1. Isaya nokoro wach mane e wi Yesu, to ang’o momiyo wachno jiwowa?

WECHE ma janabi Isaya nokoro e wi Ruodhwa Yesu Kristo jiwowa kendo duogo chunywa. Isaya nokoro ni Yesu ‘ok nong’ad bura kogeno gima wang’e neno, kata kwero ji kogeno gima ite winjo.’ Kar mano, “nong’ad buch jochan gi tim makare.” (Isa. 11:3, 4) Ang’o momiyo wachno jiwowa? En nikech sani wadak e piny mopong’ gi joma dewo mana joma gihero kende. Waduto wagombo dak e bwo Jang’ad-bura ma biro tayowa ma ok ong’adonwa bura kong’iyo mana kaka wanenore gi oko!

2. En ang’o ma Yesu nowacho ni watim, to wadwaro nono ang’o e sulani?

² Pile ka pile wang’adoga ne jowetewa bura. To nikech wan dhano morem, ok wanyal ng’ado bura e yo makare kaka Yesu. Thothne, wan wang’ado ne ji bura ka luwore gi kaka ginenore gi oko. Kata kamano, ka ne Yesu ni e piny ka, nowacho kama: “Weuru ng’ado bura gi kaka uneno ng’ato gi oko, to ng’aduru bura makare.” (Joh. 7:24) Nenore maler ni Yesu dwaro ni waluw ranyisine sama wang’ado ne ji bura. E sulani, wadwa nono  weche moko adek ma miyoga ji ng’ado ne jomamoko bura ka luwore gi kaka ginenore gi oko. Gigo gin: Oganda ma ng’ato ae, mwandu ma en-go, kod hike. E moro ka moro kuom wechego, wabiro neno ranyisi maber ma Yesu noketonwa monego waluw.

3, 4. (a) Ang’o ma nomiyo Petro oloko pache e yo ma nonenogo joma ok Jo-Yahudi? (Ne picha ma ni e chak sulani.) (b) En adiera mane ma Jehova nokonyo Petro mondo ong’e?

³ Tem ane paro gik ma ne dhi nyime e chuny jaote Petro ka ne oluonge mondo odhi Kaisaria e od Kornelio ma ne ok en Ja-Yahudi. (Tich 10:17-29) Petro nopon kong’eyo ni joma ok Jo-Yahudi ne gin joma ok ler, ma en paro ma Jo-Yahudi duto ne nigo. Kata kamano, nitie gik ma notimore e ngima Petro ma nomiyo oloko pache. Kuom ranyisi, nitie fweny moro ma nobirone. (Tich 10:9-16) Ang’o ma noneno e fwenyno? Noneno gimoro ma chal gi nanga ma noting’o le ma ok ler kiketo e nyime, kae to dwol moro noa e polo ka nyise niya: “A malo Petro, yang’gi kendo icham!” Petro notamore nyadidek. Dwol ma ne oa e polono nokwere nyadidek ni ‘owe luongo gik ma Nyasaye osepwodho ni gik ma ok ler.’ Ka ne pache oduogo bang’ neno fwenyno, nowuoro ahinya gima dwolno ne temo nyise. Mana gi e sechego, joma Kornelio nooro ire nochopo. Ka ne roho maler okonye fwenyo gima nonego otim, nodhi gi jogo nyaka e od Kornelio.

⁴ Ka di ne Petro bed gi paro ma ok owinjore kuom Kornelio mana nikech ne ok en Ja-Yahudi, di ne ok odonjo e od Kornelio. Jo-Yahudi ne ok donjga ngang’ e ute joma ne wuok e ogendni mamoko. Ang’o momiyo Petro to nodonjo e od Kornelio? Fweny ma noneno kod kaka roho maler nokonye nomulo chunye ahinya. Bang’ winjo gik moko duto ma Kornelio nonyise, roho maler notaye mowacho niya: “Koro ang’eyo gadier ni Nyasaye ok buon ng’ato ang’ata, to ei oganda moro amora, ng’at moluore kendo ma timo gik makare, oyiego.” (Tich 10:34, 35) To mano kaka Petro nopuonjore wach manyien, ni ok onego obuon ng’ato ang’ata! Ere kaka adiera ma Petro nopuonjoreno ne dhi mulo Jokristo duto?

5. (a) En ang’o ma Jehova dwaro ni Jokristo duto ong’e? (b) En kido mane ma pod wanyalo bedogo e chunywa kata ka wasepuonjore adiera?

