1. Tõe tɩ yaa bõe n kɩt t’a Zeezi mak a karen-biisã ne piisi?

A ZEEZI rɩka yẽ ne a karen-biisã sẽn wʋmd taab to-to wã n mak ne pe-kɩɩm ne a piis sẽn wʋmd taab to-to wã. (Zã 10:14) Woto zemsame, bala piis mii b pe-kɩɩm sõma, la b sakd n maand a sẽn datã. Rao a ye n maan kaset ne rẽ. Ad a sẽn yeele: “Tõnd da rat n yõga piis foto, n da boond-b n dat tɩ b kolg tõndo. La b pa wa ye. Bala b ra pa mi tõnd koeesã ye. La bi-bɩɩg sẽn yaa b pe-kɩɩm n wa. A sẽn bool-bã bal la b sẽn sɩng a pʋgbo.”

2-3. a) Wãn to la a Zeezi karen-biisã wilgd tɩ b kelgda a koɛɛgã? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ?

² Raoã sẽn maan kaset ne bũmb ningã tẽegda tõnd a Zeezi sẽn yeel bũmb ning a piisã wɛɛngẽ wã, rat n yeel t’a karen-biisã. A yeelame: “B na n kelga mam koɛɛgã.” (Zã 10:16) La sẽn mik t’a Zeezi bee saasẽ wã, wãn to la d tõe n kelg-a? Bũmb a ye d sẽn tõe n maan tɩ wilg tɩ d kelgda d karen-saambã koɛɛga, yaa d sẽn na n tũud bũmb nins a sẽn yeel tɩ d maanã d vɩɩmã pʋgẽ.—Mat. 7:24, 25.

³ Sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ, d na n yãa bũmb kẽer a Zeezi sẽn zãms a karen-biisã. Wa d sẽn na n yã wã, a Zeezi wilga bũmb kẽer d sẽn pa segd n le maane, la bũmb kẽer d sẽn segd n maane. D na n deng n goma bũmb a yiib d pe-kɩɩm-sõngã sẽn yeel tɩ d ra le maan yelle.

4. Wa Luk 12:29 sẽn wilgdã, bõe n tõe n wa kɩt tɩ d maand yɩɩre?

⁴ Karm-y Luk 12:29. A Zeezi yeela a karen-biisã tɩ b “ra  le maan yɩɩr ne sẽn wat ye.” Rat n yeel tɩ bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne b vɩɩmã. D miime t’a Zeezi saglg yaa sõma la zems wakat fãa. D rat n tũu a saglgã. La wakat ninga yaa toogo. Bõe yĩnga?

5. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ neb kẽer maand yɩɩr ne bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã?

 ⁵ Neb kẽer tõe n maanda yɩɩr ne bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã, rat n yeel tɩ rɩɩbo, futu, la gãag zĩiga. Tõe tɩ b vɩɩ tẽng neb wʋsg sẽn yaa naong rãmba, tɩ tʋʋm paoong me yaa toogo. Tõe tɩ yaa toog ne-b tɩ b paam ligd sẽn sek b na tõog n ges b zakã rãmbã yelle. Tõe me tɩ ned ning sẽn tʋmd n get zakã rãmb yellã maana kaalem, tɩ rẽ kɩt tɩ zakã rãmb pa le tõe n paam ligd n ges b mens yell ye. Tõeeme me tɩ koronavirisã bã-longdgã kɩtame tɩ neb kẽer tʋʋm sãame, tɩ b pa le tar ligd ye. (Koɛ. 9:11) D sã n maooda ne zu-loɛɛg a woto buud bɩ ne zu-loees a taaba, wãn to la d tõe n tũ a Zeezi saglgã, n da le maan yɩɩre?

6. Togs-y yell ning sẽn paam a Pɩyɛɛr Galile mogrã zugã.

⁶ Daar a ye, tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr ne tẽn-tʋmdb a taabã ra bee Galile mogrã zug ne koom-koglgo. Sob-kãseng n yik mogrã zugu, tɩ b yã a Zeezi sẽn kẽnd koomã zugu. La a Pɩyɛɛr yeelame: “Zu-soaba, sã n yaa yãmb bɩ y kɩt tɩ m kẽn koomã zug n seg yãmba.” La a Zeezi yeel-a lame t’a “wa.” A Pɩyɛɛr yii koom-koglgẽ wã “n kẽnd koomã zug n babsd a Zeezi.” Rẽ poore, bõe n maane? A sẽn “ges sobgã, rabeem yõk-a lame t’a sɩng bõrbo. La a kelmame n yeele: ‘Zu-soaba, fãag-y-ma!’ ” A Zeezi tẽega a nug n gãd-a, n fãag-a. Tẽeg-y t’a Pɩyɛɛr  ra tõogame n kẽnd koomã zugu, a sẽn wa n ket n get a Zeezi wã. La a sẽn ges sobgã, rabeem yõk-a lame, t’a sɩng bõrbo.—Mat. 14:24-31.

7. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Pɩyɛɛr kibarã pʋgẽ?

⁷ D tõe n dɩka yam a Pɩyɛɛr kibarã pʋgẽ. A sẽn yi koom-koglgã pʋgẽ n sɩng koomã zug kẽnã, a ra pa tagsd tɩ rabeem na n yõk-a lame hal t’a sɩng bõrb ye. A raab ra yaa a kell n kẽn koomã zug n ta a Zu-soabã nengẽ. A ra segd n ket n geta a Zeezi n tõog n kẽn n ta a nengẽ, la a bas n gesa sobgã tɩ rabeem yõk-a. Rũndã-rũndã, tõnd me segd n talla tẽebo, n tõog n mao ne d zu-loeesã, wa a Pɩyɛɛr me sẽn da segd n tall tẽeb n tõog n kẽn koomã zugã. D sã n pa kell n teeg a Zeova la a pʋlemsã, d tẽebã pãng tõe n boogame, tɩ yaa wa d sẽn bõr d zu-loeesã pʋgẽ. Dẽnd baa d sã n tar zu-loees sẽn wõnd sob-kãsemse, d segd n kell n teega a Zeova la d kɩs sɩd t’a tõe n sõng-d lame. Wãn to la d tõe n maan rẽ?

8. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra maan yɩɩr wʋsg ne bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-dã?

⁸ D pa segd n maand yɩɩr wʋsg ne d zu-loeesã ye. D pʋd n segd n teega a Zeova. D tẽeg tɩ d saasẽ Ba a Zeova sẽn nong-dã pʋlmame tɩ d sã n lʋɩɩs a raabã taoor d vɩɩmã pʋgẽ, a na n gesame tɩ d paam sẽn yaa tɩlɛ ne-dã. (Mat. 6:32, 33) A pidsda a pʋlengã wakat fãa. (Tõo. 8:4, 15, 16; Yɩɩn. 37:25) A Zeova sã n geta liuuli wã la fɩlɛɛr-dãmbã yelle, sãmbg kae tɩ d pa segd n maand yɩɩr ne d sẽn na n dɩ wall d sẽn na n yeelgã ye. (Mat. 6:26-30; Fili. 4:6, 7) Roagdbã getame tɩ b kambã paamd bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã b sẽn nong-bã yĩnga. Woto me, d saasẽ Ba wã sẽn nong a nin-buiidã yĩnga, a getame tɩ d paamd sẽn yaa tɩlɛ ne-dã. Dẽnd d tõe n basa d yam t’a Zeova na n gesa d yelle.

9. Saam-biigã ne a pagã kibarã wilgda tõnd bõe?

⁹ Ad kibar sẽn wilgd t’a Zeova tõe n gesame tɩ d paam sẽn yaa tɩlɛ ne-dã. Saam-biig a ye ne a pag sẽn kẽes b mens zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ wẽna b mobil-kʋdr n maan sẽn yɩɩd lɛɛre, n na n tɩ rɩk saam-bi-pogs n kẽng tigsga. Saam-bi-pogsã ra bee zĩig b sẽn deegd neb sẽn zoe n bas b tẽnga. Ad saam-biigã sẽn yeele: “Tigsgã poore, tõnd boola saam-bi-pogsã tɩ b na n wa naag tõnd n dɩ. Rẽ poore, d tẽegame tɩ d pa tar dɩɩb n na n kõ-b ye.” Saam-biigã ne a pagã na n maana wãna? Saam-biigã yeelame: “Tõnd sẽn ta yirã, d mika kord a yiib sẽn pid ne rɩɩb n dɩg d roogã noore. Tõnd da pa mi sẽn yaa ned ning n wa n dɩgl ye. A Zeova gesa d yelle.” Rẽ poore, saam-biigã ne a pagã mobillã wa n sãamame. Mobillã ra sõngd-b-la wʋsg koɛɛgã mooneg pʋgẽ. La b ra pa tar ligd n na n maneg-a ye. B talla mobillã n kẽng manegrã zĩigẽ, n na n tɩ sok n ges manegrã ligd na n taa wãna. La rao n wa beenẽ, n sok yaa: “Ãnda mobill la woto?” Saam-biigã leokame tɩ yaa yẽ mobilli, la t’a rata manegre. Raoã leokame yaa: “Rẽ ka yell ye. Mam pagã baooda mobil-kãngã buudu. Rẽ me, yaa kulɛɛr-kãngã bal kɛpɩ. Fo na n koos-a-la wãna?” Saam-biigã koosa mobillã ne raoã, n paam ligd wʋsg n yãk n da mobill a to. Saam-biigã yeelame: “D sũ-noogã ra pa tõe n bãng n bilg ye. D ra miime tɩ yellã sẽn baas to-to wã pa zaalem ye. Ra yaa a Zeova nugu.”

