1, 2. (a) U mulandu ci uno tukakomeleziwa ku ina na ya nkazi acisinka aakaombela mu ncende muno antu yasisumba mano kwi landwe? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) U wavya ci uno Yesu walanzile uwaya mu kusimikila “ku mpanga” ino umwi wavyalilweko? (Lolini futunoti.)

YA SERGIO NA YA OLINDA aapainiya atwalane aali ni myaka ku ma 80 nupya yakaikala ku United States. Vino yakawaikwa amaulu calenga ivintu ukutala sana. Nomba nanti ciye vivyo, lyonsi yakaya apa ncende apakapita sana antu wakwe vino yacitanga lino yatatala yalwala maulu. Nupya yakafika na 7 koloko wa katondo. Yakaikala mupipi na pano mabasi yakaimilila ala yakupeela aapita nzila impapulo zitu izikalanda pali Baibo. Antu aingi yasisumbako amano, nomba atwalane yaa yasiita ukuya pa ncende iiya, yakamwentwila antu lyonsi lino yayalolekesya. Kasanya, yakainuka iyaswilila ku ng’anda. Lyene uwanda uwalondelapo katondo pa 7 koloko yakaswilila pa ncende kwene iiya. Nupya atwalane yaa acisinka yakaombesya umu mulimo wa kusimikila ilandwe lya Wene amanda 6 mu mulungu, umwaka onsi pa ncende kwene iiya apakapita sana antu.

² Wakwe ya Sergio na ya Olinda, aina na ya nkazi aingi mu nsi yasimikila pa myaka ingi sana mu ncende zino antu yatiikako mano kwi landwe lisuma. Ndi cakuti intazi ii aino namwe mwakwatako, tukumutaizya sana pa kuzizimizya kuno mukazizimizya. * Ukuombesya kuno mukaombesya mu mulimo wakwe Yeova kukakomelezya aingi ukwikako sile na ya kapepa yauzo aaomba pa myaka ingi. Umwangalizi wa ciputulwa umwi walanzile ati: “Ndi cakuti naombako na ina na ya nkazi yaa mu mulimo wa kusimikila, yakankomelezya sana.” Muze nawe watiile: “Ucisinka wao ukankomelezya ukulalondesya ukuomba nu kuzizimizya lino nkuomba nenga mu mulimo wa kusimikila.” Lyene muze nawe walanzile ati: “Vino yakacita vikanzanzya sana.”

3. A mauzyo ci yatatu yano tumalandapo, nupya u mulandu ci?

³ Pakuti tukwate amaka ya kumalilila umulimo uno Yesu watupeezile, lekini tuzane amasuko ku mauzyo yaa yatatu aakuti: U mulandu ci uno insita zimwi tungatoovokela? Tungaomba uli ningo umulimo wa kusimikila? I cani icingatwazwa ukutwalilila ukuzizimizya umu mulimo wa kusimikila?

4. (a) Uzye vino Ayuda yakananga vino Paulo wayanenanga vyalenzile auvwe uli? (b) U mulandu ci uno Paulo uvwilanga vivyo?

⁴ Ndi cakuti mwatala mwatoovokapo lino mukusimikila mu ncende ino antu yatiikako amano kwi landwe lisuma, mungasambilila ku mutumwa Paulo. Mupipi ni myaka 30 ino waomvile umulimo wa kusimikila, wavwilizye antu aingi ukuya alondezi yakwe Klistu. (Mili. 14:21; 2 Kol. 3:2, 3) Nomba nalyo kwene, ataasenwile Ayuda aingi ukuya ya kapepa ya cumi. Ni cacitikanga i cakuti aingi yakananga vino Paulo wayanenanga nupya yamwi yamuzunyanga. (Mili. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Uzye vii vino Ayuda yacitanga vyalenzile Paulo acite uli? Walanzile ukwaula nu kupita mu mbali ukuti: “Nene wakwe Klistu, nkuvwanga cumi . . mwenzo wane ukunyunguluka nupya ndi nu ulanda ukulu cuze pa mulandu wa inane, antu amu luko lwane.” (Loma 9:1-3) U mulandu ci uno Paulo wayuvwile vivyo? Walondesyanga sana ukuomba umulimo wa kusimikila. Wasimikilanga ku Yayuda pa mulandu wakuti wayasakamile. Fwandi camuwayanga ndi walola vino yakukana uluse lwakwe Leza.

5. (a) I cani icikalenga twasimikila ku inamupalamano itu? (b) U mulandu ci uno tutanga tuzungukile ndi cakuti twatoovoka?

