Ndi cakuti mukulonda ukumanya ningo umwi, icingamwazwa u kumanya imilimo ino wakwanisyapo ukuomba alino na mavya yano wacimvyapo. Avino caya na kuli mwemwe, ndi cakuti mukulonda ukumanya ningo Leza, mulinzile ukumanya vino wacita. Ndi mwacita vivyo, mulazunguka ukumanya ukuti vino Leza wacisile mpiti vikatwazwa ndakai nupya vilatwazwa nu ku nkoleelo kwene.

Yeova a Kaumba wa Maka, nupya ‘kufuma lino waumvile insi, miyele yakwe nanti itangaloleka ningo mu manso itu, ikalolekela mu vintu vino wacita.’ (Loma 1:20) ‘Yeova aliwe wapanzile insi ku maka yakwe, ku mano yakwe waumvile impanga, nu kwanza iyulu ku kucenjela kwakwe.’ (Yelemiya 10:12) Ivipapwa vino Leza waumba vikalanga vino watutemwa.

Mutale mwelenganye vino Yeova watucindika pa kutuumba mu “cata cakwe.” (Utandiko 1:27) Walenga citwangukile ukukolanya imiyele yakwe iyiyele. Watuumvile ukuti twaika amano kuli vino akatusambilizya, nanti ukukwata amano aakumanya vino akalola ivintu alino na vino wacindamika. Lino tukuombesya ukucita vivyo, tukaya sana ni nsansa nu umi usuma. Ukuluta pali vivyo, watupeela ni syuko lya kuya ya cuza yakwe.

Ndi cakuti twalolekesya pa vintu vino Leza waumba pano nsi, tukamanya vino akayuvwa pali sweswe. Mu mazwi yano umutumwa Paulo walanzile, Leza “asita kupeela umboni uwa pali aliwe umwisikulu kupitila mu vintu visuma vino akacita. Wene akamupeela imvula kufuma kwi yulu nu kuleka kuti vilimwa vikule pa nsita isuma. Wene akamupeela ivyakulya nu kuzuzya myenzo inu nu luzango.” (Milimo 14:17) Leza akatupeela ivintu ivingi sana ukucila na pali vino tukalondekwa. Watupeela ivintu ivingi nupya ivipusanepusane pakuti twaipakizya  umi. Nomba kwaya na vyuze ivyacilapo ivikalanga ukuti watutemwa sana.

Yeova waumvile insi pakuti antunze yaikalamo amanda pe. Baibo ikati: “Insi yene aino wapeela antu,” nupya “ataiumvile apakuti mutaya kantu nanti kamwi, lelo kuti iye incende umwa kwikala.” (Masamu 115:16; Ezaya 45:18) Uzye yali nu kwikalamo ukufika lilaci? “Antu aololoke yalikala umutende umu mpanga, nu kuipyana umuyayaya.”—Masamu 37:29.

Yeova waumvile umonsi nu mwanaci akutandikilapo, Adamu na Eva nu kuika mu paladaise pano nsi pakuti ‘yailime nu kuisunga.’ (Utandiko 2:8, 15) Leza wayapeezile umulimo usuma sana uwakweti imbali ziili, watiile: “Muvyalane muvule mulimbe insi yonsi nu kuyangalila.” (Utandiko 1:28) Fwandi Adamu na Eva yaakweti upaalilo wa kuipakizya umi pano nsi amanda pe. Icaulanda i cakuti, yasoolwilepo ukukanauvwila Leza nupya cico calenzile yapanye isyuko ilya kuya pa “yantu awololoke” yano ‘yalikala mu nsi.’ Nomba nanti ciye vivyo, tumalola ukuti vino yacisile vitapumvyanyizye vino Yeova walondanga ukuti vicitike kuli sweswe nanti ku nsi. Inkoleelo lekini tusambilileko na vyuze vino Leza wacita.

Baibo yamanyikwa nu kuti Izwi Lyakwe Leza. U mulandu ci uno Yeova watupeelela Baibo? A pakuti tusambilile pali aliwe. (Mapinda 2:1-5) I cacumi ukuti Baibo isiasuka amauzyo yonsi yano twakwata pali Leza nupya kusi ibuku ilililyonsi ilingasuka. (Kasambilizya 3:11) Nomba vyonsi ivyaya muli Baibo, vikatwazwa ukumanya Leza. Tukamanya vino waya ndi twawelenga vino akaomba na antu. Tukamanya antu yano watemwa na yano wapata. (Masamu 15:1-5) Tukasambilila vino akalola ukapepa, imiyele isuma, alino ni vyuma. Nupya Baibo ikatulondolwela vino Yeova waya ukupitila muli vino Umwanakwe Yesu Klistu walandanga nu kucita.—Yoane 14:9.

Umulandu na uze uno Yeova watupeelela Izwi lyakwe, Baibo, a pakuti tumanye vino tungaya ni nsansa nu umi usuma. Muli Baibo, Yeova watunena vino tungacita pakuti tuye ni nsansa mu lupwa, vino tungikala kulingana na vino tukweti, alino na vino tungacita ndi vimwi vyatusakamika. Nupya wakwe vino magazini watalondolola, muli Baibo mwaya amasuko ku mauzyo acindame sana yano tukauzya pa umi, wakwe: U mulandu ci uno tukaculila? I vyani ivilacitika ku nkoleelo? Nupya yalondolola na vino Leza wacita pakuti sile vino walondanga pa kutandika vikafikiliziwe.

