1, 2. A Moyiiz kũumã poore, tʋʋm-bʋg la Wẽnnaam kõ a Zozuwe, tɩ ra pa nana?

DAAR a ye, a Zeova yeela a Zozuwe yaa: “Mam tʋmtʋmd a Moyiis kiime. Moasã, bee ne foom tɩ f yik n tall nebã fãa n dʋʋg Zʋrdẽ kʋɩlgã n kẽng tẽng ning mam sẽn kõt Israyɛll nebã.” (Zoz. 1:1, 2) A Zozuwe yɩɩ a Moyiiz sõangd na maan yʋʋm 40, tɩ tiig n lebg yẽnda n segd n ledg-a. Ad yaa toeeng tɛkẽ!

² Sẽn mik t’a Moyiiz yɩɩ Israyɛll nebã taoor soab n kaoos yʋʋm wʋsgã, tõe t’a Zozuwe ra sokda a meng nin-buiidã sã n na n saka yẽ taoor-sobendã. (Tõo. 34:8, 10-12) Sebr a ye goma Zozoe 1:1, 2 sẽn yet bũmb ningã yelle, n wilg tɩ pĩnd wẽndẽ la rũndã-rũndã, bũmb a ye sẽn wae n wat ne zũnglg tẽng pʋgẽ, yaa naamã sẽn mi n toeem nugã.

3, 4. Bõe n wilgd t’a Zozuwe sẽn teeg Wẽnnaamã, zemsame? Tõe tɩ bõe la d sokd d menga?

³ A Zozuwe sã n da maanda rabeem me, a bee bʋʋm. Baasgo, a teega a Zeova, n tũ a sẽn yeel-a t’a maanã tao-tao. (Zoz. 1:9-11) A sẽn teeg a Zeova wã, zemsame. Sɩd me, Biiblã wilgdame t’a Zeova kɩtame tɩ malɛk lʋɩ yẽ ne Israyɛll nebã taoore, n wilg-b sore. Tog n yaa malɛk ning sẽn yaa Wẽnnaam  pipi Bi-riblã, b sẽn boond tɩ Gomdã.—Yik. 23:20-23; Zã 1:1.

⁴ Sẽn lebg a Zozuwe n yaa Israyɛll nebã taoor soabã yɩɩ toeeng meng-menga, la a Zeova sõng-b lame tɩ b tõog n sak a taoor-sobendã. Rũndã-rũndã, yɛl wʋsg me n toeemd a Zeova siglgã pʋgẽ. Tõe tɩ kɩtame tɩ d sokd d meng yaa: ‘A Zeova siglgã sẽn kẽnd ne tʋʋlem, tɩ yɛl kẽer tar toeengã, d tara bʋʋm n na n kell n teeg a Zeezi sẽn yaa d taoor soabã bɩ?’ (Karm-y Matye 23:10.) Sẽn na yɩl n leok sokrã, d na n yãa yɛl kẽer sẽn da toeem Wẽnnaam nin-buiidã sʋk pĩnd wẽndẽ, la a Zeova sẽn wilg-b sor to-to.

5. Ãnd la a Zozuwe seg Zeriko tẽngã noore? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

⁵ Israyɛll nebã sẽn pasg Zʋrdẽ kʋɩlgã poore, daar a ye, a Zozuwe sega rao Zeriko tẽngã noore. Yɩɩ bũmb sẽn ling-a. Raoã ra wõoga a sʋʋg n zãada. A Zozuwe sẽn da pa mi raoã, a sok-a lame yaa: “Fo bee ne tõnd bɩ f bee ne tõnd bɛɛbã?” Raoã leoorã linga a Zozuwe. A yeelame tɩ yẽ yaa a Zeova “tãb-biisã naaba.” Yaa malɛk sẽn wa n na n zab n sõng Wẽnnaam nin-buiidã. (Karm-y Zozoe 5:13-15.) Yaa sɩd tɩ Biiblã zĩis a taaba, b yeelame t’a Zeova goma ne a Zozuwe, la sãmbg kae tɩ yaa ne malɛk maasem la a gom ne-a, wa a sẽn da mi n maanã.—Yik. 3:2-4; Zoz. 4:1, 15; 5:2, 9; Tʋʋ. 7:38; Gal. 3:19.

