1, 2. U mulandu ci uno tulinzile ukulanzyanyizya pali vino tungacita pa kuteekezya aakulosya? (Lolini cikope cakutandikilako.)

YA Susi yalanzile ukuti: “Papisile apiipi nu mwaka onga ukufuma pano umwanitu umulumendo wafwilile, ala tukauvwa sana uyi.” Umwina Klistu muze nawe walanzile ati lino mamakwe wafwile, uvwanga sana “uyi nu ulanda.” Icaulanda icakuti antu na yauze aingi sana nayo yakauvwa vikwene. Aina na ya nkazi aingi yateelenginyepo ukuti ya wao yangafwa lino Alamagedoni itali ize. Ndi cakuti limwi mwafwilwa umutemwikwa winu nanti ndi pali umwi wino mwamanya uwafwilwa, limwi mungelenganya muti: ‘Uzye umuntu akulosya angazwiwa uli?’

² Limwi muvwapo vino antu yakalanda ukuti ndi papita insita umuntu uwafwilwa akaata ukusakamala. Nomba, uzye i cumicumi avino cikaya uku muntu wensi akulosya? Mama umwi uwafwilwa iya walanzile ukuti, “Nazana ukuti vino umuntu akaomvya insita i vikalenga ukuti umwi atandike ukwililako.” Wakwe vino icilonda cikapola panono panono ndi cikusakamalwa  ningo, umuntu aakasakamikwa pa mulandu nu kufwilwa nawe angatandika ukwililako ndi cakuti yauze yakumusakamala. I cani icingazwa sana umuntu uwafwilwa ukutandika ukwililako?

3, 4. U mulandu ci uno tusitwisikila ukuti Yeova wamanya vino tukauvwa ndi tukulosya?

³ Yeova Tata witu uwa kwiyulu ali wino akatuteekezya sana. (Welengini 2 Kolinto 1:3, 4.) Yeova waya sana nu luse, nupya wanenyile antu yakwe ati: “Kapeela wa maka kuno muli anene.”—Eza. 51:12; Masa. 119:50, 52, 76.

⁴ Tata witu uwaya na mizu nawe pa nsita imwi aomvi yakwe yafwile, wakwe Abulaamu, Isaki, Yakobo, Mose, nu Mwene Davidi. (Mpe. 12:6-8; Mate. 22:31, 32; Mili. 13:22) Baibo ikatunena ukuti Yeova akalondesya ukuti wanda umwi akatuutulule antu ya cisinka wakwe yaa. (Yobo 14:14, 15) Yalaya sana ni nsansa nu umi usuma. Nupya Baibo ikati Yesu wazanzyanga sana Yeova. (Mapi. 8:22, 30) Fwandi Yeova uvwile sana uyi lino waweni kuno umwanakwe akufwa imfwa ipisye.—Yoa. 5:20; 10:17.

5, 6. Uzye Yeova akatuteekezya uli?

⁵ Fwandi tungasininkizya ukuti Yeova alatwalilila ukutwazwa. Lekini lyonsi twamunena vyonsi ivikutucuzya lino tukupepa kuli aliwe. Tukateekeziwa sana ukumanya ukuti Yeova akamanya vino tukuyuvwa lino tuli ni intazi nupya akatupeela amaka! Nomba, uzye akacita uli vivyo?

⁶ Inzila yonga ino Yeova akatwazwilamo, u kutupeela ‘umupasi wamuzilo.’ (Mili. 9:31) Umupasi wamuzilo ukatuteekezya sana. Yesu walavile ukuti Yeova ali nu “kupeela mupasi wamuzilo kuli yao akamulenga.” (Luka 11:13) Ya Susi, atiyalandwapo mpiti yatiile: “Ilingi twafukamanga nu kulenga kuli Yeova ukuti atuteekezye. Cila nsita umupasi wakwe Leza wacingililanga imyenzo itu na melenganyo.”—Welengini Filipi 4:6, 7.

7, 8. U mulandu ci uno tungasininkizizya ukuti Yesu alatwalilila ukututeekezya?

