1-2. (1) Ta eo Jeova ej loe ñe milien armej ro rej koba ippãn doon ilo Kõjota eo an Irooj? (Lale pija eo ilo kilin bok in.) (2) Ta eo jenaaj etale ilo katak in?

L̦ÕMN̦AK m̦õk kõn ta eo Jeova ej loe ñe milien armej ro jãn ipel̦aakin lal̦ in rej koba ippãn doon ilo iien Kõjota eo an Irooj. Ejjab lale wõt joñan an lõñ oran armej ro, ak ej bar lale kajjojo iaan armej ro me rej pãd ilo iien in. Ñan waanjoñak, ej loe ro retiljek me rej pãd ilo kwõjkwõj eo aolep iiõ. Ibwiljin rein ej armej ro me rar itok wõt meñe el̦ap aer iioon jum̦ae im matõrtõr. Im bar ro jet rar kobatok, ej ro me rejakeini aer kweilo̦k, bõtab rej l̦õmn̦ak bwe rejjab aikuj jako jãn Kwõjkwõj eo. Jeova ej bar loe ro me ej kab juon alen aer pãd ilo Kwõjkwõj eo, im bõlen unin aer itok ej kõnke rekõn̦aan jel̦ã kõn iien in.

² Em̦ool bwe Jeova elukkuun m̦õn̦õn̦õ ñe ej lo bwe elõñ armej rej itok ñan Kwõjkwõj eo. (Luk 22:19, UBS) Bõtab, ejjab men eo el̦aptata an Jeova l̦õmn̦ak kake ej kõn oran armej ro rej itok ñan iien in. Men eo el̦apl̦o̦k an itoklimo kake ej unin aer itok. Ilo katak in, jenaaj etale kajjitõk in me el̦ap an aorõk: Etke jejjab itok wõt ñan Kwõjkwõjin Keememej Mej eo an Jesus ak jej aikuj bar itok ñan kweilo̦k ko kajjojo wiik me em̦õj an Jeova karõk bwe ro rej yokwe e ren itok ñani?

3-4. (1) Etke jej pãd ilo kweilo̦k ko? (2) El̦aññe jej pãd ilo kweilo̦k ko, ta eo men in ej kaalikkar kõn kõj? (3) Ekkar ñan 1 Korint 11:23-26, etke jejjab aikuj jako jãn Kwõjkwõj eo?

³ Un eo el̦aptata unin ad pãd ilo kweilo̦k ko an eklejia eo ej kõnke ej m̦õttan ad kabuñ ñan Jeova. Jej bar itok kõnke Jeova ej katakin kõj ilo iien kweilo̦k ko. Armej ro eutiej bũrueer rej l̦õmn̦ak bwe rejjab aikuji an juon katakin er. (3 Jon 9, UBS) Ak  kõj, jej kijooror in roñjake an Jeova im doulul eo an katakin kõj.​—Ais. 30:20, UBS; Jon 6:45.

⁴ Ad pãd ilo kweilo̦k ko ej kwal̦o̦k bwe ettã bũruod im bwe jej m̦õn̦õn̦õ in bõk katak ko jãn Jeova. Ilo boñõn Kwõjkwõjin Keememej Mej eo an Jesus, jejjab itok wõt ñan iien in kõnke jej aikuj pãd ie ak kõnke jekõn̦aan bar kõttãik bũruod ilo ad pokake kien eo an Jesus, ke ear ba: “Kom̦win kõm̦m̦ane men in ilo ememej eõ.” (Riit 1 Korint 11:23-26, UBS.) Kweilo̦k in ej kapenl̦o̦k kõjatdikdik eo ad kõn ilju im jekl̦aj im ej kakeememej kõj kõn yokwe eo el̦ap an Jeova ñan kõj. Bõtab, Jeova ejel̦ã bwe jej aikuj naanin rõjañ im kõkajoor elõñl̦o̦k jãn juon alen ilo juon iiõ. Eñin unin em̦õj an karõke bwe jen itok ñan kweilo̦k ko kajjojo wiik im ej rõjañ kõj ñan pãd ilo kweilo̦k kein. Im ettã bõro ej kõm̦akũt kõj ñan pokake. Kajjojo wiik jej jol̦o̦k elõñ awa ko ñan kõppojakl̦o̦k im̦aan im ñan pãd ilo kweilo̦k ko.

