Alitara ho An’ny Andriamanitra Tsy Fantatra

NITSIDIKA an’i Atena, any Gresy, ny apostoly Paoly, tokony ho tamin’ny taona 50. Nahita alitara ho an’ny andriamanitra tsy fantatra izy tany ary niresaka momba izany tatỳ aoriana rehefa nitory momba an’i Jehovah.

Hoy i Paoly rehefa nanomboka ny lahateniny teo amin’ny Havoanan’i Marsa, na Areopago: “Ry lehilahy Ateniana, hitako fa amin’ny zavatra rehetra dia fatra-pivavaka amin’ny andriamanitrareo indrindra hianareo. Fa raha nandeha aho ka nandinika izay zavatra ivavahanareo, dia nahita alitara anankiray misy izao soratra izao: Ho an’Izay Andriamanitra tsy fantatra. Koa izay ivavahanareo, kanefa tsy fantatrareo, dia izany no toriko aminareo.”—Asan’ny Apostoly 17:22-31.

Nisy alitara karazan’izany tany amin’ny faritra hafa tany Gresy, na dia tsy hita mihitsy aza io alitaran’ny Atenianina io. I Pausanias, manam-pahaizana grika momba ny jeografia, tamin’ny taonjato faharoa, ohatra, dia niresaka momba ny alitara ho an’ireo “andriamanitra Tsy Fantatra” tany Phalère, tsy lavitra an’i Atena. (Filazalazana Momba An’i Gresy) Mbola nilaza izy fa nisy alitara ho an’ireo andriamanitra tsy fantatra koa tany Olympie.

Nilaza ilay mpanoratra grika atao hoe Philostrate (tamin’ny taonjato faharoa tany ho any) fa nisy alitara koa “naorina ho voninahitry ny andriamanitra tsy fantatra.” Izany no hita ao amin’ilay bokiny hoe Ny Fiainan’i Apollonius Avy any Tyane. Nilaza koa i Diogène Laërce (tamin’ny taonjato fahatelo tany ho any) tao amin’ilay boky hoe Fiainan’ny Filozofa, fa fahita any amin’ny toerana samy hafa any Atena ny “alitara tsy misy anarana.”

Nanangana alitara ho an’ireo andriamanitra tsy fantatra koa ny Romanina. Aseho amin’ity sary ity ny alitara iray tamin’ny taonjato voalohany na faharoa talohan’i Kristy. Any amin’ny tranombakoka Palatine Aquarium, any Roma, Italia, no itahirizana azy io. Milaza ilay soratra latinina eo amin’io alitara io fa natokana “ho an’ny andriamanitra na andriamani-bavy iray” izy io. Ireo teny ireo dia “fahita amin’ny vavaka sy teny fanokanana, na asa soratra.”

Mbola tsy fantatry ny olona maro ilay “Andriamanitra Izay nanao izao tontolo izao sy ny eo aminy rehetra.” “Tsy lavitra antsika rehetra” anefa io Andriamanitra atao hoe Jehovah io, araka ny nolazain’i Paoly tamin’ireo Atenianina.—Asan’ny Apostoly 17:24, 27.

[Sary nahazoan-dalana, pejy 32]

Alitara: Soprintendenza Archeologica di Roma