⁷ Lino Yesu wali pano nsi, wakolanyanga sana Isi muli vino wavwanganga nu kucita. (Yoa. 5:19) Yeova watumile Yesu pano nsi uku “kupozya imyenzo itonte” nu ‘kumyalalika akulosya.’ (Eza. 61:1, 2; Luka 4:17-21) Antu yamanyile ukuti Yesu uvwikisyanga ivya yacuzyanga nupya walondesyanga ukuyazwa.—Ayeb. 2:17.

⁸ Lino Yesu wali umwance, nawe kwene uvwanga uyi ndi umwi uwa mu lupwa nanti umuntu wino wamanya wafwa. Cikaloleka kwati Yosefu, isi wakwe Yesu wafwile ala Yesu acili umulumendo. * Elenganyini pali vino Yesu uvwile uyi nu kuvwila nyina ulanda alino na ato yakwe.

9. Uzye Yesu walangilile uli ukuti wali nu luse lino Lazalo wafwile?

⁹ Lino Yesu waombanga umulimo wa kusimikila, wasakamalanga sana antu nu kuyuvwila uluse. Elenganyini pali vino vyacitike lino cuzakwe Lazalo wafwile. Nanti icakuti Yesu wamanyile ukuti wali nu kutuutulula Lazalo, uvwile sana uyi wakwe vino Maliya na Mata yuvwile. Uvwile sana uyi icakuti watandike nu kulila.—Yoa. 11:33-36.

10. Uzye tungasininkizya uli ukuti Yesu akamanya vino tukayuvwa ndakai?

¹⁰ Uzye amazwi yano Yesu waomvyanga pa kukomelezya antu mpiti yangatwazwa uli ndakai? Malembelo yakatunena ukuti: “Vino Yesu wali apa mutondo avino ali ni lelo, nupya avino amayanga manda pe.” (Ayeb. 13:8) Vino ‘u mwene uno akapeela umi’ wamanya vino cikauvwika ukuya nu ulanda, “wene ali na maka yakwazwa yao akutunkwa pano umwisikulu watunsilwe nu kucula.” (Mili. 3:15; Ayeb. 2:10, 18) Fwandi tungasininkizya ukuti na likwene watwalilila ukuvwa uyi ndi walola yamwi yakucula, akamanya vino tukuyuvwa, nu kututeekezya “lino twalonda kwazwiwa.”—Welengini Ayebulai 4:15, 16.

11. A malembelo ci aakamuteekezya sana ndi mukuyawelenga?

¹¹ Ilyasi ilikalanda pali vino Yesu uvwile uyi lino Lazalo wafwile a lyonga sile pa malyasi aingi akuteekezya aaya muli Baibo. Cii citanga cituzungusye, pano “vyonsi ivyalembwa mu malembelo vyalemvilwe ukutusambilizya, pakuti tuye nu upaalilo kupitila mu kuteekeziwa nu kukomeleziwa kuno malembelo yakutupeela.” (Loma 15:4) Ndi muli nu ulanda, namwe kwene mungateekeziwa lino mukuwelenga malembelo wakwe yaa pisika:

• ‘Yeova akaya umupipi sana na yayo ati yaputuka imisana. Wene akapususya antu yanoyati yapelelwa amano. Ivikacula umuntu musuma ala ivingi wakwe cimwi. Lelo Yeova akamupususya kuli vyonsi sile.’ —Masa. 34:18, 19.

• “Amizu yane nanti yangamvulila uli, wemo [Yeova] ukantekezya nu kunsansamusya.”—Masa. 94:19.

