Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

Kuteeka Mwenzo—Ukuzizimizya Ukwayamo Upiliulo

Kuteeka Mwenzo—Ukuzizimizya Ukwayamo Upiliulo

PA MULANDU ni ntazi izikuvulilako sile umu “manda akusyalikizya,” antu yakwe Yeova yalinzile ukuteeka sana umwenzo ukucila vino yaya yonsi. (2 Tim. 3:1-5) Tukaikala na antu aaya na ukaitemwe umu nsi ii, aasisunga ivipangano, nupya asiikanya. Aingi aaya ni miyele kwene ii ilingi yasiteeka umwenzo. Fwandi, Umwina Klistu wensi alinzile ukuyuzya umweneco ati: ‘Uzye nkakolanya antu ya mu nsi ii aasiteeka umwenzo? Uzye ukuteeka umwenzo kwalola mwi? Nupya ningacita uli pakuti ntwalilile ukuya ni miyele kwene ii?’

MUNO UKUTEEKA UMWENZO KWALOLA

Muli Baibo, amazwi yakuti ukuteeka umwenzo yaluta pa kuzizimizya sile amezyo. Kapepa wakwe Leza aakateeka umwenzo akazizimizya ala watamanya na cino akucitila vivyo. Akalola ukuluta pali vino akulondekwa nu kwelenganya sana pali vino umuntu uwacita ivitalinzile akupitamo. Pa mulandu na cii, umuntu aakateeka umwenzo ndi umwi wamusosya asitoovoka nupya akatwalilila ukupaalila ukuti alatwalilila ukuvwana nu watamusosya. Fwandi ali mulandu uno Baibo ikatandikilapo ukulumbula “kuteeka mwenzo” pa miyele iingi iyayamo ukutemwa. * (1 Kol. 13:4) “Kuteeka mwenzo” kwaya na pa ‘miyele ino umupasi wamuzilo ukatulenga ukukwata.’ (Gala. 5:22, 23) Nomba, uzye tungacita uli pakuti tuye ni miyele kwene ii?

VINO TUNGAYA NI MIYELE YA KUTEEKA MWENZO

Pakuti tuye ni miyele ya kuteeka umwenzo, tulinzile ukupepa kuli Yeova ukuti atupeele umupasi wakwe uwa muzilo, uno akapeela kuli yayo amutaila. (Luka 11:13) Nomba nanti icakuti umupasi wa muzilo wakwata sana maka, tulinzile ukuomba ukulingana na mapepo itu. (Masa. 86:10, 11) Cii cikupiliula ukuti tulinzile ukuombesya pakuti twateeka umwenzo cila wanda pakuti tutwalilile ukuya ni miyele kwene ii. Lelo, kuli na vyuze vino tulinzile ukucita pakuti lyonsi twalanga imiyele ii. I cani cuze icingatwazwa ukukwata imiyele ii?

Tungakwata imiyele ya kuteeka umwenzo ndi cakuti tukusambilila sana pali vino Yesu wali nu kumukolanya. Umutumwa Paulo walozizye kuli Yesu lino walanzile pa ‘untu upya’ apaaya nu ‘kuteeka mwenzo,’ lyene watukomelizye ukuti twaleka ‘mutende uno Klistu akapeela watungulula imyenzo itu.’ (Kolo. 3:10, 12, 15) Tungaleka umutende uwo ‘watungulula’ imyenzo itu ndi tukukolanya vino Yesu wali, uwataile ukuti Leza alazifya ivintu apa nsita ino umweneco wimika. Ndi tukukolanya Yesu, tutalaaleka umwi atusosya icakuti itufilwa nu kuteeka umwenzo, asi mulandu ni vingatucitikila.—Yoa. 14:27; 16:33.

Nanti icakuti tukalondesya ukulola insi ipya ino Leza watulaya, tukasambilila ukuteeka sana umwenzo ndi tukwelenganya pali vino Yeova watuteekela umwenzo. Amalembelo yakatukomelezya ukuti: “Leza atazingota pa kucita cino walaya, ndi vino yamwi yakaelenganya. Lelo wene akateeka mwenzo kunomuli, pa mulandu wakuti wene asyalonda kuti muntu umwi akononwe. Wene akalonda kuti antu yonsi yazenzuke.” (2 Pet. 3:9) Lino tukwelenganya pali vino Yeova watuteekela umwenzo, uzye naswe tusitandika ukulondesya ukuteekela yauze umwenzo? (Loma 2:4) I vyani vimwi ivikatucitikila ivikalondekwa kuti twateeka umwenzo?

