1. En ang’o ma Jehova osetimo ne ng’ato ka ng’ato kuomwa?

JEHOVA oseywayo ng’ato ka ng’ato kuomwa ire. (Joh. 6:44) Mano tiende en ang’o? Sama ne Jehova ng’iyo ji tara gi tara e pinyni, noneno gimoro makende kuomi​—noneno ni ninyalo tiyone gi chunyi duto kendo ne idhi medo here. (1 We. 28:9) Jehova ong’eyi maber, odewi gadier, kendo oheri ahinya. Wechego jiwowa ndi!

2. Yesu notiyo gi ranyisi mane mondo okonywa neno kaka Jehova ohero rombo ka rombo e kuethne?

² Jehova dewi ahinya. Bende, odewo ahinya owete gi nyimineni ma Jokristo. Yesu nopimo Jehova gi jakwath e ngero moro, mondo okonywa ng’eyo kaka Jehova dewowa. Ka jakwath nigi rombe 100 to achiel olal, obiro timo ang’o? “Obiro weyo rombe 99 mamoko e got mondo odhi omany achiel molalno.” Iye ok bi wang’ gi rombono ka po ni oyude. Kar mano, jakwadhno biro mor ahinya. Ang’o ma ne Yesu temo puonjo? Jehova ogeno rombo ka rombo e kuethne. Yesu nowacho kama: “Ok en gima long’o ne Wuora manie polo mondo kata mana achiel kuom jo matindogi olal.”​—Mat. 18:12-14.

3. Ang’o mwabiro nono e sulani?

³ Kuom adier, ok dwaher ni wachwany owadwa kata nyaminwa moro amora. Ang’o mwanyalo timo mondo kik wachwany jomamoko? To ang’o mwanyalo timo sama ng’ato ochwanyowa? Sulani biro konyowa yudo dwoko mag penjogo. Kata kamano, wakwong wawuouru e wi ‘joma tindo’ miwuoye e Mathayo sula mar 18.

4. ‘Jo matindo’ ma Yesu nowuoyo kuomgi gin jomage?

⁴ ‘Jo matindo’ ma Yesu nowuoyo kuomgi gin jopuonjrene duto. Kata obedo ni hikgi opogore opogore, pod iluongogi ni “nyithindo matindo” nikech gibolore mondo Yesu opuonjgi. (Mat. 18:3) Bende, kata obedo ni yo ma gipon-go, ogendni ma giae, kod kitgi opogore-opogore giduto giketo yie kuom Kristo. To mano miyo en bende oherogi ahinya.​—Mat. 18:6; Joh. 1:12.

5. Jehova winjoga nade sama ng’ato ochwanyo kata mana achiel kuom joge?

⁵ ‘Jo matindogo’ duto nigi nengo maduong’ ahinya e wang’ Jehova. Mondo wang’e kaka Jehova ogenowa, tem ane paro kaka wanenoga nyithindo. Waheroga nyithindo ahinya. Waikorega ritogi nikech gionge teko, lony, kod rieko kaka joma dongo. Ok wamorga sama ng’ato ang’ata ochwanyo nyawadgi, to moloyo wawinjoga marach ahinya ka po ni ng’ato ochwanyo nyathi. Kamano bende, Jehova oikore ritowa, kendo owinjoga marach sama ng’ato ang’ata ochwanyo kata mana achiel kuom joge!​—Isa. 63:9; Mar. 9:42.

6. Ka luwore gi 1 Jo-Korintho 1:26-29, pinyni nenoga nade jopuonjre Yesu?

⁶ Gin yore mage mamoko minyalo pimgo jopuonjre Yesu gi ‘jo matindo’? Gin jomage ma pinyni nenoga kaka joma lich? Donge mana jomwandu, joma nigi huma, kod joma nigi teko? Jopuonjre Yesu to gineno kaka joma ok lich, joma ok odew, kendo ‘jo matindo.’ (Som 1 Jo-Korintho 1:26-29.) Jehova to ok negi kamano.