⁵ Kokalo kuom Petro, Jehova ne okonyo Jokristo duto mondo ong’e ni en Nyasaye mohero ji duto. Ok oher ng’ato mana nikech kaka pien dend ng’atno chalo, oganda moae, pinygi, kata dhok ma owacho. Orwako ng’ato ang’ata moluore kendo ma timo gik makare. (Gal. 3:26-28; Fwe. 7:9, 10) Onge kiawa ni in be iyie gi wachno. To nade ka nidongo e alwora ma ji ochayoe joma a kuonde mamoko? Samoro inyalo neno ni in ihero ji te ma ok idewo kuma giae, to kare gie chunyi ma iye nitie kaka ibuono ji. Kata mana Petro ma Jehova notiyogo e chiwo puonj maduong’no bang’e nonyiso kido marachno kendo. (Gal. 2:11-14) Ere kaka wanyalo luwo weche ma Yesu nowacho ni kik wang’ad ne ji bura ka luwore gi kaka ginenore gi oko?

6. (a) Ang’o ma nyalo konyowa mondo wagol achaya moko ma pod nyalo bedo ni opondo e chunywa? (b) Ripot ma owadwa moro nondiko ne ofis e wi owadwa machielo noelo wach mane?

⁶ Dwarore ni wanonre maber gi Wach Nyasaye mondo wane ka di po ni pod wan gi achaya moko e chunywa. (Zab. 119:105) Seche moko nyalo dwarore ni wayie mondo jomamoko okonywa sama gineno ka watimo gik ma nyiso ni wan gi achaya moko e  chunywa, kata ka wan wawegi pok wafwenyo. (Gal. 2:11, 14) Nyalo bedo ni kido marachno opondo e i chunywa. Ne ane ranyisi mar owadwa moro ma nondiko ne ofis ripot maber e wi owadwa moro gi chiege ma ne tiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto. Dichwo ne wuok e oganda moro matin ma ne ji ochayo ahinya. Owadwa ma ne ndiko ripodno ne ok ong’eyo ni kare en be nitie kaka nochayo jo ogandano. E ripodeno, nopwoyo dichwono ndi, kata kamano, nitie gima nomedo tung’ ma ne ok ber ahinya. Nowacho kama: “Kata obedo ni oa e oganda ma ji gin apuothe, yo motimogo gik moko kod kit ngimane konyo ji ng’eyo ni ok ochuno ni ji duto ma a e ogandano obed joma olil kendo apuothe ka jowetene.” Be wechego ofwenyoni gimoro? Bed ni wan gi migawo mane kata lony mane, pod nyaka wasik ka wanonore mondo wane ka di po ni achaya moko pod opondo e chunywa, kendo watim lokruok ma dwarore. Bende, onego wayie mondo jomamoko okonywa sama gineno nyawo ma kamano kuomwa. Ang’o machielo ma wanyalo timo?

7. Ere kaka wanyalo nyiso ni wayawo chunywa malach?

⁷ Ka wayawo chunywa malach, wabiro hero jomamoko kar chayogi. (2 Kor. 6:11-13) Be dibed ni ihero mako osiep mana gi joma a e ogandau, pinyu, kata ma wacho dhou kende? Ka en kamano, to kare dwarore ni imed yawo chunyi mondo irwak jomamoko. Donge nyalo bedo maber ka igwelo joma wuok e ogendni mamoko mondo idhi kodgi e tij lendo kata ichiem kodgi e odi? (Tich 16:14, 15) Ka itimo kamano, ibiro hero jogo mi achaya duto ma in-go e chunyi lokre hera lilo. Kata kamano, pod nitie weche mamoko ma bende nyalo miyo wabed gi paro ma ok owinjore e wi jomamoko. Koro wawuo ane kuom mwandu.

8. Ka luwore gi Tim Jo-Lawi 19:15, ere kaka mwandu ng’ato kata dhier ma en-go nyalo chocho yo ma wanenego?

⁸ Gima chielo ma nyalo miyo wane jomamoko e yo ma ok owinjore en mwandu ma gin-go kata ma giongego. Ndiko wacho kama: “Kik ing’ad bura e yo ma ok kare. Kik idog ne jachan e bura mana nikech ojachan, kata dok ne jamwandu mana nikech ojamwandu. Ng’ad ne wadu bura kare kichung’ e adiera.” (Lawi 19:15, NW) To ere kaka mwandu ng’ato kata dhier ma en-go nyalo chocho yo ma wanenego?