5. Etke ro ettã bũrueer rej eo̦roñ kũr eo an Jeova ñan aer itok bwe en katakin er?

⁵ Kajjojo iiõ, Jeova ej kũr armej ro ñan aer itok bwe en katakin er, im elõñ armej ro ettã bũrueer rej eo̦roñ kũr in. (Ais. 50:4) Ekkã wõt an rein m̦okta itok ñan Kwõjkwõj eo, im ãlikin rej jino aer itok wõt ñan kweilo̦k ko. (Zk. 8:20-23) Kõj aolep ekoba ro rekããl, jej m̦õn̦õn̦õ in kõtl̦o̦k bwe Jeova, eo ej ‘ad rijjipañ im ad ri-lo̦mo̦o̦r’ en katakin im tõl kõj. (Sam 40:17) Ilo m̦ool, ejjel̦o̦k bar juon men ekam̦õn̦õn̦õl̦o̦k im eaorõkl̦o̦k jãn ad eo̦roñ kũr eo ñan bõk katak ko jãn Jeova im Jesus, eo Nejin el̦ap an yokwe.​—Matu 17:5; 18:20; 28:20.

6. Ewi wãween ettã bõro ear jipañ juon em̦m̦aan bwe en itok ñan Kwõjkwõj eo?

⁶ Kajjojo iiõ, jej kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kũr elõñ armej bwe ren itok ñan Kwõjkwõjin Keememej Mej eo an Jesus. Elõñ armej ro ettã bũrueer rar lo tokjãn ko rem̦m̦an jãn aer kar eo̦roñ kũr in. L̦õmn̦ak kõn waanjoñak in. Elõñ iiõ ko remootl̦o̦k, juon jeid im jatid ear lel̦o̦k juon peba in kũr ñan juon em̦m̦aan, bõtab ear ba bwe ejjab maroñ itok kõnke ewõr juon an utam̦we. Ak ilo boñõn Kwõjkwõj eo, em̦m̦aan eo jeid im jatid ear ilbõk ke ear loe an em̦m̦aan in del̦o̦ñtok ilowaan Im̦õn Kweilo̦k eo. Joñan an kar l̦ein bwilõñ kõn an aolep itok im yokyokwe e, ear jino an itok wõt ñan kweilo̦k ko ãlikin Kwõjkwõj eo. Im ilo m̦ool, jilu wõt kõttan an kar jako jãn kweilo̦k ko ilo aolepen iiõ eo. Ta eo ear jipañe ñan pãd ilo aolep kweilo̦k ko? Eokwe, joñan an ettã bũruon em̦m̦aan in ear ukot l̦õmn̦ak eo an bwe en itok ñan Kwõjkwõj eo. Eo jeid im jatid me ear lel̦o̦k an peba in kũr ear ba, “Ej juon armej elukkuun ettã bũruon.” Ejjel̦o̦k pere bwe Jeova ear karuwaaktok em̦m̦aan in bwe en itok im kabuñ ñane. Im kiiõ em̦õj an peptaij im erom juon iaan ro jeid im jatid.​—2 Sa. 22:28, UBS; Jon 6:65, UBS.

