1. I vyani vino aina acance yangacita?

MWE ina acance, mwakwata imilimo iingi sana mu cilongano. Mweingi mwakoma nupya mwakwata sana amaka. (Mapi. 20:29) Mukaazwa sana aina na ya nkazi. Mufwile mukalondesya ukuya aomvi aakatumikila. Nomba limwi mukayuvwa ukuti yauze yakaelenganya ukuti mwemwe yance sana nanti limwi mutatala mwalinga ukupeelwa imilimo icindame umu cilongano. Nomba nanti icakuti mucili mwemwe yance, kwaya ivintu vimwi vino mungacita pali ndakai ivingalenga amu cilongano yamutaile nu kumucindika.

2. I vyani vino tumasambilila mu cipande ci?

² Mu cipande cii, tumasambilila pa Mwene Davidi. Tumalanda na pali vimwi vyacitikiile aene yaili aaku Yuda Asa na Yeosafati. Tumalanda pa ntazi zino aonsi yaa yatatu yakweti, vino yacisile lino yakweti intazi zizyo, na vino aina acance yangasambililako.

3. Iinzila ci yonga ino aina acance yangazwilamo aina na ya nkazi acikalamba mu cilongano?

³ Lino Davidi wali umwance, wasambilile imilimo ino yauze yalolanga ukuti yali i cindame. Ukwaula nu kutwisika, wali a cuza wakwe Leza, wasambilile umulimo wa kulizya ivilimba nupya waomvyanga vino wasambilile umu mulimo uu ukukwazwa Saulo, umwene wino Leza wasonsile. (1 Sam.  16:16, 23) Uzye mwe yalumendo kwaya umulimo umwi uno mwamanya uno mungaomba pakuti mwazwe yauze umu cilongano? Mweingi mwamanyako imilimo imwi. Aina na ya nkazi acikalamba yakataizya ndi cakuti aina acance yakuyalanga ivya kuomvya matabuleti nu tuombelo tuze lino yakuisambilizya na lino yali pa kulongana. Pa mulandu wakuti mwamanya ukuomvya iviombelo ivyayako ndakai, mungaazwa aina yaa na ya nkazi.

4. Wakwe Davidi, i miyele ci ino aina acance yalinzile ukukwata? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

⁴ Muli vino Davidi wacitanga cila wanda, walangililanga ukuti wali u wakutailwa. Wakwe lino wali umwance, waombesyanga ukusakamala imfwele zyakwe isi. Umulimo uu wali ukome pano umi wakwe wali umu uzanzo. Pa nsita yuze Davidi walondolwelile Umwene Saulo ukuti: “Mwene, muomvi wako akasakamala imfwele zyakwe isi. Cisama wizile nu kulema imfwele yonga pa ufyo, pa nsita yuze napo bele nawe wizile nu kulema imfwele yonga. Navikonsile imvizanza nu kupokolola imfwele. Lyene cisama na bele vyankatukiile nani na vilemile pa nsingo mpaka ivifwa.” (1 Sam. 17:34, 35, NWT.) Davidi wamanyile ukuti walinzile ukusakamala imfwele, nupya wasifile pakuti azicingilile. Aina acance yangakolanya Davidi ndi cakuti yakwezya na maka ukuomba umulimo onsi uno yapeelwa.

5. Ukulingana na Masamu 25:14, i cintu ci cicindamisye cino aina acance yangacita?

⁵ Lino Davidi wali umwance, wali na ucuza ukome na Yeova. Ucuza uno Davidi wakweti na Yeova wali ucindame sana ukucila vino wali u musipe na vino wamanyile ukulizya icilimba cino wakweti. Yeova wali a Leza wakwe Davidi nupya Cuza wakwe. (Belengini Masamu 25:14.) Mwe ina acance, icintu cicindamisye cino mungacita u kukomya ucuza winu na Tata winu uwa kwi yulu, kucita vivyo kulalenga mupeelwe imilimo iingi mu cilongano.

