Kaka Inyalo Ng’iyo gi Kanyakla Manyien
NYAMINWA moro miluongo ni Allen * ne odar mi odhi e kanyakla moro ma ni kilomita 1,400 ka ia gi kama odakie, kendo pod odhi nyime ng’iyo gi kanyaklano. Allen wacho kama: “Ka ne adwaro dar, ne aparora ahinya nikech ne ok ang’eyo ka be abiro yudo osiepe manyien.”
Ka po ni idar midhi e kanyakla machielo, in be inyalo winjo kiluor luor. Inyalo timo ang’o mondo ing’i gi kanyakla manyienno? Inyalo timo ang’o ka ifwenyo ni ok yotni ng’iyo gi kanyaklano? To ka po ni in ja kanyakla moro, ere kaka inyalo konyo joma nyien mobiro e kanyaklau mondo ging’i mapiyo?
GIK MINYALO TIMO MONDO ING’I MAPIYO
Par ane ranyisini: Ka opudh yien mondo opidhe kama chielo, obiro ner matin. Mano en nikech sa mopudhe, ing’adoga tiendene moko mondo ting’e obed mayot. To kosepidhe momako lowo maber, ochako golo tiendene manyien. E yo ma kamano bende, kidar midhi e kanyakla machielo, inyalo yudo ka ok yotni ng’iyo gi kuno. Mano en nikech niseguro “tiendeni” e kanyakla ma ne iaye, tiende ni ne in gi osiepe mang’eny kendo ne ing’iyo gi chenro mopogore opogore mag kanyaklano. Koro nyaka ichak golo tiendeni manyien mondo ing’i gi kanyakla manyienno. Ang’o ma nyalo konyi timo mano? En ka itemo tiyo gi puonj mag Muma. We wanon ane moko kuom puonjgo.
Ng’at ma somo Wach Nyasaye pile ‘nochal gi yath mopidh e dir aore mag pi, ma nyago olembe e ndalone, ma obokene bende ok two, kendo gik motimo duto nobed gi hawi.’—Zab. 1:1-3.
Mana kaka yien nyaka yud pi pile mondo odong maber, e kaka Jakristo bende nyaka som Wach Nyasaye pile mondo winjruokne gi Jehova obed maber. Omiyo, dhi nyime somo Muma pile, kendo idhi e chokruoge ma ok ibari. Timuru lamo maru mar joot kata puonjruok ma mari iwuon ma ok ibari. Gik ma ne konyiga rito winjruokni gi Jehova e kanyakla ma ne iaye e ma pod biro konyi e kanyakla manyienno.
‘Ng’a ma konyo ji gi pi, ji nokonye gi pi bende.’—Nge. 11:25.
Ka iriwo lwedo tij lendo e yo maber, mano biro jiwi kendo konyi mondo ing’i mapiyo. Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Kevin nowacho kama: “Bedo painia ma konyo e kanyakla manyien ma ne wadhiye nokonya an gi jaoda mondo wang’i mapiyo gi kanyaklano. Ne wang’eyo owete, jopainia, kod alwora mag kanyaklano mapiyo ahinya.” Owadwa moro miluongo ni Roger ne odhi e kanyakla machielo ma ni kilomita 1,600 ka ia gi kama ne odake. Roger wacho kama: “Gima nyalo konyi ng’iyo gi kanyakla manyien midhiye en ka idhi e tij lendo ma ok ibari. Bende tim gik ma nyiso ni iikori konyo e yo moro amora. Kuom ranyisi, inyalo timo ler e kanyakla, inyalo chiwori timo migawo moro e chokruok ka wuon migawono onge, kata ka in gi gari, apiko, kod gik mamoko ma kamago, inyalo ting’o ng’ato sama idhi e chokruok kata sama ia. Ka jo kanyakla oneno ka in gi chuny maber kamano, ibiro bedo osiepgi kendo gibiro ng’iyo kodi piyo malich.”
“Yawuru chunyu obed thuolo.”—2 Kor. 6:13.
