To Kone Ki Ler La?
KAN to anvi konn ler, ki to fer? Kitfwa to pou get to mont ouswa enn revey. Lerla kitfwa to pou trouve ki li enn-er trant lapremidi. Ki to pou reponn enn kamarad si li demann twa: “Ki ler la?”
Tou depann lor landrwa kot to reste. Par exanp to kapav dir: “1:30 la” ouswa “13:30 la.” Dan sertin pei to pou dir: “De-z-er mwin trant la,” savedir dan trant minit li pou de-z-er.
Kouma bann dimounn ti konn ler dan lepok Biblik? Zot osi zot ti ena plizir fason pou dir ler. Bann Lekritir Ebre servi bann lexpresion kouma “gramatin,” “midi,” ek “aswar.” (Zenez 8:11; 19:27; 43:16; Deteronom 28:29; 1 Lerwa 18:26) Me parfwa Labib servi bann expresion pli presi.
Dan ansien Izrael, ti abitie servi bann gardien sirtou lanwit. Bann Izraelit ti diviz lanwit an trwa parti, ki zot ti apel bann kar. Ziz 7:19 koz lor “kar omilie lanwit.” Dan lepok Zezi, bann Zwif ti diviz lanwit an kat parti, parey kouma bann Grek ek bann Romin ti fer.
Bann Levanzil mansionn plizir fwa sa bann diferan kar dan lanwit la. Par exanp, “pandan katriem kar dan lanwit,” Zezi ti mars lor delo pou al ver bato kot so bann disip ti ete. (Matie 14:25, NW.) Dan enn lexanp ki Zezi ti servi, li ti dir: “Si enn propriyeter ti kone ki ler [“kar,” NW] dan lanwit voler pou pas kot li, li pa ti pou dormi pouki so lakaz pa defonse.”—Matie 24:43.
Zezi ti mansionn toule kat kar kan li ti dir so bann disip ki zot bizin kontign veye parski zot “pa kone kan propriyeter lakaz pou revini: aswar, damilie lanwit, letan kok sante, ouswa letan soley pe leve.” (Mark 13:35) Premie kar, setadir “aswar,” ti apartir kouse soley ziska nef-er aswar. Deziem kar, “damilie lanwit,” ti apartir nef-er aswar ziska minwi. Trwaziem kar, “letan kok sante,” ti apartir minwi ziska trwa-z-er dimatin. Li posib ki se pandan sa kar-la ki enn kok ti sante lanwit ki ti aret Zezi. (Mark 14:72) Katriem kar, “letan soley pe leve,” ti ver trwa-z-er dimatin ziska ki soley leve.
Alor, mem si sa lepok-la bann dimounn pa ti ena mont ouswa revey parey kouma nou ena zordi, zot ti ena enn fason ki ti permet zot konn ler.