1. Ãinwõt an wal̦o̦k ilo Matu 11:28-30, ta kallim̦ur eo Jesus ear kõm̦m̦ane?

JESUS ear kõm̦m̦ane juon kallim̦ur elukkuun em̦m̦an ñan juon jarlepju in armej me rar roñjake e. Ear ba: “Kom̦win itok ñan ippa, . . . im inaaj kõtl̦o̦k bwe kom̦win kakkije.” (Riit Matu 11:28-30.) Naan kein rejjab juon kallim̦ur bajjek. Ñan waanjoñak, l̦õmn̦ak m̦õk kõn ta eo ear kõm̦m̦ane ñan juon kõrã me ear eñtaan kõn juon nañinmej ekanooj nana.

2. Ta eo Jesus ear kõm̦m̦ane ñan juon kõrã enañinmej?

² Kõrã eo ear lukkuun aikuj jipañ. Ear etal ñan ippãn elõñ ri-uno kõn an l̦õmn̦ak bwe renaaj kõmouri jãn nañinmej eo an. Ium̦win 12 iiõ in an kar eñtaan, ak ejjel̦o̦k juon ear maroñ kõmouri. Ekkar ñan Kien Moses, kõrã in ettoon. (Liv. 15:25) Ke ear roñ bwe Jesus emaroñ kõmour ro renañinmej, ear ilo̦k bwe en pukote. Innem ke ear loe Jesus, ear uñũr tõrerein nuknuk eo an, im ilo iien eo wõt ear mour! Bõtab, Jesus ear jab kõmouri wõt kõrã in jãn nañinmej eo an ak ear bar kõm̦m̦an bwe kõrã in en kile bwe eaorõk. Ñan waanjoñak, ke ear kõnnaan ñane, ear kõjerbal juon naan me ejouj im ekwal̦o̦k kautiej ilo an ãñinñini im ba “nejũ.” Ejjel̦o̦k pere bwe men in emaroñ kar lukkuun kõkajoor kõrã in im kõm̦m̦an bwe en lo an kakkije!​—Luk 8:43-48.

3. Ta kajjitõk ko jenaaj uwaaki?

³ Keememej bwe kõrã in ear etal ñan ippãn Jesus. Ear make bõk buñtõn ne eo ñan pukote. Ejjel̦o̦k oktak jãn bar raan kein, kõj eo jej aikuj kate kõj ñan “itok ñan” ippãn Jesus. Rainin, Jesus ejjab kõm̦m̦ani menin bwilõñ ko ñan kõmour ro renañinmej me rej “itok ñan” ippãn. Ijoke, ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo an kũr kõj im ba: “Kom̦win itok ñan ippa, . . . im inaaj kõtl̦o̦k bwe kom̦win kakkije.” Ilo katak in, jenaaj uwaaki kajjitõk kein l̦alem:  Ewi wãween ad “itok ñan” ippãn Jesus? Ta mel̦el̦ein an kar Jesus ba: “Bõk kein inene eo aõ”? Ta eo jemaroñ katak jãn Jesus? Etke jerbal eo ear letok ñan kõj ej kõm̦m̦an bwe jen lo ad kakkije? Im ewi wãween ad maroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im lo ad kakkije ium̦win kein inene eo an Jesus?

4-5. Ta jet iaan wãween ko jemaroñ “itok ñan” ippãn Jesus?

⁴ Juon wãween jej “itok ñan” ippãn Jesus ej ilo ad lukkuun katak joñan wõt ad maroñ kõn men ko ear ba im kõm̦m̦ani. (Luk 1:1-4) Ejjel̦o̦k juon emaroñ kõm̦m̦ane men in ñan kõj. Kõj eo make jej aikuj katak kõn men ko me Baibõl̦ ej jiroñ kõj kõn Jesus. Jej bar “itok ñan” ippãn Jesus ilo ad kõm̦m̦ane pepe eo ñan peptaij im erom ri-kal̦ooran.

