1-2. Ere kaka wanyalo luwo paro ma yudore e Ngeche 4:25? Chiw ane ranyisi.

PAR ane ranyisi adek ma luwogi. Nyaminwa moro ma hike oniang’ paro gik moko mabeyo ma notimore e ngimane chon. Kata obedo ni sani onyagore gi pek moko, pod odhi nyime timo duto monyalo mondo oti ne Jehova. (1 Kor. 15:58) Kinde duto oparo kaka en kaachiel gi jomamoko gibiro dak e piny manyien. Nyaminwa machielo paro kaka Jakristo wadgi moro nochwanye, kata kamano, ok omak wachno, kendo ong’wonone. (Kol. 3:13) Owadwa moro paro maber richo ma notimo kinde moro, kata kamano, ok owe mano omone dhi nyime timo duto monyalo mondo omakre gi Jehova.​—Zab. 51:10.

² Jokristo adekgi chalre e yo mane? Giduto giparo gimoro ma nosetimore e ngimagi chon, kata kamano, ok giketo pachgi kuom gigo. Kar mano, ‘gichomo wengegi tir’ kuom gik man nyime.​—Som Ngeche 4:25.

3. Ang’o momiyo dwarore ni ‘wachom wang’wa tir’ kuom gik man nyime?

³ Ang’o momiyo en gima dwarore mondo ‘wachom wang’wa tir’ kuom gik man nyime? Mana kaka ng’ato ok nyal wuotho e yo tir kosiko ong’iyo mana chien, wan bende ok wanyal dhi nyime tiyo ne Jehova ka waketo pachwa kuom gik mosekalo.​—Luka 9:62.

4. Ang’o ma wabiro nono e sulani?

⁴ E sulani, wabiro nono gik moko adek ma nyalo ketowa e obadho mar keto pachwa kuom gik mosekalo. Magi gin: (1) pimo ngima machon gi ma sani, (2) mako sadha, kod (3) chuny ma chandore mokalo tong’ nikech richo ma ng’ato notimo chon. E moro ka moro kuom wechego, wabiro nono puonj mag Muma ma nyalo konyowa mondo kik waket pachwa kuom “gik man chien,” to walaw “gik man nyime.”​—Fil. 3:13.

5. En obadho mane ma ikwerowa ni watang’go e Eklesiastes 7:10?

⁵ Som Eklesiastes 7:10. Ndikoni ok wach ni en gima rach penjo niya: “Ang’o momiyo ndalo machon ngima ne ber?” To mano en nikech gik mabeyo mosetimore e ngimawa gin gueth moa kuom Jehova. Kata kamano, ndikoni wacho kama: “Kik ipenjri ni, ‘Ang’o momiyo ndalo machon ngima ne ber moloyo ndalogi?’” Obadho ma ikwerowa ni watang’go e ndikoni en pimo ngimawa machon gi ngimawa ma sani kendo ng’ado ni ngimawa machon ne ber moloyo ma sani. Loko moro machielo mar Muma keto wechego kama: “Kik ipenjri ni, ‘Ang’o momiyo weche ne beyo chon moloyo sani?’ Mano ok en penjo ma nyiso rieko.”

6. Ang’o momiyo ok en gima nyiso rieko paro ni ngimawa machon ne ber moloyo ma sani? Chiw ane ranyisi.

⁶ Ang’o momiyo ok en gima nyiso rieko ka wasiko waparo ni ngimawa machon ne ber moloyo ma sani? Pimo ngimawa ma sani gi machon nyalo miyo waket pachwa kuom gik mabeyo ma notimore chon kende. Kata, onyalo miyo wiwa owil gi pek moko ma bende ne waromogo chon. Wane ane ranyisi mar Jo-Israel machon. Bang’ wuok Misri, wigi nowil mapiyo gi kaka ne gidak matek. Kendo ne gichako keto pachgi kuom gik mamoko ma ne gigombo ma ne giweyo Misri. Ne giwacho kama: “Parieuru rech ma ne wachamo nono e piny Misri, gi olemb afuoto bende, gi otungu, gi otungu mar saumu, kod alode mamoko!” (Kwan 11:5) To be chiemogo ne gichamo “nono” kuom adier? Ooyo. E kindeno, Jo-Israel ne sandore malit ka gin wasumbni e piny Misri. (Wuok 1:13, 14; 3:6-9) To e ma pod wigi nowil gi sandgo duto kendo ne gichako gombo gik ma ne giweyo chien. Ne giyiero keto pachgi mana kuom gik moko mabeyo ma ne giweyo chien, kar keto pachgi kuom gik mabeyo ma Jehova ne timonegi gie sechego. Jehova ne ok mor gi wachno.​—Kwan 11:10.