⁵ Wakwe Paulo, naswe kwene tukasimikila ku yantu pa mulandu wakuti twayasakamala. (Mate. 22:39; 1 Kol. 11:1) U mulandu ci? Ivyatucitikila vyalenga tumanye amapaalo yano yayo yonsi aakasoololapo ukuombela Yeova yalapokelela. Ndi cakuti twelenganya pa yantu aaya mu cifulo cino tukasimikilamo, tukaelenganya ituti, ‘Cingazipa ndi cakuti tungayazwa ukulola ivintu vino yaipusula!’ Nomba tukatwalilila sile ukuyakomelezya ukusambilila icumi pali Yeova na pali vino akalonda ukucitila antunze. Nupya tukanena yano tukasimikilako ukuti: ‘Twamuletela uwila usuma. Mukwai mungatoola.’ Fwandi ndi cakuti antu yakana ukupoka uwila uwo, tutange tuzunguke ndi tuvwa “ulanda ukulu cuze” mu mwenzo witu. Ukuvwa vivyo kusipiliula ukuti tutakweti utailo, lelo kukapiliula ukuti tukalondesya ukuomba umulimo wa kusimikila. Fwandi asi mulandu ni vingalenga tutoovoke, tukazizimizya. Ya Elena ya nkazi aombako upainiya pa myaka ukucila pali 25 yalanzile pali vino vikacitikila swensi ukuti: “Nemo umulimo wa kusimikila wankomela. Nomba, kutaya umulimo uze uno ningatemwa ukuomba ukucila pali uu.”

6. Iuzyo ci lino tumalandapo, nupya tumacita uli pakuti twasuke iuzyo lilyo?

⁶ U mulandu ci uno tungasininkizizya ukuti  usi mulandu na kuno tukusimikilila, tungaomba ningo mulimo wa kusimikila? Pakuti twasuke iuzyo lii ilicindame, lekini tulande pa vintu viili ivyaya mu vilangililo muno Yesu walanzile umulandu uno cacindamila ‘ukuseeka ivizao.’ (Mate. 13:23) Icakutandikilako, i cilangililo ca mitingi.

7. (a) Aaweni akaimililako “umulimi,” “imitingi,” alino ni “misambo”? (b) Iiuzyo ci lino tumaasuka?

⁷ Welengini Yoane 15:1-5, 8. Lolini ukuti Yesu wanenyile atumwa yakwe ukuti: “Tata akalumbanyiziwa ndi mukuseeka vizao vingi. Mu musango ndi uu, mulaya alondezi yane mu cumi.” Yesu walondolwile Yeova ukuti u “mulimi,” nawe wailondolwile umwineco ukuti u “mutingi wa cumi” lyene alondezi yakwe nayo watiile i “misambo.” * I vyani lyene ivyali nu kuya ivizao vino alondezi yakwe Klistu yali nu kulaseeka? Umu cilangililo cii, Yesu atalanzile mu kulungatika cino ivizao vyapiliulanga, nomba walanzile ivyali nu kutwazwa ukumanya icasuko ca mpomvu.

8. (a) U mulandu ci uno ukuseekela ivizao kusilozya ku kupanga asambi apya, mu cilangililo cii? (b) I vyani vino Yeova akalonda?

⁸ Lino Yesu walandanga pali Isi walanzile ati: “Akasisya misambo yonsi muli nene ino isyaseeka vizao.” Mu mazwi yauze tungati Yeova akatulola sile ukuti sweswe yaomvi yakwe ngi cakuti tukuseeka ivizao. (Mate. 13:23; 21:43) Fwandi mu cilangililo cii, ivizao vino Umwina Klistu wensi alinzile ukuseeka visilozya ku yasambi apya yano umwi angapanga. (Mate. 28:19) Pano iciya vivyo, ya Nte ya cumi yonsi asikwanisya ukupanga asambi pa mulandu nu kusimikila ku ncende kuno antu yatiika amano kwi landwe lisuma, yangaya kwati i misambo isiseeka ivizao iyalandwapo mu cilangililo cakwe Yesu. Nomba tutange tusondwelele vivyo! U mulandu ci? Pano tutange tupatikizye antu ukuya alondezi yakwe Yesu. Ukucita vivyo kungapusana ni nzila zino Yeova akaomvya izyayamo ukutemwa pakulesya aomvi yakwe ukuomba vino yatanga yakwanisye ukucita. Vyonsi vino Yeova akatuneena ukucita tungakwanisya.—Malan. 30:11-14.

9. (a) Uzye tukaseeka ivizao ndi cakuti tukuomba umulimo ci? (b) I cilangililo ci cino tumalandapo, nupya u mulandu ci?

⁹ Nomba lyene i vizao ci vino tulinzile ukuseeka? Icizao cikapiliula umulimo ulionsi uno tungakwanisya ukuomba. U mulimo ci ukatulenga ‘ukuseeka ivizao’? U kusimikila ilandwe lisuma ilya Wene Wakwe Leza. * (Mate. 24:14) Icilangililo cakwe Yesu cakwe kata wa mbezu calaanda ningo pali vii. Lekini tulande pa cilangililo cii cakwe ciili.