10. Bõe la Yɩɩn-sõamyã 37:5 wã yeta, tɩ wilgdẽ tɩ d pa segd n maand yɩɩr wʋsg ne sẽn yaa tɩlɛ ne-dã?

 ¹⁰ D sã n kelg pe-kɩɩm-sõngã, n sɩd pa le maand yɩɩr wʋsg ne bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-dã, d tõe n basa d yam t’a Zeova na n gesa d yelle. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 37:5; 1 Pɩy. 5:7) Tẽeg-y zu-loees nins d sẽn gom  sull a 5 wã pʋgẽ wã yelle. Tõe tɩ hal n tãag masã, a Zeova tũnugda ne zak soab bɩ ne tʋʋmd taoor soab tɩ d paamd d noorã rɩɩb la bũmb a taaba. Zakã soab sã n wa pa le tõe n maan rẽ, wall tõnd mengã tʋʋm sã n sãame, a Zeova na n tũnuga ne manesem a to n ges d yelle. D tõe n kɩsa sɩd ne rẽ. Masã, d gom bũmb a to pe-kɩɩm-sõngã sẽn sagl tõnd tɩ d ra le maan yelle.

11. Wa Matiye 7:1, 2 sẽn wilgdã, bõe la a Zeezi yeel tɩ d base, la bõe yĩng tɩ rẽ pa nana?

¹¹ Karm-y Matiye 7:1, 2. A Zeezi ra miime tɩ ninsaalbã sẽn pa zems zãngã yĩnga, b nong n kaooda b taabã bʋʋdo. Rẽ n so t’a yeel yaa: “Bas-y taab bʋʋd kaoobo.” Tõe tɩ d maanda d sẽn tõe n fãa sẽn na yɩl n da kao d tẽed-n-taasã bʋʋd ye. La baa ne rẽ, d fãa pa zems zãng ye. Sã n mik tɩ d nong n kaooda d taabã bʋʋdo, bõe la d segd n maane? D segd n kelga a Zeezi, n maan d sẽn tõe fãa n bas d taabã bʋʋd kaoobo.

12-13. D sã n tags a Zeova manesem sẽn yɩ to-to ne a Davɩɩdã, wãn to la tõe n sõng tõnd tɩ d bas d taabã bʋʋd kaoobo?

¹² D sã n bʋgs a Zeova mak-sõngã zugu, na n sõng-d lame. A geta nebã sẽn maand tɩ yaa sõma wã n yɩɩda. A manesem sẽn yɩ to-to ne rĩm a Davɩɩdã wilgda rẽ. A Davɩɩd maana yel-wẽn-kãsemse. Wala makre, a yoo ne a Batseba, la a kɩt meng tɩ b kʋ a sɩdã. (2 Sãm. 11:2-4, 14, 15, 24) A Davɩɩd sẽn maan yell ningã pa wa ne zu-loees yẽ mengã zug bal ye. Kɩtame t’a zakã rãmb me paam zu-loeese, a pagb a taabã me sẽn naage. (2 Sãm. 12:10, 11) Daar a to me, a Davɩɩd maana bũmb sẽn wilg t’a ra pa teeg a Zeova zãng-zãng ye. A kɩtame tɩ b sõd Israyɛll tãb-biisã, t’a Zeova yaool n da pa kõ-a sor t’a maan rẽ ye. Tõe t’a ra wukda a menga, a tãb-biisã sẽn da lebg wʋsgã yĩnga, wall a ra teeg-b-la sẽn na yɩl tɩ b kogl-a. La baasa wãna? Bã-longdg n kʋ Israyɛll neb sõor sẽn ta tus pis-yopoe.—2 Sãm. 24:1-4, 10-15.

¹³ Yãmb sã n da bee Israyɛll wakat kãnga, y tagsg ra na n yɩɩ wãn ne a Davɩɩde? Y ra na n tagsame tɩ pa segd t’a Zeova kõ-a sugr bɩ? A Zeova yẽ pa tags woto ye. A gesa a Davɩɩd sẽn wilg a vɩɩmã fãa pʋgẽ t’a yaa wẽn-sakdã, la a sẽn sɩd tek yam n kos sugrã. Yaa rẽ n kɩt t’a Zeova kõ a Davɩɩd a yel-wẽn-kãsemsã sugrã. A Zeova ra miime t’a Davɩɩd nong-a-la ne a sũur fãa, n dat n maan sẽn yaa tɩrga. D Wẽnnaamã sẽn get d zʋg-sõma wã n yɩɩdã pa noom yãmb sɩda?—1 Rĩm. 9:4; Kib. 29:10, 17.

