1, 2. Ang’o momiyo kinde duto wabiro bedo gi joma odhier e piny ma sani?

E KINDEGI, yore mag yuto osebedo matek ahinya. Rowere manyo tich to tijego bende ok yudre. Ji mang’eny keto ngimagi kama rach ka gidhi manyo tich kuonde ma giparo ni tich yudoree. Dhier osenya ahinya kata mana e pinje momewo. Joma omewo medo mana bedo momewo, to joma odhier, medo mana bedo modhier. Ripot moro wacho ni mwandu ma joma tin momewo nigo romre gi mwandu ma joma odong’ duto nigo kochok kanyachiel. Kata obedo ni ng’eyo kwan mag joma kamago nyalo bedo matek, onge kiawa ni ji bilion mang’eny odhier, ka joma nok to nigi mwandu modhuro ma ginyalo tiyogo kuom higni mang’eny. Mano e momiyo Yesu nowacho niya: “Kinde duto un gi joma odhier.” (Mar. 14:7) Ang’o momiyo nitie pogruok maduong’ kamano?

² Yesu nong’eyo maler ni yore mag yuto ne ok dhi bedo mayot nyaka chop kinde ma Pinyruodh Nyasaye nobi. Muma nyiso maler ni “jolok ohelni madongo,” josiasa, kod dinde mag miriambo loso riwruok mar Satan. (Fwe. 18:3) Kata obedo jotich Nyasaye nyalo pogore chuth gi weche mag siasa kod dinde mag miriambo, nyalo bedo matek mondo gipogre chuth gi gik motudore gi weche ohelni mag piny Satan.

3. Gin penjo mage ma wadwaro nono?

 ³ Kaka Jokristo, onego wanon paro ma wan-go e weche mag ohala ka wapenjore penjo ma luwogi: ‘Ere kaka anyalo tiyo gi mwanduna e nyiso ni ahero Nyasaye? Ere kaka anyalo tang’ mondo kik adonjra ahinya e weche mag ohala mag pinyni? Gin ranyisi mage ma nyiso ni jotich Nyasaye ogeno kuome kata obedo ni ngima tek ahinya?’

4, 5. (a) Jarit ma Yesu nowuoyo kuome e ngero ma nogoyo noromo gi pek mane? (b) Yesu nojiwo jolupne mondo otim ang’o?

⁴ Som Luka 16:1-9. Ngero ma Yesu nogoyo e wi jarit ma ne ok en ng’at ma kare onego omi wapar matut ahinya. Ka ne odonjne ni oketho mwandu mag ruodhe, jaritno “notiyo gi rieko” mondo ‘olos osiepe’ ma ne nyalo konye kapo ni oriembe e tich. * Yesu ne ok jiw jopuonjrene mondo otim gik ma ok kare mana ni mondo giyud kaka gikonyore e piny ma sani. Nowacho ni mago gin timbe “nyithind ndaloni,” kata kamano, notiyo gi ngerono mondo ochiwgo puonj moro.

⁵ Yesu nong’eyo ni mana kaka jarit ma weche nobedone matek apoyano, jolupne mang’eny bende biro chandore gi weche yuto e piny mopong’ gi mibadhini. Omiyo ojiwogi kama: “Losuru osiep kutiyo gi mwandu ma ok kare mondo ka mwandugo orumo, ginirwaku [Jehova gi Yesu] e kuonde dak ma nyaka chieng’.” Weche ma Yesu nowachogo puonjowa ang’o?

6. Wang’eyo nade ni Nyasaye ne ok ochano mondo dhano olok ohala?

⁶ Kata obedo ni Yesu ok lernwa gimomiyo oluongo mwandu ni gik “ma ok kare,” Muma wacho maler ni weche mag ohala ne onge e chenro mar Nyasaye. Jehova nomiyo Adam gi Hawa gik ma beyo duto ma ne ginyalo dwaro e puodho mar Eden. (Cha. 2:15, 16) Higni moko bang’e, ka ne Jokristo mokwongo oseyudo roho maler, “onge kata ng’ato kuomgi ma ne nyalo wacho ni gik ma ne en-go ne gin mage owuon, to ne giriwo kanyachiel gik moko duto ma ne gikonyorego.” (Tich 4:32) Janabi Isaya nokoro ni kinde biro ma ji duto biro bedo ma mor tiyo gi gik ma Nyasaye nochueyo e piny. (Isa. 25:6-9; 65:21, 22) Kata kamano, kapok kindeno ochopo, ne dhi dwarore ni jolup Yesu ‘oti gi rieko’ mondo gikonyre gi “mwandu ma ok kare” ma yudore e pinyni sama gidhi nyime timo dwach Nyasaye.

