Skip to content

ACANCE YAKAUZYA UKUTI

Uzye Ningalanzyanya Uli na Avyazi Yane pa Masunde Yano Yampeela?

Uzye Ningalanzyanya Uli na Avyazi Yane pa Masunde Yano Yampeela?

 “Lino nali ni myaka 15, nalondelanga amasunde yonsi yano avyazi yane iisileko, nomba paa indi ni myaka 19 nupya nkuyuvwa ukuti ndinzile ukukwatilapo untungwa na uze.”—Sylvia.

U zye ukauvwa wakwe vino Sylvia akayuvwa? Nga vino cili, icipande cii cimakwazwa ukumanya vino ungacita pa kulanzyanya ningo na avyazi yako.

 Vino ulinzile ukumanya

 Lino utatala walanda na avyazi yako pa masunde yano yakupeela, leka tulande pali vii:

  •  Umu umi nga mutaya masunde ivintu nga viipa sana. Utale uwelenganye pa museo umwavula sana ya motoka. Uzye nga cali uli mutaya ivimanyililo, masunde ya kulondela pakuti ya motoka yakonkana ningo, alino na masunde akalanda pali vino motoka alinzile ukusimula? Avino caya nu ku masunde ya mu lupwa, yaya kwati amasunde ya pa museo, aakalenga vintu viye ningo.

  •  Amasunde yakalangilila ukuti avyazi yako yaakusakamala. Ndi cakuti yatakwikileko amasunde ali yonsi, cingapiliula ukuti yatiikako mano kuli vyonsi ivikakucitikila. Ukulanda sile icisinka, utanga utemwe ukukwata avyazi ya musango uwo.

 UZYE WAMANYA? Avyazi yako nayo kwene yakwata amasunde yano yalinzile ukulondela? Ndi cakuti ukutwisika, welenga Utandiko 2:24; Malango 6:6, 7; Efeso 6:4; 1 Timoti 5:8.

 Nanti i cakuti wamanya ukuti amasunde yazipa, ungacita uli ndi cakuti ukulola ukuti amasunde yano avyazi yako yakupeela yaakomesya?

 Vino ungacita

 Lino utatala walanzyanya na avyazi pa masunde yayo, tale elenganya. Uzye ukauvwila masunde yano avyazi yako yakupeela? Ndi cakuti ilingi usilondela amasunde yayo, lyene tungati ii isi insita isuma iyakuyanena ukuti yakupeele untungwa na uze. Tandikilapo ukuwelenga icipande cakuti, “Uzye Ningacita Uli Pakuti Avyazi Yane Yantaile?

 Ndi cakuti lyonsi ukalondela amasunde, ulinzile ukupekanyizizya limwi vino umalanda na avyazi yako. Lemba vino ukwelenganya pakuti ulole ndi cakuti vino ukulonda ukuyanena vili sile ningo. Lyene, nena avyazi yako ukuti yakunene insita ingazipa ukulanzyanya nayo alino ni ncende iingaziipa ukulanzyanyizizyako. Lyene ndi mwatandika ukulanzyanya, uwaiusya vii:

 Ulinzile ukuya nu mucinzi. Baibo ikati: “Akasa kakakatusya ukali.” (Mapinda 15:1) Fwandi ulinzile ukwiusya ukuti: Ndi cakuti watandika ukupaazyanya na avyazi yako nanti ukuyapeela milandu ukuti amasunde yao yasi ningo, ukulanzyanya kwinu kutanga kuye ningo.

 Ndi cakuti indi nu mucinzi ku yavyazi yane, nayo yakancindika sana. Cikatwangukila ukuzumilizyanya ningo ndi cakuti swensi tuli nu mucinzi.”—Bianca.

 Uwakutika. Baibo ikatunena ukuti: “Muntu wensi alinzile kuuvwa zuwa, lelo atekele kulanda nu kusoka.” (Yakobo 1:19) Uwaiusya ukuti, mukulanzyanya na avyazi yako, alikuti ulinzile ukuvwa kuli vino yakulanda ukucila ukuti wewe uwavwanga sile wenga.

 Lino tukukula, limwi tungaelenganya ukuti twamanya ivingi ukuluta vino avyazi itu yamanya, nomba uwo ufi uwafita fititi. Tulinzile ukuvwa lino yakutusunda nu kutupandako amano.”—Devan.

 Uwayalangulukilako. Uwaezya ukuvwikisya vino avyazi yako yakulola ivintu. Walondela ukupanda amano ukwaya muli Baibo ukwakuti, “mutacita vingamuzipila mwenga sile lelo mwacita vingazipila na auzo kwene,” alikuti ivingazipila avyazi yako.—Filipi 2:4.

I vyani pali vii vino twalandapo vino ukulola ukuti ivingalenga ukwate sana untungwa?

 Nelenganyanga ukuti lyonsi avyazi yane yakankanya nupya yasilonda ukuntungilila. Nomba ndakai niza niluka ukuti yasambililanga ivya kuya avyazi yasuma, ala nani nkusambilila ivya kuicitila ivintu ne mwineco ndi nakula. Vyonsi vino yacitanga vyalangililanga sile ukuti yantemwa sana.”—Joshua.

 Uwayanenako vino ukulola ukuti ivingaomba ningo. Tuti limwi ukulonda ukuya ku paati, nupya cimakusendela iawala lyonga pakuti ukafike kuuku, lyene avyazi yakukanya ungacita uli? Ulinzile ukutala uwelenganya na pali cino calenga yakukanye, uzye apa mulandu wakuti ikutalimpa kuno ukulonda ukuya, nanti uzye ivingaya vikacitike uku paati avino vikuyasakamika?

  •   Ndi cakuti a pa mulandu nu utali, uzye yangakuzumilizya ndi cakuti wanena muzo ukuti akusukilile?

  •   Ndi cakuti yakusakamala pali vino vingaya vikacitike uku paati, uzye cingaya uli nga wayanena aamazanwako alino na wino amaangalilanga ni vimacitikanga?

 Uwaiusya ukuti ulinzile ukuya nu mucinzi lino ukulanda na avyazi yako nupya ulinzile ukuteekela nu kukutika kuli vino yakulanda. Walanga ukuti ‘wacindika ya so na ya nyoko’ mu mivwangile yako na muli vino ukacita. (Efeso 6:2, 3) Uzye yangasenuka muli vino yakwelenganya? Limwi yangakuzumilizya. Limwi foo. Ulinzile ukucita vii apisika.

 Walondela vino avyazi yako yapingula. Ilingi kusiya nu kwiluka ukuti ii ali nzila isuma ino avyazi yako yangakupeelelamo untungwa na uze. Ndi cakuti yatakucitiile vino ukulonda lyene watandika ukupazyanya nayo, lyuze lino mulalanzyanya nayo, cilatala pakuti yakupeele untungwa na uze. Nupya cuze, ndi cakuti ukulondela vino iyapingula mu mucinzi, yalakupeela untungwa na uze.