1-3. (a) Nenore ni Zaburi 147 nondik e kinde mane? (b) Nono Zaburi 147 nyalo puonjowa ang’o?

KA NG’ATO otimo migawo moro e yo maber kata onyiso kido moro maber, owinjore opake. Ka dhano e ma wanyalo pako nikech gik ma beyo ma gitimo, donge mano nyiso ni owinjore wapak Jehova Nyasachwa moloyo! Onego wapake nikech en gi teko mang’eny mana kaka waneno e gik malich ma nochueyo. Onego wapake bende nikech hera ma oherogo dhano nimar nochiwo Wuode mondo obed misango ma waro dhano.

² Jandik Zaburi sula mar 147 nopako Jehova. E wi mano, nojiwo jomamoko mondo oriwre kode e pako Nyasaye.—Som Zaburi 147:1, 7, 12.

³ Ok wang’eyo ni en ng’ano ma nondiko zaburino. Kata kamano, nenore ni jandik zaburino nodak e kinde ma Jehova nogolo Jo-Israel e tuech mar Babilon ma oduokogi Jerusalem. (Zab. 147:2) Duoko jotich Nyasaye Jerusalem, ma ne en kar lamo madier nomiyo jandik zaburino opako Jehova. To pod nomedo weche mamoko ma nyiso gimomiyo Jehova onego oyud pak. Ne gin weche mage? Gin ang’o momiyo onego ipak Jehova?​—Zab. 147:1.

4. Ka ne Ruoth Kuros ogonyo Jo-Israel e tuech, ne giwinjo nade, to nikech ang’o?

⁴ Parie kaka Jo-Israel ma ne oter e tuech e piny Babilon ne winjo. Jo-Babilon ne jarogi ka wachonegi kama: “Wernwauru wer moro kuom wende mag Sayun.” Gie kindeno, noyudo ka Jerusalem dala ma ne miyo gibedo mamor osekethi. (Zab. 137:1-3, 6) Jo-Yahudi ne ok dwar wer. Chunygi ne otur kendo ne dwarore ni ojiwgi kendo ohogi. Kata kamano, Nyasaye noresogi kokalo kuom Kuros Ruodh Persia mana kaka ne osekoro chon. Ruodhno noloyo Jo-Babilon mowacho niya: “Jehova . . . nochika mondo agerne ot e Jerusalem . . . Ng’ato ka ng’ato kuomu mar ogandane duto, Jehova Nyasache mondo obed kode, kendo mondo oidhi odhi.” (2 We. 36:23) To mano kaka wachno nohoyo Jo-Israel ma nodak Babilon!

5. Jandik zaburi nowacho ang’o e wi teko ma Jehova changogo ji?

⁵ Kata obedo ni Jehova nohoyo ogandano duto, notimo kamano bende ne ng’ato ka ng’ato. Pod otimo kamano kata e kindegi. Jandik zaburi nowacho kama kuom Nyasaye: “Ochango jo ma chunygi otur, kendo oboyo ringregi kohiny.” (Zab. 147:3) Kuom adier, Jehova dewo kendo konyo jogo duto ma chandore, bed ni tuoche kata parruok e ma chandogi. E kindegi bende, Jehova oikore hoyowa kendo kweyo chunywa mondo kik wabed gi parruok mang’eny. (Zab. 34:18; Isa. 57:15) Omiyowa rieko kod teko mondo wanyagre gi chandruoge ma waromogo.​—Jak. 1:5.