10. (a) Uzye imbezu nu musili vikaimililako cani mu cilangililo cii? (b) I vyani vino ingano zikakwata?

¹⁰ Welengini Luka 8:5-8, 11-15. Mu cilangililo cakwe kata wa mbezu, imbezu “iizwi lyakwe Leza,” nanti ilandwe lya Wene. Umusili ukaimililako umwenzo wa muntu. Ulumbezu ulwaponiile pa musili usuma lwakweti imisisi, ulufukula, nupya ulukula uluya ingano. Lyene zyakuzile “nu kuseeka vizao vivule, zimwi umwanda onga.” Nomba i vizao ci vino ingano zikakwata? Uzye zikakwata ingano izinono? Awe, zikapanga imbezu izipya, izikalenga ukuti ingano zyuze zikule. Umu cilangililo cii, ingano zingafumya ingano umwanda onga. Uzye icilangililo cii calingana uli nu mulimo witu uwa kusimikila?

11. (a) Uzye icilangililo cakwe kata wa mbezu calingana uli nu mulimo wa kusimikila? (b) Uzye tukapanga uli ulumbezu lwa Wene ulupya?

¹¹ Pakuti tumanye ivikacitika, tumalanda pali ya Nte nanti avyazi itu Aina Klistu atusambilizye icumi pa Wene. Yatemilwe sana, lino yaweni ukuti umwenzo witu waya wa lumbezu lwi landwe lya Wene. Wakwe viivi kwene vino umusili usuma uwa mu cilangililo cakwe Yesu walenzile ulumbezu  kukula, naswe twazumile ilandwe nu kuleka ukuti litwazwe. Ni cacitike i cakuti ulumbezu lwa Wene lwakweti imisisi nupya ulukula, uluya ingano izyalondekwanga ukupanga ingano zyuze. Nupya wakwe viivi kwene vino ingano zisipanga ingano izinono, lelo zikapanga imbezu izipya, naswe tukaya wa vizao ali kuti ulumbezu lwa Wene ulupya, asi asambi apya foo. * Uzye tukapanga uli ulumbezu lwa Wene ulupya? Lyonsi lino twasimikila ilandwe lya Wene ala tukusalanganya ulumbezu ulwamezile umu mwenzo witu. (Luka 6:45; 8:1) Fwandi, icilangililo cii cikutusambilizya ukuti nga tukusimikila ilandwe lya Wene ala vivyo kwene ‘tukuposya ukufikila lino twaseeka ivizao.’

12. (a) I vyani vino tungasambilila ku cilangililo cakwe Yesu ica mitingi alino ni cilangililo cakwe kata wa mbezu? (b) Uzye vino twasambilila mu cilangililo cii vingatwazwa uli?

¹² I vyani vino tungasambilila ku cilangililo cakwe Yesu ica mitingi alino ni cilangililo cakwe kata wa mbezu? Vikatwazwa ukuvwikisya ukuti umulimo witu uwakuseka ivizao utasintilila pali vino antu aya mu ncende ino tukasimikilamo yakacita ndi twayasimikila. Lelo wasintilila pali vino tukaomba ni cisinka. Paulo walanzile pa cisinka kwene cii lino watiile: “Leza alalambula cila wenga uwa munotuli kulingana ni milimo ino waomba.” (1 Kol. 3:8) Icilambu cilapeelwa kulingana ni milimo, asi ukulingana ni vikafuma umu milimo iiyo. Ya Matilda aaombako upainiya pa myaka 20 yalanzile yati: “Nkazanga sana pa kumanya ukuti Yeova akatupeela icilambu kulingana nu kuombesya kwitu.”

13, 14. Ukulingana na Loma 10:1, 2, u mulandu ci uno Paulo ataatoovokiile pali yayo aatisile amano kwi landwe lya Wene lino wakosoolanga?

¹³ I cani icingatwavwa ukutwalilila ukuzizimizya umu mulimo wa kusimikila? Wakwe vino itusambilila, Paulo uvwile uyi pa mulandu wakuti Ayuda yataalondanga ukuuvwa ukwi landwe lya Wene. Nanti cali vivyo, atayatazyezile. Lolini na vyuze vino walanzile muli kalata wino walembiile Aina Klistu aikalanga umu Loma pali vino  wayuvwanga pa Yayuda yayo. Watiile: “Inane kulonda kwa mwenzo wane ni pepo lyane kuli Leza, pa ina Izlaeli onsi, ilya kuti yatuulwe. Pano nene kambone wao pali vino yaipeelesya kuli Leza. Lelo yatamanya ningo vino kuipeelesya kwao kulinzile kuye.” (Loma 10:1, 2) I vyani vino Paulo walanzilepo ivyalenzile ukuti atwalilile umulimo wa kusimikila?

