Eski To Ti Kone?
Ki lorizinn sinagog?
MO “SINAGOG” sorti dan enn mo Grek ki vedir “lasanble” ouswa “rasanble ansam.” Sa nom-la li adapte parski depi lepok lontan bann sinagog ti bann plas kot bann Zwif ti rasanble pou gagn linstriksion ek pou adore. Bann Lekritir Ebre pa vremem mansionn bann sinagog, me li kler dan bann Lekritir Grek Kretien ki sa bann plas-la ti bien etabli dan premie siek Nou Lepok.
Laplipar bann Biblis panse ki finn koumans ena bann sinagog kan bann Zwif ti an kaptivite dan Babilonn. Encyclopaedia Judaica explike: “Bann Exile pa ti ena Tanp. Zot ti dan enn pei etranze, kot zot ti bizin konsolasion dan zot detres. Alor zot ti zwenn detanzantan, kitfwa pandan Saba, ek zot ti lir bann Lekritir.” Kan zot ti libere, li paret ki bann Zwif finn kontign rasanble pou priye ek lir bann Lekritir ek zot ti etabli bann sinagog ninport kotsa zot ti al reste.
Dan premie siek Nou Lepok, pou bann Zwif ki ti disperse dan Méditerranée, Moyen-Orient ek mem dan Israël, bann sinagog ti vinn enn sant kot bann Zwif ti ador Bondie ek ti zwenn an kominote. Profeser Lee Levine dan Liniversite Ebre dan Jérusalem dir: “Ti servi [sinagog] pou etidie, pou pran bann repa sakre, pou fer bann prose lakour, pou ramas bann fon pou kominote Zwif, pou fer bann renion politik ek sosial.” Li azoute: “Biensir, ti servi li sirtou pou bann laktivite relizie.” Alor sa pa etonn nou ki Zezi souvan ti al dan bann sinagog. (Mark 1:21; 6:2; Lik 4:16) Laba li ti ansegne, donn bann konsey ek ankouraz bann ki ti prezan. Apre ki ti etabli kongregasion Kretien, lapot Pol osi ti pres boukou dan bann sinagog. Bann ki ti interese ar bann kitsoz spiritiel ti otomatikman atire ar bann sinagog, alor kan Pol ti rant dan enn lavil, premie kitsoz ki li ti abitie fer, li ti al dan sinagog ek li ti prese laba.—Zist. 17:1, 2; 18:4.