7. Jehova dwaro ni wabed gi paro mane kuom owetewa gi nyiminewa?

⁷ Jehova ohero jotichne duto, bed ni gisetiyone kuom higni mang’eny kata ginyien e adiera. Owetewa gi nyiminewa duto nigi nengo maduong’ ahinya e wang’ Jehova, to mano bende e kaka dwarore ni wanegi. Dwarore ni ‘wabed gi hera ne riwruok duto mar owete,’ to ok mana moko kuomgi. (1 Pet. 2:17) Onego waikre timo gimoro amora mondo waritgi kendo wanyis ni wadewogi. Ka po ni wafwenyo ni wachwanyo ng’ato, ok onego wafwa afwaya wachno ka wawacho ni ng’ano dondore ahinya, kata ni mano gima tin ma ok onego ochwanye. Ang’o momiyo jomoko nyalo chwanyore mapiyo? Samoro nitie Jokristo wetewa moko ma nyalo paro ni gin joma nono nikech yo ma ne gipon-go. Jomoko to pod nyien e adiera, omiyo, pok gipuonjore kaka ginyalo nano gi nyawo mag jomamoko. Bed ni ng’ato ochwanyore nikech wach mane, onego watim duto mwanyalo mondo walos kuwe kodgi. E wi mano, ka ng’ato osiko chwanyore mapiyo nikech gik ma jomoko timo kata wacho, onego ong’e ni mano en nyawo, kendo onego otem olo nyawono. Mano biro miyo obed gi chuny mokuwe, kod gi winjruok maber gi jomamoko.

8. En paro mane ma Jo-Yahudi mang’eny ne nigo ma nyalo bedo ni jopuonjre Yesu bende ne nigo?

⁸ En ang’o ma nomiyo Yesu owuoyo e wi ‘jo matindo’? Jopuonjrene noa mana penje niya: “En ng’a maduong’ie moloyo e Pinyruodh polo?” (Mat. 18:1) Thoth Jo-Yahudi e kindego ne neno telo kata migawo kaka gima lich ahinya. Jasomo moro nowacho kama: “Ji noyie timo gimoro amora mondo giyud duong’, gilos nyinggi, gibed jo huma, gibed joma ji oyiego, kendo gibed joma imiyo luor.”

9. En ang’o ma ne dwarore ni jopuonjre Yesu otim?

⁹ Yesu nong’eyo ni ne dwarore mondo jopuonjrene otim kinda ahinya mondo gigol kuomgi chuny mar piem ma nosegurore motegno e pach Jo-Yahudi. Nowachonegi kama: “Ng’at ma dwaro bedo maduong’ e kindu  nyaka bed matinie mogik, kendo ng’at ma dwaro telo e kindu mondo obed jatiju.” (Luka 22:26) Wabedoga ‘jo matindo’ sama waneno ni ‘jomamoko oloyowa gi ber.’ (Fil. 2:3) Kaka wamedo bedo gi paro kaka mano, e kaka ok wabi chwanyo jomamoko e yo mayot.

10. En siem mane ma Paulo nochiwo monego waparie matut?

¹⁰ Nitie yore ma owetewa gi nyiminewa oloyowae gi ber. Wanyalo fwenyo mano ka waketo pachwa e kido mabeyo ma gin-go. Onego wapar matut siem ma jaote Paulo nomiyo Jo-Korintho. Nonyisogi niya: “En ng’a ma miyo ibedo mopogore gi ng’at machielo? Adier, en ang’o ma in-go ma ne ok omiyi? Koro ka kuom adier ne omiyi, ang’o momiyo ipakori ka gima ne ok omiyigo?” (1 Kor. 4:7) Onego wanonre ahinya mondo kik wapodh e tem mar paro ni wan joma lich ahinya, kata paro ni wabeyo moloyo jomamoko. Ka po ni owadwa moro olony e golo twege kata nyaminwa moro olony e chako puonjruok Muma gi ji, giduto dwarore ni gimi Jehova duong’ kuom nyalo ma gin-godono.