6. I vyani vino yamwi yelenganyanga pali Davidi?

⁶ Intazi yonga ino Davidi wakweti i yakuti antu yamwi yamulolanga ukuti wali umwance sana nanti ukuti atalinzile ukuomba imilimo imwi. Wakwe, lino Davidi waipeelisye ukulwisya Golyati, Umwene Saulo wamulesizye nu kumunena ukuti: “Wewe mulumendo sile.” (1 Sam. 17:31-33) Nupya ala isilenzi wakwe Davidi atamunena mpiti ukuti asiika mano ku vintu. (1 Sam. 17:26-30) Nomba, Yeova wene atalolanga Davidi ukuti wali umwance sana  nanti ukuti atikanga mano uku vintu. Yeova wamanyile ningo Davidi. Davidi wakwanisye ukukoma Golyati pa mulandu wakuti wataile cuza wakwe, Yeova.—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. I vyani vino mungasambilila kuli vino vyacitikiile Davidi?

⁷ I vyani vino mungasambilila kuli vino vyacitikile Davidi? Mungasambililako ukuya ateekele. Pangapita insita pakuti yayo aamumanyile lino mwali ance yazumile ukuti imukula. Nomba mungasininkizya ukuti Yeova asiika sile mano kuli vino mukaloleka. Wamumanya ningo nupya wamanya na vino mungaomba. (1 Sam. 16:7) Mwakomya ucuza winu na Leza. Davidi wacisile vivyo lino wikanga amano kuli vino Yeova waumba. Davidi welenganyanga sana pali vino ivintu vivyo vyamusambilizyanga pali Kaumba. (Masa. 8:3, 4; 139:14; Loma 1:20) Na cuze cino mungacita, u kunena Yeova ukuti amupeele amaka yano mukulondekwa. Wakwe, uzye yamwi yano mukasambilila nayo yakamuseka pa mulandu wakuti mwemwe Nte Yakwe Yeova? Nga avino cili, mwapepa kuli Yeova pakuti amwazwe ukucimvya intazi iyo. Nupya mwaomvya ukusunda ukukazanwa umwi Izwi lyakwe alino ni mpapulo izikalanda pali Baibo na mavidyo. Lyonsi lino Yeova wamwazwa ukucimvya intazi, mulaataila ukuti alamwazwa ukucimvya intazi zyonsi zino mungakwata. Nupya nga yauze yalola ukuti mwataila Yeova, cilalenga yamutaile.

8-9. I vyani vyavwile Davidi ukuteeka umwenzo ukufikila lino wizile atandika ukuteeka, nupya i vyani vino aina acance yangasambililako?

⁸ Lekini tulande pa ntazi na yuze ino Davidi wakweti. Pa cisila cakuti Davidi wasontwa ukuya umwene wa Ayuda, waloleelile imyaka iingi pakuti atandike ukuteeka. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) I cani icamwazwile ukuteeka umwenzo pa nsita iya? Watwalilile ukucita vino angakwanisya ukucila ukutoovoka. Wakwe, lino utuukile ku ncende ya ina Filisiti, waomvizye insita iya ku kulwisya alwani ya Ina Izlaeli. Kucita vivyo kwalenzile incende ya Ayuda icingililwe.—1 Sam. 27:1-12.

⁹ I vyani vino aina acance yangasambilila kuli Davidi? Mwaezya na maka ukucita vino mungakwanisya pakuti mwazwe aina na ya nkazi. Uvwini ivyacitikile umwina Ricardo. * Pa myaka iingi walondanga ukuya painiya wa nsita yonsi. Nomba ya eluda yamunenyile ukuti atatala walinga. Nomba icakuti umwina Ricardo atoovoke nanti ukusokela ya eluda, watandike ukusimikila sana. Walanzile ukuti: “Nga nelenganya pali vino vyacitike mpiti, nkailuka ukuti nalondekwanga ukulunduluka. Nasininkizyanga ukuti naswilila kuli yonsi alondesyanga ukusambilila nu kupekanya pakuti tukalanzyanye ningo. Nupya natungulwile ni sambililo lyane ilya kutandikilapo. Lino natandike ukusimikila sana, natiile ukuya ni ntete.” Ndakai umwina Ricardo a painiya wa nsita yonsi aakaombesya nupya u muomvi aakatumikila.