Kwaya inzila na zyuze izingi izikalanga ukuti Baibo i buku ilicindame sana lino aangalemba sile a Leza. Yalemvilwe ukucila pa myaka 1,600 iyapitapo kuli ya kalemba 40, nomba nanti ciye vivyo vyonsi ivyayamo vyalemana pa mulandu wakuti Leza ali mwineco wa vyeo ivyayamo. (2 Timoti 3:16) Ukupusanako ni milimo yuze iya mpiti, Baibo yene ikaomba ku nkulo zyonsi, wakwe vino ivyalembwa ivingi sana ivya mpiti vikalanda. Ni cicizilepo i cakuti Baibo yene yatwalilila ukuyako nanti cakuti antu yamwi yezya na maka ukuti itayako. Nupya iliyo yasalangana sana ndakai nu kusenulwa. Vino Baibo yatwalilila ukuyako, usininkizyo wakuti “amazwi yakwe Leza witu yakaikalilila amanda pe.”—Ezaya 40:8.

Lyene na cuze cino Leza wacita, u kutupeela usininkizyo wakuti alafikilizya vyonsi vino akalonda ukucita. Wakwe vino itulandapo mpiti, Leza walondanga ukuti antu yaikala amanda pe pano nsi. Nomba, lino Adamu wasoolwilepo ukupondokela Leza, waponzizye isyuko lya kuya nu umi wa pe nupya waletelile na ana kwene yano wali nu kukwata. “Iifyo lingile muno nsi pa mulandu wa muntu wenga, nga ni iifyo lyakwe ilyaleta imfwa. Caleka, imfwa nayo yasalangine mu antu yonsi pano antu yonsi iifizye.” (Loma 5:12) Lino Adamu wakanyile ukuvwila Leza calolike kwati vino Leza walondanga ukucita casila vitalafikiliziwa. Uzye Yeova wacisile uli?

Vino Yeova wacisile vikalanga imiyele ino waya nayo. Wayapeezile imilandu pali vino yacisile, nomba wapekanyizizye ana yano yali nu kukwata ku nkoleelo ivintu visuma. Pa mulandu na mano yano  Yeova wakwata, wamanyile ivya kuomba ni ntazi, nupya pataalengile walanzile vino wali nu kucita. (Utandiko 3:15) Wali nu kutuma Umwanakwe Yesu Klistu ukwizafumyapo uluyembu ni mfwa. Uzye mu kucita vivyo mwali na vyani?

Pakuti Yeova akulule antu kuli vino vyafuma muli ucipondoka wakwe Adamu, watumile Yesu ukwiza pano nsi ku kusambilizya antu inzila ya ku umi alino nu “kupeela umi wakwe kuti akulule antu aingi.” a (Mateo 20:28; Yoane 14:6) Yesu wapeezile impolelwa pano wali umumalilike wakwe Adamu. Nomba ukupusanako na Adamu, Yesu wene watwalilile ukuya ni cuvwila mpaka ni mfwa. Pa mulandu wakuti Yesu atalondekwanga ukufwa, Yeova wamututuulwile nu kumupeela umi wa kwi yulu. Yesu wacisile vino Adamu wafizilwe ukucita, wapeezile antu ya cuvwila isyuko lya kwizaya nu umi wa pe. “Ndi vino antu aingi yaya akaifya pa mulandu wa kuntayela Leza kwa muntu wenga, mu musango uli onga kwene antu aingi yalacitwa kuya aololoke pa manso yakwe Leza pa mulandu wa kuyela kwa muntu wenga.” (Loma 5:19) Pa mulandu ni mpolelwa yakwe Yesu, Leza alafikilizya ulayo wakwe uwakuti antu ikale amanda pe pano nsi.

Tukasambilila ivingi pali Yeova ndi twalola vino waomvile ni ntazi zino Adamu waleesile. Tukalola ukuti pasi icingalesya Yeova ukumalila umulimo uno watandike, amazwi yakwe ‘yalafikiliziwa.’ (Ezaya 55:11) Nupya tukasambilila na vino Yeova watutemwa. “Leza watulanzile kutemwa kwakwe pa kutuma Mwana wakwe wenga sile muno nsi, pakuti aliwe atupeele umi. Kuu kuli kutemwa kwakuti asi sweswe twatemwa Leza, lelo pano wene uwatutemilwe nga atuma Mwana wakwe kuti aye impolelwa ya pa maifyo itu.”—1 Yoane 4:9, 10.

Leza ‘atakaanyizye Mwana wakwe, lelo wamupile pa mulandu witu swensi,’ fwandi twasininkisya ukuti Leza ‘alatupeela vintu vyonsi.’ (Loma 8:32) I vyani vino Leza walaya ukutucitila ku nkoleelo? Twalililini ukuwelenga.