6-8. a) Bõe yĩng tɩ bũmb kẽer malɛkã sẽn yeel Israyɛll nebã tɩ b maanã ra wõnd pa tar nenga? b) Bõe n wilgd tɩ noy nins malɛkã sẽn kõ wã ra zemsame? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã me.)

⁶ Malɛkã togsa a Zozuwe b sẽn tog maaneg takɩ, n tõog n deeg Zeriko tẽngã. Bũmb kẽer la a yeel-b tɩ b maane, tɩ ra wõnd pa tar neng ye. Wala makre, a yeelame tɩ b kẽes rapã fãa bãongo. Dẽnd ra na n maana rasem a wãn tɩ b pa tõe n zab ye. Woto wã, bãongã kẽesg sasa zemsame sɩda?—Sɩng. 34:24, 25; Zoz. 5:2, 8.

⁷ Tõe tɩ Israyɛll tãb-biisã ra sokda b meng yaa: ‘Bɛɛbã sã n wa na n zab ne-do, d maanda wãn n zab n kolg d pagbã la d kambã?’ La bũmb b sẽn da pa tẽed n maane. B wʋmame tɩ “Israyɛll nebã yĩng kɩtame tɩ Zeeriko nebã pag b tẽngã kʋɩlems sõama.” (Zoz. 6:1) Yɛlã sẽn tiig n toeem woto wã pa kɩt tɩ b maneg n kɩs sɩd tɩ b sã n tũ a Zeova goamã la sõma n yɩɩd sɩda?

⁸ Malɛkã leb n yeela a Zozuwe tɩ b ra sɩng zabr ne Zeriko nebã, la tɩ b kẽn n gilg tẽngã vugr daar fãa hal tɩ ta rasem a yoobe, la tɩ rasem a yopoe wã daar bɩ b gilg naoor a yopoe. Woto ra tõe n wõnda ka tar neng ye. Tãb-biis kẽer ra tõe n tagsame tɩ na n yɩɩ sẽk sãoong la yaams zaalem bala. La a Zeova sẽn yaa Israyɛll nebã taoor soab meng-mengã ra mii a sẽn maande. Israyɛll nin-buiidã sẽn tũ noy nins a Zeova sẽn kõ wã, kenga b tẽebã. Pa yɩ tɩlɛ me tɩ b zab ne Zeriko tãb-biisã sẽn da yaa zabr gãndaadã ye.—Zoz. 6:2-5; Ebre. 11:30. *

9. Bõe yĩng tɩ d segd n tũ siglgã sẽn yet tɩ d maanã fãa? Rɩk-y makre.

⁹ Kibarã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe? A Zeova siglgã tõe n wa toeema d sẽn minim n maand bũmb kẽer to-to wã, tɩ d pa wʋmd toeengã võor sõma ye. Wala makre, b sẽn wa n yeel tɩ masã, koe-moonegã sasa, tigissã sasa, la d sã n wa na n zãms Biiblã d yembre, d na n tʋmda ne portaabl-dãmbã, taablɛt-dãmbã la bũmb a taabã, tõe tɩ d ra pa kɩs sɩd tɩ yaa yam-sõng ye. La sãmbg kae tɩ masã wã, d nee a yõodã vẽenega. Siglgã sã n toeem bũmbu, tɩ d ra maand sãmbse, n wa ne a nafa wã, paasda d tẽebã pãnga, la sõngdẽ me tɩ  tõnd ne d tẽed-n-taasã maneg n yaa yam a yembre.

10. Ãnd soab n kɩt tɩ taoor lʋɩtbã sẽn da be Zerizalɛmmã na n welg bãongã yelle?

