Gimomiyo Muma Konyo e Kindewagi

“Ndiko duto mowuok kuom much Nyasaye, konyo . . . kuom tiego ji mondo gibed jo makare.” —2 TIMOTHEO 3:⁠16.

KOUM higini mang’eny mosekalo, Muma osemiyo ji mathoth mawuok e kit oganda mopogore opogore timo lokruok e ngimagi mondo obed maber moloyo. Ndiko moket malo kanyo nyiso maler gimomiyo Muma osebedo kakonyo—rieko manie iye wuok kuom Nyasaye. Kata obedo ni ne ondike gi dhano, Muma nyisowa paro mag Nyasaye. Muma lero kama: ‘Ji ne wacho wach moa kuom Nyasaye kaka roho maler ne telonigi.’—2 Petro 1:⁠21.

Muma konyo e tayowa e yore ariyo kama. Mokwongo, ochiwonwa paro mowinjore kuom tiend bedo gi ngima maber. Mar ariyo, Muma nigi teko mar jiwo ji mondo otim lokruok madwarore e ngimagi eka gimed bedo gi ngima maberno. We wanon ane yore ariyogi.

Rieko mar Keto Chenro Mowinjore

Nyasaye nosingonwa ei Muma kama: “Anapuonji kendo nyisi yo ma nidhiye: nang’adni rieko ka wang’a oneni.” (Zaburi 32:8) Ne ni Nyasaye ok miwa mana paro kende, to bende omiyowa rieko mar neno gik moko e yo matut. Bedo gi rieko matut mar ng’eyo chenro manyalo konyo gadier e ngimawa, nyalo miyo kik waketh ngimawa e luwo gik manono.

Kuom ranyisi, ji mang’eny keto wach bedo gi huma kata bedo gi mwandu kaka gima gidwaro chopo e ngima. Nitie buge mang’eny machiwo paro kuom kaka ng’ato nyalo loyo jowetene mondo obedi gi huma kata mwandu. Muma to wachonwa kama: “Jabut ng’ato otimo kode higa . . . en wach ma nono, machando chuny ji.” “Ng’a mohero fedha, to fedha kende ok anorome.” (Eklesiastes 4:4; 5:⁠10) Be mano en paro manyalo konyowa kindegi?

Mondo wane kaka puonj manie Muma nyalo konyo, we wanon ane gima ne otimre ne Akinori modak e piny Japan. Bang’ kedo matek mi oloyo jowetene, Akinori nobedo gi nyalo mar chopo chenro ma ne oketo mar dhi e univasti moro mong’ere ahinya, kendo bang’ mano ne onwang’o tich maber. Ne nenore ka gima yorene ne dhi maber. Kata kamano, mago ok ne okelone mor ma ne ogeno bedogo e ngima. Kar mano, parruok mang’eny koda bedo mool, nomiyo obedo ng’ama hinyo tuwore. Osiepene ma ne en-go kar tich, ne ok konye. To nikech nobedo  gi parruok mang’eny e chunye, nochako madho kong’o ahinya mi nobedo kata mana gi paro mar tieko ngimane. Bang’e, nochako puonjre Muma gi Joneno mag Jehova. Gik ma nopuonjre nomiyo obedo gi lokruok e paro kuom gima duong’ e ngima. Mapiyo, midekre ma ne birone nikech parruok nochako dok chien. Kar bedo gi chuny mar bedo gi huma, Akinori noneno ber mar ngero manie Muma mawacho kama: “Chuny mokuwe omiyo dend dhano bedo mangima.”—Ngeche 14:30.

En chenro mane minyalo keto kaka gima duong’ ahinya e ngimani? En ang’o ma ka ichopo to nyalo miyi ibed mamor gadier? Be en bedo ei kend madhi maber? Koso en konyo nyithindi ochak bedo gi ngima maber? Dibed ni en bedo gi osiepe mang’eny? Koso dibed ni en nwang’o mor e ngima? Magi duto gin chenro mabeyo ma ng’ato nyalo keto. Kuom adier, Muma bende jiwo bedo gi chenro kaka mago, to kata kamano ok onego wakawgi kaka gik madongo ahinya e ngima. Muma oting’o rieko makonyo, ma nyisowa gima duong’ mabiro miyo wabed gi ngima maber kowacho kama: “Luor Jehova kendo rit chikne; ni mar ma e motieko tich mowinjore ni dhano.” (Eklesiastes 12:13) Ka ok warito chike Jehova, ngima bedo ma onge tiende, ma onge mor, kendo ma onge geno. Muma to singonwa kama: “Ng’ato mogeno Jehova en jahawi.”—Ngeche 16:20.

Kaka Muma Jiwo Ji Mondo Otim Lokruok

Jaote Paulo nondiko kama: “Wach Nyasaye ongima, kendo otiyo.” Mana kaka ligangla ma dhoge ariyo bith, Muma nyalo powo paro ma iye manie chuny dhano. (Jo Hibrania 4:⁠12) Muma nigi teko mar loko kaka ji odak nikech okonyo ji neno kaka gin giwegi gin gadier, to ok mana kaka giparo apara. Omiyo, jogo ma nigi chuny makare, fwenyo ni dwarore ni gitim lokruok e ngimagi. Kuom ranyisi, kowuoyo kuom Jokristo ma ne nie kanyakla mar Korintho machon, ma ne gin jokuoge, jomer, joma terore, koda joma timo timbe mamoko maricho, Paulo nowacho kama: ‘Jomoko kuomu ne uchalo ka jogi, to noluoku kuom roho mar Nyasachwa.’ (1 Jo Korintho 6:⁠9⁠-⁠11) Roho maler mar Jehova pod nigi teko e kindewagi, kendo onyalo miyo ji otim lokruok madwarore e ngimagi.