7. Ang’o ma nokonyo nyaminwa moro mondo kik odonj e obadho mar pimo ngimane ma nodakie sechego gi machon?

⁷ Ere kaka wanyalo tang’ gi obadho mar pimo ngimawa machon gi ma sani? Wane ane ranyisi mar nyaminwa moro ma  nochako tiyo Bethel ma Brooklyn e higa mar 1945. Higni moko bang’e, nokende gi owadwa moro ma ja Bethel wadgi, kendo ne gidhi nyime tiyo Bethel kuom higni mathoth. Kata kamano, e higni mag 1970, jaod nyaminwano nobedo matuo. Owacho ni ka jaodeno nofwenyo ni ochiegni tho, nojiwe gi weche moko ma ne nyalo biro konye dak ka koro en chi liel. Jaodeno nowachone kama: “Wasebedo gi kinde maber e kendwa. Ji mang’eny pok noyudoga thuolo ma kama.” Kata kamano, nomedo bende wachone niya: “Kik iket pachi kuom gik mosekalo kata bed ni pod ibiro parogi. Kaka kinde medo kalo ibiro winjo maber. Kik iwinj marach kata kuyo ahinya. Bed mamor nikech gueth mang’eny ma ne wayudo kanyachiel e tij Jehova. . . . Paro gik mabeyo mosekalo en mich moa kuom Jehova.” Donge en adier ni mano ne en jip maber ndi?

8. En ranyisi mane ma nyaminwa moro ketonwa e wi tang’ gi obadho mar pimo ngima machon gi ma sani?

⁸ Nyaminwano notimo mana kaka jaode nojiwe. Nodhi nyime tiyo ne Jehova nyaka e thone ka ojahigni 92. Higni moko ka pok otho, nowacho kama: “Ka ang’iyo chien higni 63 mosekalo ma asetiyonego Jehova kuom thuolona duto, anyalo wacho ni asebedo gi mor mogundho.” Nikech ang’o? Olero kama: “Gima miyo wabedo mamor gadier en bedo e kind owete gi nyimine moherowa kaachiel gi geno ma wan-go mar dak gi owetego e paradiso e pinyka, kendo tiyo ne Jehova Nyasaye ma Jachuechwa nyaka chieng’.” * To mano doko ranyisi maber ma nyaminwano ketonwa kuom chomo wang’e tir kuom gik man nyime!

9. Ka luwore gi Tim Jo-Lawi 19:18, gin seche mage ma nyaloga bedonwa matek ng’wono ne ng’ato?

⁹ Som Tim Jo-Lawi 19:18. Seche moko bedonwaga matek ng’wono ne ng’at mochwanyowa ka po ni en Jakristo wadwa, watwa, kata osiepwa. Kuom ranyisi, nyaminwa moro nowinjo marach ka ne Jakristo  wadgi ohangone ni okwalo pesane. Bang’e, Jakristo wadgi ma nohangoneno nokwaye ng’wono, kata kamano, nyaminwano pod nomako wachno. Be isegawinjo kamano? Kata ka po ni gima kamano pok otimoreni, thothwa seche moko wasegawinjo ka teknwa weyo wach moro marach ma notimnwa, kendo ng’wono ne ng’ama nochwanyowano.

10. Ang’o ma nyalo konyowa loyo tem mar mako sadha?

¹⁰ Ang’o ma wanyalo timo mondo walo tem mar mako sadha? Mokwongo, par ni Jehova ong’eyo gik moko duto. Ong’eyo pek moro amora ma nyalo bedo ni wakaloe. (Hib. 4:13) Owinjo malit sama wachandore. (Isa. 63:9) Kendo osingo ni obiro tieko gik maricho duto ma inyalo timnwa kayiem nono.​—Fwe. 21:3, 4.

