1. Etke jej lukkuun tõmak bwe jej mour ilo “raan ko ãliktata”?

KWAAR ke l̦otak ãlikin iiõ eo 1914? El̦aññe aet, mel̦el̦ein bwe ilo aolepen mour n̦e am̦, kwaar mour ilo “raan ko ãliktata” an jukjukun pãd in. (2 Tim. 3:1) Kõj aolep em̦õj ad roñ kõn men ko Jesus ear kanaan bwe renaaj kar wal̦o̦k ilo tõre kein ad. Men kein rekitibuj tarin̦ae ko, ñũta, m̦akũtkũt lal̦, nañinmej ko rel̦l̦ap, an l̦apl̦o̦k nana, im an ro kaeñtaan armej ro an Jeova. (Matu 24:3, 7-9, 12; Luk 21:10-12) Jej bar loe bwe ejejjet men ko rijjilõk Paul ear kanaan kaki kõn wãween naaj m̦wilin im kõm̦m̦an ko an armej ro. (Lale bo̦o̦k eo etan “ Wãween Armej ro ilo Raan Kein.”) Kõnke jej ri-karejeran Jeova, jej lukkuun tõmak bwe jej mour ilo “raan ko ãliktata.”​—Mai. 4:1.

2. Ta kajjitõk ko jej aikuj jel̦ã uwaakier?

² Kõnke em̦õj an mootl̦o̦k elõñ iiõ jãn kar iiõ eo 1914, ejjel̦o̦k pere bwe jej kiiõ mour ilo jem̦l̦o̦kin “raan ko ãliktata.” Kõnke jelukkuun epaake jem̦l̦o̦kin, jej aikuj jel̦ã uwaakin jet kajjitõk ko raorõk: Ta men ko renaaj wal̦o̦k ilo jem̦l̦o̦kinl̦o̦k “raan ko ãliktata”? Im ta eo Jeova ej kõtmãne bwe jen kõm̦m̦ane ilo tõre in jej kõttar an wal̦o̦k men kein?

3. Ekkar ñan kanaan eo ilo 1 Tessalonika 5:1-3, ta eo aelõñ ko renaaj kõjjel̦ã kake?

³ Riit 1 Tessalonika 5:1-3. Paul ej kwal̦o̦k kõn “raan eo an Jeova.” Ilo eoon in, iien in enaaj ijjino ñe naaj ko̦kkure “Babil̦on  El̦ap” ak doulul in aolep kabuñ ko reriab, im enaaj jem̦l̦o̦k ilo iien tarin̦ae eo etan Armagedon. (Rev. 16:14, 16; 17:5) M̦okta wõt jãn an “raan eo” ijjino, aelõñ ko renaaj kwal̦o̦k kõjjel̦ã eo kõn an wõr “Aenõm̦m̦an im jokwane!” Jet iien ri-tõl ro rej kõjerbal naan rot kein ñe rej kõnnaan kõn aer kakõm̦anm̦anl̦o̦k bujen jem̦jerã ko an lal̦ eo aer ippãn lal̦ ko jet. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Bõtab, kõjjel̦ã in kõn “aenõm̦m̦an im jokwane” me Baibõl̦ ej kwal̦o̦k kake enaaj oktak. Etke? Ñe men in enaaj wal̦o̦k, armej ro remaroñ naaj l̦õmn̦ak bwe em̦õj an ri-tõl ro lo tõprak ilo aer kõm̦m̦an bwe lal̦ in en juon jikin me el̦apl̦o̦k an jokwane. Ak ilo m̦ool, enaaj ijjino ‘eñtaan eo el̦ap’ im enaaj itok “ko̦kkure” ilo idiñ.​—Matu 24:21.

4. (1) Ta ko jej aikuj kõttar wõt ñan ad jel̦ã kaki ikijjeen kõjjel̦ã eo kõn “aenõm̦m̦an im jokwane”? (2) Ta eo em̦õj ad jel̦ã kadede?

