1. (a) Chakre chon, jotich Jehova osebedo kong’eyo wach mane korka tiego jomoko, to ere kaka wachno tiyo e kindegi? (b) Wabiro nono ang’o e sulani?

JOTICH Nyasaye osebedo kong’eyo ni tiego jomoko en gima keloga ber. Kuom ranyisi, Abram ‘nogolo joge ma nosepuonjo’ mondo odhi ores Lut kendo ne giloyo wasigu. (Chak. 14:14-16) E kinde Ruoth Daudi, jogo ma ne nigi migawo mar wer e od Nyasaye ‘nopuonj wer’ kendo ne gipako Nyasaye ahinya. (1 Weche 25:7) Kindegi, wakedo gi Satan gi jolupne. (Efe. 6:11-13) Bende, watimo kinda mondo wapak Jehova. (Hib. 13:15, 16) Omiyo, mana kaka jotich Nyasaye machon, dwarore ni otiegwa eka wayud nyak e tijwa. Jehova omiyo jodongo migawo mar tiego jomoko e kanyakla. (2 Tim. 2:2) Jodongo molony tiyo gi yore mage e tiego jomoko mondo obed joma nyalo rito kueth?

2. Ka pok jaduong’-kanyakla ochako tiego owadwa, onego otim ang’o to nikech ang’o?

² In kaka jaduong’-kanyakla inyalo pimi gi japur. Ka japur pok opidho kodhi, onyalo medo manyiwa e puodho mondo  puodhono obi ochiegi maber. E yo machalo kamano, ka pok jaduong’-kanyakla ochako tiego ng’at ma onge lony, biro dwarore ni okwong oti gi Ndiko e iko chuny owadwano, to mano biro konye rwako puonj mimiye.—1 Tim. 4:6.

3. (a) Ere kaka jaduong’ nyalo tiyo gi weche Yesu ma yudore e Mariko 12:29, 30 e mbaka mogoyo gi ng’at ma otiego? (b) Owadwa nyalo winjo nade sama jaduong’ olemo e loye?

³ Mondo ing’e okang’ ma adiera mag Pinyruoth osekonyogo owadwa mitiego, inyalo penje ni, ‘Chiwruok ne Jehova oseloko nade yo mitiyogo gi ngimani?’ Penjono nyalo miyo uwuo e wi kaka wanyalo medo tiyo ne Nyasaye gi chunywa duto. (Som Mariko 12:29, 30.) Bang’ goyo mbaka machalo kamano, inyalo lemo kanyachiel gi owadwano kikwayo Jehova mondo okonye gi roho maler nikech mano en gima dwarore oyud mondo tiegruok mare odhi maber. Mano kaka owadwano biro winjo kojiwe sama ilemo kowuok e chunyi e loye!

4. (a) Chiw ane ranyisi moko ma yudore e Muma ma nyalo jiwo owadwa mitiego mondo otim dongruok. (b) Sama jodongo tiego jomoko, dwarogi maduong’ en-ga ang’o?

⁴ Sama ichako tiego ng’ato, inyalo nono kode ranyisi moko manie Muma ma biro konye neno gimomiyo dwarore obed ng’at moikore ne tiegruok, ng’at minyalo gen, kendo mobolore. (1 Ruo. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Tich 18:24-26) Mago gin kido ma dwarore ahinya ni owadwa mitiego obedgo mana kaka lowo manie puodho dwaro manyiwa. Kidogo biro miyo otim dongruok mapiyo. Jean-Claude, ma en jaduong’-kanyakla e piny Faransa wacho kama: “Dwarona maduong’ sama atiego ng’ato en ni mondo akonye ong’e tiyo maber gi puonj mag Muma. Amanyoga thuolo mar somo kode kata mana ndiko achiel mondo ‘oyaw wang’e one weche miwuoro’ ma yudore e Wach Nyasaye.” (Zab. 119:18) Yore mamoko ma nyalo konyo owete mitiego gin mage?

5. (a) Ang’o momiyo ber ka jaduong’ owuoyo gi owadwa motiego e wi chenro moketo mag tiyo ne Nyasaye? (b) Ang’o momiyo jodongo onego otieg owete ma pod rowere? (Ne weche moler piny.)

