എ.ഡി. 965-ൽ, ഇന്ന് ഇറാഖി​ന്‍റെ ഭാഗമായ ബസ്രയി​ലാണ്‌ അൽഹേ​യ്‌സൻ ജനിച്ചത്‌. ജ്യോ​തി​ശാ​സ്‌ത്രം, രസതന്ത്രം, ഗണിത​ശാ​സ്‌ത്രം, വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്രം, പ്രകാ​ശ​ശാ​സ്‌ത്രം, ഭൗതി​ക​ശാ​സ്‌ത്രം, സംഗീതം, കവിതാ​രചന ഇവയി​ലൊ​ക്കെ​യാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹ​ത്തി​നു കമ്പം. എന്നാൽ അദ്ദേഹം ചെയ്‌ത ഏതു കാര്യ​ത്തെ​പ്ര​തി​യാണ്‌ ഇന്നും നമ്മൾ അദ്ദേഹത്തെ ഓർക്കു​ന്നത്‌?

അൽഹേ​യ്‌സ​നെ​ക്കു​റിച്ച് ഇങ്ങനെ​യൊ​രു കഥ പറഞ്ഞു​കേൾക്കു​ന്നുണ്ട്. 1902-ൽ അസ്വാ​നിൽ അണക്കെട്ട് നിർമി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ 1,000 വർഷം മുമ്പ് നൈൽ നദിയി​ലെ വെള്ളത്തി​ന്‍റെ ഒഴുക്ക് നിയ​ന്ത്രി​ക്കാ​നുള്ള പദ്ധതി​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച് അദ്ദേഹം ആലോ​ച​നകൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നു.

കഥയുടെ തുടർച്ച ഇതാണ്‌: നൈൽ നദിയിൽ അണക്കെട്ട് നിർമി​ച്ചു​കൊണ്ട് ഈജി​പ്‌തിൽ മാറി​മാ​റി വരുന്ന വരൾച്ച​യും വെള്ള​പ്പൊ​ക്ക​വും കുറയ്‌ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യുള്ള വലിയ​വ​ലിയ പദ്ധതികൾ അൽഹേ​യ്‌സൻ ആസൂ​ത്രണം ചെയ്‌തു. അൽഹേ​യ്‌സന്‍റെ ഈ പദ്ധതി​യെ​ക്കു​റിച്ച് കേട്ട കയ്‌റോയുടെ ഭരണാ​ധി​കാ​രി​യായ കാലിഫ്‌ അൽഹക്കീം അണക്കെട്ട് നിർമി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി അദ്ദേഹത്തെ അവി​ടേക്കു ക്ഷണിച്ചു. എന്നാൽ നദിയി​ലെ വെള്ളം നേരിട്ട് കണ്ടപ്പോൾ ഈ നിർമാ​ണ​പ​ദ്ധതി തന്‍റെ പരിധിക്ക് അപ്പുറ​മാ​ണെന്ന് അൽഹേ​യ്‌സൻ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. ക്രൂര​നും മുൻകോ​പി​യും ആയ ആ ഭരണാ​ധി​കാ​രി​യു​ടെ ശിക്ഷയെ ഭയന്ന് ജീവൻ രക്ഷിക്കു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി അൽഹേ​യ്‌സൻ 11 വർഷക്കാ​ലം ഭ്രാന്ത് അഭിന​യി​ച്ചു, 1021-ൽ കാലിഫ്‌ മരിക്കുന്നതുവരെ. തടങ്കലി​ലാ​യി​രുന്ന ഈ സമയത്ത്‌ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ധാരാളം ഒഴിവു​സ​മയം ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. താൻ ആഗ്രഹി​ച്ചി​രുന്ന മറ്റ്‌ അനേകം കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നാ​യി അദ്ദേഹം ആ സമയം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു.

അൽഹേ​യ്‌സൻ മോചി​ത​നാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഏഴ്‌ വാല്യ​ങ്ങ​ളുള്ള പ്രകാ​ശ​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ പുസ്‌തകം ഏറെക്കു​റെ അദ്ദേഹം എഴുതി​ത്തീർത്തി​രു​ന്നു. ഈ പുസ്‌ത​കത്തെ “ഭൗതി​ക​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായി” കണക്കാ​ക്കു​ന്നു. ഇതിൽ വെളി​ച്ച​ത്തി​ന്‍റെ പ്രകൃ​ത​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച് അദ്ദേഹം നടത്തിയ പരീക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച് കാണാം. കൂടാതെ, വെളിച്ചം അതിന്‍റെ ഘടകവർണ​ങ്ങ​ളാ​യി പിരി​യു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യെ​ന്നും കണ്ണാടി​യിൽ വെളിച്ചം എങ്ങനെ​യാണ്‌ പ്രതി​ഫ​ലി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും ഒരു മാധ്യ​മ​ത്തിൽനിന്ന്  മറ്റൊ​ന്നി​ലേക്കു വെളിച്ചം കടക്കു​മ്പോൾ അതിന്‍റെ പാതയിൽ വ്യതി​യാ​നം സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യെ​ന്നും പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. കണ്ണിന്‍റെ കാഴ്‌ച​ശ​ക്തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഘടന​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും പ്രവർത്ത​ന​വി​ധ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും അദ്ദേഹം പഠിച്ചു.