• “Mwene witu Yesu Klistu, na Leza Tata wino watutemwa, nupya mu cikuku cakwe watupela ukomelezyo nu upaalilo, alukutukomelezya nu kutupela maka.”—2 Tesa. 2:16, 17. *

12. Uzye tungateekezya uli yauze?

¹² Kuuze kuno yakatukomelezya u mu cilongano. (Welengini 1 Tesalonika 5:11.) Uzye mungakomelezya uli nu kuteekezya yayo ali nu “umwenzo utitikiziwe”? (Mapi. 17:22) Mwaiusya ukuti “kwaya insita ya kwikala cele ni nsita ya kuvwanga.” (Kasa. 3:7) Mama umwi uwafwilwa iya walondolwile ukuti: “Aali nu ulanda yalinzile ukulondolola vino yakuyuvwa nu kwelenganya. Fwandi icintu icicindame sana cino umwi angacitila umuntu ali nu ulanda u kusumba sana mano kuli vino akulanda ukwaula ukumuputukizya.” Ya Junia, yano kalume wao waikulike nayo yalanzile ukuti: “Nanti icakuti mutanga mumanye vyonsi pali vino umwi akuyuvwa, icacindama sana u kulonda ukumanya vino yakuyuvwa.”

13. I vyani vino tulinzile ukwiusya lino umwi ali nu ulanda?

¹³ Mwaiusya nu kuti antu yakapusana pusana umu micitile ya vintu lino yali nu ulanda. Insita zimwi umuntu aali nu ulanda aakamanya sile vino akuyuvwa, nupya limwi cingamutalila ukunenako yauze vino akuyuvwa. Baibo ikati: “Umwenzo ukaimanyila onga ivikucuzya, nupya patangaya nanti wenga angamanya ndi watiuzanga.” (Mapi. 14:10) Nanti lino umwi walanda vino akuyuvwa, asi lyonsi lino yauze yakamanya vino akwezya ukuyalondolwela.

14. I vyani vino tungalanda pakuti tuteekezye ali nu ulanda?

¹⁴ Fwandi citangupala ukumanya vino tunganena umuntu ali sana nu ulanda. Lelo Baibo ikati “amazwi ya muntu wa mano yali wa mulembo.” (Mapi. 12:18) Aingi yakaomvya amazwi ya kukomelezya aaya umu kabuku kakuti When Someone You Love Dies *. Ilingi cino mungacita u ‘kulosezya pamwi na yao akulosya.’ (Loma 12:15) Ya Gaby aafwililwe ya iya, yalanzile ukuti insita zimwi icikayazwa ukulanga vino yakuyuvwa u kulila. Yalanzile nu kuti: “Ali mulandu uno nkakomeleziwako lino anji yakulosezya pamwi nani. Pa nsita zya musango uwo, nsiyuvwa ukuti indi nenga.”

15. Uzye tungateekezya uli yauze ndi cakuti cikatutalila kulanda na ali nu ulanda? (Lolini na kambokosi kakuti “Amazwi Asuma Akuteekezya.”)

¹⁵ Ndi cakuti musikwata ivya kulanda pakuti mukomelezye yauze, limwi cingangupala ukulemba sile kadi wa kukomelezya, kutuma mazwi ukuomvya Intaneti, ukulemba mesegi pa foni, nanti ukulemba sile kalata. Limwi mungalemba sile amazwi aaya pi lembelo limwi angakomelezya ali nu ulanda, mungalemba pali vimwi ivisuma vino uwatafwa wacisile nanti imiyele imwi isuma ino wali nayo, nanti ukulanda sile vimwi vino mukwiusya ivisuma ivyacitiike. Ya Junia yalanzile ukuti: “Ukupokelela amazwi anono sile akunkomelezya nanti ndi aina yamwi yandalika ukuti tukizizye pamwi nayo nkaya sana ni nsansa. Ivya musango uwo vikalenga nayuvwa ukuti natemwikwa.”

16. Iinzila ci yuze isuma sana ino tungaomvya pa kuteekezya yauze?

¹⁶ Amapepo itu nayo yangateekezya aina  na ya nkazi aali nu ulanda. Tungayapepelako nanti ukupepa nayo. Nanti icakuti limwi cingatala pa mulandu wakuyuvwa ukuti limwi mungatandika ukulila, ipepo linu ilya kufuma pansi ya mwenzo lingateekezya ali nu ulanda. Ya Dalene yalanzile yati: “Insita zimwi ya nkazi ndi iza umu kunteekezya, nayuzyanga ndi cakuti yangatemwa ukupepa nani, ilingi cayatalilanga pa kutandika, lelo ndi yalanda amazwi anono akutandikilako, yatwalililanga ukupepa amapepo akumfika pa mwenzo. Utailo wao ukome, vino yakalanga ukutemwa na vino yakansakamala vyonsi vyaleenga utailo wane ukukomelako.”