IVIKACITIKA IVIKALONDEKWA TWATEEKA UMWENZO

Ivikacitika cila wanda vingalenga twafilwa ukuteeka umwenzo. Tuti mukuyuvwa ukuti imukwata vimwi ivicindame vino mulinzile ukulanda, limwi mungalondekwa ukuteeka umwenzo pakuti mutaputukizya yauze lino yacili yakuvwanga. (Yako. 1:19) Nupya mungalondekwa ukuteeka umwenzo ndi cakuti muli pamwi na Ina Klistu yauzo akwata iviyelezyo ivikamusosya. Mu cifulo ca kusoka sana, cingazipa mwaelenganya pali vino Yeova na Yesu yakacita lino yakulola tukufilwa ukuomba ningo muli vino twatonta. Yasisumba mano uku tuntu utunono tuno tukaluvyanya. Lelo, yakalola imiyele itu isuma nupya yakateeka umwenzo lino yakulola tukuombesya pakuti tuzifye imicitile itu iya vintu.—1 Tim. 1:16; 1 Pet. 3:12.

Cuze icingalenga tufilwe ukuteeka umwenzo, a lilyo lino umwi watunena ukuti twalanzile nanti ukucita cimwi iciipe. Ilingi, tukasoka zuwa nu kutandika ukuizifilizya. Nomba Izwi Lyakwe Leza likatunena ivipusaneko. Likati: “Impelelekezyo ya cintu yazipa ukuluta utandiko wakweco. Ukuteeka umwenzo kwaluta ukuya ni cilumba. Mutasoka zuwa, pano ukukwata kaikila uwelewele.” (Kasa. 7:8, 9) Fwandi nanti cakuti iyatusombezya sile, tulinzile ukuteeka umwenzo lino tutali tulande ivilivyonsi. Yesu walondelanga icisinte cii lino yauze yalandanga iviipe pali aliwe.—Mate. 11:19.

Avyazi yalinzile ukuteeka sana umwenzo lino yalola ukuti icilinga ukulanda na ana yao pali vimwi vino yakuluvyanya. Elenganyini pa mwina Mattias, aakaombela pa Betele uku Scandinavia. Lino umwina wii wali uwacance, yamucuzyanga sana uku sukulu pa mulandu ni vizumilo vyakwe. Pa kutandika, avyazi yakwe yataamanyile nanti cimwi pa ntazi ino wakweti. Lelo, yacuzile ni vyafumile muli vino yacuzyanga umwanao uku sukulu, pano watandike ukutwisika ndi cakuti wamanyile ningo icumi. Ya isi yakwe Mattias yalanzile ukuti: “Twalondekwanga sana ukuteeka umwenzo.” Mattias uzyanga ati: “Uzye Leza a weni? Nga ndi cakuti Baibo asi Izwi Lyakwe Leza? Uzye tungamanya uli ukuti Leza akalonda twacita vii na vii?” Nupya uzyanga ya isi ati: “U mulandu ci uno mungampeelela imilandu ndi cakuti nsikuyuvwa ndi vino mwemo mukayuvwa nu kuzumila muli vino mwazumila?”

Ya Gillis yalondolwile yati: “Insita zimwi, umwanitu wasokanga sana lino akuuzya mauzyo, asi pa mulandu wakuti ya nyina nani ituluvyanya, lelo a pa mulandu ni cumi, cino walolanga ukuti i calenzile kuti yamucuzya uku sukulu.” Uzye ya Gillis yacisile uli? Yalanzile ukuti: “Umwanane nani twalanzyanyanga pa maawazi aingi. Ilingi nakutikanga nu kumuzya ivyuzyo pakuti imanye vino wayuvwanga nu kwelenganya. Insita zimwi namulondolwelanga ndi uzya vimwi alino imunena ukuti aelenganyepo pa wanda onsi vino namulondolwela. Pa nsita zyuze, namunenanga ukuti aleke patale papite manda alino ndiza nasuke vimwi vino uzyanga. Pa mulandu wakuti twalanzyanyanga lyonsi, Mattias watandike ukuvwikisya nu kuzumila ivisambilizyo, wakwe ukateeka wakwe Leza uwa papelapela, impolelwa, nu kutemwa kwakwe Yeova. Casenzile insita, nupya ilingi catalanga, nomba panono panono, watandike ukutemwa Yeova. Mamane nani twaya sana ni nsansa ukuti twateesile imyenzo pa kwazwa umwana witu umulumendo lino wali uwacance nupya vino twalanzyanyanga nawe vyamufisile pa mwenzo.”