11. Ere kaka wan wawegi wayudo ber ka ok wamako sadha?

¹¹ Onego wapar bende ni ka wang’wono ne jowetewa to wan bende mano konyowa. Mano e gima nyaminwa ma ne ohangnecha nofwenyo. Bang’ kinde, noweyo mako sadha ne nyaminwa ma nochwanye. Nofwenyo ni ka wang’wono ne nyawadwa, to Jehova bende biro ng’wononwa. (Mat. 6:14) Kata bed ni nong’eyo ni nyaminwa ma nochwanyecha notimo marach, mano ne ok omone ng’wonone. Timo kamano nomiyo obedo mamor kendo dhi nyime keto pache e tij Jehova.

12. Ndiko mar 1 Johana 3:19, 20 konyowa ng’eyo ang’o?

¹² Som 1 Johana 3:19, 20. Waduto chunywa nyalo chandowa nikech richo moro ma ne watimo chon. Kuom ranyisi, jomoko chunygi nyalo chandogi nikech richo ma ne gitimo ka pok ne gipuonjore adiera. Jomoko bende chunygi nyalo chando nikech richo ma ne gitimo bang’ ka osebatisgi. (Rumi 3:23) En adier ni wadwaro timo gik mabeyo. Kata kamano, “waduto wachwanyore nyading’eny.” (Jak. 3:2; Rumi 7:21-23) Kata obedo ni ok wawinjga maber sama chunywa chandowa, onyalo konyowa e okang’ moro. Nikech ang’o? En nikech sama chunywa chandore nikech richo moro ma ne watimo, mano biro chwalowa mondo walokre kendo watem matek mondo kik wanwo richono kendo.​—Hib. 12:12, 13.

13. Ang’o momiyo ok onego wawe chunywa ochandwa mokalo tong’ e wi richo ma ne watimo chon?

¹³ Komachielo bende, wanyalo weyo chunywa odhi nyime chandowa mokalo tong’ e wi richo ma ne wasekwayoe ng’wono ma Jehova oweyonwa. Ka wayie mondo chunywa ochandwa kamano, wan e ma wabiro hinyore. (Zab. 31:10; 38:3, 4) E yo mane? Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro ma ne chunye siko ka chande e wi richo moko ma ne otimo chon. Owacho kama: “Nawinjoga mana ka gima koro onge gima ne anyalo timo malong’o mondo amor Jehova nikech koro nasedeko.” Thothwa osegawinjo kaka nyaminwano nowinjo. Ber mondo watang’ gi obadho mar siko ka waparore ahinya e wi richo ma ne watimo chon. Pare kaka gima kamano nyalo moro Satan ka ofwenyo ni wajok gi ngimawa wawegi ka Jehova to pok ojok kodwa!​—Pim gi 2 Jo-Korintho 2:5-7, 11.

14. Wanyalo ng’eyo nade ni Jehova pok ojok kodwa?

¹⁴ Seche moko pod wanyaloga penjore ni, ‘Anyalo ng’eyo nade kuom adier ni Jehova pok ojok koda?’ Sama ipenjori penjono, mano nyiso ni ing’eyo ni Jehova nyalo ng’wononi. Higni mathoth mosekalo,  gaset moro mar The Watchtower nowacho niya: “Nyalo bedo ni seche moko iyudo ka weyo tim moro marach otami. . . . Chunyi kik nyosre. Kik ipar ni isetimo richo ma koro ok nyal ng’wonni. Mano e kaka Satan dwaro ni iwinj e chunyi. Nikech iwinjoga marach sama itimo richo, mano nyiso ni in-gi chuny maber kendo Jehova biro ng’wononi. Kik chunyi jogi, kendo kwa Jehova kibolori mondo okonyi rieyo yoreni kendo bedo gi chuny maler. Mana kaka nyathi dhiga ir wuon-gi sa asaya ma en gi chandruok moro, in bende dhi nyime kwayo Jehova mondo okonyi ma ok iol.” *

15-16. Jomoko osewinjo nade bang’ ng’eyo ni Jehova pok ojok kodgi?

