Etke Eoktak Wãween an Ri-Kõnnaan ro an Jeova Kõm̦m̦ane Iien Kõjota eo an Irooj jãn Kabuñ ko Jet?
Kõmij lukkuun l̦oore ta eo Baibõl̦ ej ba ñe ej itok ñan am kõm̦m̦ane iien “Kõjota eo an Irooj,” eo me rej bar n̦aetan Kõjota eo Ãliktata, im Kwõjkwõjin Keememej mej eo an Jesus. (1 Korint 11:20) Ilo oktan men in, elõñ tõmak im m̦anit ko an kabuñ ko jet me rej ekkejel ippãn Kwõjkwõjin Keememej mej eo an Jesus rejjab pedped ioon Baibõl̦.
Unin Kwõjkwõj eo
Unin ad kõm̦m̦ane iien Kõjota eo an Irooj ej ñan keememej Jesus, im kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn katok in mour eo an me ear katok kake ñan kõj. (Matu 20:28; 1 Korint 11:24) Iien in ejjab juon m̦antin kabuñ me rej kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ñan armej ro ãinwõt ñan kõjeraam̦m̦an er ak jeorl̦o̦k jerawiwi ko aer. * Baibõl̦ eo ej kwal̦o̦k ñan kõj bwe wãween eo wõt me Anij emaroñ jeorl̦o̦k jerawiwi ko ad ej ikijjeen ad kwal̦o̦k ad tõmak ilo Jesus im jab ikijjeen m̦anit an kabuñ ko.—Rom 3:25; 1 Jon 2:1, 2.
Ewi ikkutkut in?
Jesus ear kakien ri-kal̦oor ro an ñan keememeje Kõjota eo an Irooj, bõtab ear jab kaalikkar ñan er ewi ikkutkut in aer kõm̦m̦ane. (Luk 22:19) Jet rej l̦õmn̦ak bwe rej aikuj kõm̦m̦ane aolep allõñ, jet aolep wiik, jet aolep raan, im jet rej kõm̦m̦ane elõñ alen ilo juon raan, ak jet rej kõm̦m̦ane jabdewõt iien eo rekõn̦aan. * Ijoke, ewõr jet men ko jej aikuj l̦õmn̦ak kake.
Ke Jesus ear kõm̦m̦ane iien Kõjota eo an Irooj ear kõm̦m̦ane ilo ejja raan eo wõt kar kõm̦m̦ane Iien Kwõjkwõjin Kijoone eo an ri-Ju ro, im ear mej ilo ejja iien eo wõt. (Matu 26:1, 2) Men in ear jab jide im wal̦o̦k. Jeje ko ilo Baibõl̦ rej keidi katok eo an Jesus ñan l̦aam̦ in Kijoone eo. (1 Korint 5:7, 8) Kar kõm̦m̦ane Kwõjkwõjin Kijoone eo juon alen ilo kajjojo iiõ. (Exodus 12:1-6; Livitikõs 23:5) Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, Kũrjin ro ilo jinoin rar kõm̦m̦ane Kwõjkwõjin mej eo an Jesus juon alen kajjojo iiõ, * im Ri-Kõnnaan ro an Jeova rej l̦oore wãween kein me rej pedped ioon Baibõl̦.
Raan im awa eo
Wãween an kar Jesus ejaake Kwõjkwõjin Keememej Eo ej jipañ kõj ñan jab jel̦ã wõt ewi ikkutkut in ad kõm̦m̦ane ak ej jipañ kõj bareinwõt ñan jel̦ã raan eo im awa eo. Ear kõm̦m̦ane iien in ãlikin an tulo̦k al̦ ilo Nisan 14, 33 C.E., ekkar ñan kõl̦õn̦ta an ri-Ju ro ilo Baibõl̦. (Matu 26:18-20, 26) Ãinwõt an kar Kũrjin ro jinoin kar kõm̦m̦ane, jej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ane Kwõjkwõjin Keememej Eo ilo ejja raan in wõt ilo kajjojo iiõ. *
Meñe Nisan 14, 33 C.E. ekar wal̦o̦k ilo raan in Bõl̦aide, bõtab emaroñ oktak raan in ñe ejejjet raan eo Nisan 14 ilo kajjojo iiõ. Jej an̦to̦o̦nel̦o̦k raan eo ejejjet Nisan 14 kajjojo iiõ ilo ad kõjerbal ejja kõl eo rar kõjerbale ilo raan ko an Jesus, ijello̦kun ad kõjerbal kõl eo ilo kõl̦õn̦ta an ri-Ju ro ilo raan kein. *
Bũreet im wain
Ilo iien Kwõjkwõjin Keememej Eo, Jesus ear kõjerbal bũreet eo ejjab kauwe im wain eo ebũrõrõ me kar bween aer m̦õñã ilo Kwõjkwõjin Kijoone. (Matu 26:26-28) Ilo ad l̦oore joñak eo an, jej kõjerbal bũreet eo ejjab kauwe im ejjel̦o̦k jabdewõt kein kãre ie im wain eo ebũrõrõ me kar jab illik kãre ko ie.
