1, 2. Uzye vintu vingaya uli uku Mwina Klistu ndi cakuti vimwi vyasenuka umu umi ukwaula ukwenekela? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) Ukulingana na Masamu 131, i myelenganyizizye ya musango ci iingatwavwa ukuya nu mutende?

LINO ya Lloyd na ya Alexandra yamanyile ukuti yaali nu kufuma umu Betele nu kuswilila umu kuomba umulimo wa kusimikila, yuvwile sana ulanda. Pano ala yaombela pa Betele ukucila pa myaka 25. Ya Lloyd yalanzile ukuti: “Nayuvwanga kwati ukuombela pa Betele ali mulimo uno ndatwalilila ukuomba lyonsi. Namanyile usuma uwali umu kusenuka kwa vintu, nomba lino papisile imilungu ipapita ni myezi, nayuvwanga kwati yatantemilwe. Naculanga sana umu melenganyo. Pa nsita imwi ndi nuvwako ningo ala pasikulengela nupya inuvwa sana uyi.”

² Ndi cakuti ivintu umu umi witu vyasenuka ukwaula ukwenekela, tungauvwa sana uyi nupya tungaacula sana umu melenganyo. (Mapi. 12:25) Limwi cingatutalila nu kuzumila ivyativisenuka. Uzye tungacita uli pakuti ‘tuteeke umwenzo’ nu kuumyalalika ndi vya  musango uu vyacitika. (Welengini Masamu 131:1-3.) Lekini tulole vino antu yakwe Yeova yamwi alembwa muli Baibo na ayako ndakai yakwanisye ukukwata umutende lino ivintu vyasenwike.

3. I vyani ivyacitikiile Yosefu?

³ Yosefu wali ni myaka apiipi na 17 lino aina yakwe yamukazizye umu uzya pa mulandu nu kumuuvwila uzuwa. Lino cii citali cicitike, Yosefu yamutemilwe sana kuli isi. (Utan. 37:2-4, 23-28) Yosefu wazizimizye umu uzya na lino wali umu cifungo apiipi ni myaka 13 umu Eguputo ukutali sana na kuno isi Yakobo wikalanga. I cani icazwilizye Yosefu ukuti atasoka sana nu kuya nu ulanda?

4. (a) Aekwi kuno Yosefu wisile amano lino wali umu cifungo? (b) Uzye Yeova waswike uli amapepo yakwe Yosefu?

⁴ Lino Yosefu waculanga umu cifungo, afwile wikanga sana mano pali vino Yeova wamupaalanga. (Utan. 39:21; Masa. 105:17-19) Iciloto ca usoowelo cino Yosefu walosile ala acili umwance naco calenzile ailolele usininkizyo wakuti Yeova wamutemilwe. (Utan. 37:5-11) Afwile wanenyile Yeova vyonsi ivyamucuzyanga umu mwenzo ukucila pa muku onga. (Masa. 145:18) Yeova waswike amapepo yakwe Yosefu nu kumupeela usininkizyo wakuti ‘alaya nawe’ umu mezyo yonsi.—Mili. 7:9, 10. *

5. Uzye ‘umutende uno Leza akatupeela’ ungatwazwa uli ukulondesya ukufikilizya mauyo yano twakwata muli ukapepa?

⁵ Asi mulandu na vino ivintu vingatala, naswe kwene ndakai tungaya nu ‘mutende uno Leza akatupeela’ ukacingilila amelenganyo itu. (Welengini Filipi 4:6, 7.) Fwandi ndi cakuti twapepa kuli Yeova lino twasakamikwa sana, umutende uno Yeova akatupeela ungatukomya pakuti tufikilizye mauyo itu muli ukapepa nu kutucingilila kuli vino vingalenga tutoovoke. Lekini tulole pali yamwi aayako ndakai yano yacita vikwene.

6, 7. Uzye amapepo ya kulungatika yangatwazwa uli ukukwata umutende? Landini ivyacitike.

⁶ Lino ya Ryan na ya Juliette yayamanyisizye ukuti umulimo uno yaombanga uwa upainiya uyiyele watiusila, yuvwile sana uyi. Ya Ryan yalanzile yati: “Twapefile kuli Yeova papo kwene sile. Twamanyile ukuti twakweti isyuko iliyiyele ilya kulanga vino twamutaile. Aingi umu cilongano citu yaali apya umu cumi, fwandi twapefile ukuti Yeova atwazwe ukuti twacita ivingalenga yauze yatukolanya nu kuya sana nu utailo.”

⁷ Uzye Yeova waswike uli ipepo lyao? Ya Ryan yakaiusya ukuti: “Lilyo kwene lino twapefile, amelenganyo aipe yano twakweti alino na masakamika vyasizile papo kwene. Umutende uno Leza akatupeela wacingililanga imyenzo itu na melenganyo. Twilwike ukuti Yeova angatwalilila ukutuomvya ndi cakuti twatwalilila ukwelenganya ivisuma pali vino ivintu vyasenwike.”

8-10. (a) Uzye umupasi wakwe Leza ungatwazwa uli ukucimvya masakamika? (b) Uzye Yeova angatwazwa uli pakuti tutwalilile ukumuombela ningo?