9. En wach mane madier ma Solomon nondiko, to mano puonjowa ang’o?

⁹ Roho maler notayo Solomon mondo ondik wach moro madier ma timore e ngima dhano morem. Nowacho e Ngeche 14:20 kama: “Ng’a ma jachan, kata jabute osin kode; to jamoko ni gi osiepe mathoth.” Ndikono puonjowa ang’o? Ka ok watang’, wanyalo chako mako osiep gi owete gi nyimine momewo, to modhier to wajwang’o. Ang’o momiyo ok ber mako osiep gi ng’ato mana nikech mwandu ma en-go?

10. En tim mane marach ma Jakobo nowuoye?

¹⁰ Ka wachako hero owete moko e kanyakla mana nikech mwandu ma gin-go, mano nyalo chako kelo pogruok e kanyakla. Jakobo nowacho ni tim ma kamano ne kelo pogruok e kanyakla mar Jokristo mokwongo. (Som Jakobo 2:1-4.) Nyaka wasik ka watang’ mondo kik timno kel pogruok e kanyakla. Ang’o ma wanyalo timo mondo waher ji duto bed ni gimewo kata gidhier?

11. Be winjruok ma ng’ato nigo gi Jehova otenore kuom mwandu ma en-go? Ler ane.

¹¹ Onego wane owetewa mana kaka Jehova nenogi. Jehova ok her ng’ato mana nikech ojamoko kata ojadhier. Winjruok ma  ng’ato bedogo gi Jehova ok otenore kuom mwandu mathoth ma en-go kata gik ma oongego. En adier ni Yesu nowacho ni “nobed matek ne ng’at ma jamwandu donjo e Pinyruodh polo,” kata kamano ne ok owacho ni jamwandu ok nyal donjo e Pinyruodh polo chuth-chuth. (Mat. 19:23) Nitie kinde ma Yesu nowacho ni ‘joma mor gin joma odhier, nimar Pinyruodh Nyasaye en margi.’ (Luka 6:20) To mano ok nyis ni ji duto modhier norwako puonj mag Yesu mi oguedhgi. Nitie joma odhier mathoth ma ne ok orwako puonjge. Wach ma ijiwonwa en ni ok wanyal wacho ni ng’ato nigi winjruok maber gi Jehova mana nikech mwandu ma en-go.

12. En siem mane ma Muma miyo Jokristo momewo kod modhier?

¹² Wamor ni wan gi owete gi nyimine mathoth mohero Jehova kendo ma tiyone gi chunygi duto, bed ni gimewo kata gidhier. Muma jiwo jomwandu ni “giket genogi kuom Nyasaye” to ok “kuom mwandu ma korgi ok ong’ere.” (Som 1 Timotheo 6:17-19.) Bende, Muma jiwo jotich Nyasaye duto, bed ni gimewo kata gidhier, ni gitang’ mondo kik giher pesa ahinya. (1 Tim. 6:9, 10) Kuom adier, ka waneno Jokristo wetewa kaka Jehova nenogi, ok wabi donjo e tem mar herogi kata chayogi ka luwore gi mwandugi kata dhier ma gin-go. To nade hik ng’ato? Be mano nyalo miyo wang’adne bura e yo ma ok owinjore? Wane ane.

13. Ang’o ma Muma puonjowa e wi chiwo luor ne joma hikgi oniang’?

¹³ Muma jiwowa nyading’eny ni wachiw luor ne joma hikgi oniang’. Kuom ranyisi, Tim Jo-Lawi 19:32 wacho niya: “Chungi ni ng’a ma wiye otimo lwar; kendo luor wang’ ng’a moti, niluor Nyasachi.” Ngeche 16:31 wacho ni ‘lwar en osimbo mar duong’ konwang’e e yor tim makare.’ Bende, Paulo nojiwo Timotheo ni kik okwer owete ma hikgi ng’eny gi gero, to kar mano onegi kaka wuonene. (1 Tim. 5:1, 2) Kata obedo ni Timotheo ne nigi ratiro mar tayo owetego, pod nonego okechgi kendo omigi luor.

14. Gin kinde kaka mage ma biro dwarore ni wachiw siem ne Jakristo ma hike oniang’ moloyowa?

¹⁴ Onego wati gi puonjno e okang’ ma romo nade? Par ane: Ka ng’ama hike oniang’ timo richo maduong’ kata osiayo ji mondo otim gik ma Jehova odagi, be onego waling’ aling’a mana nikech hike oniang’? Sama Jehova ng’ado bura, ok odich mana gi kaka ng’ato nenore gi oko, kendo ok obi weyo ma ok okawo ne jaricho okang’ mana nikech ng’atno hike ng’eny. Isaiah 65:20 wacho niya: “Ng’a maketho kata hike ochopo mia achiel nobedi ng’a mokuong’.” Paro ma kamano yudore bende e fweny ma janabi Ezekiel noneno. (Eze. 9:5-7) Kuom mano, dwachwa maduong’ onego obed chiwo luor ne ng’at ma hike ng’eny moloyo ji te, ma en Jehova Nyasaye. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Ka watimo kamano, ok wabi luor chiwo siem ne ng’ato ang’ata bed ni ojahigni adi.—Gal. 6:1.