⁵ Bar juon wãween jej “itok ñan” ippãn Jesus ej ilo ad etal ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo el̦aññe jej aikuj jipañ. Jesus ej kõjerbal ‘menin letok kein’ ñan lale jiip ko an. (Eps. 4:7, 8, 11; Jon 21:16; 1 Pit. 5:1-3) Jej aikuj bõk buñtõn ne eo ñan kajjitõk jipañ ippãn rein. Jejjab maroñ kõtmãne bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo ren riiti l̦õmn̦ak ko ad im jel̦ã ta eo jej aikuji. Lale ta eo juon jeid im jatid em̦m̦aan etan Julian ear ba. L̦ein ear ba: “Iar aikuj em̦m̦akũt jãn Betel̦ kõn an kar jab em̦m̦an ãjmour eo aõ, im juon iaan ro m̦õtta ear ba bwe in kajjitõk ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia ñe remaroñ lotok eõ im letok naanin kõkajoor. Ilo jinoin, iar jab l̦õmn̦ak bwe ij aikuji men in. Ak tokãlik iar kajjitõk jipañ, im lotok eo an em̦m̦aan ro ear juon iaan menin letok ko rem̦m̦antata iar loi.” Em̦m̦aan ro rej lale eklejia me retiljek, ãinwõt em̦m̦aan ro ruo rar lol̦o̦k Julian, remaroñ jipañ kõj ñan jel̦ã “l̦õmn̦ak ko an Christ,” ak ñan mel̦el̦e im anõke wãween an l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an. (1 Kor. 2:16; 1 Pit. 2:21) Men in ej juon iaan menin letok ko rem̦m̦antata rein remaroñ letok ñan kõj.

6. Ta mel̦el̦ein an kar Jesus ba, “Bõk kein inene eo aõ”?

⁶ Ke Jesus ear ba, “Bõk kein inene eo aõ,” ta mel̦el̦ein naan kein an? Emaroñ kar ãinwõt ñe ej ba “kõttãik eok ñan maroñ eo aõ.” Emaroñ kar bar ãinwõt ñe ej ba “itok ium̦win kein inene eo ippa, im kõjro naaj jerbal ñan Jeova ippãn doon.” Ilo aolep mel̦el̦e kein ruo, naan kein, “kein inene” ej mel̦el̦ein bwe jej aikuj jerbal.

7. Ekkar ñan Matu 28:18-20, ta jerbal eo kar letok bwe jen kõm̦m̦ane, im ta eo jemaroñ lõke?

⁷ Jej eo̦roñ kũr eo an Jesus ñe jej ajel̦o̦k mour ko ad ñan Jeova im peptaij. Naanin kũr in ej pel̦l̦o̦k ñan aolep armej, im Jesus ejjãmin kõjekdo̦o̦n ro em̦ool aer kõn̦aan karejar ñan Anij. (Jon 6:37, 38) Kar lel̦o̦k jeraam̦m̦an eo ñan aolep ri-kal̦oor ro an Christ bwe ren bõk kun̦aaer ilo jerbal eo me Jeova ear kajjitõk ippãn Jesus bwe en kõm̦m̦ane. Jemaroñ lõke bwe aolep iien Jesus enaaj pãd ippãd ñan jipañ kõj kõm̦m̦ane jerbal in.​—Riit Matu 28:18-20.

8-9. Etke armej ro rettã bũrueer rar kõn̦aan kepaake Jesus, im ta kajjitõk ko jej aikuj kajjitõk ippãd make kaki?

⁸ Armej ro ettã bũrueer rar kõn̦aan kepaake Jesus. (Matu 19:13, 14; Luk 7:37, 38) Etke? L̦õmn̦ak kõn oktak eo ikõtaan Jesus im Parisi ro. Ri-tõlin kabuñ rein rar jab jouj im rar utiej bũrueer. (Matu 12:9-14) Jesus ear jouj im ettã bũruon. Parisi ro rar kõttõpar bwe ren buñbuñ im ear utiej bũrueer kõn aer utiej ippãn armej ro. Jesus ear rõjañ armej ro bwe ejjab em̦m̦an ñan kappok buñbuñ rot in, im ear katakin ri-kal̦oor ro an ñan watõk er make ãinwõt ri-karejar ro rettã. (Matu 23:2, 6-11)  Parisi ro rar irooj ioon ro jet ilo aer kaamijak im ko̦kor er. (Jon 9:13, 22) Jesus ear kõm̦m̦an bwe ro jet ren lo aer kakkije ak kõkajoor er ikijjeen an kar kwal̦o̦k yokwe im kõnono ilo jouj ñan er.

⁹ Kwõnañin ke katak men kein jãn Jesus? Kajjitõk ippam̦ make: ‘Ro jet rej ke watõk ña bwe ij juon eo eineem̦m̦an im ettã bũruon? Im̦õn̦õn̦õ ke in kõm̦m̦ani jerbal ko rettã ñan ro jet? Im ij ke jouj ñan ro jet?’