⁸ Umupasi wakwe Leza ungatwazwa ukuteeka umwenzo nu kwiusya amalembelo angatwazwa pakuti twaika sana mano kuli ukapepa. (Welengini Yoane 14:26, 27.) Elenganyini pa yatwalane yamwi, ya Philip na ya Mary, aombiile pa Betele apiipi ni myaka 25. Umu myezi sile 4, yonsi yoili yafwililwe ya nyina alino na lupwa muze nu kutandika ukusakamala ya isi  yakwe ya Mary, aalwala ulwale uwipisye uwa melenganyo.

⁹ Ya Philip yakaiusya ukuti: “Nelenganyanga ukuti ivintu vyali sile ningo pa nsita imwi, nomba kwali cimwi cino nafilwanga ukucita. Nazanyile ilembelo lyakwe Kolose 1:11 umu cipande cimwi ica kusambililamo ica mu Lupungu. I cacumi nazizimizyanga nomba ntafisilepo. Nalondekwanga kuzizimizya sana nu ‘kuteeka umwenzo mu vintu vyonsi umu nsansa.’ Icikomo cii canjiwisye ukuti umupasi wakwe Leza ali uno ungangazwa ukuya nu luzango umu umi asi ivintu ivikancitikila foo.”

¹⁰ Pa mulandu nu kuombesya kwao pakuti yatwalilile ukuomba ningo muli vyakwe Leza, Yeova wapaazile ya Philipi na ya Mary umu nzila izingi. Pataalengile ukufuma pano yafumiile pa Betele, yonsi yoili yatandike ukutungulula masambililo aalundulukanga yano yalondanga ukusambilila ukucila pa muku onga umu mulungu. Ukulozya kuli vino vyacitiike, ya Mary yalanzile ukuti: “Yatuletelanga sana insansa nupya yali inzila ino Yeova watunenelangamo ukuti vyonsi vyali nu kuya ningo.”

11, 12. (a) Uzye Yosefu wacisile uli pakuti Yeova amupaale? (b) Uzye Yosefu walambwilwe uli pa mulandu nu kuzizimizya?

¹¹ Ndi cakuti ivintu vyasenuka umu umi witu ukwaula ukwenekela, limwi amasakamika yangalenga twalola kwati ivintu vitalatala vituzipile. Limwi vikwene ngi vyacitikiile na Yosefu. Lelo wene wapingwilepo ukuomba apapezile amaka yakwe, na ci calenzile ukuti Yeova amupaale sana. Nanti icakuti wali umu cifungo, Yosefu waombesyanga ndi cakuti umukalamba wa mu cifungo wamupeela imilimo wakwe vino wacitanga na kuli Potifa.—Utan. 39:21-23.

¹² Uwanda umwi, Yosefu wapeezilwe umulimo wa kusakamala aonsi yaili aomvilepo imilimo icindame umwi sano lyakwe Falao. Vino yaweni ukuti Yosefu wali nu luse, aonsi yaa yoili yamunenyile intazi zino yakweti ni viloto vya kuzungusya vino yalosile usiku uwafumileko. (Utan. 40:5-8) Yosefu atamanyile ukuti umu kulanzyanya kuuku mwali nu kufuma ivintu ivisuma ivyali nu kumuletela insansa. Nanti icakuti watwalilile ukuzizimizya pa myaka na yuze iili umu cifungo, izile iyamufumya, nupya pa wanda kwene uwo, yamusonsile ukuya inkonkanyi yakwe Falao.—Utan. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Tungacita uli pakuti Yeova atupaale asi mulandu ni ntazi zino tungakwata?

¹³ Wakwe vino cali kuli Yosefu, naswe vimwi vingatucitikila icakuti na mano iyapela itufilwa ni vya kucita. Nomba ndi cakuti twateeka umwenzo nu kuomba apapezile amaka itu, Yeova alatupaala sana. (Masa. 37:5) I cacumi ukuti insita zimwi tungapeziwa mano, nomba tutalikalilila sile nu ulanda. (2 Kol. 4:8) Ivintu  vilazipa ndi cakuti twatwalilila ukusumba mano uku mulimo witu uwa kusimikila.

14-16. Uzye Filipi watwalilile uli ukwika amano uku mulimo wa kusimikila nanti cakuti ivintu vyasenwike?

¹⁴ Muze wino tungakolanya a Filipi kakosoola, nawe wasumvile sana amano uku mulimo wa kusimikila nanti icakuti ivintu vyasenwike sana umu umi wakwe. Apa nsita imwi umu Yelusalemu alwani yatandike ukuzunya Aina Klistu pa cisila ca kukoma Sitivini. * Pa nsita kwene iiya, Filipi waipakizyanga ukuomba umulimo upya. (Mili. 6:1-6) Nomba lino alondezi yakwe Klistu yasalangine, Filipi atalolekesyanga sile ukwaula ukucitapo nanti acimwi. Waile umu kusimikila umu mpanga ya ina Samaliya, umusumba uno utasimikilwemo ilandwe lisuma pa nsita iiya.—Mate. 10:5; Mili. 8:1, 5.