6. Weche ma jandik zaburi nowacho e Zaburi 147:4 konyowa nade? (Ne picha manie chak sulani.)

⁶ Jandik zaburi chako wuoyo e wi chuech manie polo kowacho ni Jehova ‘kwano kar romb sulwe’ kendo “ochakogi giduto nyingegi.” (Zab. 147:4) Ang’o momiyo oweyo weche mag Jo-Israel kae to ochako wuoyo kuom chuech manie polo? Par ane wachni: Jandik zaburi ne nyalo neno sulwe mang’eny e polo, en mana ni ne ok ong’eyo kwan-gi. Kuom higni mathoth ma osekalo, kwan mar sulwe ma wang’ dhano nyalo neno osemedore ahinya. Jomoko paro ni nitie sulwe bilionde mang’eny e galaksi mar Milky Way kende. To nyalo bedo ni nitie galaksi trilionde mang’eny! Wan wawegi ok wanyal kwano sulwe! Kata kamano, Jachuech to miyo sulwe ka sulwe nyinge. Mano nyiso ni Jehova ong’eyo sulwe ka sulwe. (1 Kor. 15:41) To be ong’eyo dhano duto ma nochueyo e yo ma kamano? Mana kaka Nyasaye ong’eyo kama sulwe ka sulwe nitie seche duto, e kaka ong’eyi in iwuon. Mano nyiso ni ong’eyo kama intie, kaka iwinjo e chunyi, kod gima iremo e sa asaya!

7, 8. (a) Sama Jehova reso joge e tembe ma giyudo, en ang’o ma oketo e paro kinde duto? (b) Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka Jehova bedoga mang’won sama okonyo dhano morem.

⁷ Jehova oheri, ong’eyo chandruoge ma in-go, kendo oikore tiyo gi tekone mondo okonyi e chandruogego. (Som Zaburi 147:5.) Seche moko inyalo neno ni chandruok ma in-go pek ahinya kendo ni obembi ma onge kaka ditim. Nyasaye ong’eyo kama tekowa nyalo chopee nikech ong’eyo ni ‘wan mana buch lowo.’ (Zab. 103:14) Nikech wan dhano morem, wanyalo timo gimoro marach nyadinwoya. Wanyalo winjo marach nikech samoro wawacho gima ok owinjore, samoro wan-gi gombo moko maricho ma bironwa kinde ka kinde, kata wan gi nyiego nikech gik ma jomoko nigo. Kata  obedo ni Jehova ok nyal timo gik ma kamago, ong’eyowa e yo matut!​—Isa. 40:28.

⁸ Samoro in iwuon iseneno kaka lwet Jehova ma nigi teko nokonyi sama ne in e tem moro. (Isa. 41:10, 13) Par ane ranyisi mar nyaminwa moro miluongo ni Kyoko ma en painia. Chunye ne onyosore ahinya ka ne oyudo migawo e alwora manyien. Jehova nonyiso nade ni nong’eyo chandruoge ma ne en-go? Ka ne en kuro, owete gi nyimine norwake maber kendo ne gikonye. Ne chalne mana ka gima Jehova ne nyise niya: “Aheri, ok mana nikech in painia, to nikech in nyara kendo ichiworina. Adwaro ni ibed mamor nikech in Janenona.” To in iwuon ere kaka Nyasaye manyalo duto osekonyi ma ineno ni adier “rieko mare odhiero ng’eyo”?

9, 10. Sama Jehova konyowa, okwongo miyowa ang’o? Chiw ane ranyisi.

⁹ Waduto wadwaro ni wabed gi gige ringruok kaka chiemo, lewni, kod ot. Seche moko chunyi nyalo chandore ni ok ibi yudo chiemo moromo. Kata kamano, Jehova e ma noloso piny e yo ma miyo onyago chiemo ma pidho nyaka nyithind agege ma ywakne. (Som Zaburi 147:8, 9.) Ka Jehova pidho nyaka agak, bed gadier ni in bende obiro miyi gik ringruok mochuno.​—Zab. 37:25.