7. Ewi wãween an men ko jej katak ilo kweilo̦k ko im men ko jej riiti ilo Baibõl̦ jipañ kõj bwe en ettã bũruod?

⁷ Men ko jej katak ilo kweilo̦k ko im men ko jej riiti ilo Baibõl̦ rej jipañ kõj bwe en ettã bũruod. Ñan waanjoñak, ilo wiik ko m̦okta jãn Kwõjkwõj eo, ekkã an kweilo̦k ko kwal̦o̦k kõn joñak eo an Jesus im an kar ettã bũruon, ke ear aje mour eo an ãinwõt juon menin katok kõn jerawiwi ko ad. Im ilo raan ko m̦okta wõt jãn Kwõjkwõj eo, doulul eo ej rõjañ kõj bwe jen bõk iien ñan riiti bwebwenato ko me rej kwal̦o̦k kõn men ko rar wal̦o̦k m̦okta jãn an Jesus mej im ãlikin an jerkakpeje. Men ko jej katak jãn kweilo̦k kein im men ko jej riiti jãn bwebwenato kein ilo Baibõl̦ rej kal̦apl̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn menin katok eo an Jesus. Men in ej kõm̦akũt kõj ñan anõke e ilo an kar ettã bũruon im kõm̦anm̦an ankilaan Jeova, meñe jet iien epen ñan ad kõm̦m̦ane men in.​—Luk 22:41, 42, UBS.

8. Ewi wãween an kar Jesus kwal̦o̦k an peran?

⁸ Jej bar kajjioñ anõke joñak eo an Jesus ilo ad kwal̦o̦k peran. L̦õmn̦ak m̦õk kõn wãween an kar Jesus kwal̦o̦k peran ilo raan ko ãliktata ke ear mour ioon lal̦ in. Ear jel̦ã bwe ejjabto ri-kõjdat ro an renaaj kar kajjirere kake, deñl̦o̦ke, im dilaiki ioon al̦al̦ in eñtaan eo. (Matu 20:17-19) Bõtab, ear pojakin jelm̦ae mej. Ke ear epaaktok iien aer m̦ane, ear jiroñ rijjilõk ro an retiljek me rar pãd ippãn ilo Getsemane: “Jerkak bwe jen etal. Lale m̦õk, l̦eo ej ketak eõ n̦e emoottok!” (Matu 26:36, 46, UBS) Im ke jarin ri-nana ro rar itok kõn kein tarin̦ae ko ippãer bwe ren kalbuuji, Jesus ear jab kũttiliek ak ear wõnm̦aantak, kwal̦o̦k wõn e, im jiroñ rũttarin̦ae ro bwe ren kõtl̦o̦k rijjilõk ro an bwe ren etal. (Jon 18:3-8) Alikkar elukkuun kar l̦ap an peran! Rainin, rũkkapit ro im jiip ro jet rej kate er ñan anõke Jesus im bar kwal̦o̦k aer peran. Ewi wãween?

9. (1) Etke jej aikuj keini ad kweilo̦k? (2) Ewi wãween joñak eo ad emaroñ jipañ ro jeid im jatid me rej pãd ilo kalbuuj?

⁹ Ñan ad keini ad pãd ilo kweilo̦k ko, jenaaj aikuj kwal̦o̦k ad peran, el̦aptata ñe jej iiooni wãween ko reppen. Jet jeid im jatid rej itok ñan kweilo̦k ko meñe rebũrom̦õj kõn an mej eo ejitõnbõro ippãer, rej iioon menin kabbweerer ko, im ewõr aer nañinmej. Ro jet rej itok wõt im kweilo̦k meñe el̦ap aer iioon jum̦ae jãn baam̦le eo aer ak jãn kien. Bõjrak jidik im l̦õmn̦ak kõn wãween an joñak eo ad maroñ jipañ ro jeid im jatid me rej pãd ilo kalbuuj kõn aer jutak pen kõn tõmak eo aer. (Hi. 13:3, UBS) Ñe rej roñ kõn ad wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo ad karejar ñan Jeova meñe jej iiooni mãlejjoñ ko reppen, men in ej kõkajoor er bwe en l̦apl̦o̦k aer jutak pen kõn tõmak eo aer im bwe ren peran im tiljek wõt. Rijjilõk Paul ear bar iioon ejja wãween in wõt. Ke ear pãd ilo jikin kalbuuj eo ilo Rom, ear lukkuun lañlõñ jabdewõt iien ear roñ bwe ro jein im jatin rej tiljek wõt ilo aer karejar ñan Anij. (Pil. 1:3-5, 12-14, UBS) Jejjo wõt iien m̦okta ak ãlikin an Paul diwõj jãn kalbuuj, ear je lõta eo an ñan ri-Hibru ro. Ilo lõta in, ear rõjañ Kũrjin ro retiljek bwe ren “yokwe doon ãinwõt jemjein jemjatin” im bwe en jab jako aer kweilo̦k ippãn doon.​—Hi. 10:24, 25, UBS; 13:1, UBS.