Ewõr kabuñ ko rej kõjerbal bũreet ko me em̦õj kauweiki ak illik iij ie, bõtab ekkã an Baibõl̦ kõjerbal iij ãinwõt kõkal̦l̦en jerawiwi im wabanban. (Luk 12:1; 1 Korint 5:6-8; Galetia 5:7-9) Kõn men in, bũreet ko wõt me ejjel̦o̦k kein kauwe im kein kãre ko ie ekkar wõt ad aikuj kõjerbali, eo me ejejjet an jitõñl̦o̦k ñan ãnbwinnin Christ eo ejjel̦o̦k jerawiwi ie. (1 Piter 2:22) Bar juon m̦anit me Baibõl̦ ejjab rejetake ej ikijjeen aer kõjerbal dãn ko rekõl̦ar ijello̦kun aer kõjerbal lukkuun wain eo. Jet kabuñ ko rej kõm̦m̦ane men in kõnke rej kamo idaak arkool̦, eo me ejjel̦o̦k pedpedin ioon Baibõl̦.—1 Timote 5:23.
Bũreet im wain eo, ejjab lukkuun m̦oolin kanniõk im bõtõktõk
Bũreet eo ejjab kauwe im wain eo ebũrõrõ me jej kõjerbali ilo iien Kwõjkwõj eo, rej jitõñl̦o̦k ñan kanniõkin im bõtõktõkin Christ. Rejjab kajju oktak ilo kabwilõñlõñ im erom kanniõk im bõtõktõk, ãinwõt an jet l̦õmn̦ak. L̦õmn̦ak kõn men eo Baibõl̦ ej ba kõn men in.
El̦aññe Jesus ear kakien ri-kal̦oor ro an ñan idaak bõtõktõkin, en kar ba ñan er bwe ren rupe kien eo an Anij me ej n̦ae m̦õñã bõtõktõk. (Jenesis 9:4; Jerbal 15:28, 29) Eban kar ãindein, kõnke Jesus eban jiroñ ro jet bwe ren rupe kien eo an Anij kõn aorõkin bõtõktõk kõnke eokkwõjarjar.—Jon 8:28, 29.
El̦aññe ri-kal̦oor ro rar lukkuun daak bõtõktõkin Jesus, eban kar ba bwe ej pojakin “to̦o̦rl̦o̦k” bõtõktõkin, mel̦el̦ein bwe ejjañin kar iien ñan an katok kõn mour eo an.—Matu 26:28.
Jesus ear katok “juon wõt alen” kõn mour eo an. (Hibru 9:25, 26) Ijoke, el̦aññe bũreet im wain eo rar oktak im erom kanniõk im bõtõktõk ilo iien Kõjota eo an Irooj, mel̦el̦ein bwe ro rej m̦õñã ren kar ãliji katok in mej eo an Jesus elõñ alen.
Jesus ear ba: “Kom̦win wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ane men in ilo ememej eõ,” ear jab ba “katok kõn ña.”—1 Korint 11:24.
Ro me rej tõmak bwe bũreet im wain eo rej lukkuun oktak im erom ãnbwinnin im bõtõktõkin Jesus, tõmak eo aer rej pedped wõt ioon jet naan ko ilo Baibõl̦. Ñan waanjoñak, ilo elõñ ukok ko jet ilo Baibõl, Jesus ear ba kõn wain eo, “men in bõtõktõkũ.” (Matu 26:28) Bõtab, naan ko an Jesus remaroñ kar bar ukote im ba: “wain in ej kõkkar kõn bõtõktõkũ.” * Ãinwõt ekkã an kõm̦m̦ane, Jesus ear katakin ikijjeen an kõjerbal naan in kõkkar ko.—Matu 13:34, 35.