⁵ Inyalo penjo owadwano niya, ‘Gin chenro mage miseketo mag tiyo ne Nyasaye?’ Kapo ni pod oongego, konye mondo obedie gi achiel moro monyalo chopo. Inyalo nyise achiel kuom chenro ma in iwuon ne iketo kendo nyise gi ilo kaka ne imor kane ichope. Mani en yo mayot, to otiyo maber malich. Victor ma en jaduong’-kanyakla kendo painia e Afrika, wacho niya: “Kane pod atin, jaduong’-kanyakla moro nopenja penjo moko ma noseparo maber e wi gik ma nadwaro timo gi ngimana. Penjogo nokonya mondo achak paro matut e wi kaka natiyo ne Nyasaye.” Jodongo molony bende jiwo ahinya kaka en gima duong’ chako tiego owete ka pod gin rowere kuom miyogi migepe mowinjore gi hikgi. Chako tiegogi chon kamano konyo rowere oket pachgi ahinya e tiyo ne Nyasaye ka koro gihawo higni piero ariyo kama, nimar mago e kinde ma gik mathoth nyalo gwenyo pachgi.—Som Zaburi 71:5, 17. *

6. En yo mane maduong’ ma Yesu notiyogo e tiego jomoko?

⁶ Bende inyalo medo jiwo siso ma  owadwa nigo kilerone gima onyalo timo kod gimomiyo onego otime. Sama inyise gimomiyo onego otim kamano, iluwo ranyisi mar Yesu Japuonj Maduong’. Kuom ranyisi, kane Yesu pok onyiso jootene ni gilok ji obed jopuonjrene, nonyisogi gimomiyo nonego gitim kamano. Nowacho kama: “Osemiya teko duto e polo kod piny.” Kae to nomedo wacho kama eri: “Kuom mano, dhiuru e ogendni duto mondo ulok ji obed jopuonjrena.” (Math. 28:18, 19) Inyalo luwo nade ranyisi mar Yesu mar tiego jomoko?

7, 8. (a) Ere kaka jodongo ma kindegi nyalo luwo ranyisi mar Yesu e tiego jomoko? (b) Ang’o momiyo pwoyo owadwa en gima duong’? (c) Gin paro mage ma nyalo konyo jaduong’ sama otiego jomoko? (Ne sanduku ma wiye wacho ni “ Kaka Inyalo Tieg Jomoko.”)

⁷ Sama itiego ng’ato ne migawo moro, inyalo lerone kitiyo gi Ndiko gimomiyo dwarore ni ochop migawono. Kuom timo kamano, ikonye timo gik moko kata timo yiero moro kotiyo gi puonj ma yudore e Muma. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni ikwayo owadwa moro oywe rangach kata laru mar Od Romo kendo ogol gik ma nyalo hinyo ji. Inyalo tiyo gi ndiko mar Tito 2:10 kae to ilerne kaka tich motiyono ‘bidho puonj mar Jawarwa, ma en Nyasaye.’ Bende, inyalo nyise omed dewo joma hikgi oniang’ manie kanyakla kod kaka tich motimono biro konyogi. Goyo mbaka gi owadwa e yo ma kamano biro konye ong’e ni konyo jomoko e gima duong’ sama otimo migepene to ok timo atima migawo mana nikech onyise. Obiro bedo mamor neno kaka migepe momiye konyo jomoko e kanyakla.

⁸ E wi mano, pwo owadwano kuom kinda moketo e tiyo gi paro mimiye. Ang’o momiyo dwarore ipwoye? Mana kaka pi konyo yien kata cham mopidhi, e kaka pwoyo owadwa jiwe mondo omed timo dongruok.—Pim gi Mathayo 3:17.

9. (a) E pinje ma ji omewie, en pek mane ma jodongo romogo sama gidwaro tiego owete? (b) Ang’o momiyo tiyo ne Nyasaye ok e gima okwongo e ngima owete moko?

