1, 2. (a) Londololini icilangililo cakwe Yesu icikalanda pali kalima wa matingi. (b) Uzye ilyasi lii likalangilila uli ukapekape ni cikuuku?

KALIMA wa vyalo vya matingi waile uku maliketi katondo tondo pakuti akalonde akwizaomba umu calo cakwe. Aonsi yano wazanyile yazumile amalipilo yano wayalavile ukuti wali nu kuyapeela. Umwineco wa calo walondanga aomvi nayauze, fwandi waswilile uku maliketi pakuti akalembe aonsi na yauze incito nupya walavile na yaaya kwene yano walemvile ala kwasyala sile insita inono iyakuomba ukuti amayapeela amalipilo asuma. Lino cafisile amanguzi, wakolonganike aomvi yonsi pakuti ayapeele amalipilo yao, nupya yonsi wayapeezile amalipilo alingane nanti icakuti yaomvile amaawala aingi nanti iawala lyonga. Lino aatandikilepo ukuomba yuvwile vivyo, yailizyanyizye. Umwineco wa calo ca matingi walanzile ati: ‘Uzye mutali mwazumila amalipilo yano inamunena? Uzye ntakweti insambu zyakulipila aomvi yonsi amalipilo yano nkulonda ukuyapeela? Uzye muvwa uzuwa pa mulandu na ukapekape wane?’—Mate. 20:1-15.

² Umulumbe wakwe Yesu ukatwiusya imiyele imwi ino Yeova wakwata iyalumbulwa sana muli Baibo, kuli kuti  “icikuuku.” ^[1] (Welengini 2 Kolinto 6:1.) Calolekanga kwati aomvi aomvile sile iawala lyonga yataalinzile ukupoka impiya zya wanda onsi upuma, nomba umwineco wa calo walangiizye icikuuku. Izwi lyakuti “icikuuku” umu Mabaibo aingi yalisenula ukuti “usuma.” Umuntu umwi uwasambilila walanzile ati: “Icikalandwapo api zwi lii u kupeela uwila uku muntu wino atalinzile ukupeelwa uwila uwo.”

3, 4. U mulandu ci nupya u munzila ci muno Yeova walangila antunze yonsi icikuuku?

³ Amalembelo yakalanda pa ‘cikuuku ca wila’ wakwe Leza. (Efes. 3:7) Uzye u mulandu ci nupya i cani cino Leza akapeelela “uwila” kwene uu? Ndi cakuti twali amalilike, nga watulanganga icikuuku cakwe pa mulandu wakuti avino cilinzile ukuya. Nomba vino tutamalilika, tukafilwa ukucita vyonsi vino akalonda. Fwandi acino Umwene Solomoni walembiile ati: “Cumi cumi, mu nsi ii mutaya umuntu nanti umwi akacita vyaololoke lyonsi, nupya kutaya nanti umwi asitala aluvyanya.” (Kasa. 7:20) Umutumwa Paulo nawe walanzile ati: “Antu yonsi iifya, nupya yali kutali na Leza wino akatuula” nu kuti “malipilo yi ifyo, imfwa.” (Loma 3:23; 6:23a) Vikwene i vilinzile sile ukutucitikila.

⁴ Nomba Yeova walangiizye ukutemwa uku antunze umu nzila iiyele iya cikuuku. Watumile uwila wakwe uwakulisya ukuluta mawila yonsi, kulikuti ukupeela “Umwana wakwe wino uwavilwe wenga” uwizile atufwila. (Yoa. 3:16) Fwandi Paulo walemvile pali Yesu ati “Ndakai tukalola vino wene wapelwa lulumbi nu mucinzi pano wene wacuzile kufika lino wafwile.” (Ayeb. 2:9) I cumicumi “uwila wakwe Leza umi wa pe muli Klistu Yesu Mwene witu.”—Loma 6:23b.

5, 6. Uzye ivikacitika ivyani ndi tukuteekwa (a) ni iifyo? (b) ni cikuuku?