¹⁰ Na maan yʋʋm 13 poor a Korney sẽn da yaa bu-zẽngã sẽn lebg kiris-nedã, kiris-neb sẽn da yaa zʋɩf-rãmb n da ket n yetẽ tɩ bãongã kõom yaa tɩlɛ. (Tʋʋ. 15:1, 2) Ãntiyoos kiris-nebã wa n wẽeda no-koeemd yel-kãngã poorẽ. B kɩtame t’a Poll na n tall yellã n kẽng taoor lʋɩtbã nengẽ Zerizalɛm. Bõe yĩnga? Ad a Poll sẽn yeele: “Yaa vẽnegr mam sẽn paam yĩng la mam kẽng be.” Dẽnd yaa vẽeneg tɩ yaa Kiristã n kɩt tɩ yellã na n ta taoor lʋɩtbã nengẽ tɩ b paam n welg-a.—Gal. 2:1-3.

11. a) Bõe la kiris-neb kẽer sẽn da yaa zʋɩf-rãmb ra ket n tagsd bãongã wɛɛngẽ? b) Bõe la a Poll sak n maan tɩ wilg t’a yaa noor a ye ne Zerizalɛm tigingã kãsem-dãmbã? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã me.)

¹¹ Kiristã kɩtame tɩ taoor lʋɩtbã na n yiis noor n wilg vẽeneg tɩ bãongã pa tɩlɛ ne kiris-neb nins sẽn yaa bu-zẽmsã ye. (Tʋʋ. 15:19, 20) Baasgo, yʋʋm wʋsg poore, kiris-neb wʋsg sẽn da yaa zʋɩf-rãmb ra ket n kẽesda b kom-dibli wã bãongo. Zerizalɛm tigingã kãsem-dãmbã wa n wʋmame tɩ neb n saad n gomd t’a Poll pa tũud a Moyiiz tõogã ye. Rẽ n so tɩ b wilg-a bũmb a sẽn tõe n maan tɩ yɩ vẽeneg t’a pa kɩɩsd tõogã ye. * (Tʋʋ. 21:20-26) B yeel-a lame t’a peeg rap a naas n kẽng wẽnd-doogẽ wã tɩ b tɩ yɩlg b mense, tɩ rẽ, nebã na n bãngame t’a “sakda a Moyiis tõogã.” A Poll ra tõe n yeelame tɩ b sẽn dat t’a maanã pa zemse, la tɩ yellã meng yaa kiris-neb kẽer sẽn yaa zʋɩf-rãmbã sẽn pa wʋmd bãongã yell võor sõma wã. La a Poll bãngame tɩ kãsem-dãmbã raab yaa kiris-nebã fãa kell n yɩ yam a yembre. Rẽ n so t’a sak n sik a meng n tũ b sẽn yeelã. La tõe tɩ d sokda d meng yaa: ‘Sẽn mik t’a Zeezi kũumã  kɩtame t’a Moyiiz tõogã ta a tɛkã, bõe yĩng t’a Zeezi bas tɩ bãongã yell kaoos yʋʋm wʋsg woto?’—Kol. 2:13, 14.

12. Tõe tɩ yaa bõe n kɩt tɩ Kiristã bas tɩ kaoos t’a yaool n na n welg bãongã yellã fasɩ?

¹² B sã n wa toeem Wẽnnaam tũudmã yell ninga, tõe n kaoosa bilf tɩ kẽer yaool n wa sake. Ra yaa toog ne kiris-neb kẽer sẽn da yaa zʋɩf-rãmb tɩ b sak zĩig pʋgẽ t’a Moyiiz tõogã tũub pa le yaa tɩlɛ ne-b ye. (Zã 16:12) Yɩɩ toog ne-b tɩ b sak tɩ bãongã pa le yaa bãnd sẽn wilgd tɩ f yaa Wẽnnaam ned ye. (Sɩng. 17:9-12) Sãnda ra yɛɛsda zʋɩf-rãmb a taabã na n wa nams-ba, b sã n neẽ tɩ b pa maand wa bãmba. (Gal. 6:12) La Kiristã wa n vẽnega a Poll t’a gʋls lɛta, n sõng kiris-nebã tɩ b wʋm yɛlã võor sõma.—Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25.