15. Ang’o ma wanyalo puonjore kuom jaote Paulo e wi miyo owete ma rowere luor?

¹⁵ To nade owete ma pod gin rowere e kanyakla? In inenogiga nade? Jaote Paulo nondiko ne Timotheo ma ne pod rawera niya: “Kik iwe ngang’ mondo ng’ato ochayi nikech pod itin. Kar mano, ket ranyisi maber ne joma omakore gi yie, kuom wuoyo, kuom tim, kuom hera, kuom yie, kod kuom timbe maler.” (1 Tim. 4:12) Ka ne Paulo ondiko wechego, nenore ni Timotheo ne jahigni 30 kama. To e ma pod Paulo nomiye migepe mapek. Kata obedo ni ok wang’eyo gimomiyo Paulo noparo ne  Timotheo wachno, puonj ma nomiye to nenore ayanga: Ok onego wang’ad bura ne owetewa ma rowere mana nikech pod gitindo. Ber ng’eyo ni kata mana Ruodhwa Yesu bende nolendo e piny kae ka en mana jahigni 30 gi bathe.

16, 17. (a) Ere kaka jodongo nyalo ng’eyo ni owadwa moro owinjore oket jakony-tich kata jaduong’-kanyakla? (b) Ere kaka tiyo gi pachwa wawegi kata chike ma ne wapon-go e ogandawa nyalo monowa luwo gima Ndiko wacho?

¹⁶ Be dibed ni wawuok e oganda ma ji ochayoe chwo ma pod tindo? Ka en kamano, jodongo nyalo yudo ka ok yotnegi keto owete ma pod tindo mondo obed jodongo kata jokony-tich, kata obedo ni gisechwiny moromo. Jodongo duto onego ong’e ni onge kama Ndiko wachoe ni ng’ato onego obed jahigni adi e ka kete jakony-tich kata jaduong’-kanyakla. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Ka jaduong’-kanyakla ng’iyoga owete ma pod rowere kotiyo gi yorene moko ma luwore gi kaka ogandagi neno gik moko, mano nyiso ni kare ok oluw gima Ndiko wacho. Gima onego jodongo ong’i kuom owete ma rowere ma nyalo bedo jodongo kata jokony-tich en ka be gitimo gik ma Ndiko wacho.—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Ne ane kaka paro ma kamago nyalo miyo rowere mochwiny obudh ka pok gibedo jodongo kata jokony-tich. E piny moro, ne nitie jakony-tich moro ma ne omi migepe madongo e kanyakla. Kata obedo ni jodong-kanyaklagi ne neno ni nowinjore bedo jaduong’ ka luwore gi Ndiko, pod ne ok gipwodhe mondo obed jaduong’. Jodongo moko ma hikgi oniang’ noramo ni owadwano pod ne tin ahinya ma ok nyal kete jaduong’. Rach ahinya ni ne ok gidwar kete jaduong’ mana nikech kaka nonenore gi oko. Kata obedo ni wawuoyo mana kuom ranyisi achiel, nitie ripode mang’eny ma nyiso ni gima kamano timore e kanyakla mathoth e piny mangima. Donge dwarore ahinya ni waluw gima Ndiko wacho kar tiyo gi pachwa wawegi kata chike ma ne wapon-go e ogandawa! Mano e ka wabiro luwo gima Yesu nowacho mondo kik wang’ad ne ji bura ka luwore mana gi kaka ginenore gi oko.

18, 19. Mondo wane jomamoko kaka Jehova nenogi, ang’o ma dwarore ni watim?

¹⁸ Kata obedo ni wan dhano morem, pod wanyalo temo matek mondo wane jomoko kaka Jehova Nyasachwa ma ok buon ji nenogi. (Tich 10:34, 35) Mondo watim mano, dwarore ni watim kinda kendo waluw gik miparonwa e Wach Nyasaye. Mano biro miyo waluw gima Yesu nowachonwa ni kik wang’ad ne jomamoko bura ka luwore gi kaka ginenore gi oko.—Joh. 7:24.

¹⁹ Machiegnini, Ruodhwa Yesu Kristo biro ng’ado ne ji duto bura e yo makare, to ok ka luwore gi gima wang’e neno kata ma ite winjo. (Isa. 11:3, 4) Donge mano ber ndi!