⁵ Uzye antunze yapyanyile uli iifyo, ilikalenga ukuti antu yonsi yafwa? Baibo ikati: “Mu cumi kwifya kwa muntu wenga [Adamu] ukwalenga kuti maka ya mfwa yatandike kuteeka antu onsi.” (Loma 5:12, 14, 17) Nomba, tungasoolola ukuti tutateekwa ni iifyo. Ndi tuli nu utailo umu mfwa yakwe Klistu, tukatandika ukuteekwa na Yeova pa mulandu ni cikuuku cakwe. Cikaaya uli vivyo? “Kuno maifyo yavula, cikuku cakwe Leza cavulilako kuluta. Caleka ndi vino iifyo lyateekanga kupitila mu mfwa, avino ni cikuku cakwe Leza kwene cikayateeka kupitila mu kuyacita kuya aololoke pa manso yakwe Leza, nu kuyatungulula ku umi wape muli Yesu Klistu, Mwene witu.”—Loma 5:20, 21.

⁶ Nanti icakuti twatwalilila ukuya ya kaifya, tutalinzile ukuleka iifyo lyatutungulula. Ndi twifya, tulinzile ukulenga Yeova ukuti atweleele. Paulo wacelwile Aina Klistu ukuti: “Iifyo litalinzile kuteeka mwemwe pano mwemo Masunde yakwe Mose yasyamuteeka, lelo mukateekwa ni cikuku cakwe Leza.” (Loma 6:14) Fwandi, tukateekwa ni cikuuku. Nomba ivyani vyacitika? Paulo walondolwile ati: “Pano Leza wasokolola cikuku cakwe ca kutuula antu onsi. Cikuku kwene cii cikatutungulula kuti twakana uwikazi usi wa upefi ni vilondwa vya mu nsi. Na kuti lyene twaikanya, twacita visuma nu kwikala umi uwa upefi muno nsi.”—Tito 2:11, 12.

7, 8. Uzye cikapiliula cani ukuti cikuuku cakwe Yeova cikalolekela umu nzila izingi? (Lolini vikope vyakutandikilako.)

⁷ Mutumwa Petulo walemvile ukuti: “Cila muntu akangalila wa wila pa mawila apusane  kufuma kuli Leza. Acino umwangalizi musuma alinzile kuomvya uwila uiyele mu kwazwa antu yauze.” (1 Pet. 4:10) Uzye ci cikupiliula cani? Cikupiliula ukuti intazi zyonsi zino tungakwata mu umi, Yeova angatwazwa ukuzicimvya. (1 Pet. 1:6) Insita zyonsi cikuku cakwe Leza cilamwazwa kucimvya uwavya onga na onga.

⁸ Cikuuku cakwe Yeova cikaazwa mu nzila izingi. Mutumwa Yoane walemvile ukuti: “Pamulandu wakuvula kwa cikuku cakwe twapelwa upolelelo kulunda pa upolelelo uze.” (Yoa. 1:16) Icikuuku cakwe Yeova cikalolekela mu mapaalo yano tukapokelela. Uzye yamwi aalikwi pa mapaalo kwene yaayo?

9. I visuma ci vino tukazanamo mu cikuuku cakwe Yeova, nupya tungalanga uli ukuti tukataizya?

⁹ Ukwelelwa maifyo itu. Pa mulandu wa cikuuku cakwe Yeova, tukaelelwa amaifyo itu, watupeela maka ya kulapila nu kutwalilila ukuombesya ukulwisya kuta ukuyembuka. (Welengini 1 Yoane 1:8, 9.) Uluse lwakwe Leza lulinzile kutulenga kulataizya alino nu kulalumbanya Leza. Lino Paulo walembelanga aina Klistu yauze apakwe, watile: “Leza watukulula nu kutufumya mu maka yakwe Ciwa ni mfinzi nga watuleta mu Wene wa Mwana wakwe mukundwe, wino kupitila munoli tukalengwa kuya antungwa. Cii cikusenula ukuti maifyo itu yelelwa.’’ (Kolo. 1:13, 14) Ukwelelwa maifyo itu kwalenga tukwate isyuko lya kupokelela mapaalo na yauze aingi.

10. I vyani vino tukaipakizya pa mulandu ni cikuuku cakwe Leza?

¹⁰ Kukwata ucuza usuma na Leza. Kulingana na maifyo yano twakwata, kufuma pano twavyalilwa twaya anisi yakwe Leza. Paulo walanzile ati: “Twali anisi yakwe Leza, lelo mu mfwa ya Mwana wakwe watuwikizyanya nawe.” (Loma 5:10) Cii calenga ukuti tuye pa mutende na Yeova. Paulo walinganyizye isyuko lii ku cikuuku cakwe Yeova, lino watile: “Caleka pano twati tuya aololoke pa manso yakwe Leza pamulandu wa utailo, lyene tukweti mutende pakasi kitu na Leza, kupitila mu Mwene witu Yesu Klistu.” (Loma 5:1, 2) Ala ipaalo lii ilisuma wakwe cimwi!