7. En puonj mane ma wayudo e Luka 16:10-13?

⁷ Som Luka 16:10-13. Jarit ma Yesu nowuoyo kuome e ngero ma nogoyono noloso osiep mana ma konye owuon. Kata kamano, Yesu nojiwo jolupne mondo olos osiep e polo ka ok giketo e pachgi mana gik ma konyogi giwegi. Weche ma Yesu nowacho bang’ ngerono nyiso kaka wanyalo tiyo gi “mwandu ma ok kare” mondo walosgo osiep gi Nyasaye. Gima duong’ ma Yesu ne wacho en ni wanyalo ‘nyiso ni wan joma igeno’ ka luwore gi kaka watiyo gi mwandu ma wan-go. Ere kaka wanyalo timo mano?

8, 9. Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka owete tiyo maber gi mwandu ma ok kare.

⁸ Achiel kuom yore ma wanyisogo ni wan joma igeno kata ni watiyo maber gi mwandu ma wan-go, en ka wagolo chiwo ma siro tij lendo ma Yesu nokoro. (Mat. 24:14) Nyako moro matin e piny India ne nigi sanduku moro ma ne okanega pesa. Nolutoga pesa ma mingli e sandukuno ma kata gige tugo noweyo nyiewo. Ka ne sandukuno opong’,  ne ochiwo pesago mondo otigo e siro tij lendo. Nitie owadwa moro ma bende odak e piny India ma nigi puoth nas. Chieng’ moro nochiwo nas modhuro e ofis milokee dho Malayalam nikech noneno ni kar mondo owetego onyiew nas, en e ma mondo ochiwre teronegi nimar oneno ni timo kamano konyo moloyo chiwo mar pesa ma dine ogolo. Mano en tiyo gi rieko adier. E yo ma kamano, owete man e piny Greece bende chiwoga mo mar olive, cheese, kod chiemo mamoko mondo okony owete gi nyimine ma tiyo e Bethel manie pinyno.

⁹ Owadwa moro ma ja Sri Lanka to sani odak e piny machielo, ochiwo ode man thurgi Sri Lanka mondo otimie chokruoge mag kanyakla kod mag alwora kendo mondo joma tiyo ne Jehova gi thuologi duto odagie. Kata obedo ni owadwano nyalo yudo pesa ka joma chule e ma odak e odeno, ochiwe kendo mano konyo owete gi nyimine ma yutogi ni piny. E piny moro ma sirkal ok omiye owetewa thuolo malach mar lamo, owete chiwo utegi mondo otimie chokruoge, to mano konyo nikech jopainia kod jomamoko ma yutogi ni piny yudo kama gichokore ma ok gibedo gi ting’ mar chulo pes kar chokruok.

10. Gin gueth mage ma wayudo sama wabedo jochiwo?

¹⁰ Ranyisi ma wanenogo nyiso maler ni jotich Nyasaye gin ‘joma igeno kuom gima tinie mogik.’ Gitiyo gi mwandugi e yo maber kata obedo ni mwandugo pod ok nyal pim gi bedo gi winjruok maber gi Jehova. (Luka 16:10) Owete gi nyiminego neno nade sama gichiwore tiyo gi mwandugi e yo ma kamano? Ging’eyo ni bedo jochiwo miyo giyudo mwandu “madier.” (Luka 16:11) Nyaminwa moro ma gologa chiwo ma siro tij Pinyruoth wacho gueth moseyudo. Owacho kama: “Kuom higni mosekalo, aseneno kaka konyo jomoko gi mwanduna kelona ber mang’eny. Asefwenyo ni kaka amedo chiwo, e kaka amedo bedo gi paro mowinjore e wi jomoko. Ayudo ka an gi chuny mar ng’wono ne jowetena, ahora gi jomoko, iya ok wang’ mokalo tong’ seche ma ochwanya, kendo aikora rwako siem momiya.” Ji mang’eny osefwenyo ni bedo jochiwo miyo gibedo gi winjruok maber gi Nyasaye.​—Zab. 112:5; Nge. 22:9.

11. (a) Ere kaka golo chiwo ma onge achune nyiso ni ‘watiyo gi rieko’? (b) Ere kaka tiyo gi chiwo ma owete golo e yo ma romre konyo jotich Nyasaye? (Ne picha manie chak sulani.)

