1. Bõe la Wẽnnaam kõt tõnd ne Biiblã maasem?

TÕND tõe n maoo ne zu-loɛɛg buud fãa, a Zeova sẽn yaa d karen-saam-kãsengã yĩnga. (Eza. 30:20, 21) Ne Biiblã maasem, a kõta tõnd bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlɛ sẽn na yɩl tɩ d “paam minim sõma, n segl n sa tʋʋm-sõma buud fãa yĩnga.” (2 Tɩm. 3:17) D sã n tũud Biiblã sẽn yetã, d paamda yam n yɩɩd neb nins sẽn sakd “dũni-kãngã yamã.” (1 Kor. 3:19; Yɩɩn. 119:97-100)

2. Bõe yell la d na n gom sõs-kãnga pʋgẽ?

² Wa d sẽn na n yã wã, “dũni-kãngã yamã” wae n pirsda tõndo, n dat tɩ lebg d yĩngã tʋlsmã pidsg n pak-do. Woto kɩtame tɩ yɩl n da maan wa dũniyã nebã, wall n da tags wa bãmb tõe n yɩɩ toogo. Rẽ n so tɩ Biiblã yet tõnd yaa: “Gũus-y y mens tɩ ned ra wa tũnug ne dũniyã bãngr la ne belgr gom-vɩɩd n kɩt tɩ y lebg yembs ye. Bõn-kãens zemsa ne ninsaalbã minundu.” (Kol. 2:8) Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n yãa bũmb a yiib a Sʋɩtãan sẽn tõog n belg nebã tɩ b tẽeda, la sẽn sɩng to-to. Ad sogsg me d sẽn na n leoke: Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ dũniyã yamã yaa yalemdo? Bõe n wilgd tɩ Wẽnnaam Gomdã saglsã yõod yɩɩda dũniyã yam dãmbã sẽn yetã hal zĩig sẽn zãre?

3-4. Bõe n wilgd tɩ yʋʋmd 1900 ne 1930 wã sʋka, nebã tagsgã pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã toeema wʋsg Etazĩni soolmẽ wã?

³ Yʋʋmd 1900 ne 1930 wã sʋka, nebã tagsg sẽn da yaa a soab pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã toeema wʋsg Etazĩni soolmẽ wã. Sẽn deng wakat kãnga, neb wʋsg ra yetame tɩ yaa pag ne rao sẽn kẽ kãadem ne taab bal n tõe n kẽ ne taaba,  la tɩ pa segd tɩ ned gom pag ne rao lagengã yell neb sʋk ye. La b wa n basa rẽ, n tagsdẽ masã tɩ ned fãa segd n maanda a yam.

⁴ Dũni gill pipi zabrã poore, nebã yel-manesmã, la b tagsgã pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã toeema wʋsgo. Bãngd a ye yeelame tɩ nebã wa n sɩngame n gomd pag ne rao lagengã yell filim-dãmbã, teyatr-dãmbã, yɩɩlã, sɛbã la piblisite-rãmbã pʋsẽ. Yaa wakat kãng me la sao-yood buud toor-toor sẽn nekd pag ne rao lageng tʋlsmã sɩng-yã, tɩ nebã sɩng me n yeelgd fut sẽn yaa hobragi. Wa Biiblã sẽn da pĩnd n togsã, yaoolem wakatã, nebã ‘nonga yõ-noogrã.’—2 Tɩm. 3:4.

5. Yʋʋmd 1960 tɛka, nebã yel-manesmã lebga wãn to?

⁵ Yʋʋmd 1960 poore, pag ne rao sẽn vɩ ne taab n yaool n pa kẽ kãadmã, pag ne pag wall rao ne rao sẽn kẽed ne taabã, la kãadmã sẽn kaood yaar-yaarã fãa ra paamda pãnga. Filim-dãmb wʋsg la reem a taab pʋsẽ, b ra nong n gomda pag ne rao lagengã yelle, wall b pʋd n wilgd rẽ vẽeneg-vẽenega. Yʋʋmã noorã, d maneg n nee yel-manesem a woto sẽn wat ne yɛl ninsã. Seb-gʋlsd a ye yeelame tɩ nebã sẽn pa le zãad b mens sõma wã waa ne zu-loees ka tɛka: Zagsã wãabo, pag bɩ rao sẽn wubd a kamb a yembre, sũ-sãamse, pornogarfi wã gesgo, la yɛl a taaba. Bãag ning b sẽn boond tɩ sida wã, n paas taoor bãas a taab sẽn piuugã wilgdame tɩ dũniyã yamã sɩd yaa yalemdo.—2 Pɩy. 2:19.

6. Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ dũniyã nebã tagsg la b yel-manesem pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã pidsda a Sʋɩtãan daabo?

⁶ Dũniyã nebã tagsg la b yel-manesem pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã pidsda a Sʋɩtãan daabo. Sãmbg kae t’a Sʋɩtãan sã n ne nebã sẽn maand sẽn pa segd lagengã wɛɛngẽ wã, tɩ wilgdẽ tɩ b pa nand kãadmã sẽn yaa Wẽnnaam kũunã, noom-a-la wʋsgo. (Efɛ. 2:2) Pag ne rao lagengã maasem yĩnga, ninsaalbã tõe n paama kamba. Rẽ yaa Wẽnnaam kũuni. La nebã sẽn yood la b tʋmd raglmã, b paoogda kũunã Wẽnnaam sẽn kõ-dã. Sẽn paase, tõe n kɩtame tɩ b kong vɩɩm sẽn kõn sa wã.—1 Kor. 6:9, 10.

7-8. Bõe n wilgd tɩ yaa Biiblã sẽn yet bũmb ning pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã n zemse?

⁷ Neb nins sẽn sakd dũni-kãngã yamã getame tɩ Biiblã noyã la a saglsã ka võore, n yetẽ tɩ ned pa le tõe n tũ-b ye. Tõe tɩ b yetame yaa: ‘Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam na n  naan tõnd tɩ d tar pag ne rao lageng tʋlsem, n yaool n yet tɩ d ra pids d tʋlsmã?’ Yaa b sẽn tagsd tɩ ninsaal tog n pidsda a tʋlsem buud fãa wã yĩng la b sẽn yet woto wã. La pa woto la Biiblã yet ye. Biiblã wilgame tɩ ninsaal tara tõogo, n tõe n yõk a menga, n maan sẽn segde, la a ra sak a tʋls-wẽnsã ye. (Kol. 3:5) Sẽn paase, a Zeova maaname tɩ pag ne rao tõe n kẽ kãadem, tɩ rẽ tɛk bɩ b tar sor n na n kẽ ne taaba. (1 Kor. 7:8, 9) Woto, b ginda zu-loees la yɩɩr nins fãa yoobã la raglmã sẽn wat ne wã.

⁸ Biiblã sẽn yetã yaa toor fasɩ ne “dũni-kãngã yamã,” bala, sõngda tõnd tɩ d tall tagsg sẽn zemse, pag ne rao lagengã wɛɛngẽ. Biiblã wilgda vẽeneg tɩ pag ne rao lagengã tõe n kõo sũ-noogo. (Yel. 5:18, 19) La a sagenda tõnd n yetẽ yaa: “Yãmb ned kam fãa segd n bãnga a sẽn na n tõog a meng yĩngã to-to, n zã-a t’a yɩ sõng la a tall waoogre. Da yɩ-y wa neb nins sẽn pa mi Wẽnnaamã ye. Bala, b basame tɩ yoobã tʋlsem soog-ba, hal tɩ pa sekd-b ye.”—1 Tes. 4:4, 5.

9. a) Yʋʋmd 1900 ne 1930 wã sʋkã, bõe la b maan n na n keng Wẽnnaam nin-buiidã tɩ b kell n tũ a Gomdã sẽn kõt yam meng-mengã? b) Sagl-bʋg la b kõ tɩ be 1 Zã 2:15, 16 pʋgẽ? d) Wa b sẽn wilg Rom dãmb 1:24-27 wã, d segd n zãaga d meng ne manesem bʋs sẽn pa sõma?

