ANTUNZE

Vino Baibo ikasambilizya: Leza ‘ataumvile insi apakuti mutaya kantu nanti kamwi, lelo kuti iye incende umwakwikala antu.’ —EZAYA 45:18.

INSI

Vino Baibo ikasambilizya: “Imikulo ikavyalwa nupya ipita, lelo insi yene yaya sile icili conga.” —KASAMBILIZYA 1:4.

VINO CII CIKUPILIULA: Ukulingana na vino Baibo ikalanda, insi italononwa nupya ilatwalilila ukuya iyakwikalwamo. Uzye lyene cikapiliula cani ukuti insi ilononwa?

ELENGANYINI PALI VII: Baibo ikakolanya ukononwa kwa nsi ii kuli vino vyacitike umu manda yakwe Nowa. Pa nsita iya, umu nsi mwali sana ‘ulwete ni nkota.’ (Utandiko 6:13) Nanti ciye vivyo, Nowa wene wali u mulungame. Fwandi Leza wapuswisye Nowa nu lupwa lwakwe, lelo ononyile antu aipe yonsi kuli mulamba mukalamba. Baibo ikalondolola ivyacitike pa nsita iya ukuti: “Antu aali mu nsi pa nsita iiya yononyilwe lino insi yaunzilwe na manzi.” (2 Petulo 3:6) Vikwene avino insi yononyilwe pa nsita iya. Uzye i vyani ivyononyilwe? Asi insi foo, lelo aantu aipe aali pano nsi. Fwandi ndi cakuti Baibo yalanda pa kononwa kwa nsi, isilozya uku nsi kwene ii ino tukaikalamo. Lelo ikalozya uku kononwa kwa antu aipe ni vintu vyonsi iviipe ivyaya umu nsi kwene ii.

INTAZI NI VINTU IVIIPE

Vino Baibo ikasambilizya: “Kwasyala sile akasita kanono umwipe atalaya penepo. Nga wacelecensya apa ncende yakwe, utalamuzana foo. Lelo yao aicefya yalapyana impanga nu kusyukila ulongo ulumalilike.”—MASAMU 37:10, 11.

VINO CII CIKUPILIULA: Mulamba uwaliko umu manda yakwe Nowa atafumizyepo iviipe vyonsi pa muku onga. Pa cisila cakwe mulamba, antu aipe yalenzile ivintu ukutalila antu yonsi. Likwene sile, Leza wasya ace afumyepo iviipe vyonsi. Kalemba wa masamu walanzile ukuti: “Kwasyala sile akasita kanono umwipe atalaya penepo.” Leza alafumyapo iviipe vyonsi ukuomvya Uwene wakwe, kuli kuti uuteeko wa kwi yulu uukateka antu aakauvwila Leza.

ELENGANYINI PALI VII: Uzye ya kateeka aayako ndakai yalatungilila Uwene wakwe Leza? Baibo ikalangilila ukuti yatalautungilila. Ukwaula ukwelenganyapo, yalakana Uwene wakwe Leza. (Masamu 2:2) I vyani vilacitika? Uwene wakwe Leza ulafumyapo mauteeko ya antunze yonsi, ‘lyene ulikalilila amanda pe.’ (Danieli 2:44) U mulandu ci uno imiteekele ya antunze ilinzile ukufumiziwapo?

Vino Baibo ikasambilizya: “Umuntu atange aisolwele umweneco uyo wakwe. Kusi umuntu uwakwata amaka apa umi wakwe.”—YELEMIYA 10:23

VINO CII CIKUPILIULA: Antu yataumvilwe ukuti yaitungulula. Yafilwa ukutungulula antu yauze nu kusisyapo intazi zino yakakwata.

ELENGANYINI PALI VII: Ibuku lyakuti Britannica Academic lyalanzile ukuti “mauteeko ya antu yafilwa ukufumyapo ivipowe, inzala, indwala, mazanzo aakaiponela, inkondo alino ni viipe vyuze.” Lyalanzile nu kuti: “Yamwi . . . yazumila ukuti viipe vii vingafumiziwapo ndi cakuti kwali uteeko wa mu nsi yonsi.” Nanti icakuti mauteeko umu nsi yonsi yangalemenkana, insi ingatwalilila ukuteekwa na antu aatamalilika aatakwata amaka ya kufumyapo intazi izyatizilandwapo. Uwene wakwe Leza u wakwata sile amaka ya kufumyapo intazi zyonsi izyaya pano nsi.

Fwandi ukononwa kwa nsi, kuli kuti ivintu vyonsi iviipe ivyaya umu nsi ii, kutalinzile ukutinya antu asuma. Lelo i lyasi ililinzile ukutulenga twalondesya ukuti cicitike zuwa, pano insi ii ilapyanikiziwapo ni insi ipya yakwe Leza!

A lilaci lino vii vilacitika? Cipande icalondelelapo cimaasuka iuzyo lii.