Yaw chunyi ne owete gi nyimine. Ka ne nyaminwa moro miluongo ni Melissa odhi e kanyakla manyien gi joode, ne gitemo matek mondo gibed gi osiepe manyien. Melissa wacho kama: “Ka ne wadhi e chokruok, ne wawuoyoga gi jo kanyaklano ka chokruok
pok ochakore kod sama chokruok orumo. Mano ne miyowa thuolo mar goyo kodgi mbaka moloyo mana mosogi amosa.” Timo mano ne omedo konyo joodno mondo ging’e nyinge ji piyo. Bende, ne girwakoga jo kanyakla e odgi, to mano ne omiyo gimedo bedo gi osiepe. Melissa medo wacho kama: “Ne wamiyo jo kanyakla nembniwa mag simu, mondo kik wewa oko sama nitie chenro moro amora e kanyakla.”Ka iluor romo gi joma ikia, nitie gik minyalo timo ma nyalo konyi chako ng’iyo kodgi. Kuom ranyisi, inyalo bwonjo kata obedo ni ok idwar bwonjo gi e sano. Ji oheroga joma bwonjo. Mano e momiyo Muma wacho kama: “Wang’ mamor duogo chuny.” (Nge. 15:30, Luo, 1976) Nyaminwa moro miluongo ni Rachel ne odar modhi kuma bor ahinya gi kama ne odonge. Owacho kama: “An-ga ng’ama ling’ ahinya. Achunoraga achuna wuoyo gi owete gi nyimine e kanyakla manyien ma antiere. Gima osekonya en ni arangoga ng’at mobet abeta kamoro kar kende mondo adhi awuo kode nikech samoro en be oluor mana kaka an.” Donge inyalo temo goyo mbaka gi ng’ato ka chokruok pok ochakore kata sama chokruok orumo?
Seche moko, inyalo bedo mamor ahinya gi joma iromogo e jumbe mokwongo okwongo. Kata kamano, mor ma in-go nyalo lal mosmos kaka ndalo medo sudo. Ka gima kamano timoreni, tim kinda mondo idhi nyime manyo osiepe momedore.
MIRI THUOLO MAR NG’IYO GI KANYAKLA MANYIENNO
Nitie yiende moko ma mokoga piyo e lowo moloyo mamoko sama opudhgi mopidhgi kama nyien. E yo ma chalo kamano, kinde ma ng’ato nyalo kawo mondo ong’i gi kanyakla manyien opogore gi ma ng’at machielo nyalo kawo. Ka po ni ne iloko kanyakla kendo pod itemo ahinya ng’iyo gi kanyaklano nyaka sani, inyalo tiyo gi puonj mag Muma ma luwogi:
“Kik waol gi timo gik mabeyo, nimar wabiro keyo e kinde mowinjore ka ok waol.”—Gal. 6:9.
Ka ineno ka ndalo kalo akala to pok ing’iyo gi kanyakla manyien ma intiere, miri amiya thuolo momedore mar ng’iyo. Kuom ranyisi, jo misonari kawoga higni mang’eny e migawo ma gintiere ka pok gidok thuchegi. Mano konyogiga ng’iyo gi owete gi nyimine ma ni kuondego, kendo konyogi ng’iyo gi kaka joma odak kuondego timo gik moko.
Owadwa moro miluongo ni Alejandro ong’eyo maber ni ng’iyo gi kamoro manyien ok en gima timore piyo nikech en bende osebedo kodar kinde ka kinde. Owacho kama: “Anyalo paro kinde moro ka ne wadar, jaoda nonyisa niya: ‘Osiepewa duto odong’ chien te!’” Alejandro noparo ne jaode ni kamano e kaka nowacho higni ariyo mokalo ka ne gidar gidhi kama chielo. Kata obedo ni jaode nowacho wechego, notemo moyudo osiepe manyien.
‘Kik iwach ni, ere kaka ndalo machon nobedo gi ber moloyo ndalogi? Nimar ok ipenjo kare wachni.’—Ekl. 7:10.