13. Bõe n na n sõng-d tɩ d sũur yɩ noog ne Kiristã sẽn get Wẽnnaam nin-buiidã yell to-to wã?

¹³ Siglgã sã n wa toeem bũmb tɩ d pa tolg n wʋmd a võore, yɩta sõma tɩ d tẽeg Kiristã sẽn ges Wẽnnaam nin-buiidã yell to-to pĩnd wẽndẽ wã. A Zozuwe wakatẽ wã la pipi kiris-nebã wakatẽ wã me, Kiristã kõo Wẽnnaam nin-buiidã noy la sagls sẽn yaa sõma, n na n kogl-ba, n sõng-b tɩ b tẽebã pãng paase, la b kell n yɩ yam a yembre.—Ebre. 13:8.

14-16. Wãn to la tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sẽn kõt tõnd noy la sagls ninsã wilgd tɩ Kiristã geta tõnd tẽebã yelle?

¹⁴ Tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sẽn kõt tõnd sagls sẽn zems a wakatã wilgdame tɩ Kiristã geta tõnd tẽebã yelle. (Mat. 24:45) A Mark yaa rao sẽn tar kamb a naase. Ad a sẽn yeele: “A Sʋɩtãan baoodame n na n koms zagsã rãmb tẽebo, bala ne rẽ, a paamd n komsa tigimsã. La masã wã, b sẽn sagend-d tɩ d maand zak pʋgẽ Biibl zãmsgã semen fãa wã wilgdame tɩ zak-soben-dãmbã segd n maoome n kogl b zagsã rãmba.”

¹⁵ D sã n ne Kiristã sẽn wilgd-d sor to-to wã, sõngdame tɩ d maneg n kɩs sɩd t’a ratame tɩ d tẽebã pãng paasdẽ. A Patrik sẽn yaa kãsem-soabã yeelame: “B sẽn wa n wilg tɩ sibr la hat fãa, lebga koe-mooneg sull fãa pʋgẽ la b na n sigl koe-moonegã, sɩngrẽ wã, sãama kẽer sũuri. La toeen-kãngã wilgda vẽeneg tɩ tigingã ned kam fãa yell paka a Zeezi. Bala, sõngame tɩ d tẽed-n-taas sẽn yaa yãn-zoɛtba, wall sẽn da pa moond koɛɛgã wʋsgã maneg n neẽ tɩ b sẽn tõe n maanã waoogame. Paasa b tẽebã pãnga, tɩ b moond koɛɛgã ne yẽesem masã.”

¹⁶ Kiristã sẽn get tɩ d tẽebã pãng paasdẽ wã toog sẽn kae, a sõngda tõnd sẽn na yɩl tɩ d ket n wɩngd ne koɛɛgã mooneg sẽn yaa tʋʋmd ning sẽn tar yõod n yɩɩd rũndã-rũndã wã. (Karm-y Mark 13:10.) A Ãndere lebga kãsem-soab sẽn nan pa kaoose. A sɩng n gũusd n geta bũmb nins siglgã sẽn toeemdã. Ad a sẽn yeele: “B sẽn boog sẽn tʋmd-b Betɛll-dãmbẽ wã sõorã tẽegda maam tɩ wakatã yaa pẽdga, la tɩ masã, yaa koe-moonegã pʋgẽ la d segd n kẽes d pãngã n yɩɩda.”

17, 18. Bõe yĩng tɩ d segd n bʋgs n ges toeeng buud fãa siglgã sẽn maan yʋʋmã noorã sẽn nafd tõnd to-to?