⁹ Sẽn zems yʋʋm 100 woto, baa ne nebã sẽn ‘bas b mens n na n tʋm nin-yoolem tʋʋmã,’ a Zeova nin-buiidã pa sak n na n maan wa bãmb ye. (Efɛ. 4:19) B maoome n kell n tũ a Zeova noyã wa a sẽn datã. Yʋʋmd 1926 sig-noy kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã pʋgẽ, b yeelame tɩ “rao sẽn pa kẽ kãadem pa segd n bãng paga, pʋg-sad me pa segd n bãng rao ye. B tog n modgame me tɩ b sũurã pʋgẽ la b manesmã pʋgẽ bɩ rẽgd buud baa a ye ra zĩndi, sẽn yɩɩd fãa pagbã la rapã manesem ne taabã wɛɛngẽ.” Baa nebã yel-manesem sẽn da lebgd wẽng wakat kãngã, a Zeova nin-buiidã kell n tũu a Gomdã sẽn kõt yam meng-mengã. (Karm-y 1 Zã 2:15, 16.) D sũur nooma wʋsg d sẽn tar Wẽnnaam Gomdã! D sũur yaa noog me, d sẽn paam t’a kõt-d bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ d tẽebã kengr yĩngã tɩ zemsd a wakate, tɩ sõngd tõnd tɩ d pa rɩkd dũniyã nebã manesem-yoodã. *—Karm-y Rom dãmb 1:24-27.

10-11. Biiblã ra pĩnd n wilgame tɩ yaoolem wakatã, nebã yel-manesmã na n yɩɩ wãn to?

¹⁰ Biiblã wilgame tɩ yaoolem wakatã, nebã na n yɩɩ “beed dãmba,” rat n yeel tɩ yaa b mensã yell bal n pak-ba. (2 Tɩm. 3:1, 2) Dẽnd nebã sẽn yaa rat-m-ye rãmb rũndã-rũndã wã pa lingd tõnd ye. Sebr a ye pʋgẽ, b yeelame tɩ yʋʋmd 1970 wã sẽnese, b yiisa sɛb ka tɛk sẽn wilgd nebã b sẽn tõe n maaneg tɩ b vɩɩmã tall barka. Seb-kãens kẽer ra yetame tɩ ned pa segd n bao n toeem a sẽn yaa a soabã, wall a tags tɩ bũmb n be a manesmã pʋgẽ n pa sõma ye. Wala makre, sebr a ye pʋgẽ, b ra sagenda nebã n yetẽ yaa: “Nong f menga, bala f yaa neere, f ka to.” Sebrã yeelame tɩ yaa ned fãa n tog n yãk a sẽn na n zã a meng to-to, la a maan a sẽn tagsd tɩ yaa sõma wall zemsame.

¹¹ Woto pa tẽegd yãmb bũmb sɩda? A Sʋɩtãan sagla a Awa t’a maan a buudu. A yeelame t’a Awa tõe n ‘lebga wa Wẽnnaam, n mi sõma ne wẽng n bake.’ (Sɩng. 3:5) Rũndã-rũndã, neb wʋsg zẽka b mens tɩ looge, hal n tagsdẽ tɩ ned kae n tõe n wilg bãmb sẽn yaa sõma bɩ sẽn yaa wẽnga, baa  Wẽnnaam mengã. B tagsg sẽn yaa a soab kãadmã zugã tolg n wilgda rẽ vẽenega.

12. Bõe la dũniyã nebã yet kãadmã wɛɛngẽ?

¹² Biiblã yeta pag ne a sɩd fãa tɩ b segd n waoogda taaba, la b pids b yi-kãadmã daar pʋlengã. B segd n data ne b sũur fãa n zĩnd ne taab b yõor tɛka. Ad Biiblã sẽn yete: “Yaa woto yĩng n kɩte, tɩ rao na n bas a ba ne a ma, n tɩ loe a meng ne a paga. La bãmb na n lebga yĩng a yembre.” (Sɩng. 2:24) La sẽn sakd-b dũniyã yamã yetame tɩ kãadmã pʋgẽ, yaa ned kam fãa raabã n segd n pak-a. Sebr a ye sẽn gomd kãadmã kaoob yell yeelame tɩ “yi-kãadem kẽer sasa, neb a yiibã sẽn wae n pʋlemdẽ tɩ b na n ‘zĩnda ne taab b yõor tɛkã,’ b toeema rẽ masã, n yetẽ tɩ b na n ‘zĩnda ne taab n tãag b nonglmã saabo.’” Nebã sẽn dɩk kãadmã yaalg-yaalg woto wã waa ne zags wʋsg wãabo, la sũ-sãams wʋsgo. Hakɩɩka, dũniyã nebã sẽn yet kãadmã wɛɛngẽ wã yaa yalemdo!