¹¹ Nitie yo machielo ma wanyisogo rieko sama watiyo gi mwanduwa mondo wasirgo tije mag Pinyruoth. Timo kamano miyo watiyo gi thuolo ma wan-go mondo wakony jomoko. Joma nigi mwandu mag pinyni to ok nyal tiyo ne Jehova gi thuologi duto kata dhi lendo kuonde mamoko, bedoga ma mor nikech ging’eyo ni chiwo ma gigolo konyo owete gi nyimine mondo olend e okang’ momedore. (Nge. 19:17) Chiwo ma owete golo ma onge achune konyo mondo wayud buge kendo konyo e siro tij lendo e pinje modhier to kwan mar joma rwako wach maber ng’enyie. Kuom higni mang’eny, e pinje kaka Congo, Madagascar, kod Rwanda, ne chuno owete mondo oyier e kind nyiewo chiemo ne  joutegi kod nyiewonegi Muma ma beche romre gi pesa ma ng’ato yudo bang’ tiyo kuom juma achiel kata dwe ma ngima. Kata kamano, kokalo kuom chiwo ma owete golo, riwruok mar oganda Jehova tiyo gi chiwogo e yo ‘ma romre’ to mano miyo iloko Muma e dhok mopogore opogore. Mumbego ipogo owete gi nyimine kod nyithindgi kaachiel gi jopuonjre mag Muma ma nigi riyo mar ng’eyo Nyasaye. (Som 2 Jo-Korintho 8:13-15.) Kuom mano, joma chiwo kod joma ikonyo duto bedo osiepe Jehova.

12. Ibrahim nonyiso nade ni nogeno kuom Nyasaye?

¹² Yo machielo ma wanyalo makogo osiep gi Jehova en ka ok wadonjore ahinya e weche mag ohala mag pinyni kendo ka watiyo gi nyalowa e manyo mwandu madier. Ibrahim, jal ma ne nigi yie motegno, noyie dar Ur kodhi dak e hembe mondo odhi nyime bedo osiep Jehova. (Hib. 11:8-10) Nong’eyo ni Nyasaye e ma miyo ji mwandu madier, omiyo ne ok oketo pache e choko mwandu mag pinyni, ma en gima ne nyalo nyiso ni ok ogeno Nyasaye. (Cha. 14:22, 23) Yesu nojiwo ni ber ka wabedo gi yie ma kamano ka nonyiso jamoko moro kama: “Kidwaro bedo malong’o chuth, dhi ius gik ma in-go kendo imigi joma odhier eka inibed gi mwandu e polo, kae to ibi ibed jalupna.” (Mat. 19:21) Kata obedo ni ng’atno ne onge gi yie kaka Ibrahim, nitie joma osenyiso ni gigeno Nyasaye chuth.

13. (a) En wach mane ma Paulo nojiwogo Timotheo? (b) Ere kaka wanyalo tiyo gi puonj ma Paulo nochiwono?

¹³ Timotheo ne nigi yie motegno. Ka ne Paulo osewacho ni Timotheo en “jalweny maber mar Kristo Yesu,” nonyise niya: “Onge ng’at ma tiyo kaka jalweny ma donjore kendo gi ohelni mapile mag ngima, nimar odwaro bedo malong’o e wang’ jal ma nondike kaka jalweny.” (2 Tim. 2:3, 4) Jolup Yesu e kindegi, moriwo nyaka owete gi nyimine mokalo milion achiel ma tiyo ne Jehova gi thuologi duto, timo kar nyalogi mondo giluw paro ma Paulo nochiwono. Gitemo matek mondo gitang’ gi lendo mag ohala ma nyalo ywayo pachgi nikech giparo puonj ma wacho niya: “Kiholo gimoro kuom ng’ato to nyaka idok misumbane.” (Nge. 22:7, The Bible in Luo, 1976) Satan dwaro ni wati gi tekowa kod thuolowa duto e timo gik ma kelonwa mwandu mang’eny mag pinyni. Wanyalo donjo e gik ma miyo wabedo gi gowi kuom higni mang’eny. Gik ma nyalo miyo ng’ato obed gi parruok mang’eny e weche mag pesa gin kaka dak e ot maduong’ ma pok ochul, chulo lon mag somo, chulo mtoka ma beche tek ma ng’ato nokawo gowi, kata timo arus maduong’ ma weyi gi gowi turi. Wanyiso ni watiyo gi rieko sama wadak e ngima mayot kendo ok wadonj e gope kod nyiewo gik mang’eny ma ok ochuno. Timo kamano miyo wabedo thuolo tiyo ne Nyasaye kar bedo wasumbini mag piny Satan.​—1 Tim. 6:10.