10-11. (1) Wõn ro jej aikuj kũr er ñan Kwõjkwõj eo? (2) Im ta un eo unin ad kõm̦m̦ane men in ekkar ñan Epesõs 1:7?

¹⁰ Jej kwal̦o̦k ad peran ñe jej kũr baam̦le ko ad, ro jej jerbal ippãer, im ro ri-turid ñan Kwõjkwõj eo. Etke jej kũr rein? Eokwe, joñan ad lukkuun kam̦m̦oolol kõn men eo Jeova im Jesus rar kõm̦m̦ane ñan kõj, jekõn̦aan bar kũr ro jet bwe ren itok ñan Kwõjkwõjin Keememej Mej eo an Jesus. Jekõn̦aan bwe rein ren bar jel̦ã kõn wãween aer maroñ bõk tokjãn jãn “jouj eo An” Jeova ikijjeen an kar letok Jesus bwe en mej im lo̦mo̦o̦ren kõj.​—Riit Epesõs 1:7, UBS; Rev. 22:17.

¹¹ Ñe jej kwal̦o̦k peran ilo ad kweilo̦k ippãn doon, jej bar kwal̦o̦k kadkad eo juon eaorõk. Eñin kadkad eo me el̦ap an Anij im Nejin jim̦or kwal̦o̦ke ñan kõj.

12. (1) Ewi wãween an kweilo̦k ko kam̦wilal̦l̦o̦k yokwe eo ad ñan Jeova im Jesus? (2) Bwe jen maroñ anõke Jesus, ta eo 2 Korint 5:14, 15 ej rõjañ kõj ñan kõm̦m̦ane?

¹² Yokwe eo ad ñan Jeova im Jesus ej kõm̦akũt kõj ñan pãd ilo kweilo̦k ko. Innem, men ko jej katak ilo kweilo̦k ko rej kam̦wilal̦l̦o̦k yokwe eo ad ñan Jeova im Nejin. Ilo kweilo̦k ko, aolep iien katak ko rej kakeememej kõj kõn men eo erro ar kõm̦m̦ane ñan kõj. (Rom 5:8) Ak el̦aptata an Kwõjkwõj eo kakeememej kõj kõn joñan yokwe eo aerro ñan kõj aolep, ekoba ro me rejjab kwal̦o̦k aer kam̦m̦oolol kõn katok in mour eo an Jesus. Kõn an obrak bũruod kõn kam̦m̦oolol, jej kate kõj ñan anõke Jesus ilo wãween ad mour kajjojo raan. (Riit 2 Korint 5:14, 15.) Bareinwõt, bũruod ej kõm̦akũt kõj ñan nõbar Jeova kõn an kar letok Nejin bwe en mej kõn kõj. Juon wãween jej kõm̦m̦ane men in ej ilo ad uwaak jãn bũruod ilo iien kweilo̦k ko.

13. Ewi wãween ad kwal̦o̦k bwe jej yokwe Jeova im Nejin? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹³ Jemaroñ kwal̦o̦k joñan ad yokwe Jeova im Nejin ilo ad m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjete jabdewõt men ñan erro. Jet iien, ewõr jet men ko jej aikuj kaarmejjeteiki bwe jen pãd ilo kweilo̦k ko. Ñan waanjoñak, elõñ eklejia ko rej kweilo̦k ilo jo̦teen juon raanin jerbal me ekkã wõt an ri-jerbal ro m̦õk ie. Im kweilo̦k eo juon rej kõm̦m̦ane ej ilo wiikããn, iien eo me ekkã an aolep armej kakkije. Jeova ej ke loe ad itok ñan kweilo̦k ko meñe jelukkuun m̦õk? Aet! Ilo m̦ool, ñe el̦apl̦o̦k ad kate kõj, el̦apl̦o̦k an Jeova kam̦m̦oolol kõn ad kwal̦o̦k ad yokwe e.​—Mark 12:41-44.