13. Wilg-y bũmb a ye sẽn kɩt t’a Zeova kis tɩta-nebã?

¹³ Biiblã yetame t’a Zeova “kisa tɩta-neda.” (Yel. 16:5) Bõe yĩng t’a Zeova kis tɩta-ned bɩ wuk-m-meng soaba? Ad bʋʋm a ye: Wuk-m-meng soab nonga a mengã tɩ loog noor wa a Sʋɩtãana. Tags-y n ges-y! A Sʋɩtãan ra ratame t’a Zeezi, Wẽnnaam sẽn tũnug ne a soab n naan bũmb fãa wã wõgemd n waoog yẽ. (Mat. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Neb nins sẽn nand b mens tɩ loog noor woto wã manesem sɩd wilgdame tɩ dũniyã yamã yaa yalemd Wẽnnaam nifẽ.

14. Wãn to la Rom dãmb 12:3 sõngd tõnd tɩ d ra wa nand d mens tɩ looge?

¹⁴ Biiblã saglsã sõngda tõnd tɩ d nand d mensã n zemse. A wilgdame tɩ yaa sõma tɩ d nong d mense, la tɩ pa segd n loog nug ye. A Zeezi ra yeelame yaa: “F tog n nonga f to wa f menga.” (Mat. 19:19) Woto wilgdame tɩ d mensã yell sã n pak-d n zemse, pa wẽng ye. La Biiblã sagenda ned kam fãa t’a ra  tags t’a yɩɩda a taabã, pa rẽ bɩ n tagsdẽ t’a yõod yɩɩda a taabã ye. A pʋd n yetame yaa: “Da maan-y baa fʋɩ ne no-baoodem wall ne wilg-m-meng ye. La bɩ y ned kam fãa sik a menga, n tagsdẽ t’a taabã yɩɩda yẽ.”—Fili. 2:3; karm-y Rom dãmb 12:3.

15. Bõe yĩng tɩ yãmb getẽ tɩ d sã n tũ Biiblã sẽn yet tɩ d ra tags tɩ d yõod yɩɩda d taabã la sõma?

¹⁵ Rũndã-rũndã, nebã sẽn get-b rãmb wa yam dãmbã wʋsg yetame tɩ Biiblã sẽn sagend nebã tɩ b ra tags tɩ b yõod yɩɩda b taabã yaa yalemdo. B yetame tɩ ned sã n tagsdẽ t’a taabã yɩɩda yẽ, b na n tar-a lame n lengdẽ, n maand b yam ne-a. La tags-y n ges-y! A Sʋɩtãan sẽn kɩt tɩ dũni-kãngã neb wʋsg lʋɩɩsd b mensã raab bal taoorã, waa ne zu-loe-bʋse? Yãmb getame tɩ b vɩɩmã yaa wãn-wãna? B tara sũ-noog bɩ? B zagsã pʋgẽ vɩɩm yaa noog bɩ? B tara zo-rãmb hakɩɩk bɩ? B tara zood sõma ne Wẽnnaam bɩ? Ne yãmb tagsgo, d sẽn na n sak n tũ dũniyã yamã n são bɩ, bɩ yaa d sẽn na n tũ Wẽnnaam Gomdã sẽn yetã?

16-17. D pʋʋsda a Zeova bark bõe yĩnga?

¹⁶ Ned sã n sak n tũ dũniyã neb sẽn get-b rãmb wa yam dãmbã sẽn yete, wõnda wa sãan sẽn meneme, n yã sãan a to n sok-a sore, mik yẽ me menemame. A Zeezi ra goma a wakatẽ neb nins b sẽn da get wa yam dãmbã yelle, n yeel yaa: “B yaa taoor lʋɩtb sẽn yaa zoense. Zoang sã n tɛt zoanga, b yiibã fãa na n lʋɩɩ bokẽ.” (Mat. 15:14) Sɩd-sɩdã, dũni-kãngã yamã yaa yalemd Wẽnnaam nifẽ!

¹⁷ Wakat fãa, Biiblã saglsã manegda neda. Bala, b “yõodã yaa zãms neda, wilg ned a kongre, rems yɛla, kibl ned ne tɩrlem.” (2 Tɩm. 3:16) D pʋʋsda a Zeova bark wʋsgo, a sẽn tũnugd ne a siglgã n sõngd tõnd sẽn na yɩl tɩ d ra wa saag n tũ dũni-kãngã yamã. (Efɛ. 4:14) A sẽn kɩt tɩ d paamd bũmb nins d tẽebã kengr yĩngã kõta tõnd pãng la raoodo, tɩ d tõogd n tũud Biiblã noyã la a saglsã. D sẽn paam n tũud Biiblã saglsã sẽn kõt yam meng-mengã yaa bark tɛkẽ!