiyo gi tekone, ere kaka noluwo tim makare, kendo ere kaka nonyiso rieko?

¹⁸ Yesu ne onyiso e yo maber ahinya kido ang’wen madongo mag Nyasaye. Yesu ne nigi teko e wi tuoche, kech, kata  mana tho. Kata kamano, mopogore gi dhano ma tiyo gi tekogi e yo marach mana mondo gikonyrego giwegi, Yesu to ne ok otiyo gi tekone mar timo honni mondo okonyrego owuon kata mondo ohinygo jomoko. (Mathayo 4:2-4) Ne ohero tim makare. Ne owinjo marach ka noneno ka jolok ohala kwalo ji. (Mathayo 21:12, 13) Ne ok obuon joma odhier kata joma ne piny odiyo, to ne okonyogi mondo ‘ginwang’ yueyo.’ (Mathayo 11:4, 5, 28-30) Yesu ma ne en “ng’at maduong’ moloyo Solomon,” ne opuonjo gi rieko matamre gi nono. (Mathayo 12:42) Kata kamano, Yesu ne ok osungo riekono konyisorego. Puonjne ne chopo e chuny ji duto nikech ne gin puonj ma winjo tiendgi yot kendo minyalo tigo e ngima mapile.

19, 20. (a) Yesu noketo ranyisi makende mar nyiso hera e yore mage? (b) Ang’o monego waket e pachwa sama wasomo kendo waparo matut e wi ranyisi ma ne Yesu oketo?

¹⁹ Yesu ne oketo ranyisi maber ahinya e nyiso hera. E kinde duto ma ne otiyo ne Nyasaye e piny, Yesu nonyiso hera e yore mang’eny moriwo dewo ji kod kechogi. Ne owinjo malit ka noneno ka ji chandore kendo mano ne omiyo okawo okang’ nyading’eny mar konyo ji. (Mathayo 14:14) Kata obedo ni ne ochango joma tuo kendo ne omiyo joma odenyo chiemo, Yesu ne okecho ji e yo moro maduong’ moloyo. Ne okonyo ji ng’eyo adiera e wi Pinyruodh Nyasaye ma ne dhi kelo gueth mosiko ne oganda dhano. Ne okonyogi hero kendo rwako adiera mag Pinyruodhno. (Mariko 6:34; Luka 4:43) To moloyo duto, Yesu ne onyiso hera kuom chiwo ngimane ne dhano duto.​—Johana 15:13.

²⁰ Nikech Yesu nohero ji kendo ne odewogi, ji duto ne mor dhi ire bed ni ne gin jo higni adi kata ne giwuok e oganda mane. (Mariko 10:13-16) Kata kamano, sama wasomo kendo paro matut e wi ranyisi ma ne Yesu oketo, onego wang’e ni ngima Yesu nyisowa maler kit Wuon mare.​—Jo-Hibrania 1:3.

21, 22. Manyo Jehova oriwo timo ang’o, to yo ma olosgo bugni nyalo konyowa timo kamano e yo mane?

²¹ Jehova dwaro ni wasud machiegni kode. Mano e momiyo onyisowa maler kido mage e Muma. To komachielo, Nyasaye ok chunwa bedo gi winjruok maber kode. Kata kamano, nikech Muma jiwowa mondo ‘wadwar Jehova ka pod kinde nitie minyalo yudego,’ mano nyiso ni ting’ mar manyo Jehova en marwa. (Isaya 55:6) Manyo Jehova oriwo puonjruok Muma mondo wang’e kido mage kod yorene. Buk ma koro isomoni ogo mondo okonyi timo mano.

²² Ibiro neno ni opog bugni e kidienje ang’wen, chakre Kare Mokwongo nyaka mar Ang’wen. Kidieny ka kidieny wuoyo e wi kido achiel maduong’ kuom kido ang’wen madongo ma Jehova nigo ma gin teko, tim makare, rieko, kod hera. Moro ka moro kuom kidienjego chako gi sula ma lero e yo machuok kido mibiro wuo kuome e kidienyno. Kae to, sula mang’eny ma luwo mano lero kaka Jehova nyiso kidono e yore mopogore opogore. Bang’ sulago, nitie sula ma lero kaka Yesu nonyiso kidono, to sula mogik e kidieny ka kidieny nyiso kaka wan be wanyalo nyiso kidono e ngimawa.

23, 24. (a) Ler ane gimomiyo oket sanduk ma wiye wacho ni “Penjo ma Wanyalo Paro Kuomgi Matut.” (b) Ere kaka paro matut konyowa sudo machiegni gi Nyasaye?

 ²³ Kochakore gi sulani, nitie sanduk ma wiye wacho ni “Penjo ma Wanyalo Paro Kuomgi Matut.” Kuom ranyisi, ne ane  sanduk manie ite mar 24. Ndiko kod penjo moketi ok gin mag nwoyo weche madongo ma yudore e sulano. Kar mano, oketgi mondo gikonyi paro matut kuom weche mamoko motudore gi wich miwuoyoe. Ere kaka inyalo tiyo gi sandugno e yo maber? Som adimba moro ka moro kuom ndiko moketi. Kae to, non penjo manie bath ndikogo. Par matut e wi dwoko mag penjogo. Inyalo timo nonro momedore e wi wechego. Penjri ane weche momedore kaka: ‘Wechegi puonja ang’o e wi Jehova? Wechegi konya nade e ngimana? Ere kaka anyalo tiyo gi wechegi e konyo jomoko?’

²⁴ Paro matut e yo ma kamano biro konyowa dhi nyime sudo machiegni gi Jehova. Ang’o momiyo wawacho kamano? Muma nyisowa ni gik ma waparo kuomgi matut chiko kaka chunywa biro bedo. (Zaburi 19:14) Ka waparo matut e wi gik ma wapuonjore e wi Nyasaye, wechego donjo e chunywa kendo gichiko kaka waparo, gichiko kaka wawinjo, kendo gikone gimiyo wakawo okang’ ma dwarore. Hera ma waherogo Nyasaye medore, kendo herano miyo wagombo timo gik ma moro Nyasaye nimar wakawe kaka Osiepwa ma wageno chuth. (1 Johana 5:3) Mondo wabed gi winjruok ma kamano gi Jehova, nyaka wakwong wang’e kido mage kod yorene. Kata kamano, we wakwong wawuo e wi ler mar Nyasaye ma en kido ma miyo wagombo sudo machiegni kode.