17-19. U mulandu ci uno tulinzile ukutwalilila ukukomelezya yauze?

¹⁷ Tutanga tumanye insita ilapitapo pakuti umwi ace ate ukuuvwa uyi pa mulandu nu kufwilwa. Lino umwi wafwilwa sile umutemwikwa, kukaya ya lupwa aingi ni vyuza akukomelezya, lelo ndi antu yayo yaswilila, ali nu ulanda akasyala akulondekwa akumukomelezya. Fwandi mulinzile ukuiteyanya ukwazwa uwa musango uwo. “Cuza, umukundwe insita ili yonsi. Uwina nao uwacani fwandi ndi cakuti asi wakuculila pamwi?” (Mapi. 17:17) Tulinzile ukutwalilila ukuteekezya ali nu ulanda ukufika lino yatandika ukwililako.—Welengini 1 Tesalonika 3:7.

¹⁸ Mwaiusya ukuti aali nu ulanda yangatandika ukuvwa sana uyi lino uwanda uno yakwatiilepo uwinga wafika ndi cakuti uwao wafwa, lino yuvwa inyimbo zimwi, ukulola ivikope, lino yatandika ukuomba imilimo imwi, nanti sile lino yanunsya vimwi nu kuuvwa vimwi, nanti sile ndi yafika pa nsita imwi iya mwaka. Lino uwafwilwa wacita vimwi wenga pa muku wakutandikilako wakwe ukuzanwa pa Ciusyo ca mfwa yakwe Yesu nanti pa ukongano, anguvwa sana uyi. Umwina umwi walanzile ati: “Nenekelanga ukuti ukwiusya uwanda uno twatwaline umuku wa kutandikilapo ukufuma pano uwane wafwilile kwali nu kundetela sana ulanda. Nupya citangupiile. Nomba aina yamwi na ya nkazi yapekinye ukuti tukizizye pamwi pa wanda uwa pakuti inje pamwi ni vyuza nu kukanaya nenga sile.”

¹⁹ Mwaiusya ukuti ali nu ulanda yasilondekwa sile ukukomeleziwa lino kwaya tusita tuyiyele. Ya Junia yalondolwile ukuti: “Ilingi ukwazwilizya ali nu ulanda nu kuya pamwi nawe apa nsita zyuze kukaavwa sana. Utusita twa musango uwo utwaula ukwenekela tukalenga ali nu ulanda ukuteekeziwa sana.” I cacumi ukuti tutanga tusisyepo ulanda uukayapo ndi umwi wafwilwa, nomba tungateekezyako umuntu ali nu ulanda lino twamwazwilizya muli vimwi. (1 Yoa. 3:18) Ya Gaby yalanzile ukuti: “Nkataizya sana Yeova pali ya eluda aangazwilizye sana umu nsita ino nali nu ulanda. Yangazwilizye ukumanya ukuti Yeova akansakamala sana.”

20. U mulandu ci uno malayo yakwe Yeova yakatuteekezezya sana?

²⁰ Tukateekeziwa sana ukumanya ukuti Leza intulo ya kuteekeziwa konsi alasisyapo ulanda lino “antu yonsi ali mu malindi yaluvwa izwi lyakwe, nu kufumamo.” (Yoa. 5:28, 29) Leza walaya ukuti alasisyapo imfwa amanda pe nu ‘kukumbula aminsozi mu manso ya antu yonsi.’ (Eza. 25:8) Pa nsita iiya lyene, kutalaya ‘ukulosya pamwi na yao akulosya,’ pano antu yonsi umu nsi ‘yalaazanga pamwi na yao akuzanga.’—Loma 12:15.