Tem ahinya mondo kik ichak pimo kanyakla manyien ma intiereno gi ma ne iaye. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni owete gi nyimine ma nitiere e kanyakla manyien ma intiere gin joma ohero ling’ ahinya kata nyalo bedo ni gin jombaka ahinya mopogore gi kaka ning’iyogo. Ket pachi kuom kido mabeyo ma gin-go mana kaka in be digomb mondo giket pachgi kuom kido mabeyo ma in-go. Jomoko mosedar modhi e kanyakla mamoko to gineno ka ng’iyo gi kanyaklago ok yotnegi nyalo penjore 1 Pet. 2:17.
penjoni: ‘Be ahero “riwruok duto mar owete” gadier?’—“Sikuru ka ukwayo to ibiro miu.”—Luka 11:9.
Dhi nyime lemo mondo Jehova okonyi. Jaduong’-kanyakla moro ma nyinge David nowacho kama: “Kik ichur achura kendi. Jehova kende e ma nyalo konyowa timo gik moko mang’eny ma wadwaro. Omiyo, nyise gik ma chandigo.” Rachel mosewuo kuome motelo bende oyie gi wachno. Owacho kama: “Sama an kaachiel gi jaoda wawinjo e chunywa ni ji ok ong’iyo kodwa ahinya, gima konyowaga en wacho ne Jehova achiel kaachiel gik ma chandowa. Wanyisega niya: ‘Jehova, kiyie, konywae fwenyo ka dibed ni samoro wan e ma watimo gik moko ma miyo jomamoko winjo ka ok yotnegi bedo osiepewa.’ Kae to watemoga manyo thuolo momedore mondo wabed gi owete gi nyimine.”
Un jonyuol, ka ufwenyo ni ok yot ne nyithiu ng’iyo gi kanyakla manyien ma untiereno, lem e wi wachno ka un kodgi. Konygiuru yudo osiepe manyien. Unyalo timo mano kuom gwelo jomoko obi e odu kata timo gik mamoko ma kamago mondo giyud thuolo mar bedo machiegni gi jo kanyakla.
KONY JOMA NYIEN MONDO GINE NI GIN BE ORWAKGI E KANYAKLAU
Ang’o minyalo timo mondo ikony joma nyien mobiro e kanyaklau? Tem matek mondo imak osiep kodgi e seche ma gidonjeno. Mondo itim kamano e yo maber, tem paro gik ma in be inyalo gombo mondo otimni ka debed ni in e ma idhi e kanyakla manyien. (Mat. 7:12) Donge inyalo rwakogi e lamo maru mar joot kata unyalo neno JW Broadcasting kanyachiel kodgi? Donge inyalo timo chenro mondo ilend kodgi? Ka irwakogi mondo gichiem kanyachiel kodu, wigi ok bi wil gi chuny maber ma ne inyisogi. Gin gik mage mamoko minyalo timo mondo ikony joma nyien mobiro e kanyaklau?
Owadwa moro miluongo ni Carlos wacho kama: “Ka ne wadhi e kanyakla manyien, nitiere nyaminwa moro ma ne onyisowa kuonde ma nengo gik moko bet ni piny. To mano nokonyowa ndi!” Joma obiro e alwora manyien bedoga mamor ka wanyisogi gik ma ginyalo rwako sama chieng’ rieny, sama piny ng’ich, kata sama koth chue. Bende, inyalo konyogi bedo gi nyak e tij lendo kuom nyisogi gik ma joma ni e alworano ohero timo kata gik ma ging’iyogo, kata nyisogi gik ma jogo oyiego kodok korka weche din.
NG’IYO GI KANYAKLA MANYIEN KELO GUETH
Allen mosewuo kuome motelo osebet kuom higa achiel e kanyakla manyien ma ne odhiye. Owacho kama: “E kinde mokwongo okwongo, ne ok yotna ng’iyo gi owete kod nyimine. Kata kamano, sani koro gin mana kaka joodwa, to mano mora matek.” Allen ne ofwenyo ni dar ma ne odargo ne ok omiyo oweyo bedo gi osiepe. Kar mano ne oyudo osiepe mamoko manyien ma ngita gi del.
^ par. 2 Nyinge moko oloki.