10. I vyani vino Davidi wacisile pa nsita imwi lino ataatala wapingulapo ukucita icintu cimwi cicindame?

¹⁰ Elenganyini na vyuze ivyacitikile Davidi. Lino uutukanga Saulo nu kuyaikala uku ncende ya ina Filisiti, Davidi na aonsi yano wali nayo yasiile indupwa nu kuya mu kulwa inkondo. Lino Davidi na onsi yakwe yaile umu kulwa inkondo, alwani yao yamwi yononyile mang’anda yao nu kusenda indupwa zyao mu uzya. Limwi Davidi nga welenginye ukuti vino wamanyikisye ulwi, wali nu kuzana inzila isuma iyakupususizyamo yano yasenzile umu uzya. Nomba Davidi walenzile Yeova ukuti amwazwe. Abyata simapepo wazwilizye Davidi ukuzya Yeova vino wali nu kucita.  Davidi watiile: “Uzye ncocovye azanzi yaa?” Yeova wanenyile Davidi ukupita nu kuti wali nu kukwanisya kuyapokolola azya. (1 Sam. 30:7-10) I vyani vino mungasambilila kuli vii ivyacitike?

11. I vyani vino mungacita lino mutatala mwapingulapo ivya kucita?

¹¹ Mwalenga uwazwilizyo kuli yauze lino mutatala mwapingulapo pali vimwi. Mwauzyako avyazi inu. Ya eluda nayo kwene yangamupandako mano asuma. Yeova wataila aonsi yaa asontwe, namwe kwene mungayataila. Yeova akayalola ukuti a “mawila” ku amu cilongano. (Efes. 4:8) Mulaapingulapo ningo pa vintu ndi cakuti mukukolanya utailo wao nu kuvwa vino yakumupandako mano. Lekini lyene tulole vino tungasambilila ku Mwene Asa.

12. I miyele ci ino Asa wakweti lino watandike sile ukuteeka?

¹² Lino wali umwance, Umwene Asa waicefizye nupya wali u musipe. Wakwe, pa cisila ca mfwa yakwe isi Abiya, Asa wizile aya umwene nupya watandike ukufumya utuluwi tonsi utwali mu mpanga iya. Nupya wapeezile “ilamulo ku antu amu mpanga ya Yuda yonsi ukuti yatontela Yawe Leza wa vikolwe vyao nu kulondela masunde yakwe pamwi ni vyeo vyakwe.” (2 Mila. 14:1-7) Nupya lino Zela mwina Kusyi wazanzile impanga ya Yuda na asilika yakwe 1,000,000, Asa walenzile uwazwilizyo ukufuma kuli Yeova. Watiile: “We Yawe, kusi umwi akoline nawe wiyo angatutuula. We Yawe, Leza witu, si ule utwazwe, pasi pano amuli wewe sile muno tusintilile amaka.” Amazwi yaa asuma yano Asa walanzile, yakalangilila ukuti wataile Yeova ukuti wali nu kumupususya pamwi na antu yakwe. Asa wataile Isi wa kwi yulu, nupya Yeova wakomozile aina Kusyi.—2 Mila. 14:8-12.

13. I vyani ivyacitikiile Asa pa nsita yuze, nupya u mulandu ci?

¹³ Ukwaula nu kutwisika mungazumila ukuti citali icangupale ukulwa na asilika 1,000,000 nomba pa mulandu wakuti Asa wataile Yeova, wacimvizye. Nomba ica ulanda i cakuti lino Asa wizile akwata intazi yuze, ataataile Yeova ukuti amwazwe. Lino Baasya umwene wa ku Izlaeli wamutinyizye, Asa walenzile uwazwilizyo ku mwene wa ku Asilya. Vino wapingwilepo ukucita vyamuletelile. Yeova watumile kasesema Hanani ukuyanena  Asa ukuti: “Apa mulandu wakuti wemo wataile umu mwene wa ku Asilya, umu cifulo ca kutaila Yeova Leza wako, ivita vya ina Asilya vyativikupuuka.” Fwandi ukufuma papo kwene, Asa walwanga sile ulwi amanda yonsi a umi wakwe. (2 Mila. 16:7 , 9, NWT; 1 Yamw. 15:32) I vyani vino mukusambililako?

14. Mungacita uli pakuti mutaile Yeova, nupya ukulingana na 1 Timoti 4: 12, mulaya uli nga mwacita vivyo?

¹⁴ Mwatwalilila ukuya aicefye nu kutaila Yeova. Lino mwabatiziwe, mwalangizye ukuti mwaya nu utailo ukome nupya mwataila Yeova. Nupya Yeova wali ni nsansa kumupokeleela mu lupwa lwakwe. Vino mulinzile ukucita ndakai u kutwalilila ukutaila Yeova. Cingaloleka icanguke ukutaila Yeova lino mukupingulapo vimwi ivicindame, nomba uzye mulacita uli pa nsita yuze? Cacindama sana ukutaila Yeova lino mukupingula pa vintu, ukwikako sile na lino mukulonda ukusoolola ivya kuizanzya, incito na vino mukulondesya ukucita. Mutalinzile ukuitaila. Mwalonda ivisinte ivingamwazwa ukupingulapo ningo nu kucita vivyo kwene vino mwabelenga. (Mapi. 3:5, 6) Nga mwacita vivyo, mulazanzya Yeova nupya amu cilongano yalamucindika.—Belengini 1 Timoti 4:12.