11. Uzye apakwe yakaazwilizya uli “amfwele nazyuze” ukuya aololoke?

¹¹ Kusambilizya antu ukucita ivisuma. Swensi tukavyalwa nu luyembu. Lelo kasema Danieli wasoowile ati umu manda ya mpelelekezyo, “antu akwata amano,” kulikuti apakwe, yalaasambilizya “antu avule ukucita ivisuma.” (Welengini Danieli 12:3.) Umu mulimo wao uwa kusimikila nu kusambilizya antu, yakaazwilizya antu aingi kuti yaye umwi umba lya “mfwele nazyuze” nupya yakaombela Yeova ala asanguluke. (Yoa. 10:16) Nomba cii cacitika sile pa mulandu wa cikuuku cakwe Yeova. Paulo walondolwile ukuti: “Pa mulandu wa wila wa cikuku cakwe Leza, wene akayalenga kuya aololoke kupitila muli Klistu Yesu wino akayalenga kuya antungwa.”—Loma 3:23, 24.

12. Uzye ipepo likalanga uli cikuuku cakwe Leza?

¹² Kupalamila ku cilimba ca wene cakwe Leza ukupitila umwi pepo. Yeova umu cikuuku cakwe watupeela isyuko lya kupalamila uku cilimba cakwe ica kwi yulu ukupitila umwi pepo. Paulo wamile icilimba cakwe Yeova ukuti “kuno kuli cikuku” nupya watulaalike ukuti tulinzile “ukupalamila ku cilimba ca wene cakwe Leza” ukwaula intete. (Ayeb. 4:16a) Yeova watupeela isyuko lii ukupitila umu Mwanakwe, “aakatupeela kuposya nga nu kuntatwisika, pakuti tungiza kuli Leza nu kupama.” (Efes. 3:12) Ukupepa kuli Yeova ukwaula intete i cintu icisuma sana icikalanga icikuuku cakwe Leza.

13. Uzye Leza angatwazwa uli lino “twalonda uwazwilizyo” pa mulandu ni cikuuku cakwe?

 ¹³ Ukuzana uwazwilizyo lino twalonda kwazwiwa. Paulo watukomelizye ukupepa kuli Yeova ukwaula intete, pakuti ‘tungapokelela mizu nu kuzana cikuuku cakutwazwa lino twalonda ukwazwiwa.’ (Ayeb. 4:16b) Insita iliyonsi lino tweziwa nanti ukuponelwa na mezyo, tungalilila kuli Yeova kuti atwazwe pa mulandu ni cikuuku cakwe. Nanti icakuti tutaalinga kuti Leza aatulanga icikuuku cakwe, akatuuvwa ndi twapepa kunoli, nupya ilingi akaasuka mapepo itu ukupitila umu Ina Klistu yanji, pakuti “twavwanga nu kupama, tuti, ‘Mwene ali kazwa wane, ntaloopa cimwi. Uzye icani cino umuntu angancita?’”—Ayeb. 13:6.

14. Uzye Yeova akatwazwa uli pa mulandu ni cikuuku cakwe?

¹⁴ Ukukomeleziwa. Icintu cisuma sana cino Yeova akatucitila pa mulandu ni cikuuku cakwe u kutukomelezya lino tuli ni ntazi. (Masa. 51:17) Paulo walemvile kalata uku Ina Klistu aku Tesalonika aacuziwanga ayanena ati: “Mwene witu Yesu Klistu, na Leza Tata wino watutemwa, nupya mu cikuku cakwe watupeela ukomelezyo nu upaalilo, alukutukomelezya nu kutupeela maka akucita nu kulanda visuma lyonsi.” (2 Tesa. 2:16, 17) Tukakomeleziwa sana ukumanya ukuti Yeova akatusakamala pa mulandu wa cikuuku cakwe!