13-‍ാ‍ം നൂറ്റാ​ണ്ടാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും അൽഹേ​യ്‌സന്‍റെ സൃഷ്ടി അറബി​യിൽനിന്ന് ലത്തീനി​ലേക്കു പരിഭാഷ ചെയ്‌തി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌ നൂറ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ളം യൂറോ​പ്യൻ പണ്ഡിത​ന്മാർ ഇത്‌ അവരുടെ ഒരു ആധികാ​രി​ക​പു​സ്‌ത​ക​മാ​യി കണക്കാ​ക്കി​പ്പോ​ന്നു. ലെൻസി​ന്‍റെ പ്രത്യേ​ക​ത​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച് അൽഹേ​യ്‌സൻ എഴുതി​യി​രുന്ന കാര്യങ്ങൾ യൂറോ​പ്പി​ലുള്ള കണ്ണടനിർമാ​താ​ക്കളെ ഒരുപാട്‌ സഹായി​ച്ചു. ഒരു ലെൻസി​നു മുന്നിൽ മറ്റൊരു ലെൻസ്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച് സൂക്ഷ്മ​ദർശി​നി​ക​ളും ദൂരദർശി​നി​ക​ളും നിർമി​ക്കാൻ അവർക്കു കഴിഞ്ഞു.

അൽഹേ​യ്‌സ​നാ​യി​രി​ക്കാം ആദ്യത്തെ ക്യാമറ ഒബ്‌സ്‌ക്യൂ​റ നിർമി​ച്ചത്‌. ക്യാമറ ഒബ്‌സ്‌ക്യൂ​റ ഒരു അടച്ചു​കെ​ട്ടിയ “ഇരുട്ടു​മു​റി” ആണ്‌. ഈ മുറി​യു​ടെ ചെറിയ ദ്വാര​ത്തി​ലൂ​ടെ പ്രകാശം കടക്കു​മ്പോൾ പുറത്തുള്ള കാഴ്‌ച​യു​ടെ തലകീ​ഴാ​യുള്ള ചിത്രം മുറി​ക്കു​ള്ളി​ലെ ഒരു ഭിത്തി​യിൽ കാണാം. അതിന്‍റെ പ്രവർത്തനം ആദ്യമാ​യി പരീക്ഷി​ച്ച​പ്പോൾ ഛായാ​ഗ്ര​ഹ​ണ​ത്തി​നു പിന്നിലെ തത്ത്വങ്ങ​ളാണ്‌ അൽഹേ​യ്‌സൻ കണ്ടെത്തി​യത്‌.

1,800-കളിൽ ചിത്രങ്ങൾ ഒപ്പി​യെ​ടുത്ത്‌ സൂക്ഷി​ക്കാൻ ക്യാമറ ഒബ്‌സ്‌ക്യൂ​റ​യിൽ ഛായാഗ്രഹണഫലകങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. അങ്ങനെ​യാണ്‌ ക്യാമറ ജനിക്കു​ന്നത്‌. എല്ലാ ആധുനിക ക്യാമ​റ​ക​ളും ക്യാമറ ഒബ്‌സ്‌ക്യൂറയ്‌ക്കു * പിന്നിലെ തത്ത്വങ്ങൾ അനുസ​രി​ച്ചാണ്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്നത്‌. നമ്മുടെ കണ്ണിന്‍റെ പ്രവർത്ത​ന​വും ഇതു​പോ​ലെ​യാണ്‌.

പ്രകൃ​തി​യിൽ നടക്കുന്ന കാര്യ​ങ്ങളെ വളരെ ശ്രദ്ധാ​പൂർവ​വും അടുക്കും ചിട്ട​യോ​ടും കൂടി ഗവേഷണം ചെയ്യുന്ന ഒരു രീതി​യാണ്‌ അൽഹേ​യ്‌സനെ വ്യത്യ​സ്‌ത​നാ​ക്കി​യത്‌. ഇങ്ങനെ​യൊ​രു രീതി അന്ന് സാധാ​ര​ണ​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. സിദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങളെ പരീക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പരി​ശോ​ധിച്ച ആദ്യകാല പരീക്ഷ​ക​രിൽ ഒരാളാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹം. പൊതു​വെ അംഗീ​ക​രി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രുന്ന കാര്യ​ങ്ങൾക്കു തെളി​വു​ക​ളി​ല്ലെ​ങ്കിൽ അത്‌ ചോദ്യം ചെയ്യാൻ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു യാതൊ​രു പേടി​യു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

“നിങ്ങൾ വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നതു തെളി​യി​ക്കുക” എന്ന പ്രമാ​ണ​വാ​ക്യം ആധുനി​ക​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത​ത്ത്വ​മാണ്‌. അൽഹേ​യ്‌സനെ “ആധുനി​ക​ശാ​സ്‌ത്രീയ രീതി​യു​ടെ പിതാ​വാ​യി” ചിലർ കണക്കാ​ക്കു​ന്നു. അദ്ദേഹ​ത്തോട്‌ നന്ദിയു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്കാൻ നമുക്കു കാരണങ്ങൾ ഏറെയുണ്ട്.