¹⁰ To maduong’ie moloyo, Jehova konyowa mondo wabed gi winjruok maber kode kendo omiyowa “kuwe mar Nyasaye ma loyo ng’eyo duto.” (Fil. 4:6, 7) Ne ane ranyisi mar Mutsuo gi jaode, ma ne oneno kaka Jehova ne okonyogi ka ne Tsunami otimore e piny Japan e higa mar 2011. Ne gitony mana matin nikech ne giidho e wi odgi ma ne en gorofa. Gigegi duto ne okethore. Ne ginindo e ot moro matin man malo e odgino kata obedo ni koyo ne ng’ich. Ka ne piny oru, ne gimanyo chiemb chuny ma ne nyalo jiwogi. Ne giyudo mana Kitabu cha Mwaka cha Mashahidi wa Yehova​—2006. Ka ne Mutsuo oelo bugno, noneno wich moro ma wacho ni “Tsunami Mbaya Sana Kuwahi Kurekodiwa.” Wijno ne wuoyo e wi yiengni mar piny ma notimore Sumatra e higa mar 2004. Yiengnino nokelo Tsunami marach ahinya. Mutsuo gi chiege ne ywak sama ne gisomo wechego. Ne gineno kaka Jehova oherogi kuom miyogi chiemb chuny mowinjore sama ne gidwaree moloyo. Jehova bende nomiyogi gige ringruok ma ne gidwaro. Owete gi nyimine nokelonegi chiemo kod lewni. Gima nojiwogi moloyo ne en owete ma riwruok mar oganda Jehova nooro mondo odhi ojiwgi e kanyakla. Mutsuo wacho niya: “Ne chal mana ka gima Jehova ne ochung’ bath ng’ato ka ng’ato kuomwa ka okonyowa. Mano nojiwowa ahinya!” Jehova kwongo miyowa chiemb chuny ma jiwowa, kae to omiyowa gige ringruok ma dwarore.

11. En ang’o ma nyaka watim mondo Jehova oreswa gi tekone?

¹¹ Kinde duto, Jehova oikore “siro jo mamuol.” (Zab. 147:6a) Kata kamano, wanyalo timo ang’o mondo okonywa? Nyaka wabed gi winjruok maber kode. Mondo watim kamano, nyaka wabed joma muol. (Zef. 2:3) Joma muol hore ka rito mondo Jehova okaw okang’ mar rieyo gik ma ok kare, kendo mondo ogolnegi gik maricho ma otimnegi. Jehova ohero joma kamago.

12, 13. (a) En ang’o ma nyaka wasin-go mondo Nyasaye okonywa? (b) Jehova mor gi joma timo ang’o?

 ¹² Komachielo, Nyasaye dwoko “jo maricho chien chuth.” (Zab. 147:6b) Mago weche mager ahinya! Mondo Jehova odhi nyime herowa kendo mondo kik wanwang’ mirimbe, nyaka wasin gi gik ma osin-go. (Zab. 97:10) Kuom ranyisi, nyaka wasin gi terruok. Mano nyiso ni nyaka watang’ gi gimoro amora ma nyalo miyo wadonj e tim terruok moriwo nyaka ponografi. (Zab. 119:37; Mat. 5:28) Timo kamano nyalo bedo matek ndi, kata kamano, wabiro bedo mamor yudo gueth mag Jehova nikech kinda ma watimo.

¹³ Nyaka wagen kuom Jehova to ok kuomwa wawegi mondo walo lwenyni. Be Jehova biro bedo mamor ka watemo resore wawegi gi “teko mar ambuor,” tiende ni kuonde ma dhano ringee mondo giyud konyruok? Ooyo! Bende ok onego waket genowa kuom “tiend dhano,” ka watemo nyiso ni wanyalo resore wawegi, kata ni dhano moro nyalo resowa. (Zab. 147:10) Kar mano, nyaka wagen Jehova kendo wakwaye mondo okonywa. Jehova opogore gi dhano ma ng’ado ne ji rieko nikech en ok onyal ool winjo kwayowa kata bed ni wakwaye nyadidi. “Jehova mor kod jogo ma luore, kod jogo ma geno kuom kechne.” (Zab. 147:11) Wan gadier ni ok obi weyowa kendo obiro konyowa mondo walo gombo ma richo ma wan-go nikech oherowa.

14. En wach mane ma jandik zaburi ne nigo gadier?

¹⁴ Jehova miyowa gima konyowa bedo gadier ni obiro siro joge e kinde mag chandruok. Ka ne Jehova oduoko Jo-Israel Jerusalem, jandik zaburi nowacho kama e wi Jehova: “Osetego okonde mag dhorangeye magi; osegwedho nyithindi ma dakie. Okelo kuwe e piny.” (Zab. 147:13, 14) To mano kaka jandik zaburi ne mor ng’eyo ni Jehova ne dhi keto dhorangeye mag Jerusalem obed motegno mondo orit jotichne!

15-17. (a) Tembe ma waromogo nyalo miyo wawinj nade, to Jehova tiyo nade gi Wachne mondo okonywa? (b) Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka ‘wach Nyasaye ringo piyo ahinya.’

¹⁵ Samoro inyalo romo gi pek moko ma nyalo miyo ibed gi parruok mang’eny. Jehova biro miyi rieko mondo inyagri kodgi. Jandik zaburi nowacho ni Nyasaye ‘lando chikne e piny; wachne ringo piyo ahinya.’ Bang’ wacho ni Jehova ‘chiwo theluji, okeyo tho mopoto, owito pe,’ jandik zaburi penjo kama: “Ng’a ma nyalo dhil kod koche mang’ich?” Jandik zaburi medo wacho ni Jehova ‘oro wachne mi gileny.’ (Zab. 147:15-18) Nyasachwa mariek kendo ma nigi teko duto ma nyalo chiko pe biro konyi mondo inyagri gi pek moro amora ma iromogo.

¹⁶ E kindegi, Jehova tayowa kotiyo gi Wachne ma en Muma. “Wachne ringo piyo ahinya,” ma tiende ni otayowa gi wachne e yo mowinjore kendo e sa mowinjore. Par ane kaka inyalo yudo ber kuom somo Muma, somo bugewa ma ogo gi “jatich mogen kendo mariek,” ng’iyo program mar JW Broadcasting, dhi e websait mar jw.org, wuoyo gi jodong kanyakla, kod bedo kanyachiel gi owete gi nyiminewa. (Mat. 24:45) Donge in iwuon iseneno kaka Jehova tayi e ngimani?

¹⁷ Nyaminwa moro miluongo ni Simone oseneno kaka Wach Nyasaye osekonye. Noneno ni en ng’at ma nono mochopo kama ochako bedo gi kiawa ka be Nyasaye nyalo yie kode. Kata kamano, e kinde ma chunye ne nyosore, nolemoga  gi kinda kokwayo Jehova mondo okonye. E wi mano, nodhi nyime timo puonjruok ma mare owuon gi kinda. Owacho kama: “Kinde duto Jehova osebedo ka miya teko kendo otaya.” Mano osekonye mondo osik ka en gi paro mowinjore.

18. Ang’o momiyo ineno ni Nyasaye oguedhowa ahinya, kendo ang’o momiyo owinjore wakog gi dwol maduong’ ni “Pakuru Jehova”?

¹⁸ Jandik zaburi nong’eyo maler kaka Nyasaye nohero jotichne. Gin e oganda kende ma Nyasaye nomiyo “wachne” kaachiel gi ‘chikene kod buchene mong’ado.’ (Som Zaburi 147:19, 20.) E kindegi, wan joma oguedhi nikech wan kendwa e ma iluongowa gi nying Nyasaye e piny ma ngima. Nikech wang’eyo Jehova kendo waluwo kaka Wachne tayowa e ngimawa, mano e momiyo wan gi winjruok maber kode. Mana kaka jandik Zaburi sula mar 147, donge ineno ka nitie gik mang’eny momiyo onego wakog gi dwol maduong’ ni “Pakuru Jehova” kendo jiwo jomamoko bende mondo otim kamano?