¹⁴ Ica kutandikilako, Paulo walanzile umulandu uno watwalilile ukusimikila Ayuda. A pa mulandu nu “kulonda kwa mwenzo” wakwe. Ukutemwa kwakwe u kwalenzile alonda ukwazwa Ayuda yamwi ukupusuka. (Loma 11:13, 14) Cakwe ciili, Paulo walanzile pi ‘pepo lyakwe kuli Leza.’ Wapefile kuli Leza ukuti aazwe Ayuda wenga na wenga ukuzumila ilandwe lisuma ilya Wene. Cakwe citatu, Paulo walanzile nu kuti: “Yaipeelesya kuli Leza.” Walolanga ivisuma mu yantu. Ukucincila kungalenga cila muntu aye umusambi wakwe Klistu umucincile wakwe viivi kwene vino Paulo wamanyile.

15. Uzye tungakolanya uli Paulo? Langililini.

¹⁵ Tungakolanya uli Paulo? Ica kutandikilako, tukalwisya ukuzana “yao yonsi alondesyanga kuti yaye nu umi wa pe.” Cakwe ciili, tukapepa kuli Yeova ukuti ayule imyenzo ya antu aakalondesya ukumumanya. (Mili. 13:48, NWT; 16:14) Ya Silvana aaombako upainiya mupiipi ni myaka 30 yalanzile yati: “Lino ntatala naya pa ng’anda imwi mu ncende ino nkaombelamo nkapepa kuli Yeova, ukumunena ukuti apeele yano nimazanapo umwenzo wa kuvwa.” Nupya tukapepa kuli Leza pakuti atume angeli aakututungulula kuti tuzane akwata imyenzo ya cumi. (Mate. 10:11-13; Umbw. 14:6) Ya Robert aaombako upainiya pa myaka 30, yalanzile yati: “Ukuombela pamwi na angeli aatiyamanya ivikucitika pa ng’anda ino mukuya mukusimikilapo kukazanzya wakwe cimwi.” Cakwe citatu, tukaezya ukulola ivisuma mu yantu. Ya Carl ya eluda awatiziwe imyaka 50 iyapitapo, yalanzile yati: Nkalonda ukulola akalikonsi akangalenga umuntu atemwe ukuvwa, wa kumwentula, ukulola muntu cikuuku cikuuku nanti sile ukumuzya iuzyo ilisuma.” Fwandi wakwe Paulo, tungazizimizya lino tukuomba mulimo wa kusimikila.

16, 17. (a) I vyani vino tukusambilila ku mazwi aya pali Kasambilizya 11:6? (b) Langililini vino ukusimikila kungalenga aakutulola ukucita.

¹⁶ Nanti icakuti cingaloleka ukuti ilandwe lya Wene lino tukusimikila litakufika antu pa myenzo, tutalinzile ukuvwa ukasu wa kukomela imbezu. (Welengini Kasambilizya 11:6.) Antu aingi yasilonda ukuvwa kuli sweswe, nomba yakalola vino tukucita. Yakalola imizwalile itu isuma, imiyele itu isuma, alino na vino tukamwentwila ningo antu. Pa nsita imwi vino tukacita vingazwa yamwi ukulola ukuti vino yamanya pali sweswe visi vyacumi. Ya Sergio na ya Olinda atiyalumbulwa pa kutandika kwa cipande, nayo kwene yaweni ukuti kwali ukusenuka.

¹⁷ Ya Sergio yalanzile yati: “Pa mulandu nu kulwala pa nsita imwi twatile ukuya pa ncende ino twaombelangapo apazanwanga antu aingi. Lino twaswilileko aapita nzila yatuuzyanga ukuti, ‘I vyani ivyacitike? Twamiluusile.’” Ya Olinda nayo yalanzile ala yakumwentula iyati: “Yakapisya ya mabasi yatubaibisyanga nupya ayanga mu mabasi yaa yatupundililanga iyati ‘Mukucita ningo!’ Nupya yalenganga na ya magazini.” Nupya atwalane yaa yazungwike, umonsi umwi waile pali kasitandi pano yali, nu kuyapeela amaluwa, nupya wayataizye pa mulimo uno yaombanga.

18. U mulandu ci uno mukulondesya ukuti ‘mwaposya kufika lino mwaseeka ivizao’?

¹⁸ I cumicumi ndi tusikuta ‘ukukomela imbezu’ zya Wene, tukakwata isyuko lya kupeela “umboni ku antu amu nko zyonsi.” (Mate. 24:14) Ni cacindamisya icakuti tukaya sana nu luzango ukumanya ukuti Yeova watutemwa, pano wene watemwa yayo yonsi “aakaposya kufika lino yaseeka vizao”!