11. En puonj mane ma Yesu nochiwo ka ne ogoyo ngero mar ruoth moro gi misumbane?

¹¹ Mapiyo bang’ ka Yesu nosenyiso jopuonjrene ni kik gichwany jomamoko, nogoyonegi ngero e wi ruoth moro gi misumbane. Ruodhno noweyo ne misumbane gowi moro maduong’ ma ne ok onyal chulo. Bang’e, misumba ma ne ruoth oweyone gowino notamore weyo ne misumba wadgi gope moro matin ma ne en-go. Gikone, ruodhno nogolo chik mondo otue misumba ma ne onge ng’wonono e jela. Wachno puonjowa ang’o? Yesu nowacho kama: “Kamano e kaka Wuora manie polo bende biro timonu ka ok uwe ne oweteu kethogi gi chunyu duto.”​—Mat. 18:21-35.

12. Sama watamore weyo ne ng’at mokethonwa, ere kaka wachno hinyoga jomamoko?

¹² Gima misumbano notimo ne ok okelone mana hinyruok en kende, to nohinyo jomamoko bende. Mokwongo, noonge ng’wono, nomako misumba wadgi mowite e jela nyaka chop ochule gope duto. Mar ariyo, nochwanyo wasumbni mamoko ma noneno gima notimono. Ka “wasumbni wetene noneno mano, ne litnegi ahinya.” Kamano bende e kaka gik mwatimo nyalo chwanyo jomamoko. Ka po ni ng’ato okethonwa to watamore weyone, ang’o ma nyalo timore? Mokwongo, wahinye nikech watamore weyone kethone, wanene ka ng’at manono, kendo ok wadewe. Mar ariyo, waketo owete gi nyiminewa e akerekeke sama gifwenyo ni ok wawinjre gi ng’at machielo e kanyakla.

13. Gima notimore ne nyaminwa moro ma painia puonji ang’o?

¹³ Sama waweyo ne owetewa gi nyiminewa kethogi, wayudo ber wan wawegi kendo wakelo ne jomamoko bende ber. Mano e gima nyaminwa moro ma wabiro luongo ni Crystal ma en painia nofwenyo. Nyaminwa moro e kanyaklagi nochwanye. Crystal wacho kama: “Nitie kinde ma wechene ne chwoyo chunya mana ka pala. Ne ok adwar kata dhi kode e tij lendo. Wachno nomiyo kindana odok chien kendo koro naonge mor kaka chon.” Kata obedo ni Crystal ne neno ni adier nochwanye, pod ne ok omako ne nyaminwano sadha kata keto pache duto kuome owuon. Kar mano, nobolore ma oluwo siem ma noyudo e sula ma ne wacho ni, “Samehe Kutoka Katika Moyo Wako” ma yudore e Mnara wa Mlinzi ma Oktoba 15, 1999. Nong’wono ne nyaminwano. Crystal wacho kama: “Sani koro afwenyo ni waduto watimo kinda ahinya mondo warwak dhano manyien, kendo ni Jehova  weyonwaga kethowa pile ka pile. Awinjo ka gima ogolna osigo moro mapek ma ne tura. Tinde amor mana kaka chon.”

14. Ka luwore gi Mathayo 18:21, 22, en ang’o ma nyalo bedo ni jaote Petro ne nyagorego, kendo ang’o mwanyalo puonjore kuom gima Yesu nowacho?