15. Ukulingana na 2 Milandu 18:1-3 na 19:2, i vyani vino Umwene Yeosafati waluvyanyizye?

¹⁵ Ukwaula nu kutwisika, namwe kwene mutamalilika wa antu yonsi nupya insita zimwi mukaluvyanya. Nomba cico citalinzile ukumulesya ukwezya na maka ukuombela Yeova. Lekini tulande pa Mwene Yeosafati. Wakweti miyele iingi isuma. Lino wali umwance, “watumikilanga sile Leza wa cikolwe cakwe nu kuyela malamulo yakwe.” Nupya watumile inkombe zyakwe ku kusambilizya antu pali Yeova umu misumba yonsi iya mu Yuda. (2 Mila. 17:4, 7) Nanti ciye vivyo, insita zimwi Yeosafati atapingulanga ningo pa vintu. Pa mulandu nu kukanapingula ningo, calenzile asundwe nu muomvi wakwe Yeova. (Belengini 2 Milandu 18:1-3; 19:2.) I vyani vino mungasambilila ukwi lyasi lii?

16. I vyani vino mukusambilila kuli vino vyacitikile umwina Rajeev?

¹⁶ Mwazumila ukusundwa nu kucita vino yamunena. Limwi namwe cikamutalila ukukolezya umulimo wakwe Yeova mu umi winu wakwe vino caya ku alumendo aingi. Mutalinzile ukutoovoka. Elenganyini pali vino  vyacitikiile umwina wacance Rajeev. Walanzile pali vino vyacitikanga lino wali umulumendo, watiile: “Insita zimwi ntamanyanga vino nali nu kucita umu umi wane. Wakwe vino cali uku acance aingi, natemilwe sana ukuya ku vyangalo nu kucina ukucila ukuya mu kulongana nu kusimikila.” I vyani vyavwile umwina Rajeev? Eluda umwi uwali ni cikuuku wamulungike. Rajeev walondolwile ukuti: “Eluda wii wangazwilizye ukwelenganya pa mazwi aaya pali 1 Timoti 4:8.” Rajeev waicefizye nu kuvwila ukusunda kuu, nupya welenginye na pa cintu icali cicindame mu umi wakwe. Watiile: “Napingwilepo ukuombela Yeova mu nzila izipusanepusane ukuya icintu cicindame mu umi wane.” I vyani vyacitike? Umwina Rajeev walondolwile ukuti: “Lino papisile imyaka inono pa cisila ca kulungikwa, nizile insontwa ukuya muomvi aakatumikila.”

17. Uzye aikolo yakauvwa uli ukulola aina acance yakuombela Yeova?

¹⁷ Aikolo amu cilongano yakauvwa ningo ukulola acance yakuombela Yeova pamwi nayo. (Zefa. 3:9) Yakatemwa ukulola vino mukacincila lino mukuomba imilimo ino imupeelwa. Ukucita vii kwalenga yamutemwe sana.—1 Yoa. 2:14.

18. Ukulingana na Mapinda 27:11, uzye Yeova akayuvwa uli pa ina acance aakamuombela?

¹⁸ Mwe ina acance, mutailila ukuti Yeova wamutemwa nupya wamutaila. Wasoowile ukuti mu manda ya kusyalikizya, iumba lya alumendo lilaipeelesya. (Masa. 110:1-3) Wamanya ukuti mwamutemwa nupya mukalonda ukumuombela papezile amaka inu. Fwandi mwateekelela yauze nupya mwateeka umwenzo. Ndi cakuti mwaluvyanya, mwazumila ukusambiliziwa nu kusundwa nu kulola ukuti a Yeova aakumusunda. (Ayeb. 12:6) Nupya mwaomba ningo imilimo yonsi ino mwapeelwa. Ni cicindamisye pali vyonsi i cakuti, muli vyonsi vino mukucita, mwazanzya Tata winu uwa kwi yulu.—Belengini Mapinda 27:11.