¹⁵ Thoth jotich Jehova oseyudo hoch kuom ng’eyo ni Jehova pok ojok kodgi. Kuom ranyisi, higni moko mokalo, owadwa moro ne mor gi weche ma nosomo e sula moro ma yudore e Ohinga mar Jarito ma wacho ni “Muma Loko Kit Ngima Ji.” E sulano, nyaminwa moro nowacho ni nosebedo ka onyagore gi parruok e wi gik maricho ma notimo chon, kendo ne ok yotne yie ni Jehova ne nyalo bedo mamor kode. Nokedo gi parogo kuom higni mang’eny kata mana bang’ ka nosebatise. Kata kamano, ka nochako paro matut e wi misango mar rawar, weche ne olokore. *

¹⁶ Ere kaka wechego nomulo chuny owadwano? Owacho kama: “Ka ne pod an rawera, nakedo gi tim mar weyo neno ponografi. Higni matin mokalo, ne adonjo e timno kendo. Ne amanyo kony kuom jodongo kendo kedo matek mondo alo timno. Jodongo nokonya neno ni Jehova pod ohera kendo odwaro konya mondo achung’ motegno. Kata kamano, seche moko pod awinjoga ni Jehova ok nyal hera kendo. Somo weche ma notimore ne nyaminwano nokonya ahinya. Nafwenyo ni seche ma aparo ni Jehova ok nyal ng’wonona to mano nyiso ni ok ayie ni misango mar Yesu nyalo umo richoga. Aseketo sulano tenge mondo sa asaya ma awinjo ka chunya dwa chanda, to anyalo some kendo paro matut kuom wechego.”

17. Ang’o ma nokonyo Paulo mondo kik owe chunye ochande mokalo tong’ e wi richo ma notimo chon?

 ¹⁷ Weche kaka mago paronwa Jaote Paulo. Ka ne pok obedo Jakristo, notimo richo moko madongo e ngimane. Paulo pod ne nyalo paro richogo, kata kamano, ne ok oketo pache kuomgi. (1 Tim. 1:12-15) Noyie ni misango mar rawar ne nyalo miyo ong’wonne. (Gal. 2:20) Kuom mano, ne ok oweyo mondo chunye ochande e wi richo ma notimo chon kendo nodhi nyime keto pache kuom timo duto monyalo mondo omor Jehova.

18. Gin ang’o ma wapuonjore e sulani?

¹⁸ Gin ang’o ma wapuonjore e wi weche adek ma wasenono e sulani? (1) Gik mabeyo ma notimore e ngimawa chon gin gueth ma wuok kuom Jehova; kata kamano, ok nyal pimgi gi gueth ma wabiro yudo e piny manyien. (2) Jomoko nyalo chwanyowa, kata kamano, ka wayiero ng’wononegi to wabiro dhi nyime tiyo ne Jehova ka wamor. (3) Ka waweyo mondo chunywa ochandwa mokalo tong’ e wi richo ma ne watimo chon, mano biro monowa dhi nyime tiyo ne Jehova. Omiyo, mana kaka Paulo, onego wabed gadier ni Jehova nyalo ng’wononwa.

19. Wang’eyo nade ni e piny manyien ok wabi parore kendo e wi gik machon?

¹⁹ Wageno dak nyaka chieng’ e paradiso. Kendo, e piny manyien, ok wabi parore e wi gik machon. Muma wacho kama ka owuoyo e wi wachno: “Ji ok nopar gik machon.” (Isa. 65:17) Pare wachni: Jomoko kuomwa osetiyo ne Jehova kuom higni mang’eny kendo koro giseti, kata kamano, e piny manyien gibiro bedo rowere. (Ayub 33:25) Kuom mano, wang’aduru e chunywa ni ok wabi keto pachwa kuom gik mosekalo. Kendo wadhiuru nyime chomo wang’wa tir kuom gik man nyime kendo timo duto ma wanyalo mondo wamor Jehova!