¹⁴ Wang’eyo ni dwarore ni wawe ne jomamoko kethogi, kendo ni mano e gima kare monego watim. Kata kamano, ok yotga weyo ne ji kethogi. Nenore ni wachno nochando Petro bende ndalo moko. (Som Mathayo 18:21, 22.) En ang’o ma nyalo konyowa? Mokwongo, par matut kuom yo ma Jehova oseweyonigo richoni. (Mat. 18:32, 33) Ok wawinjore yudo ng’wono mar Jehova, kata kamano, oikore weyonwa kethowa. (Zab. 103:8-10) Ka en kamano, to “kare wan bende onego waherre.” Omiyo, weyo ne ji kethogi ok en gima watimo atima mar kamano; en gima nyaka watim. Ee, wan gi ting’ mar weyo ne owetewa gi nyiminewa kethogi! (1 Joh. 4:11) Mar ariyo, par matut gik ma timorega sama waweyo ne ji kethogi. Sama watimo kamano, wakonyo ng’at ma okethonwa, wakelo winjruok maber e kanyakla, warito osiep ma wan-go gi Jehova, kendo wabedo thuolo mana ka joma ogolo osigo moro mapek ma turogi. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Mar adek, lam Jehova Nyasaye ma nyisowa ni wawe ne ji kethogi. Kik iwe mondo Satan oketh kuwe manie kindi gi Jokristo weteni. (Efe. 4:26, 27) Onego wakwa Jehova mondo okonywa kik walwar e obadho mar Satan.

15. Ka luwore gi Jo-Kolosai 3:13, ang’o mwanyalo timo ka po ni Jakristo wadwa moro ochwanyowa?

¹⁵ To nade ka po ni Jakristo wadu moro ochwanyi? En ang’o monego itim? Tem kar nyaloni duto mondo ilos kode kuwe. Nyis Jehova kaka iwinjo e chunyi. Kwaye mondo oguedh ng’at mochwanyino kendo ikwaye  mondo okonyi neno kido mabeyo ma ng’atno nigo, ma gin kido ma Jehova bende ohero kuome. (Luka 6:28) Ka po ni ok inyal fwayo gima owadu moro otimoni, temie paro kaka inyalo dhi ire mondo ulos wachno. Berga ka kinde duto waketo e paro ni owadwa ok nyal chwanyowa goyiem. (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7) Sama iwuoyo gi owaduno, tem mondo ine ni oonge gi rach moro amora kodi. To nade ka ok odwa loso kuwe kodi? ‘Dhi nyime nano kode.’ Kik chunyi jog gi owadu. (Som Jo-Kolosai 3:13.) To maduong’ie moloyo, kik imak sadha, nikech mano biro ketho winjruok ma in-go gi Jehova. Kik iyie mondo gimoro amora ochwanyi. Sama ok ichwanyri, inyiso ni ihero Jehova moloyo gimoro amora.​—Zab. 119:165.

16. En ting’ mane ma ng’ato ka ng’ato kuomwa nigo?

¹⁶ To mano kaka wageno ahinya thuolo makende ma wan-go mar tiyo ne Jehova ka wan “kueth achiel e bwo jakwath achiel”! (Joh. 10:16) Bug Riwruok ma Timo Dwach Jehova, e ite mar 165, wacho kama: “Nikech winjruogno en gima long’o, in gi ting’ mar neno ni irite maber.” Bugno dhi nyime wacho ni “kinde duto watemo neno owete gi nyiminewa kaka Jehova nenogi.” Jehova nenowa waduto kaka ‘jo matindo’ mogeno ahinya. Be kamano e kaka wan bende waneno owetewa gi nyiminewa? Jehova nenoga gik moko duto ma itimo ne oweteni gi nyimineni kendo okawo wachno mapek.​—Mat. 10:42.

17. En ang’o mwang’ado ni wabiro timo?

¹⁷ Wahero Jokristo wetewa. Mano e gima momiyo ok wanyal “keto e nyim owadwa moro gima kelone chwanyruok kata gima miyo okier.” (Rumi 14:13) Wanenoga ni owetewa gi nyiminewa beyo moloyowa, kendo wadwaro ni wawenegi kethogi koa e chunywa. Wang’aduru ni ok wabi yie mondo jomamoko ochwanywa. Kar mano wabiro dhi nyime luwo “gik ma loso kuwe kod gik ma gerowa waduto.”​—Rumi 14:19.