NYATHI mayom dwaro rit makende nikech gimoro amora nyalo hinye. Sama ne onyuolwa, jonyuolwa e ma ne ritowa kendo ne wagenogi ahinya. Ka ne wapuonjore wuotho, ne wajaromo gi joma dongo ma ne chalonwa mana gohinga. Joma kamago ne miyo wabedo maluor to moloyo sama waonge but jonyuolwa. Kata kamano, ne wawinjo ka chunywa okuwe sama wamako lwet wuonwa kata minwa.

Ka ne watindo, ne wageno ahinya jonyuolwa nikech ne giherowa kendo ne gijiwowa ahinya. Bang’ fwenyo ni jonyuolwa oherowa, ne wawinjo ka wan jochir ahinya. Ka ne ginyisowa ni gimor gi gik mabeyo ma ne watimo, mano nomiyo watimo dongruok.

Mosmos ka ne wadongo, ne wayudo osiepe ma bende nokonyowa loyo luoro ma ne wanyalo bedogo kwatindo. Ne wajowinjo maber ka wan kodgi, kendo kata ka wan e skul ne ok waluor bedo e kind nyithindo wetewa.

Mago e weche ma lero kaka ngimawa ne chalo ka ne watindo. Nyithindo manok e ma nigi osiepe man machiegni kodgi. Thothgi to ok yud thuolo mar bedo machiegni gi jonyuolgi. Nyako moro miluongo ni Melissa * wacho niya: “Samoro amora ma aneno piche mag joot katimo gik moko kanyachiel to aparora kama, ‘Ma dine awinjie kamano ka pod ne an nyako matin.’” Nyalo bedo ni in be iwinjoga kamano.

Nyalo bedo ni ne ichako bedo ng’at maluor luor ka ne idongo. Samoro joma ne idakgo ne ok dewi gadier kendo ne ok gijiwi ahinya. Seche moko inyalo paro kaka jonyuolni nohero dhawo e kindgi mochopo kama kendgi okethore, nyalo bedo ni samoro iparoga ni in e ma nimiyo kendgino okethore. Kata samoro inyalo paro kaka achiel kuom jonyuolni nohero yanyi kata goyi to mano nyalo bedo ni nokeloni lit ahinya.

Nyithindo mopon e chal ma kamago timoga ang’o? Moko chakoga tiyo gi yedhe mamero, kata madho kong’o mokalo tong’ kapod gin rowere. Moko to donjo e grube mag njore nikech joma nie grubego oyie kodgi kendo orwakogi. Rowere mopon e chal ma kamago nyalo donjo e weche mag kisera mondo giyudie ng’at ma dewogi gadier. Kata kamano, osiep mag kiserago kinde mathoth ok sikga, kendo sama osiep ma kamano orumo to ng’ato bedo gi parruok kendo owinjo ka oluor luor ahinya.

Kata obedo ni rowere mamoko ma nopon e chal ma kamago ok donj e timbe marichogo, podi ginyalo dongo ka giwinjo ka gin joma nono ahinya. Nyako  moro miluongo ni Ana wacho kama: “Minwa nohero wachona kinde duto ni an ng’at ma nono ahinya, omiyo ne an gadier chuth ni an ng’at ma nono. Ok apar ka nitie kinde moro amora ma nopwoya kuom gimaber ma ne atimo, kata nyiso ni ohera.”

Yo ma ng’ato ne opon-go en mana achiel kuom gik ma nyalo miyo obed maluor luor. Gik mamoko ma nyalo miyo ng’ato obed maluor luor kendo obed gi parruok gin kaka, sama kend mare okethore, pek ma bedoe sama ng’ato oti, kata kaka jomamoko nenogi. Kata bedni en ang’o, gigo nyalo miyo ng’ato obed ma onge gi mor kendo ginyalo ketho winjruok marwa gi jomoko. Wanyalo timo ang’o mondo waked gi parruok ma kamago?

Ber ng’eyo ni wanyalo yudo kony. Nyasaye oikore kendo ogombo ahinya konyowa.

Kokalo kuom janabi Isaya, Nyasaye nowacho kama: “We ng’eng’, ni kech an Nyasachi: anamii teko; ee, nakonyi; ee, nasiri gi lueta marachwich, an matimo kare.” (Isaiah 41:10, 13) Donge en wach ma jiwo chuny ahinya kwaparo ni Nyasaye oikore sirowa gi luete! Onge tiende bedo gi parruok!

Muma wuoyo kuom jotich Nyasaye machon ma ne nigi parruok ahinya, kata kamano bang’e ne gipuonjore geno kuom Nyasaye mondo oritgi kendo oresgi. Hanna, min Samuel nokawore ka dhako ma nono, nikech ne ok onyal nyuol. Kinde mang’eny ne ijare nikech ne en migumba. Mano ne mono Hanna chiemo kendo nosiko koywak. (1 Samuel 1:6, 8) Kata kamano, bang’ ka nosenyiso Nyasaye gima ne nie chunye, wang’e ne ok ochako obedo gi kuyo kendo.—1 Samuel 1:18.

Kinde moko Daudi ma jandik-zaburi ne parore ahinya kendo nobedo maluor. Kuom higni mang’eny, Ruoth Saulo ne manye mondo onege. Daudi notony nyadinwoya kidwaro nege, kendo nitie seche ma nowinjo ka gima chandruogene ohewe. (Zaburi 55:3-5; 69:1) Kata obedo ni nokalo e mago duto, nondiko kama: “Anapielra piny kendo nindo notera bende kakwe: Nimar in, Jehova, in kendi imiya dak kar kuwe maber.”—Zaburi 4:8.