Mario, modak Ulaya, ne en ng’at mohero timbe gero kendo ne omadho nyasore. Chieng’ moro kane polis omake gi yedhe mamero, nobedo mager mi nogoyo polisno kendo ketho mtoke. E wi mano, Mario ne onge tich kendo ne en gi gowi maduong’. Bang’ fwenyo ni ne ok onyal tieko chandruogene, ne oyie puonjore Muma. Kaka ne omedo timo dongruok, Mario noweyo jwang’ore mi obedo ng’at maler, kendo nowere gi yedhe mamero, kaachiel gi timbe mag gero. Ji mathoth ma nong’eyo timbene machon, nowuoro ahinya. Ne gihinyo chunge kendo penje ni, “Mario, mano en in adier?”

En ang’o ma nojiwo ji kaka Akinori kod Mario timo lokruok e ngimagi kendo nwang’o mor madier e ngima? Kuom adier, en ng’eyo Nyasaye kokalo kuom puonjruok Muma. Mana Nyasaye kende ema nyalo chiwonwa puonj makonyowa mondo ngimawa odhi maber, kendo mondo wabed gi geno mar yudo ngima ma nyaka chieng’ e kinde mabiro. Mana kaka Wuoro, Jehova Nyasaye wuoyo kodwa kokalo kuom Muma, kowacho niya: “A wuoda, winji, yie wechena; mi hiki nobed mang’eny. . . . Kiwuotho, ok nogeng’i e yori: kendo kiringo, ok nichwanyri. Ket chunyi mondo ipuonjori, kik iwe puonjruok: rit weche misepuonjori, ni mar gimiyi bedo mangima.” (Ngeche 4:⁠10-​13) Kuom adier, onge ng’at manyalo miyowa paro makonyo, mak mana ka wan wawegi wamanyo kony kuom Jachwechwa.

 [Sanduk/Picha manie ite mar 7]

Puonj Makonyo e Kindewagi

Muma chiwo puonj mayot to makonyo, manyalo tayowa e yore duto mag ngimawa masani. We wane ane moko kuom puonjgo:

• Bedo gi winjruok maber gi jomoko

“E momiyo gigo duto mudwaro mondo ji otimnu, un bende timnigiuru kamano.”—Mathayo 7:⁠12.

“Ng’at ma obedo matin kuomu duto, en e ng’at maduong’.”—Luka 9:⁠48.

“Heruru rwako welo.”​—⁠Jo Rumi 12:13.

• Loyo timbe manyalo hinyowa

“Ng’a mawuotho kod jo mariek nobedi mariek; to ng’a ma wadgi jo mofuwo none chandruok.”—Ngeche 13:20.

“Kik ibedi kod jometho.”—Ngeche 23:20.

“Kik imak osiep gi ng’ato ma iye owang’ pile.”—Ngeche 22:24.

• Bedo gi kend madhi ber

“Ng’ato ka ng’ato oher chiege kaka oherore owuon, kendo dhako omi chwore duong’.”—Jo Efeso 5:⁠33.

“Beduru gi miwafu, ng’wono, paro mamuol, muolo, kod horuok. Ng’wonreuru, kendo weyoreuru richo ng’ato gi ng’ato.”—Jo Kolosai 3:⁠12, 13.

• Konyo nyithindo

‘Puonj nyathi mondo oluw yo mowinjorene, kendo kosedongo ok noaye.’—Ngeche 22:6.

“Un wuone, kik umi mirima mako nyithindu, to upidhgi kurieyogi kendo puonjogi kuom Ruoth.”—Jo Efeso 6:4.

• Geng’o ywaruok

“Duoko wach mamuol ogeng’o mirima; to wach malit ojimbo ich wang’.”—Ngeche 15:1.

“Ng’ato ka ng’ato mondo omi owadgi duong’ moloyo en owuon.”​—⁠Jo Rumi 12:10.

Kata mana e kind osiepe, inyalo geng’ ywaruok manyalo bedoe e weche mag ohala ka winjruok ondik piny. Omiyo, Jeremia jatich Nyasaye nondiko kama: “Nandiko nyinga kuom barua mar ng’iewo puodho, mi naketo ranyis kuome motweye, naluongo joneno, mapimone fedha gi rapim ratili.”​—⁠Yeremia 32:10.

• Nyago paro makare

‘Paruru weche duto mabeyo kendo mowinjore opaki kaka weche madier, maler, kendo malong’o.’—Jo Filipi 4:8.

Muma ok dwar ni wasiki gi paro maok kare, kendo okwedo ‘jong’ur koda jogo ma keko’ kuom chal mar ngimagi. Owacho kama: “Moruru kuom geno.”—Juda 4, 16; Jo Rumi 12:12.

Tiyo kod puonj mabeyogi ok bi konyowa mana mondo wabed gi chuny mokuwe gie sani kende, to bende gibiro konyowa chopo gigo ma Nyasaye dwaro eka mondo wayud gweth. Muma wacho kama: “Jo matir ginicham piny, mi ginidagie nyaka chieng’.”—Zaburi 37:29.

[Piche manie ite mar 5]

Akinori e kinde ma ne oloko ohala (koracham) koda gie sani ka en e tij lendo kaachiel gi chiege