12-14. Etke jerbal eo Jesus ear letok ñan kõj ej kõm̦m̦an bwe jen lo ad kakkije?

¹² Etke jej lo ad kakkije ilo ad kõm̦m̦ane jerbal eo Jesus ear letok ñan kõj? Elukkuun lõñ un ko, ak jenaaj etale jet wõt iaaer.

¹³ Ro rej lale kõj rem̦m̦antata. Jeova, ri-Lale eo Eutiejtata, ejjab juon irooj eo ejjel̦o̦k an kam̦m̦oolol im elãj. El̦ap an kaorõk jerbal ko jej kõm̦m̦ani. (Hib. 6:10) Im ej letok kajoor eo jej aikuji ñan kajejjet eddo ko ad. (2 Kor. 4:7; Gal. 6:5) Jesus, Kiiñ eo ad, ej tõl kõj ikijjeen joñak eo an. (Jon 13:15) Im em̦m̦aan ro rej lale eklejia me rej jabõte kõj, rej kajjioñ anõke Jesus, “jabõt eo el̦ap.” (Hib. 13:20; 1 Pit. 5:2) Rej kate er bwe ren jouj, kõketak, im peran ilo aer naajdik im kõjparok kõj.

¹⁴ Ro m̦õttad rej ro rem̦m̦antata. Ejjel̦o̦k bar armej me elukkuun jouj ro m̦õttaer im l̦ap tokjãn jerbal eo aer ãinwõt kõj. L̦õmn̦ak m̦õk kõn men in: Ewõr ippãd jeraam̦m̦an eo ñan jerbal ippãn armej ro me em̦m̦antata m̦wilier, bõtab rejjab l̦õmn̦ak bwe rem̦m̦anl̦o̦k jãn ro jet. Im ewõr jel̦ã im kapeel ko ippãer ak ettã bũrueer, kab rej watõk ro jet bwe reutiejl̦o̦k jãn er. Rejjab watõk wõt kõj bwe jej ri-jerbal ro m̦õttaer ak rej bareinwõt watõk kõj ro m̦õttaer. Im joñan an lukkuun epaak kõtaan eo ad ippãer rej m̦õn̦õn̦õ in mej kõn kõj!

15. En kar ewi wãween ad eñjake kõn jerbal eo jej kõm̦m̦ane?

¹⁵ Jerbal eo ad ej jerbal eo em̦m̦antata. Jej katakin armej ro m̦ool eo kõn Jeova im kwal̦o̦k kõn riab ko Setan ear kajeededi. (Jon 8:44) Setan ej kõm̦m̦an bwe armej ro ren eddodo kõn men ko me ejjel̦o̦k aer maroñ ioer. Ñan waanjoñak, ekõn̦aan bwe jen bõk l̦õmn̦ak eo bwe Jeova eban jeorl̦o̦k ad bõd kõn jerawiwi ko ad im bwe ejjel̦o̦k emaroñ yokwe kõj. Riab kein me rejjab m̦ool ñan jidik rej kõm̦m̦an an armej ro bũrom̦õj im ebbweer. Ñe jej “itok ñan” ippãn Christ, naaj jeorl̦o̦k jerawiwi ko ad. Ilo m̦ool el̦ap an Jeova yokwe kõj aolep. (Rom 8:32, 38, 39) Ej juon jeraam̦m̦an ñan jipañ armej ro bwe ren atartar ioon Jeova im lo aer kakõm̦m̦anm̦an mour ko aer!

16. Ewi wãween an men ko me Jesus ej kajjitõk bwe jen ineeki oktak jãn men ko jet jej aikuj ineeki?

¹⁶ Men ko Jesus ej kajjitõk bwe jen ineeki reoktakl̦o̦k jen men ko jet me jej aikuj ineeki. Ñan waanjoñak, ilo jem̦l̦o̦kin juon raan ãlikin ad jerbal, elõñ iaad jejjab baj m̦õk wõt ak ejjab bar jubũruod. Ak ñe jej keidi wãween ad eñjake ãlikin ad kõjerbal iien ko ad ñan jerbal ñan Jeova im Christ, el̦ap an jubũruod. Ilo jem̦l̦o̦kin juon raan ñe em̦õj jerbal, jemaroñ lukkuun m̦õk ak jej kate kõj bwe jen etal ñan kweilo̦k ilo jo̦teenin raan eo. Im ñe jej ro̦o̦ll̦o̦k ñan m̦õko im̦õd jãn kweilo̦k ekkã ad eñjake ad kar bõk kõketak im em̦m̦anl̦o̦k ad mour. Ejjel̦o̦k oktak ñe jej kate kõj ñan kwal̦o̦k naan im katak ippãd make, meñe jej aikuj kate kõj ñan kõm̦m̦ani men kein ak el̦apl̦o̦k tokjãn ko jej bũki tokãlik!