⁴ Ewõr jet men ko jejel̦ã kaki ikijjeen kõjjel̦ã in kõn “aenõm̦m̦an im jokwane.” Bõtab, ewõr jet men ko jejjab jel̦ã kaki. Jejjab jel̦ã ta ko renaaj kõm̦akũt ri-tõl ro bwe ren kwal̦o̦k kõjjel̦ã in ak wãween aer naaj kõjjel̦ã kake. Im jejjab jel̦ã el̦aññe enaaj wõr juon wõt naanin kõjjel̦ã ak enaaj lõñ alen aer kõjjel̦ã kake. Jekdo̦o̦n ta eo enaaj wal̦o̦k, jejel̦ã men in: Jejjab aikuj in kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en kõm̦m̦an ad l̦õmn̦ak bwe ri-tõl ro an lal̦ in remaroñ lo tõprak ilo aer bõktok aenõm̦m̦an ñan lal̦ in. Keememej bwe eñin kõjjel̦ã eo me em̦õj kar ba bwe jen pojak ñane. Eñin kõkal̦l̦e eo bwe “raan eo an Jeova” ej pojak in jinoe!

5. Ewi wãween an bokin 1 Tessalonika 5:4-6 jipañ kõj bwe jen pojak ñan “raan eo an Jeova”?

⁵ Riit 1 Tessalonika 5:4-6. Ilo naanin jiroñ kein an Paul, ej kwal̦o̦k wãween bwe jen maroñ pojak ñan “raan eo an Jeova.” Ej jiroñ kõj bwe jen “jab kiki ãinwõt ro jet.” Jej aikuj “ruj wõt” im ekkõl wõt. Ñan waanjoñak, jej aikuj ekkõl im kõjparok wõt kõj bwe jen jab rejetak ak bõk kun̦aad ilo aitwerõk ko an kien. El̦aññe jenaaj bõk kun̦aad ilo men kein, jemaroñ oktak im erom “m̦õttan lal̦ in.” (Jon 15:19) Jejel̦ã bwe Aelõñ eo an Anij wõt enaaj bõktok aenõm̦m̦an ñan lal̦ in.

6. Ta eo jekõn̦aan jipañ ro jet bwe ren kõm̦m̦ane, im etke?

⁶ Ijello̦kun ad kate kõj bwe jen ruj wõt ilo kõkkar, jebar kõn̦aan jipañ ro jet bwe ren bar ruj im jel̦ã kõn ta ko Baibõl̦ ear kanaan bwe renaaj wal̦o̦k ilo lal̦ in. Jen keememej bwe ñe em̦õj an jinoe eñtaan eo el̦ap, enaaj ejjel̦o̦k bar iien ñan an armej ro oktak bwe ren karejar ñan Jeova. Eñin unin an lukkuun aorõk jerbalin kwal̦o̦k naan eo ad im juon menin ekkaiuriur! *​—Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.

7. Ta eo Jeova ej kõtmãne bwe jen kõm̦m̦ane kiiõ?

⁷ Ilo iien in ekadu me jej kõttar an “raan eo”  itok, Jeova ej kõtmãne bwe jen poub wõt ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Jej aikuj lale bwe jen “poub wõt ilo jerbal eo an Irooj.” (1 Kor. 15:58) Jesus ear kanaan l̦o̦k im̦aan kõn ta eo jenaaj kõm̦m̦ane. Ke ear kwal̦o̦k kõn aolep men ko rel̦l̦ap me renaaj wal̦o̦k ilo raan kein ãliktata, ear ba: “Bareinwõt, naaj aikuj m̦okta kwal̦o̦k kõn ennaan eo em̦m̦an ilo aelõñ otemjej.” (Mark 13:4, 8, 10; Matu 24:14) L̦õmn̦ak m̦õk: Aolep iien kwõj ilo̦k im kwal̦o̦k naan, kwõj bõk kun̦aam̦ im jipañ kajejjet kũtien kanaan in ilo Baibõl̦!