¹⁷ Rĩm a Zeezi Kirist sẽn yaa d taoor soabã sẽn tũnugd ne tʋm-tʋmdã n wilgd-d sorã yaa sẽn na n sõng-d masã menga, la beoog daare. Bɩ d bʋgs n ges toeeng buud fãa b sẽn maan yʋʋmã noorã sẽn naf tõnd to-to wã, n kɩdem sũ-noogo. Zak pʋgẽ Biibl zãmsgã sasa, y tõe n sõsa ne taab n ges bũmb nins b sẽn toeem tigissã la koe-moonegã wɛɛngẽ wã sẽn naf y fãa to-to.

¹⁸ Siglgã sã n toeem bũmbu, tɩ d bao n wʋm toeengã võore, la a sẽn na n naf-d to-to wã, na n kɩtame tɩ d sak toeengã ne yamleoogo. Wala makre, d sẽn boog sɛbã  d sẽn ẽnpirimdã, n tʋmd ne portaabl-dãmb la taablɛt-rãmb ne bũmb a taabã kɩtame tɩ d paamd n kẽgsd ligdi, tɩ rẽ sõngdẽ tɩ Rĩungã koe-noogã tat dũniyã zĩig fãa masã. D sẽn ne rẽ wã noom-d-la wʋsgo. D sã n tẽegd rẽ, na n kɩtame tɩ d sã n tõe fãa bɩ d telesarzd sɛbã, video-rãmbã la bũmb a taabã siglgã sẽn yiisdã. Rẽ, d yaa yam a ye ne Kiristã, bala a pa rat tɩ d sãamd siglgã laogã ye.

19. Bõe yĩng tɩ Kiristã sã n wilg bũmb bɩ d segd n tũ?

¹⁹ D sã n tũud bũmb nins Kiristã sẽn wilgdã, paasda d tẽed-n-taasã tẽebã pãnga, la sõngdẽ tɩ d fãa yaa yam a yembre. A Ãndere bʋgsa b sẽn boog Betɛll-dãmbã tʋm-tʋmdbã sõorã zugu, n yeel yaa: “Sẽn bas-b Betɛllẽ tʋʋmã sẽn kell n tall yam-sõngo, n sak toeengã kɩtame tɩ m maneg n kɩs sɩd tɩ yaa Kiristã la d taoor soaba, la m waoogd nin-kãensã. B sakda ne sũ-noog n tʋmd tʋʋmd ning fãa b sẽn kõ-ba, tɩ wilgdẽ t’a Zeova saarã sẽn teesẽ bala, b tũudame.”

20, 21. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n sɩd teeg Kiristã sẽn yaa d taoor soabã? b) Sok-bʋg la d na n leok sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

²⁰ Ka la bilfu, d taoor soabã sẽn yaa ‘tõaagdã’ na n tõoga a bɛɛbã fãa n baase, la a “tʋm tʋʋm-yɛɛsdse.” (Vẽn. 6:2; Yɩɩn. 45:5) La baa masã menga, a sõngda Wẽnnaam nin-buiidã tɩ b segend b mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga, la sẽn na yɩl tɩ wakat kãng bɩ d ned kam fãa sõng tɩ b zãms sẽn na n vʋʋg-bã, la d naag n maneg tẽngã t’a lebg arzãna.

²¹ Baa yɛlã sẽn wa n toeemd to-to fãa, d sã n kell n teeg Rĩm a Zeezi Kirist sẽn yaa d taoor soabã, a na n sõnga tõnd tɩ d ta dũni-paalgã pʋgẽ. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 46:2-4.) Yell ning sã n toeeme, tõe n yɩɩ toog ne-do. Sẽn yɩɩd fãa, d sã n da pa tagsd tɩ na n wa yɩɩ woto. D maanda wãn wakat kãng n kell n tall sũur pʋgẽ bãane, la d kɩs a Zeova sɩd fasɩ? D na n leoka sok-kãngã sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.