Wõn ro rej m̦õñã im idaak?
Ñe Ri-Kõnnaan ro an Jeova rej kõm̦m̦ane iien Kwõjkwõjin Keememej Eo, jet wõt iaammim rej m̦õñã bũreet im idaak wain eo. Etke jej kõm̦m̦ane ilo wãween in?
Jesus ear kato̦o̦rl̦o̦k bõtõktõkin ñan ejaake “juon bujen ekããl” eo me ear bõk jikin bujen eo me kar kõm̦m̦an ippãn Jeova im Israel eo etto. (Hibru 8:10-13) Ro me rej uwaan bujen eo ekããl, eñin ej ro rej m̦õñã bũreet im idaak wain eo ilo iien Kõjota eo. Ej kitibuj, ejjab aolep Kũrjin ro, bõtab ro wõt “em̦õj kũr er” ilo juon wãween ejejuwaan jãn Anij. (Hibru 9:15; Luk 22:20) Rein renaaj irooj ippãn Christ ilañ, im Baibõl̦ eo ej ba bwe 144,000 wõt rej bõk jeraam̦m̦an in.—Luk 22:28-30; Revelesõn 5:9, 10; 14:1, 3.
Oktan men in, “bwij edik,” ro me em̦õj an Christ kũr er ñan tõl ippãn, elõñ iaad jej kõjatdikdik bwe jenaaj m̦õttan “jar eo el̦ap” me renaaj bõk mour indeeo ijin ioon lal̦. (Luk 12:32; Revelesõn 7:9, 10) Kõnke jej m̦õttan ro me kõjatdikdik eo aer ej ñan mour ioon lal̦ in, jejjab m̦õñã bũreet im idaak wain ilo iien Kõjota eo, ak jej kobal̦o̦k ilo ad kwal̦o̦k kam̦m̦oolol kõn katok in mour eo an Jesus eo me ear letok ñan kõj.—1 Jon 2:2.
^ par. 2 McClintock im Strong’s Cyclopedia, Volume IX, peij 212, ej ba: “Naan in m̦antin kabuñ ejjab wal̦o̦k ilo Kallim̦ur eo Ekããl; ejjab bar wal̦o̦k ilo kajin Grik naan eo μυστήριον [my·steʹri·on] ilo jabdewõt iien ko kõn peptaij ak iien Kõjota eo an Irooj, ak iien ko jet.”
^ par. 3 Jet ukok ko ilo Baibõl̦ rej kõjerbal naan kein “iien otemjej” me ej jitõñl̦o̦k ñan iien Kõjota eo an Irooj, im naan kein kar ukote ñan mel̦el̦ein ewi joñan an ekkã aer kõm̦m̦ane iien in. Bõtab, naan eo ejim̦we im jejjet me kar kõjerbale ilo kajin eo jinointata ilo Baibõl̦ ej “jabdewõt iien” ak “aolep iien.—1 Korint 11:25, 26; New International Version; Good News Translation.
^ par. 4 Lale The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volume IV, ilo peij 43-44, im McClintock im Strong’s Cyclopedia, Volume VIII, peij 836.
^ par. 5 Lale The New Cambridge History of the Bible, Volume 1, peij 841.
^ par. 6 Ilo kõl̦õn̦ta an ri-Ju ro ilo raan kein, ñe allõñ ej pãd ikõtaan lal̦ in im al̦, eñin ej lukkuun iien eo ej jino allõñin Nisan, bõtab wãween in kar jab kõjerbale ilo epepen eo jinoin. Ijoke, ej jino allõñin Nisan ñe armej ro ilo Jerusalem rej jino loe an wal̦o̦k jidikin allõñ, eo im emaroñ kar juon ak elõñl̦o̦k raan ãlikin iien eo ejejjet an allõñ pãd ikõtaan lal̦ in im al̦ (new moon). Oktak in ej juon iaan un ko unin an raan eo me Ri-Kõnnaan ro an Jeova rej kõm̦m̦ane Kwõjkwõjin Keememej Eo, ejjab aolep iien ej juon wõt ippãn raan eo me ri-Ju ro rej kõm̦m̦ane Kwõjkwõjin Kijoone eo ilo raan kein.
^ par. 14 Lale A New Translation of the Bible, jãn James Moffatt; The New Testament—A Translation in the Language of the People, jãn Charles B. Williams; im The Original New Testament, jãn Hugh J. Schonfield.