8. Ewi wãween ad jel̦ã bwe elõñl̦o̦k tõprak ko rej wal̦o̦k jãn jerbalin kwal̦o̦k naan?

⁸ Ta tõprak ko rej wal̦o̦k jãn jerbalin kwal̦o̦k naan? Kajjojo iiõ elõñ tõprak im wõnm̦aanl̦o̦k ko rej wal̦o̦k. Ñan waanjoñak, l̦õmn̦ak kõn joñan an lõñl̦o̦k uwaan ri-kwal̦o̦k naan ro ipel̦aakin lal̦ in ilo raan kein ãliktata. Ilo 1914 eo, ear wõr 5,155 ri-kwal̦o̦k naan ro ilo 43 aelõñ ko. Rainin, ewõr enañin 8 jimattan milien ri-kwal̦o̦k naan ro ilo 240 aelõñ ko! Meñe ãindein, ak jerbal in ad ejjañin jem̦l̦o̦k. Jej aikuj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kwal̦o̦k ñan ro jet bwe Aelõñ eo an Anij wõt enaaj n̦amejal̦an aolep jorrããn im apañ ko jej iiooni.​—Sam 145:11-13.

9. Etke jej aikuj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kwal̦o̦k kõn ennaan eo kõn Aelõñ eo?

⁹ Jerbalin kwal̦o̦k naan eo ad eban bõjrak m̦ae iien Jeova ej ba bwe em̦õj. Ewi joñan iien eo epel̦l̦o̦k kiiõ ñan an armej ro maroñ jel̦ã kajjien Jeova Anij im Jesus Christ? (Jon 17:3) Jejjab jel̦ã. Jejel̦ã bwe jãn tõre in m̦ae iien eo enaaj jinoe eñtaan eo el̦ap, jabdewõt ro “em̦m̦an bũrueer ñan bõk mour indeeo” renaaj baj maroñ wõt eo̦roñ ennaan eo em̦m̦an im kããlõt ñan karejar ñan Jeova. (Jrb. 13:48) Ewi wãween ad maroñ jipañ armej rein m̦okta jãn an ejjel̦o̦k bar iien?

10. Ta ko Jeova ej litok ñan jipañ kõj bwe jen katakin armej ro kõn m̦ool eo?

¹⁰ Ikijjeen doulul in, Jeova ej letok aolep men ko jej aikuji ñan ad katakin armej ro kõn m̦ool eo. Ñan waanjoñak, ewõr wãween ekkatak im kamminene ko jej bũki kajjojo wiik jãn kweilo̦k eo ilo lukwõl̦pãn wiik. Kweilo̦k in ej jipañ kõj ñan jel̦ã ta ko jen ba ñe jej bwebwenato ippãn armej ro jej kab iioon er im ñe jej bar jepl̦aak ippãer. Im ej katakin kõj kilen ad katak Baibõl̦ ippãn armej ro. Doulul in an Jeova ej bar letok kein jipañ ko ilo Nien Kein Jerbal eo Ad ñan Katakin. Men kein rej jipañ kõj ñan . . .

•   jino bwebwenato ippãn armej ro,

• kãitoklimoen armej ro,

• kõm̦akũt armej ro bwe ren kõn̦aan kal̦apl̦o̦k aer jel̦ã,

• katakin rũkkatak ro kõn katak ko rem̦ool, im

• rõjañ armej ro rej itoklimo bwe ren etal ñan weepjait eo ad im kũrtok er ñan Im̦õn Kweilo̦k ko ad.

Ijoke, ejabwe an kein jipañ kein pãd wõt ippãd. Jej aikuj kõjerbali. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ñan waanjoñak ãlikin am̦ bwebwenato ippãn juon eo me ewõr an itoklimo, im baj lel̦o̦k juon an tũrããk ak bok, enaaj maroñ wõnm̦aanl̦o̦k im make riiti m̦ae iien kwõbar kõnono ippãn. Ej ad make eddo ñan poub wõt ilo ad kwal̦o̦k naan joñan wõt ad maroñ kajjojo allõñ.