⁹ Jodong-kanyakla modak kuonde ma ji omewie, jaromo gi pek moro. Pekno en jiwo owete mosebatis ma hikgi 20 gi wiye kata 30 gi dire mondo okony tije moko e kanyakla. Ne wapenjo jodongo moko molony moa e pinje chiegni 20 ma ji omewie mondo owach gimomiyo giparo ni owete ma rowere manie pinjego ok dwar migepe mag kanyakla. Dwoko achiel ma chiegni ni giduto ne gichiwo en niya: Kane owetego dongo, moko kuomgi ok ne ojiw mondo oket chenro  mar tiyo ne Nyasaye. Gima iwuoro en ni jonyuol rowerego e ma nonyoso chunygi ka jiwogi mondo giluw somo ma malo kod tije mag piny ka gin giwegi ne gidwaro keto chenro mar tiyo ne Nyasaye e ngimagi. Ne ok oket tiyo ne Nyasaye obed mokwongo e ngimagi.—Math. 10:24.

10, 11. (a) Ere kaka jaduong’ nyalo konyo owadwa ma nenore ni ok dwar migepe mag kanyakla mondo olok pache mos mos? (b) Gin ndiko kaka mage ma jaduong’ nyalo nono kaachiel gi owadwano, to nikech ang’o? (Ne weche moler piny.)

¹⁰ Kapo ni owadwa moro ok ohero mondo omiye migepe e kanyakla, loko pache en gima biro dwaro kinda kod horuok, kata kamano en gima nyalore. Mana kaka japur nyalo chiko kaka yien moro dongo mos mos, jodongo bende nyalo konyo owete moko ochak loko pachgi e wi migepe mag kanyakla. Ginyalo timo mano nade?

¹¹ Kaw thuolo mondo ilos osiep e kindi gi owadwano. Konye mondo ong’e ni onyalo konyo kama duong’ e kanyakla. Kae to bang’ kinde, bed kode piny mondo uwuo e wi ndiko moko ma biro konye paro matut chiwruok ma notimo ne Jehova. (Ekl. 5:4; Isa. 6:8; Math. 6:24, 33; Luka 9:57-62; 1 Kor. 15:58; 2 Kor. 5:15; 13:5) Inyalo penje niya: ‘Kane ichiwori ne Jehova, ne isingori ni ibiro timone ang’o?’ Tem chopo e chunye kuom penje penjo kaka, ‘Iparo ni Jehova nowinjo nade kane obatisi?’ (Nge. 27:11) ‘To iparo ni Satan to winjo nade?’ (1 Pet. 5:8) Ndiko moyier malong’o kamano nigi teko ahinya mar mulo chuny owadwa e yo matut.—Som Jo-Hibrania 4:12. *

12, 13. (a) Elisha nonyiso chuny mane kane itiege? (b) Jehova noguedho Elisha nade nikech kido maber ma ne en-go?

¹² To nade un owete ma rowere ma kanyakla rito mondo ukonygi? En kido mane monego ubedgo ma biro konyou? Mondo wayud dwoko, we wanon ane ranyisi mar ng’at moro ma noyudo tiegruok e kinde machon.

¹³ Chiegni higni 3,000 mokalo, janabi Elija nogwelo Elisha ma pod ne hike tin obed jatichne. Elisha noyie mapiyo kendo nokonyo jaduong’no loyo tije matindo tindo. (2 Ruo. 3:11) Kae to bang’ yudo tiegruok kuom higni auchiel, Elisha nofwenyo ni tich ma ne Elija timo e Israel ne chiegni rumo. E sechego, Elija nokwayo jatichne ma nosetiego maber mondo owe luwe, to Elisha nokone nyadidek niya: “Ok nawei.” Noramo mar siko gi japuonjne kuom kinde malach kaka nyalore. Nikech Elisha nomakore gi Elija gadier, Jehova noguedhe kuom miye thuolo mar neno ka kalausi kawo Elija e yor hono.—2 Ruo. 2:1-12.

14. (a) Ere kaka owete mitiego e kindegi nyalo luwo ranyisi mar Elisha? (b) Ang’o momiyo owadwa mitiego onego obed ng’at minyalo gen?

¹⁴ Ere kaka inyalo luwo ranyisi mar Elisha kindegi? Yie mapiyo timo migepe momiyi, kata gibed ma ji ochayo. Ne owadwa ma tiegino kaka osiepni kendo mi ong’e ni kinda motimo mondo otiegi ok dhi nono. Yo mitimogo gik monyisi nyalo chalo ka gima inyise ni, “Ok nawei.” Moloyo duto, ne ni itimo migepe duto momiyi e yo maber. Ang’o momiyo timo kamano en gima onego okaw mapek? En mana bang’ nyiso ni in ng’at  migeno kendo ma timo gik moko e yo maber eka jodongo biro bedo gadiera ni Jehova dwaro ni omedi migepe e kanyakla.—Zab. 101:6; som 2 Timotheo 2:2.