Ya Gillis na ya mama yao yataile ukuti Yeova wali nu kuyazwilizya lino yazwanga umwanao ala iyateeka umwenzo. Ndi yelenganya pali vino vyacitika, ya Gillis yakalanda ukuti: “Ilingi nanenanga Mattias ukuti vino twamutemilwe sana, ya nyina nani twamupepelangako sana ukuti Yeova angamwazwilizya ukuuvwikisya.” Avyazi yaa yakataizya sana ukuti yakweti imiyele ya kuteeka umwenzo.

Ukuluta pa kwazwilizya yauze muli vyakwe Leza, Aina Klistu yacumi yakateeka umwenzo na lino yakusakamala ya lupwa yao nanti ya cuza aakalwalilila. Elenganyini pali ya Ellen, * nayo kwene yakaikala uku Scandinavia.

Imyaka 8 iyatipitapo, ya iya yakwe ya Ellen yalwile situloko imiku iili nupya uwongo watiile ukuomba ningo pano ononike. Ni cacitika icakuti yata ukuvwila yauze icikuuku, yasiya ni nsansa, nanti ukuuvwa ulanda. Cii calenga kuti vintu vyatalila sana ya Ellen. Yalanzile yati: “Cii cikalondekwa kuteeka umwenzo nu kupepa sana.” Yalanzile nu kuti: “Ilembelo lino natemwa sana ilikankomelezya a Filipi 4:13, apakati: ‘Klistu wampeela maka akulungatana ni miyele ili yonsi.’” Maka yaa yakalenga ya Ellen ukuteeka umwenzo nu kuzizimizya ala yakutaila ukuti Yeova alatwalilila ukuyazwilizya.—Masa. 62:5, 6.

MWATEEKA UMWENZO WAKWE YEOVA

Ukuya kwene, Yeova aliwe akateeka sana umwenzo nupya ali wino tulinzile ukukolanya. (2 Pet. 3:15) Muli Baibo mwaya malyasi aingi sana pali vino Yeova walangilile pa nsita izingi ukuti wateeka umwenzo. (Neem. 9:30; Eza. 30:18) Wakwe vino cali pa nsita imwi, uzye Yeova wacisile uli lino Abulaamu wamuuzizye amauzyo pa koonona Sodoma? Cakutandikilako, Yeova ataaputukizye Abulaamu lino acili akuvwanga. Lelo, Yeova wateesile umwenzo ala akukutika uku mauzyo yakwe Abulaamu na vino vyamusakamiike. Lyene Yeova walangilile ukuti wakutikanga lino wapitulwike umu mazwi yano Abulaamu walanzile alangililanga ukuti wasakamiile sana. Nupya Yeova wamunenyile ukuti ataali nu konoona Sodoma nanti icakuti wazanyile sile antu 10 awololoke umu musumba uwa. (Utan. 18:22-33) Fwandi Yeova akakutika sana ala watateeka umwenzo nupya asisoka zuwa!

Ukuteeka umwenzo kwakwe Leza kwacindama sana umu untu upya uno Aina Klistu yonsi yalinzile ukuzwala. Ndi twaombesya pakuti tutwalilile ukuya ni miyele kwene ii, tukacindika Tata witu uwa kwi yulu, nupya tulaya wakwe “yao ataila nupya yano akateeka myenzo, nga yapokelela vino Leza walaya.”—Ayeb. 6:10-12.

^ par. 4 Imiyele ya kutemwa, yalanzilwepo umu cipande ca kutandikilakoumu vipande 9 ivikalanda pa miyele ino umupasi wa muzilo ukatulenga ukukwata.

^ par. 15 Asi zina lyao.