11. Etke kar kõm̦m̦ane karõk eo bwe armej ro ren maroñ katak ippãer make ilo online?

¹¹ Bar juon wãween Jeova ej jipañ armej ro ñan jel̦ã kõn m̦ool eo, ej ikijjeen juon karõk me armej ro remaroñ etal ñan jw.org^® im katak ilo aer etale katak ko jãn Baibõl̦ ippãer make. (Etan men in ej Online Bible Study Lessons.) Etke kar kõm̦m̦ani katak kein? Kajjojo allõñ, elõñ to̦ujin armej ro ipel̦aakin lal̦ in rej kappok mel̦el̦e ilo Internet kõn katak ko ilo Baibõl̦. Katak ko ilo weepjait eo ad remaroñ jipañ armej rein bwe ren jino jel̦ã kõn katak ko rem̦ool jãn Naanin Anij. Bareinwõt, jet iaan armej ro kwõj kõnnaan ippãer remaroñ ãliklik im mijak in katak Baibõl̦. El̦aññe ãindein, kwal̦o̦k ñan er kõn men in ilo weepjait eo ad ak jilkinl̦o̦k juon link me enaaj tõll̦o̦k er ñan katak kein me rej pãd ilo weepjait eo. *​—Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.

12. Ta ko juon emaroñ katak kaki jãn an kõjerbale kein katak eo ilo weepjait eo ad?

¹² Katak ko me rej pãd ium̦win men in (Online Bible Study Lessons) rej kitibuj katak kein: Baibõl̦ eo im kõn Eo me An Naan ko Ie, Armej ro El̦ap an Baibõl̦ Kwal̦o̦k Kake Er, im Kõjatdikdik eo Baibõl̦ Ej Kwal̦o̦k Kake. Ium̦win katak kein, rej kwal̦o̦k kõn:

• Wãween an Baibõl̦ maroñ jipañ juon armej

• Wõn Jeova, Jesus, im enjel̦ ro

• Etke Anij ear kõm̦anm̦an armej

• Etke ej wal̦o̦k eñtaan im men ko renana

Katak kein rej bar kwal̦o̦k wãween an Jeova naaj . . .

• kõjem̦l̦o̦k eñtaan im mej,

• kõmour armej ro rar mej, im

• kõm̦m̦an bwe Aelõñ eo An en bõk jikin kien ko an armej me rar jab maroñ lo tõprak.

13. An armej ro make katak ilo online ej ke bõk jikin laajrak eo ad ñan katak Baibõl̦ ippãn armej ro? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹³ An armej ro make katak ilo online ejjab bõk jikin laajrak eo ad ñan katak Baibõl̦ ippãn armej ro. Jesus ear letok ñan kõj jeraam̦m̦an eo ñan kõm̦m̦an ri-kal̦oor. Jej kõjatdikdik bwe ro rej itoklimo renaaj etale katak kein ilo online, m̦õn̦õn̦õ kõn men ko rej katak kaki, im kõn̦aan kal̦apl̦o̦k aer jel̦ã. Ñe men in ej wal̦o̦k, bõlen renaaj kõn̦aan bwe juon en katak Baibõl̦ ippãer. Ilo jem̦l̦o̦kin kajjojo katak, ewõr juon jikin me armej eo emaroñ kanne mel̦el̦e ko ñan kajjitõk bwe juon en ilo̦k im katak Baibõl̦ ippãn. Ikijjeen weepjait eo ad, kajjojo raan ewõr elõñl̦o̦k jãn 230 armej ro ipel̦aakin lal̦ in rej kajjitõk bwe juon en ilo̦k im katak Baibõl̦ ippãer! Elukkuun aorõk bwe juon rũkkatak en make wõr juon eo ej katak Baibõl̦ ippãn!

14. Ekkar ñan naanin jiroñ ko an Jesus ilo Matu 28:19, 20, ta eo jej aikuj kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kõm̦m̦ane, im etke?