15, 16. (a) Gin yore mage ma Elisha nonyisogo ni nomiyo japuonjne luor? (Ne picha manie chak sulani.) (b) Ang’o momiyo jonabi mamoko noyie gi Elisha?

¹⁵ Sigand Elisha nyiso kaka owete ma kindegi nyalo chiwo luor ne jodong-kanyakla. Bang’ Elija kod Elisha limo jonabi ma nochokore Jeriko, ne gimako yo ka gichomo Aora Jordan. Kane gichopo, “Elija nokawo nangane ma aroya, nobanogo mogoyogo pi, kendo pi nopogore koni gi koni.” Bang’ kalo aorano e lowo motwo, ne “gimedo dhiyo ka giwuoyo.” Nenore maler ni Elisha ok nobedo gi paro ni koro oseng’eyo gik moko duto. Nyaka chop kama koro Elija ne wuokie, Elisha ne rwako weche duto mag japuonjne. Kae to kalausi nobiro mokawo Elija. Bang’e, kane Elisha odok Jordan, nogoyo pi kotiyo gi law Elija kokok niya: “Ere Jehova Nyasach Elija?” To mano nomiyo pi opogore koni gi koni.—2 Ruo. 2:8-14.

¹⁶ Be ifwenyo ni hono mokwongo ma Elisha notimo chalre gi hono mogik ma Elija notimo? Mano puonjowa ang’o? Nenore maler ni Elisha ne ok oparo ni nikech koro gik moko nie lwete, koro nonyalo chomo kama en e ma odwaro. Kar mano, nikech notimo gima Elija notimo, Elisha nonyiso ni nochiwo luor ne japuonjne to mano nomiyo jonabi wetene oyie kode. (2 Ruo. 2:15) Kata kamano, kuom higni 60 ma ne Elisha obedogo janabi, Jehova nokonye motimo honni madongo ma kata Elija ne ok otimo. Kaka ng’at mitiego, wachno puonji ang’o?

17. (a) Ere kaka owete mitiego kindegi nyalo bedo gi chuny ma Elisha ne nigo? (b) Kaka kinde medo kalo, ere kaka Jehova nyalo medo tiyo gi owete mitiego kendo mochung’ motegno?

¹⁷ Kik ipar ni bang’ yudo migepe e kanyakla, inyalo timo gik moko e yo midwaro mopogore gi kaka osebed kitimogiga. Lokruok ok tim nikech wan e ma wagombo, to itime nikech chal moro manie kanyakla kod paro ma wayudo koa kuom riwruok mar oganda Jehova. Elisha nomiyo jonabi wetene oyie kode kendo nochiwo luor ne janabi Elija kuom tiyo gi yore ma janabino nopuonje. In bende inyalo miyo Jokristo weteni oyie kodi kendo nyiso ni imiyo jodongo ma notiegi luor kuom dhi nyime tiyo gi yore misiro gi Ndiko ma ne gipuonji. (Som 1 Jo-Korintho 4:17.) Kata kamano, kaka imedo yudo lony, onge kiawa ni ibiro konyo sama utimo lokruoge ma biro miyo kanyakla odhi kanyachiel gi riwruok mar oganda Jehova. Kuom adier, mana kaka Elisha, Jehova nyalo konyou utim migepe madongo ahinya moloyo ma jodongo ma ne tiegou notimo.—Joh. 14:12.

18. Ang’o momiyo tiego owete kindegi en gima onego okaw mapek?

¹⁸ Wageno ni paro mochiw e sulani kod sula motelo ne mae biro konyo jodongo mondo oket thuolo tenge mar tiego jomoko. Mad owete mowinjore orwak tiegruok mimiyogi kae to giti gi puonjgo e yor rieko sama girito rombe mag Jehova. Timo kamano biro medo tego kanyakla magwa e piny mangima kendo konyo ng’ato ka ng’ato kuomwa ochung’ motegno e kinde makende mokayo machiegni.