¹⁵ Filipi waitemiilwe ukuti angaya ukulikonsi kuno umupasi wakwe Leza wali nu kumutungulula, fwandi Yeova wamuomvizye ukuyula ivifulo na vyuze ivya kusimikilamo. Ukukanaya na kapatulula kwalenzile ukuti aina Samaliya yamutemwe sana, nanti icakuti Ayuda yayacuzyanga. Amaumba ya yantu “yasumvile amano kuli vino Filipi walandanga”!—Mili. 8:6-8.

¹⁶ Lyene umupasi wakwe Leza watungulwile Filipi uku Asyidodi nu ku Kesaliya, imisumba iili ikulu umwali antu aataali Ayuda. (Mili. 8:39, 40) Lino papisile imyaka apiipi na 20 ukufuma pano Filipi wasimikilile umu Samaliya umuku wa kutandikilapo, ivintu vyasenwike umu umi wakwe nupya kwene. Lyene lino wakwata ulupwa, watandike ukwikala umu cifulo cino wasimikilangamo. Asi mulandu nu kusenuka kwa vintu, Filipi watwalilile ukwika mano uku mulimo wa kusimikila, ni cacitike icakuti, Yeova wamupaazile pamwi nu lupwa lwakwe.—Mili. 21:8, 9.

17, 18. Uzye ukwika amano uku mulimo wa kusimikila kungatwazwa uli ukutwalilila ukuomba ningo pa nsita ino ivintu vyasenuka?

¹⁷ Aingi aaya umu mulimo wa nsita yonsi yakalanda ukuti ukwika amano uku mulimo wa kusimikila kwayazwilizya ukutwalilila ukuomba ningo na lino ivintu vyasenuka. Lino ya Osborne na ya Polite atwalane aku South Africa yafumile pa Betele, yelenganyanga ukuti yaali nu kuzana incito zuwa zuwa iya kuomba amaawazi anono nu kuzana ing’anda umwa kwikala. Ya Osborne yalanzile ukuti: “Tutazanyile zuwa incito wakwe vino twelenganyanga.”  Ya mama yao ya Polite yalanzile ukuti: “Papisile imyezi itatu ukwaula ukuzana incito nupya tutakweti impiya. Ivintu vyatazile sana.”

¹⁸ I cani icayazwilizye ukuzizimizya uku ntazi ino yakweti? Ya Osborne yalanzile yati: “Ukusimikila pamwi na ina amu cilongano kwatwazwilizye sana ukwelenganya pa visuma. Twapingwilepo ukuomba sana umulimo wa kusimikila ukuluta ukwikala sile nu kusakamikwa. Nupya cii calenzile tuye sana ni nsansa. Twalondanga incito konsi sile nupya twasusile ituizana.”

19-21. (a) I cani icingatwazwa ukutwalilila ukuya nu mutende? (b) I vintu ci visuma ivingatucitikila ndi vintu vyasenuka?

¹⁹ Wakwe vino twalola uku yantu yaa, ndi cakuti tukuombesya nu kuloleela pali Yeova, tulatwalilila ukuya nu mutende. (Welengini Mika 7:7.) Limwi tungiluka nu kuti itutandika ukuomba ningo sana muli vyakwe Leza nanti sile ivintu vyasenuka. Ya Polite atiyalandwapo mpiti yalanzile yati: “Ukutufumya pa Betele kwansambilizye vino ukutaila Yeova kwacindama lino ivintu vyantalila sana. Lyene ucuza wane na Yeova wakomelako.”

²⁰ Ya Mary yano itulandapo mpiti yacili yakasakamala ya isi atiyakota nupya yakaomba na upainiya pa nsita iliyonga kwene. Yalanzile ukuti: “Nasambilila ukuti ndi nasakamikwa, ndinzile ukupepa kuli Yeova nu ukuteeka umwenzo. Ukutaila Yeova ali cintu cicindame sana cino nasambilila, nupya tulaalondekwa ukutaila sana Yeova nu uku nkoleelo.”

²¹ Ya Lloyd na ya Alexandra, atiyalumbulwa pa kutandika, yazumile ukuti lino ivintu vyasenwike, utailo wao weziwe umu nzila zino yatenekelanga. Nomba yalanzile yati: “Ukweziwa kwa utailo witu kukasokolola ndi cakuti utailo witu u wa cumi nupya ungalenga tuye akome nu kututeekezya umu nsita izitale. Tukaya antu asuma.”

22. I vyani ivingacitika ndi tukuomba apapezile amaka itu?

²² Ndi cakuti ivintu vyasenuka ukwaula ukwenekela, limwi umwi uvi, ukulwalilila, nanti imilimo yakulilako umu lupwa, mwaiusya ukuti Yeova akamusakamala nupya alamwazwa pa nsita iliinge. (Ayebulai 4:16; 1 Petulo 5:6, 7) Asi mulandu na vino ivintu vili, mwaomba apapezile amaka inu. Mwapalama kuli So uwa mwi yulu ukupitila umwi pepo, nupya mwamutaila sana. Ndi mukucita vii, namwe kwene mulatwalilila ukuya nu mutende nanti ivintu vyasenuka.