¹⁴ Riit Matu 28:19, 20. Ilo ad katak Baibõl̦ ippãn armej ro, jej aikuj kate kõj joñan wõt ad  maroñ ñan kõm̦m̦an “ri-kal̦oor” im “katakin er bwe ren pokake aolep men ko” Jesus ear jiroñ ro ri-kal̦ooran ñan kõm̦m̦ani. Jej aikuj jipañ armej ro ñan mel̦el̦e kõn joñan an aorõk bwe ren jutak kõn Jeova im Aelõñ eo an. Mel̦el̦ein men in bwe jej aikuj kate kõj ñan kõm̦akũt armej ro bwe ren make kããlõt ñan mour ekkar ñan men ko rej katak kaki, ajel̦o̦k mour ko aer ñan Jeova, im peptaij. El̦aññe rej kõm̦m̦ani men kein, innem renaaj maroñ el̦l̦ã im mour jãn raan eo an Jeova.​—1 Pit. 3:21.

15. Ta eo ejjel̦o̦k ad iien ñan kõm̦m̦ane, im etke?

¹⁵ Ãinwõt ad kar etale m̦oktal̦o̦k, elukkuun dik iien ilo tõre in kiiõ m̦ae iien ejem̦l̦o̦k jukjukun pãd in. Kõn men in, ejjel̦o̦k iien ñan ad wõnm̦aanl̦o̦k im katak ippãn ro me ealikkar bwe ejjel̦o̦k aer kõn̦aan ñan erom ri-kal̦ooran Christ. (1 Kor. 9:26) Jerbal in ad ej juon mennin ekkaiuriur! Ej lõñ wõt armej ro rej aikuj eo̦roñ ennaan eo kõn Aelõñ eo m̦okta jãn an ejjel̦o̦k bar iien.

16. Ekkar ñan Revelesõn 18:2, 4, 5, 8, ta eo kõj aolep jej aikuj in kõm̦m̦ane? (Bar lale kõmel̦el̦e eo.)

¹⁶ Riit Revelesõn 18:2, 4, 5, 8. Eoon kein rej kwal̦o̦k kõn bar juon men me Jeova ej kõtmãne bwe ri-karejar ro an ren kõm̦m̦ane. Aolep Kũrjin ro rem̦ool rej aikuj lale bwe ren jab bõk kun̦aaer ilo jabdewõt men me ej ekkejell̦o̦k ippãn kabuñ ko reriab. M̦okta jãn an juon rũkkatak Baibõl̦ kar jel̦ã kõn m̦ool eo, emaroñ kar m̦õttan juon kabuñ eriab. Emaroñ kar kobal̦o̦k ilo iien aer kabuñ im bõk kun̦aan ilo m̦akũtkũt ko aer. Im emaroñ kar bar jabawõt ñan kabuñ eo. Bwe juon rũkkatak Baibõl̦ en maroñ erom juon ri-kwal̦o̦k naan, ej aikuj m̦okta lale bwe en jako an m̦õttan jabdewõt kabuñ ko reriab. Ej aikuj jeje an lõta ñan kabuñ eo ear pãd ie m̦oktal̦o̦k ak jabdewõt doulul me ej m̦õttan kabuñ ko reriab, im jol̦o̦k etan ak ba bwe ejako an m̦õttan kabuñ eo. *​—Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.

17. Jerbal rot ko juon Kũrjin ej aikuj kõjparok e jãni, im etke?

¹⁷ Juon Kũrjin em̦ool ej aikuj lale bwe jerbal eo an en jab ekkejell̦o̦k ñan Babil̦on El̦ap ilo jabdewõt wãween. (2 Kor. 6:14-17) Ñan waanjoñak, eban jerbal ñan juon m̦õn jar. Bareinwõt, juon Kũrjin me ej jerbal ium̦win juon peejnej eban kõn̦aan bwe en l̦ap an kõm̦m̦an jerbal ilo juon em̦ ak jikin me rej kõjerbale ñan kabuñ ko reriab. Im el̦aññe ewõr an make peejnej, eban bõk juon jerbal ak kõm̦m̦an koon̦tõreak ñan jerbal ilo jabdewõt jikin me ej m̦õttan  Babil̦on El̦ap. Etke men in ej juon men jej lukkuun jutak pen kake? Kõnke jejjab kõn̦aan bõk kun̦aad ilo jerbal im jerawiwi ko an doulul ko an kabuñ ko me rejjab erreo im̦aan mejãn Anij.​—Ais. 52:11. *​—Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.