14. Ewi wãween an kar Jesus likũt juon joñak em̦m̦an bwe jen anõke wãween an kar kwal̦o̦k yokwe im kaarmejjeteik e make?

¹⁴ Jesus ear likũt juon joñak em̦m̦an ñan kõj bwe jen anõke wãween an kar kwal̦o̦k yokwe im kaarmejjeteik e make. Ear jab m̦õn̦õn̦õ in mej wõt kõn ri-kal̦oor ro an ak kajjojo raan ear bareinwõt kwal̦o̦k an likũt aikuj ko an ro jet m̦okta jãn e. Ñan waanjoñak, ear kobatok ippãn ri-kal̦oor ro an meñe ear m̦õk ak l̦ap an inepata kõn wãween eo ej pojakin wal̦o̦k ñane. (Luk 22:39-46) Im ear l̦õmn̦ak kõn ta eo emaroñ lel̦o̦k ñan ro jet, im jab ta eo emaroñ bõke jãn er. (Matu 20:28) Ñe joñan dein an kajoor yokwe eo ad ñan Jeova im ro jeid im jatid, jenaaj kõmaat ad maroñ ñan pãd ilo Kõjota eo  an Irooj im bareinwõt aolep kweilo̦k ko an eklejia eo.

15. Wõn ro el̦aptata ad itoklimo in jipañ er?

¹⁵ Jej m̦õttan juon doulul in jemjein jemjati an Kũrjin ro rem̦ool, im jekõn̦aan kũr ro jet joñan wõt ad maroñ bwe ren kobatok ippãd. Bõtab, el̦apl̦o̦k ad itoklimo in jipañ ro “nukũd im m̦õttad ilo tõmak” me ebõjrak aer kwal̦o̦k naan ak itok ñan kweilo̦k ko. (Ga. 6:10, UBS) Jej kam̦oole ad yokwe er ilo ad rõjañ er bwe ren itok ñan kweilo̦k ko, el̦aptata ñan Kwõjkwõj eo. Ãinwõt Jeova im Jesus, el̦ap ad m̦õn̦õn̦õ ñe rũttõmak ro m̦õttad me ejako aer kweilo̦k im kwal̦o̦k naan rej jepl̦aaktok ñan ippãn Jeova, eo Jemãd el̦ap an yokwe im ej ad Jabõt.​—Matu 18:14.

16. (1) Ewi wãween ad rõjañ doon, im etke eaorõk ñan ad pãd ilo kweilo̦k ko? (2) Etke ej juon iien em̦m̦an ilo iiõ in ñan ad keememej naan ko an Jesus ilo Jon 3:16?

¹⁶ Ilo wiik kein tok, jen kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kũrtok armej ro ñan Kwõjkwõjin Keememej Mej eo an Jesus, me jenaaj kõm̦m̦ane ilo jo̦teenin Bõl̦aide, Eprõl̦ 19, 2019. (Lale bo̦o̦k eo, “ Kwõnaaj Ke Kũrtok Er?”) Ilo naaj iiõ in, jen kate kõj ñan rõjañ doon bwe jen keini ad pãd ilo aolep kweilo̦k ko me em̦õj an Jeova karõk bwe jen pãd ie. Im ilo an epaaktok jem̦l̦o̦kin jukjukun pãd in, ej juon menin aikuj ñan ad pãd ilo kweilo̦k ko kõnke enaaj jipañ kõj bwe en ettã wõt bũruod, bwe jen peran wõt, im kwal̦o̦k yokwe. (1 Te. 5:8-11, UBS) Jen kwal̦o̦k kam̦m̦oolol jãn aolepen bũruod kõn an Jeova im Nejin lukkuun yokwe kõj!​—Riit Jon 3:16.