17. Ta eo jej aikuj keememej kõn kõj kajjojo, im ta eo jej aikuj l̦õmn̦ak kake?

¹⁷ Jej aikuj keememej bwe kõj kajjojo ewõr joñan maroñ ko ippãd. Kõn men in jej aikuj l̦õmn̦ak kõn joñan men ko jej kõm̦m̦ani. Ñan waanjoñak, jemaroñ ko̦kkure iien ko ad ilo ad koorl̦o̦k m̦weiuk ko an lal̦ in. L̦õmn̦ak kõn ta eo Jesus ear ba ke juon em̦m̦aan em̦weiie ear kajitũkini, em̦m̦aan in ear ba: “Ta eo ij aikuj kõm̦m̦ane bwe in maroñ jolõt mour indeeo?” Em̦m̦aan in ear pokake Kien ko. Emaroñ kar bar juon em̦m̦aan me em̦m̦an kõnke Gospel eo an Mark ej kwal̦o̦k bwe Jesus ear “yokwe” e. Jesus ear kũr em̦m̦aan in im ba ñane, “Kwõn ilo̦k im wiakake aolep men kan̦ m̦weiõm̦” im “kwõn itok im l̦oor eõ.” Em̦m̦aan in ear kõn̦aan l̦oore Jesus. Bõtab, kõn an “kanooj in m̦weiie” ear jab kõn̦aan ilo̦k jãn men ko m̦weien. (Mark 10:17-22) Kõn men in, ear kõjekdo̦o̦n kein inene eo me Jesus ear ba en bõke im ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im karejar ñan “M̦weiuk.” (Matu 6:24) Ñe en kar kwe eo, ta eo kwõn kar kããlõte?

18. Ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane jãn iien ñan iien, im etke?

¹⁸ Jãn iien ñan iien, em̦m̦an bwe jen etale kõj make im lale ta ko jej kaorõki ilo mour ko ad. Etke? Bwe jen lale el̦aññe jej kõmaat maroñ ko ad ilo jim̦we. L̦õmn̦ak kõn ta eo juon likao etan Mark ej ba: “Ium̦win elõñ iiõ ko, iar l̦õmn̦ak bwe wãween aõ mour el̦amwaan. Iar bainier, bõtab aolep iien iar l̦õmn̦ak kõn jããn im wãween aõ maroñ kõm̦m̦an bwe en em̦m̦anl̦o̦k kõjeiõ. Iar kajjioñ l̦õmn̦ak kõn unin an pen wãween ko ij jelm̦aiki ilo mour e aõ. Innem iar kile bwe el̦ap aõ kar kõttõpari kõn̦aan ko aõ make m̦oktata im iar lel̦o̦k bween iien im maroñ ko aõ ñan Jeova.” Mark ear kajim̦we wãween an l̦õmn̦ak im wãween an mour, im ear kõm̦m̦an oktak ko bwe en maroñ kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aan ñan Jeova. Mark ej ba: “Ewõr iien ij inepata, ak kõn jipañ eo an Jeova im an Jesus pãd ilikũ, iar maroñ anjo̦ ioon apañ ko aõ.”

19. Etke elukkuun aorõk bwe jen bõk wõt l̦õmn̦ak eo ejim̦we?

¹⁹ Jenaaj wõnm̦aanl̦o̦k im lo ad kakkije ium̦win kein inene eo an Jesus el̦aññe jej kõm̦m̦ani men kein jilu. Kein kajuon, bõk wõt l̦õmn̦ak eo ejim̦we. Jej kõm̦m̦ane jerbal eo an Jeova, kõn men in jej aikuj kõm̦m̦ane ilo wãween eo ej ba bwe jen kõm̦m̦ane. Jej ri-jerbal ro, im Jeova ej Irooj eo. (Luk 17:10) Ñe jenaaj kõm̦m̦ane jerbal eo an ilo wãween eo jekõn̦aan, jenaaj kõm̦m̦an bwe en pen ñan kõj. Ñan waanjoñak, ãinwõt juon kau kom̦aan, meñe el̦ap an kajoor ak ñe ej pãddo kajjioñ etal jãn kein inene eo me ri-tõl eo an ej kõjerbale ñan tõle, men in enaaj kõm̦m̦an bwe en oktak im m̦õk im jorrããn. Bõtab, el̦aññe jenaaj kõm̦m̦ane jerbal eo an Jeova ekkar ñan ankilaan, jenaaj maroñ kõm̦m̦ani men ko jaar jab kõtmãne bwe jemaroñ kõm̦m̦ane im anjo̦ ioon mãlejjoñ ko reppen. Keememej bwe ejjel̦o̦k  en emaroñ bõbrae an tõprak karõk ko An!​—Rom 8:31; 1 Jon 4:4.

20. Ta eo en kar kõm̦akũt kõj ñan pãd ium̦win kein inene eo an Jesus?

²⁰ Kein karuo, jerbal kõn un eo ejim̦we. Mejãnkajjik eo ad ej bwe jen bõktok nõbar ñan jemãdwõj Jeova, eo me el̦ap an yokwe. Ro rar kũbbon̦ im rar l̦oore Jesus kõn aer kõn̦aan bũki jeraam̦m̦an ko, rar jab m̦õn̦õn̦õ tokãlik im rar kõjekdo̦o̦ne kein inene eo an Jesus. (Jon 6:25-27, 51, 60, 66; Pil. 3:18, 19) Ijoke, ro me ear m̦ool yokwe eo aer ñan Anij im ñan ro ri-turier rar ineeke kein inene eo toon wõt aer kar mour ioon lal̦ in, im ear wõr aer kõjatdikdik ñan jerbal ippãn Christ ilañ. Ãinwõt rein, ilo ad ineeke kein inene eo an Jesus kõn juon bõro em̦ool ak kõn un eo ejim̦we, jenaaj m̦õn̦õn̦õ wõt.

21. Ekkar ñan Matu 6:31-33, ta eo jemaroñ kõtmãne bwe Jeova enaaj kõm̦m̦ane?

²¹ Kein kajilu, en jim̦we men ko jej kõtmãne kaki. Em̦õj ad kããlõt juon mour me ewõr men ko jej aikuj kaarmejjeteiki im bareinwõt el̦ap jerbali. Jesus ear kakkõl kõj bwe jenaaj iioon matõrtõr im jum̦ae. Bõtab, jemaroñ lõke bwe Jeova enaaj jipañ kõj bwe jen kajoor im kijenmej ium̦win jabdewõt wãween ko reppen. Ilo ad wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kijenmej, men in enaaj kõm̦m̦an bwe jen kajoorl̦o̦k. (Jem. 1:2-4) Jemaroñ bar kõtmãne bwe Jeova enaaj kabwe aikuj ko ad, Jesus enaaj lale ak jabõte kõj, im bwe ro jeid im jatid renaaj kõkajoore kõj. (Riit Matu 6:31-33; Jon 10:14; 1 Tes. 5:11) Ewõr ippãd aolep men ko jej aikuji ñan kijenmej ium̦win jabdewõt apañ!

22. Ta eo el̦ap ad kam̦m̦oolol kake?

²² Kõrã eo me Jesus ear kõmour jãn nañinmej eo an ear lo an kakkije ilo ejja raan eo ear mour jãn nañinmej eo an. Bõtab enaaj kar wõnm̦aanl̦o̦k im lo an kakkije ñan indeeo el̦aññe enaaj kar erom juon ri-kal̦ooran Christ me etiljek. Kwõl̦ak lale, ta eo ear kõm̦m̦ane? El̦aññe ear kããlõt ñan itok ium̦win kein inene eo an Jesus, baj l̦õmn̦ak m̦õk kõn jeraam̦m̦an eo enaaj kar bõke, emaroñ kar jerbal ippãn Jesus ilañ! Enaaj kar l̦apl̦o̦k tokjãn ko ear bũki jãn jabdewõt men ko ear kaarmejjeteiki bwe en l̦oor Christ. Meñe kõjatdikdik eo ad ej ñan mour indeeo ilañ ak iioon lal̦, el̦ap ad kam̦m̦oolol bwe jaar eo̦roñ kũr eo an Jesus ke ear ba: “Itok ñan ippa!”