18. Ewi wãween an kar juon jeid im jatid em̦m̦aan l̦oore wõt naanin kakapilõklõk ko ilo Baibõl̦ ikijjeen jerbal eo an?

¹⁸ Elõñ iiõ ko remootl̦o̦k, ekar wõr juon kom̦bani me ear kajjitõk ippãn juon em̦m̦aan ej lale eklejia me ewõr an make peejnej, ñan kõm̦m̦ane juon jerbalin kaam̦tõ me edik ilo juon im̦õn jar ilo bukwõn eo ej jokwe ie. Kom̦bani eo ear jel̦ã bwe em̦m̦aan in jeid im jatid ear ba m̦oktal̦o̦k bwe ejjãmin jerbal ilo im̦õn jar ko. Bõtab, ilo tõre in kom̦bani in ear lukkuun aikuji juon bwe en kõm̦m̦ane jerbal in. Meñe ãindein, ak em̦m̦aan in jeid im jatid ear l̦oore wõt naanin kakapilõklõk ko ilo Baibõl̦ im ear jab bõk jerbal eo. Wiik eo tok juon, kar kwal̦o̦k ilo nuujpeba kõn pijain bar juon ri-kaam̦tõ an kõl̦aak juon debwããl ñan im̦õn jar eo. El̦aññe eo jeid im jatid ear jab jutak pen kõn pepe eo an, en kar e eo ilo pija eo. L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñan an men in maroñ naaj kar ko̦kkure etan ippãn Kũrjin ro m̦õttan! Im baj l̦õmn̦ak m̦õk kõn ewi wãween an naaj kar Jeova eñjake.

19-20. (1) Ta ko ej kab m̦õj ad katak kaki? (2) Ta ko jej aikuj in bar katak kaki?

¹⁹ Ekkar ñan kanaan ko ilo Baibõl̦, men eo el̦ap me ej pojakin wal̦o̦k ilo lal̦ in ej an aelõñ ko naaj kõm̦m̦an kõjjel̦ã im ba bwe ewõr “aenõm̦m̦an im jokwane.” Kõnke em̦õj an Jeova katakin kõj kõn men in, jejel̦ã bwe ilo m̦ool aelõñ ko reban lo aenõm̦m̦an eo em̦ool im ej ñan indeeo. Ta eo jej aikuj in kõm̦m̦ane m̦okta jãn an itok iien in im an naaj itok ko̦kkure eo ilo idiñ? Jeova ej kõtmãne bwe jen poub wõt ilo ad kwal̦o̦k kõn ennaan eo kõn Aelõñ eo im kate wõt kõj ilo ad kõm̦m̦an ri-kal̦oor. Im jej aikuj bareinwõt kõjenolo̦ke kõj jãn jabdewõt kabuñ ko reriab. Men in ej kitibuj ad jol̦o̦k etad jãn Babil̦on El̦ap im ad jab bõk jerbal ko me rej ekkejell̦o̦k ippãn.

²⁰ Ebar wõr men ko rel̦l̦ap me renaaj bar wal̦o̦k ilo jem̦l̦o̦kin “raan ko ãliktata.” Im ebar wõr men ko jet me Jeova ej kõtmãne bwe jen kõm̦m̦ani. Ta kein, im ewi wãween ad maroñ kõpooj kõj make ñan aolep men ko me rej pojãn wal̦o̦k? Jenaaj etale men in ilo katak eo tok juon.