14. Bõe n sõngd kiris-nebã tɩ b basd b taabã bʋʋd kaoobo?

¹⁴ A Zeova pa baood tɩ d maan bũmba fãa tɩ zems zãng ye. Tõnd me pa segd n dat tɩ d taabã maan bũmba fãa tɩ zems zãng ye. D segd n geta b zʋg-sõma wã n yɩɩda. D nong n geta d taabã kong-bõonesã n kaood b bʋʋdo. La ned sẽn dɩkd a Zeova togs-n-taar moor ne a taabã nooma wakat fãa, baa a sã n nee b pãn-komsmã. B sã n nan pa ru diyama, a yaa rẽgdo, n pa pɩnd ye. La yam soab miime tɩ sẽn na yɩl t’a tall yõodo, yaa b  sẽn na n du-a, t’a lebg neer n pɩnda. Wa a Zeova ne a Zeezi, tõnd me pa segd n get nebã kong-bõonesã ye. D segd n geta b zʋg-sõma wã.

15. D sã n get nebã yɛlã sẽn yaa to-to wã, wãn to la na n sõng-d tɩ d ra yãg n kao b bʋʋdo?

¹⁵ D segd n gesa d taabã zʋg-sõma wã n yɩɩd yaa sɩda, la bõe me n tõe n sõng-d tɩ d ra yãg n kao b bʋʋdo? D tags b sẽn maood ne zu-loees ninsã yelle. Wala makre, daar a ye, a Zeezi ra bee wẽnd-doogẽ wã, n yã pʋg-kõor sẽn yaa naong soaba, sẽn wa n ning ligd-bõones a yiib sẽn pa zems baa fʋɩ ligdã koglgẽ. A Zeezi pa sok tɩ bõe yĩng tɩ pagã pa ning tɩ yɩɩg woto ye. Pa ligd ning sõor pʋg-kõorã sẽn ningã la a Zeezi ges ye. A gesa a yam-sõngã la a yɛlã sẽn da yaa to-to wã, n pẽg-a a sẽn maan a sẽn tõe fãa wã yĩnga.—Luk 21:1-4.

16. A Veronik kibarã sõnga yãmb tɩ y bãng bõe?

¹⁶ D gom saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Veronik yelle. A kibarã wilgdame tɩ tara yõod tɩ d tags nebã yɛlã sẽn yaa to-to wã yelle. Saam-bi-poak sẽn yaa a yembr n wubd a bi-ribl n da be b tigingã pʋgẽ. A Veronik yeelame: “Mam da getame tɩ b pa wat tigissã, la b moond koɛɛgã wakat fãa ye. Woto kɩtame tɩ m da get-b kɛgr-kɛgre. La daar a ye, maam ne saam-bi-poakã tũu taab n na n moon koɛɛgã. A yeela maam t’a bi-riblã  rogame t’a yamã pa ta, hal tɩ pa nana ne-b ye. A ra maanda a sẽn tõe fãa n get a meng yell la a biigã me yelle, la a modgdẽ tɩ b ket n wɩngd ne a Zeova tũubu. A biigã sẽn ka laafɩ wã mi n kɩtame tɩ wakat ninga, yaa tɩlɛ t’a kẽng tigsg tiging a to pʋgẽ.” A Veronik baasame n yeel yaa: “Mam da pa mi tɩ pa nana ne-a baa bilf ye. Masã, mam nonga saam-bi-poakã la m nand-a, a sẽn modgd n ket n tũud a Zeova wã yĩnga.”

17. Bõe la Zak 2:8 wã sagend tõnd tɩ d maane, la wãn to la d tõe n tũ sagl-kãngã?

¹⁷ D sã n wa ges tɩ d kaoo d tẽed-n-taag bʋʋdo, bõe la d segd n maane? D tog n tẽegame tɩ d segd n nonga d tẽed-n-taasã. (Karm-y Zak 2:8.) Sẽn paase, d segd n pelga d pʋg n pʋʋs a Zeova, n kos-a t’a sõng-d tɩ d ra le kao ned bʋʋd ye. D segd n baoo sẽk n sõs ne ned ning bʋʋd d sẽn kao wã, tɩ wilg tɩ d maandame tɩ zemsd ne d sẽn pