1, 2. (a) U mulandu ci uno antu aaliko umu manda yakwe Paulo yasakamikwanga sana pa uzya nu untungwa? (b) A ukwi kuno Paulo watungulwile antu pakuti yangakwata untungwa wa cumi?

ANTU aliko mu mpanga ya Loma, umwikalanga na Ina Klistu yakutandikilako, yayuvwanga ukuti yakweti amasunde asuma, yali nu mulinganya nupya yaali nu untungwa. Nomba, uteeko wa aina Loma wakweti sana maka nu lulumbi pa mulandu nu kuteeka antu aingi uzya. Pa nsita imwi azya izile yavulisya sana mu mpanga iiya kufika ku mapesenti 30. Fwandi antu aingi yelenganyanga sana pa uzya nu untungwa, ukwikako sile na Ina Klistu kwene.

² Mu makalata yano umutumwa Paulo walemvile walanda sana pa untungwa. Nomba nanti ciye vivyo, Paulo ataasimikilanga pa untungwa uno antu ya mu wikazi nanti mu vikanza vya miteekele yalondanga ukukwata. Ukucila ukulaenekela ukuti ya kateeka antunze aliyo yangalenga yaye nu untungwa, Paulo na Ina Klistu yauze yaombesyanga ukwazwa antu ukuvwa ilandwe lisuma ilya Wene Wakwe Leza alino nu ucindami wa mpolelwa yakwe Yesu Klistu. Paulo watungululanga Aina Klistu yauze ku Ntulo ya untungwa wa cumi. Muli kalata wakwe ciili wino walembiile Aina Klistu aikalanga  umu Kolinto, walanzile umu mazwi auvwike sana akuti: ‘Yeova u mupasi. Acino kuno umupasi wakwe Yeova uli kukaya untungwa.’—2 Kol. 3:17.

3, 4. (a) I cani icalenzile Paulo alande amazwi aya pali 2 Kolinto 3:17? (b) I vyani vino tulinzile ukucita pakuti twaipakizya untungwa uno Yeova watupeela?

³ Muli kalata wino Paulo walembiile aina Kolinto, walanzile pa ucindami wakwe Mose lino wafumile pa Mwamba wa Sinai pano waweni ululumbi lwa mungeli wakwe Yeova. Lino antu yaweni Mose yuvwile intete nupya Mose wavimvile icisalu pa manso. (Kufu. 34:29, 30, 33; 2 Kol. 3:7, 13) Nomba Paulo walondolwile ukuti: ‘Lelo muntu ndi waseleukila kuli Yeova alino insalu ino ikavimba pa manso ikafumiziwapo.’ (2 Kol. 3:16) Uzye amazwi yano Paulo walanzile yalozile mwi?

⁴ Wakwe vino twasambilile mu cipande icafumileko, Yeova Kaumba wa vintu vyonsi aliwe sile akaipakizya untungwa umalilike nupya uutakwata umwakupeleela. Cikalenga tumanye ukuti ‘kuno umupasi wakwe Yeova uli,’ kukaya untungwa. Pakuti naswe tuipakizye untungwa uu, tulinzile ‘ukusenukila kuli Yeova’ alikuti ukuya ya cuza yakwe. Lino Aina Izlaeli yali mu lwanga yatasumvile mano kuli vino Yeova wayacitilanga ivyali nu kuyazwa ukuti yamupepa ningo. Cali kwati yakomizye imyenzo yao nupya melenganyo yao yataali ningo. Isile sile mano pa untungwa uno yakweeti lino yafumile mu Eguputo na kuli vino imiili yao yalondanga.—Ayeb. 3:8-10.

5. (a) Uuntungwa wa musango ci uno umupasi wakwe Yeova ukalenga tukwate? (b) Uzye twamanya uli ukuti ukuteekwa uzya ku yantu kutalinzile ukutulesya ukuya nu untungwa uno Yeova akatupeela? (c) A mauzyo ci yano tulinzile ukuzana masuko?

⁵ Untungwa uno mupasi wakwe Yeova ukalenga tukwate wacila na pa kukwata untungwa uno umwi akakwata nga yamufumya mu uzya. Ukuluta pali vino antu yangezya ukuombesya pakuti yaye nu untungwa, umupasi wakwe Yeova wene ukatukulula ku maifyo ni mfwa alino nu ku uzya wa mipepele ya ufi ni vicitwa ivyayamo. (Loma 6:23; 8:2) Ala untungwa wa musango uwo wazipa cuze! Umuntu angaya nu untungwa uwo na lino ali mu cifungo nanti mu uzya. (Utan. 39:20-23) Vikwene ivyacitike kuli Nkazi Nancy Yuen nu Mwina Harold King, yonsi yoili yasipikizye pa myaka ingi lino yali mu cifungo pa mulandu nu utailo wao. Mungayalola pa JW Broadcasting nu kuvwa kuno yakulanda ivyayacitikile. (Lolini apakuti UKUUZYA YAMWI PA VYAYACITIKIILE > KUZIZIMIZYA MEZYO.) Nomba tulinzile ukumanya amasuko ku mauzyo yaa: Uzye tungalanga uli ukuti tukataizya pa untungwa uno twakwata? Nupya tungacita uli pakuti twaomvya ningo untungwa uwo?

6. Uzye aina Izlaeli yalangilile uli ukuti yatataizyanga pa untungwa uno Yeova wayapeezile?

⁶ Ndi cakuti twamanya ucindami wa wila wa mutengo uno itupokelela, tukalonda ukutaizya umuntu uwatatupeela uwila uwo. Aina Izlaeli yatataizye pa untungwa uno Yeova wayapeezile lino wayafumizye mu uzya mu Eguputo. Lino papisile sile imyezi inono ukufuma pano yafumiile mu uzya, yatandike ukuluuka ivya kulya ni vya kumwa vino yakweti mu Eguputo nupya yatandike nu kuilizyanya pali vino Yeova wayapekanyizizyanga, nupya yalondanga nu kuswilila sile ku Eguputo. Mutale mwelenganye pali vii: Yasumvile amano ku nswi, iviimbi, vibiliki, ya liiki, ya kanyense na galiki, ukuluta ukwika mano ku untungwa uno Leza wayapeezile uwa kumupepa umu cumi. Uzye tungati caifile vino Yeova wasokiile sana antu yakwe pali vino yacisile? (Mpe. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Ala i sambililo ilicindame sana lii!

7. Uzye Paulo waomvile uli kulingana na amazwi yano walanzile aaya pali 2 Kolinto 6:1, nupya tungamukolanya uli?

⁷ Umutumwa Paulo wacelwile Aina Klistu ukukanalola untungwa uno Yeova wayapeezile ukupitila mu mwanakwe Yesu Klistu ukuti u wa silesile. (Welengini 2 Kolinto 6:1.) Iusyini vino Paulo uvwile uyi nu kucuziwa na kampingu pa mulandu na vino watesilwe uzya ku maifyo ni mfwa. Nomba, walanzile ati: “Nkataizya Leza wino akacita cii muli Yesu Klistu Mwene witu!” U mulandu ci uno walandiile vivyo? Walondolwelile Aina Klistu yauze ukuti: ‘Pano maka ya Masunde ya mupasi wa muzilo yayo akatuletela umi muli Klistu Yesu, yatukulula kwi sunde lya maifyo ni mfwa.’ (Loma 7:24, 25; 8:2) Wakwe Paulo, naswe kwene tutalinzile ukulola ukuti vino Yeova watukulula ku maifyo ni mfwa, i cintu casilesile. Pa mulandu ni mpolelwa, tungaombela Leza na kampingu musanguluke nupya tungauvwa ningo ukucita vivyo.—Masa. 40:8.

8, 9. (a) U kucelula kwa musango ci kuno umutumwa Petulo wapeezile pa miomvezye ya untungwa uno twakwata? (b) A mezyo ci yano tukakomaana nayo ndakai?

⁸ Lino tukulanga ukataizya, tulinzile nu kwiusya ukuti tufwile ukuomvya ningo untungwa usuma cuze uno twakwata. Umutumwa Petulo watucelwile ukuti tutalinzile ukulola untungwa uno twakwata ukuya umwakusombekezya pa kulonda ukucita ivintu vino imiili itu ikalonda. (Welengini 1 Petulo 2:16.) Uzye ukucelula kuu kutamwiwisyeko pali vino vyacitikile aina Izlaeli mu lwanga? Naswe kwene twaya umu uzanzo, nupya swemo cacila napo. Satana na antu yakwe amuno nsi yakalonda twasoolola ivya kuzwala ni vya kuiyemvya, ivya kulya ni vya kumwa, ivya kulezezyamo icitendwe ni vya kutuzanzya, alino ni vintu vyuze ivingi. Aakalumbilizya ivintu acenjele yakalenga antu yalonda ukukwata ivintu ivingi sana vino yatakulondekwa nu kukwata. Cangupala sana ukusendwa ku micenjelo kwene ii nu kutandika ukuomvya untungwa uno twakwata uyi uyi.

⁹ Nupya ukusunda kwakwe Petulo kukalozya nu ku vintu ivikulu sana mu umi, wa masambililo yano umwi angasoolola, incito ino umwi angatemwa ukulembwa nanti imilimo ino umwi angatemwa ukusambililapo sana. Ndakai, acance aya mu masukulu, yakayakomelezya ukwikako sana mano pakuti yangiza yaombe ningo pa masindano nu kuya ku masukulu ya papela aalumbuka sana. Yazumila ukuti amasambililo ya papela yangalenga umwi ukwiza ingila incito isuma sana iya kufola impiya izingi cuze. Nupya yakayalanga upusano uwaya pali vino aasambilila ku masukulu yayo yakafola impiya izingi ukucila yano yasambilila sile panono. Acance aingi ndi yaya nu wezyo kwene uu uwa kupingulapo vino yalaacita umu umi wao onsi, cingayatalila ukutaluka uku vintu kwene vii. I vyani vino yene na avyazi yao yalinzile ukwiusya?

10. I vyani vino tulinzile ukwiusya lino tukuomvya untungwa pa kusoolola ukucita ivya pa lwitu?

¹⁰ Antu yamwi yangayuvwa ukuti vino cila muntu aalinzile ukuisoolwela ivya kucita umu vintu vii, yalinzile ukuisoolwela aineco vino yakulonda cikulu sile kampingu wao watayazumilizya. Limwi yakaelenganya amazwi yano Paulo walanzile uku Ina Klistu aku Kolinto pa vyakulya ukuti: “Uzye pa cani ntangaya nu untungwa uwakucita cino nkasi pa mulandu wakwe kampingu wa muntu muze?” (1 Kol. 10:29) I cacumi twakwata untungwa wa kuisoolwela vino tukulonda ukucita ukulozya ku masambililo yano tungatemwa ni imilimo ino tungatemwa ukusambililapo sana. Nomba tulinzile ukwiusya ukuti untungwa uno twakwata wakwata umwakupeleela nu kuti vyonsi vino twasoolola ukucita mukafuma ivisuma nanti iviipe. Ali mulandu uno Paulo walandiile amazwi  yakuti: “Swemo tungati, ‘Vintu vyonsi vyazumiliziwa kunotuli,’ lelo asi vyonsi vingatwazwa. Vintu vyonsi vyazumiliziwa, lelo asi vyonsi vili nu muzano.” (1 Kol. 10:23) Cii cikatwazwa ukumanya ukuti kwaya ivintu ivyacindama sana vino tulinzile ukwelenganyapo ukucila sile pali vino tukulonda sweineco lino tukuomvya untungwa uno twakwata muli vyonsi vino tukucita.

11. U mulandu ci uno twakwatila untungwa?

¹¹ Lino Petulo watucelwile pali vino tulinzile ukuomvya untungwa uno twakwata, walanzile pa cintu na cuze icicindame. Watunenyile ukuomvya untungwa uno twakwata “wa yaomvi yakwe Leza.” Fwandi icalenzile Yeova atukulule ukufuma ku maifyo ni mfwa a pa mulandu wakuti walondanga ukuti twaikala umi wa kuipeela “wa yaomvi yakwe Leza.”

12. I vyani vino Nowa nu lupwa lwakwe yacisile vino tungakolanya?

¹² Inzila isuma ino tungaomvya pakuti tutaomvya uyi uyi untungwa uno twakwata alino pacisila ituya azya ku vilondwa vya mu nsi, u kuya acincile muli vyakwe Leza. (Gala. 5:16) Mutale mwelenganye pali Nowa nu lupwa lwakwe. Yatenzi mu nsi umwali unkalwe nu upulumusi. Nomba yatwalilile ukuya antungwa ku vilondwa ni vicitwa vya yantu yano iikalanga nayo. Uzye yakwanisye uli ukucita vivyo? Yasoolwilepo ukuya acincile mu milimo ino Yeova wayapeezile, ukukuula iciwato nu kwingizyamo ivyakulya vyao ni vya nyama alino nu kucelula antu pali vino vyali nu kucitika. “Nowa wacisile vyonsi ndi vino Leza wamupeezile ilamulo.” (Utan. 6:22) I vyani ivyacitike? Nowa nu lupwa lwakwe yapuswike uwononesi uwaliko pa nsita iiya.—Ayeb. 11:7.

13. U mulimo ci uno Yesu wapeezilwe, uno wizile apeelako na alondezi wakwe?

¹³ I vyani vino Yeova watunena ukucita ndakai? Vino sweswe yasambi yakwe Yesu, twamanya ningo umulimo uno Leza watupeela. (Welengini Luka 4:18, 19.) Ndakai, antu aingi yacili yasombwa na leza wa wikazi uu nupya  yaya azya ku mipepele, impiya alino nu wikazi. (2 Kol. 4:4) I syuko sana ukukolanya vino Yesu wazwanga antu ukumanya Yeova Leza wa untungwa nu kumupepa. (Mate. 28:19, 20) Uu asi mulimo uwangupale, nupya mwaya intazi izingi. Mu ncende zimwi, antu yakapusana sana, lyene yamwi yakacuzya antu yauze. Ali mulandu kwene uno swensi wenga na wenga tulinzile ukuyuzya sweineco ukuti, ‘Uzye ningaomvya untungwa uno nakwata ku kutungilila umulimo wakwe Leza?’

14, 15. Uzye antu yakwe Yeova yacitapo uli pa mulimo wa kusimikila? (Lolini cikope cakutandikilako.)

¹⁴ Tukakomeleziwa ndi cakuti twalola ukuti aingi yamanya insita ino tulimo nupya yangupazya imikalile pakuti yaombesya mu mulimo wa nsita yonsi. (1 Kol. 9:19, 23) Yamwi pali yayo yakaombela mu ncende zya ku mwao kwene, alino yauze yene yakaya mu kuombela kuno ya kasimikila yacepa. Ivyalembwa vikalangilila ukuti pa myaka 5 iyatipitapo impendwa yakwe yapainiya yakulilako ukufika ku cipendo cakwe 1,100,000, nupya ukuluta pa yantu 250 mu nsi yonsi yakatandika umulimo wa kusimikila uwa nsita yonsi. Ala ii inzila isuma sana iyakuomvyezyamo untungwa uno twakwata mu kuombela Yeova!—Masa. 110:3.

¹⁵ I vyani ivyazwa aina yaa na ya nkazi ukuomvya ningo untungwa uno yakwata? Lekini tulande pali ya John na ya Judith aombela mu mpanga izipusane pusane pa myaka 30 iyapitapo. Yakaiusya ukuti lino Isukulu lya Mulimo wa Upainiya lyatandike mu 1977, yalandanga sana pa kuitemelwa ukukuuka nu kuya mu kuombela kuno ya kasimikila yacepa. Ya John yalanzile yati pakuti ike mano pa uyo uno yakweti, yaombanga incito izipusane pusane pakuti yatwalilile ukwangupazya imikalile. Lyene lino yafisile mu mpanga yuze, yazanyile ukuti ukupepa kuli Yeova nu kumutaila kwayavwile ukucimvya ivyali nu kuyalesya ukusambilila ululimi ulupya, intambi alino nu kuzizimizya imicele iyaliko. Uzye yakauvwa uli pa myaka yonsi ino yaomba? Ya John yalanzile yati: “Nkauvwa ukuti naomvile umulimo usuma sana kuluta pa milimo ino naombapo. Yeova waya uwa cumi kuli nene wakwe Isi uwaya nu kutemwa. Lyene nuvwikisya ningo amazwi aya pali Yakobo 4:8 apakati: ‘Mupalame kuli Leza, nga nawe amapalama kunomuli.’ Namanya ukuti nazana ivikalondekwa sana mu umi vino nalondanga.”

16. Uzye antu aingi aakwata ni vyakucita ivya pa lwao yaomvya uli untungwa uno yakwata?

¹⁶ Ukupusanako na ya John na ya Judith, yamwi ivikayacitikila vikayazumilizya ukuombako upainiya pa nsita inono sile. Nomba, aingi yakakwata isyuko lya kuombako mu mulimo wa makuule uwayako mu nsi yonsi. Lino yakuulanga maofesi yakalamba ku Warwick, New York, aina na ya nkazi 27,000 yaipeelisye ukuombako pa milungu iili ukufika ku mwaka onga nanti ukucilapo. Aingi pali yaa yasile imilimo yao pakuti yakaombeko. Fwandi tulinzile ukuyakolanya ukuomvya ningo untungwa uno twakwata ku kulumbanya Yeova Leza uwaya nu untungwa nu kumupeela umucinzi!

17. A mapaalo ci yano aakaomvya ningo untungwa uno Leza wayapeela ndakai yakalolela?

¹⁷ Tukataizya pali vino twamanya Yeova nu kuipakizya untungwa uno ukupepa kwa cumi kukalenga tukwate. Fwandi lekini lyonsi twalanga ukuti tukataizya pa untungwa uno twakwata lino tukusoolola ukucita vimwi. Ukuluta ukulaomvya untungwa uno twakwata uyi uyi, lekini twaomvya untungwa uu na masyuko yano ukalenga tukwate, ku kuombela Yeova apangapela amaka itu. Nga twacita vivyo, tulaipakizya amapaalo yano Yeova watulaya lino amazwi apa usoowelo uu yalafikiliziwa akuti: “Wanda umwi uumbo ulakululwa ku uzya wa kuola, kuti ukakume ku untungwa wa lulumbi lwa ana yakwe Leza.”—Loma 8:21.