Hanna gi Daudi nonyiso Jehova gik ma ne chando chunygi, kendo Jehova nosirogi. (Zaburi 55:22) Wanyalo timo kamano nade e kindegi?

1. Gen Jehova kaka Wuoro.

Yesu nojiwowa ni wang’e Wuon-gi ma en “Nyasaye makende mar adier.” (Johana 17:3) Jaote Paulo nowacho kama: “Ok obor gi ng’ato ka ng’ato kuomwa.” (Tich Joote 17:27) Jakobo to nondiko niya: “Suduru machiegni gi Nyasaye to en bende nosud iru.”—Jakobo 4:8.

Achiel kuom yore madongo ma nyalo konyowa weyo bedo gi parruok en ng’eyo ni wan gi Wuonwa me polo moherowa kendo moikore konyowa kinde duto. En adier ni nyalo kawo kinde mondo wabed gadier kuom mano, kata kamano ji mang’eny osefwenyo ni timo kamano en gima konyo ahinya. Caroline wacho kama: “Ka ne achako neno Jehova kaka Wuonwa, mano nokonya nikech koro ne an gi ng’ato ma nanyalo nyiso gik manie chunya. Ne awinjo ka agonyora ahinya!”

Rachel to wacho kama: “Jehova e ma nomiyo abedo ma onge gi luoro ka ne adong’ kenda ma onge jonyuolna. Ne anyalo wuoyo kode kendo kwaye mondo okonya loyo chandruogena. To kuom adier nokonya ahinya.” *

2. Bed e kind joma ohero Nyasaye.

Yesu nopuonjo jopuonjrene ni gibed kaka owete gi nyimine. Nowachonegi niya: “Uduto un owete.” (Mathayo 23:8) Nodwaro ni jopuonjrene obed gi hera e kindgi mondo bang’e gibed oganda maduong’ mohero Nyasaye.—Mathayo 12:48-50; Johana 13:35.

Kanyakla mag Joneno mag Jehova timoga kinda ahinya e nyiso ni gidewo ji gadier kendo gichiwo hoch ma dwarore kuom joma ohero Nyasaye. (Jo-Hibrania 10:24, 25) Ng’eny ji osefwenyo ni chokruogewa inyalo pim gi yath moro miwiro mondo ochang adhonde manie chuny.

Eva wacho kama: “Nyaminwa moro nobedo osiepna makende e kanyaklawa kendo nong’eyo lit kod kuyo ma ne an-go. Ne ojachikona ite sama awuoyo, nosomonaga Muma, kendo nolemo koda. Ne otemo ahinya mondo ane ni ok an kenda. Nokonya mondo abed ng’at ma wacho gik ma ne chanda kendo mano nomiyo chunya odong’ ka ni thuolo. Sani koro asechako loyo luoro kod parruok ma ne an-go nikech kony ma ne omiya.” Rachel to wacho kama: “Ne ayudo joma nanyalo luongo ni ‘mama kod baba,’ e kanyaklawa. Ne gimiyo aweyo bedo maluor luor kendo ne awinjo ni gihera gadier.”

 3. Nyis jomoko hera kod ng’wono.

Nyiso jomoko hera gi ng’wono nyalo tego osiep manie kindwa kodgi. Yesu nowacho kama: “Chiwo kelo mor mogundho moloyo kawo.” (Tich Joote 20:35) Kendo ibiro fwenyo ni kaka imedo nyiso jomoko hera, e kaka gin bende gibiro heri ahinya. Yesu nonyiso jopuonjrene niya: “Beduru jochiwo, to ji biro chiwonu.”—Luka 6:38.

Sama wahero jomoko to gin bende giherowa, mano konyowa loyo luoro. Mana kaka Muma wacho ni, “hera ok rem ngang’.” (1 Jo-Korintho 13:8) Maria wacho kama: “Ang’eyo ni gik ma ok kare ma samoro aparoga kuoma ok gin adier. Gima konyaga loyo paro ma ok karego en konyo jomoko kendo weyo keto pacha kuom wechega awuon. Sama atimo gimoro maber ne jomoko awinjoga ka an gi chuny mokuwe ahinya.”

Okenge monyis malogo nyalo kawo thuolo malach mondo gikony ng’ato owe bedo gi parruok kod luoro. Kata kamano, podi ginyalo konyo kama duong’ ahinya ka ng’ato oluwogi. Caroline wacho kama: “Podi awinjoga ka aluor luor. Kata kamano, sani to ok anera ka ng’at ma nono. Ang’eyo ni Nyasaye dewa gadier, kendo an gi osiepena mathoth ma konyaga loyo luoro kod parruok.” Rachel bende winjoga kamano, owacho kama: “Kinde ka kinde ajabedoga gi kuyo. Kata kamano, Jokristo wetena konyaga gi paro mabeyo mondo ane gik moko e yo mowinjore. To e wi mano, an gi Wuora me polo ma awuoyogo pile ka pile. Mano e gima osekonya ahinya.”

Podi nitie kony mosiko. Muma wuoyo kuom piny manyien ma biro, ma ng’ato ka ng’ato ok bi bedo gi luoro kod parruok. Wach Nyasaye singonwa kama: “Ginibed piny ng’ato ka ng’ato e tiend yadhe mar mzabibu kendo e tiend ng’ope; kendo onge ng’a ma nobwoggi.” (Mika 4:4) E kindego, onge ng’at ma biro miyo waluor, kata hinyowa. Kendo “wi ji nowil” gi weche malit ma ne gikaloe. (Isaiah 65:17, 25) Nyasaye kod Wuode Kristo Yesu, biro chungo ne ji gik “makare.” To mano biro miyo ‘chuny ji obed gi kuwe kod geno ndalo duto.’—Isaiah 32:17.