14. En ang’o ma nyaka watim? Chiw ane ranyisi.

¹⁴ Mondo waket ngimawa obed mayot, nyaka wang’e gik mochuno e ngima. Owadwa moro gi jaode ne nigi ohala madhi maber. Kata kamano, nikech ne gigombo tiyo ne Nyasaye gi thuologi duto kendo, ne giuso ohandgino, yie ma ne gijabayogo e nam, kod gik mamoko. Ne gichiwore dhi konyo e gero ofis maduong’ mar Joneno man Warwick, New York. Jehova ne oguedhogi nimar ne giyudo thuolo mar tiyo kanyachiel gi nyargi kod chuore e Bethel, kendo ne giyudo thuolo mar tiyo gi jonyuol owadwano ma bende nobiro gedo Warwick kuom jumbe moko. Nyaminwa moro ma en painia modak Colorado e piny Amerka noyudo tich e bank ma nonyalo tiyo kuom odiechienge moko e  juma. Jogo ne mor gi tije ma giyiero mar ndike mondo oti odiechienge duto mag tich kendo ne giyie medone osara nyadidek moloyo ma ne oyudo. Kata kamano, nikech tiyo tijno kuom thuolone duto ne dhi chocho chenrone mar lendo, notamore. Mago gin mana moko kuom ranyisi ma nyiso kaka jotich Jehova chiwore e okang’ malach. Sama watemo matek mondo waket Pinyruoth obed motelo, wanyiso ni wageno ahinya osiep manie kindwa gi Nyasaye kod ber ma mano kelonwa, moloyo hero mwandu mag pinyni.

15. Gin mwandu mage ma kelo mor madier?

¹⁵ Bedo gi mwandu mag pinyni ok e ma nyis ni Nyasaye guedho ng’ato. Jehova guedho mana joma “jomwandu e timbe mabeyo.” (Som 1 Timotheo 6:17-19.) Kuom ranyisi, ka ne Lucia * ofwenyo ni jolendo ne dwarore ahinya e piny Albania, ne odar e pinygi ma Italy modhi kuno e higa mar 1993. Kata obedo ni ne oonge gi tich ma nonyalo konyorego, nogeno kuom Jehova. Nopuonjore wacho dho Albania kendo osekonyo ji mokalo 60 mobatisi. Kata obedo ni thoth jotich Jehova ok lend kuonde ma nigi nyak kaka mano, gimoro amora ma watimo mondo wakony jomoko odonj e yor ngima kendo osik e yorno, en gima biro morowa kaachiel kodgi nyaka chieng’.​—Mat. 6:20.

16. (a) Ang’o ma biro timore ne ohelni mag pinyni? (b) Ng’eyo gik ma biro timore e kinde ma biro onego omi wabed gi paro mane e wi mwandu mag pinyni?

¹⁶ Yesu nowacho niya: “Ka mwandu [ma ok kare] orumo,” to ok ni ‘kapo ni girumo.’ (Luka 16:9) Kata obedo ni bengi mang’eny kod ohelni osepodho e ndalo mag gikogi, mano ok nyal pim gi okang’ ma ibiro kethgo pinyni e kinde mokayo machiegni. Piny Satan duto moting’o josiasa, dinde mag miriambo, kod ohelni ibiro kethi. Janabi Ezekiel kod janabi Zefania nokoro ni dhahabu kod fedha, ma gin gik ma ji osebedo kogeno ahinya biro bedo ka nono. (Eze. 7:19; Zef. 1:18) Inyalo winjo nade ka ifwenyo ni ichiegni tho to isebedo mana ka itiyo gi thuoloni e manyo ‘mwandu ma ok kare’ mag pinyni kar manyo mwandu madier? Inyalo chalo gi ng’at ma osebedo ka tiyo e ngimane duto ka choko pesa mang’eny, to gikone ofwenyo ni pesanego ok gin madier. (Nge. 18:11) Onge kiawa ni gikone mwandugo biro rumo, omiyo, ti kodgi e ‘loso osiep’ e polo. Gimoro amora ma watimo mondo wasir Pinyruodh Jehova miyo wabedo gi winjruok maber kode.

17, 18. Gin gueth mage ma jotich Jehova biro yudo e kinde ma biro?

¹⁷ Ka Pinyruodh Nyasaye ochako locho e pinyni, onge ng’at ma biro chulo ot modakie, chiemo biro bedo mang’eny kendo ok bi usgi, to wach thieth bende biro rumo. Jotich Jehova ma biro dak e piny biro bedo ma mor gi gik ma biro nyak e piny. Dhahabu, fedha, kod gik mamoko ma kamago biro bedo mag dusruok, to ok mag timo ohala mondo jomoko omewgo. Gige gedo ma beyo kaka bepe, kite, kod chumbe biro yudore nono mondo ji ogergo udi ma beyo. Osiepe biro konyore mana nikech gimor timo kamano, to ok ni mondo giyud pesa. Wach uso gi nyiewo biro bedo maonge nikech gik ma biro bedo e piny ji duto biro konyorego.

¹⁸ Mago gin mana moko kuom gueth ma joma oloso osiep e polo biro yudo. Jotich Jehova ma biro dak e piny biro kok gi mor ka giwinjo ka Yesu nyisogi niya: “Biuru, un joma Wuora oseguedho, yuduru pok mar Pinyruoth moseiknu nyaka a chakruok mar piny.”​—Mat. 25:34.