15. Uzye upaalilo ci uno twakwata pa mulandu ni cikuuku cakwe Leza?

¹⁵ Ukutaila ukuti tulaya nu umi wa pe. Vino sweswe ya kaifya, tutange tukwate utailo sweineco ukwaula uwakutwazwa. (Welengini Masamu 49:7, 8.) Lelo Yeova waleenga kuti tuye nu utailo usuma cuze. Yesu walavile alondezi yakwe ukuti: “Pano kulonda kwakwe Tata u kwakuti wensi uwalola Umwana nu kumutaila, wene alaya nu umi wa pe.” (Yoa. 6:40) I cumicumi upaalilo  wakwikala manda pe u wila usuma sana ukufuma kuli Leza pa mulandu ni cikuuku cakwe. Paulo uwataizyanga sana pa cintu cii walanzile ati: “Pano Leza wasokolola cikuku cakwe ca kutuula antu onsi.”—Tito 2:11.

16. Uzye Aina Klistu akutandikilako yamwi yaomvizye uli uyi uyi icikuuku cakwe Leza?

¹⁶ Nanti icakuti icikuuku cakwe Yeova calenga tupolelelwe sana, tutalinzile ukuya ni cilumba nu kwelenganya ukuti vyonsi vino tukacita vitanga visosye Leza. Yamwi pa Ina Klistu ya kutandikilako yezyanga ‘ukusenula ilandwe lya pa cikuuku cakwe Leza pakuti yaipeela insambu pa miyele yao iya winyi.’ (Yuda 4) Aina Klistu kwene yaa ataali nu utailo yelenganyanga ukuti yangacita ivipe nu kwenekela ukuti Yeova amayayela uluse. Ni cifile sana icakuti yezyanga ukutunka aina yauze ukuti nayo yacitako ivintu ivipe. Na ndakai kwene, aliwensi aakacita vii ala ‘akutuka umupasi ukaleta cikuuku.’—Ayeb. 10:29.

17. Uzye Petulo wacelwile Aina Klistu atuuli?

¹⁷ Ndakai, Satana akaponzya Aina Klistu yamwi ukutandika ukwelenganya ukuti yangaacita ivipe nupya Leza atanga ayapeele umulandu pano waya ni cikuuku. Nomba nanti icakuti Yeova akaitemelwa ukwelela yakaifya, akalonda kuti twaezya na maka ukutaluka uku kucita ivintu ivipe. Walenzile Petulo ukulemba ati: “Lelo mwemo ya cuza, mumanyile cii mpiti. Cenjelini, kuti kuluvyanya kwakwe ya kaifya kutamutungulula kuti mupone umu utailo. Lelo mwemo mutwalilile kukula mu cikuuku nga nu mukumanya Yesu Klistu, Mwene witu nupya katula witu.”—2 Pet. 3:17, 18.

18. Uzye i milimo ci ino twakwata pa mulandu wa cikuuku cino Yeova wakwata?

¹⁸ Vino tukataizya pa cikuuku cakwe Yeova, naswe tulinzile ukulanga icikuuku uku yantu yauze pakuti twacindika Leza nu kwazwa antu yauze. Tungacita uli vivyo? Paulo waswike ati: “Acino lekini tuomvye mawila itu apusanepusane yano Leza watupeela mu cikuku cakwe. Ndi twapelwa uwila wa kukosola mazwi yakwe Leza, mu cumi tulinzile kucita vivyo kwene kulingana nu utailo uno tukweti. . . . Ndi twapelwa uwila wa kusambilizya, mu cumi tulinzile kusambilizya. Ndi twapelwa uwila wa kukomelezya yauze, mu cumi tulinzile kuyakomelezya. . . . Wino wensi akucitila auze milimo ya luse, mu cumi alinzile acita ni nsansa.” (Loma 12:6-8) Icikuuku cakwe Yeova cilinzile ukutuleenga ukuombesya umu mulimo wa kusimikila, ukusambilizya yauze Baibo, ukukomelezya Aina Klistu yauze, nu kwelela yonsi angatusosya.

19. Uzye u mulimo ci uno twakwata uno tulasambililapo umu cipande icilondelilepo?

¹⁹ Vino tukataizya sana pa kutemwa kuno Leza waya nako, tulinzile ukuombesya umulimo wa “kukosola Ilandwe Lisuma lya pa mulandu wa cikuuku cakwe Leza.” (Mili. 20:24) Umulimo uu tulaulandapo sana umu cipande icilondelilepo.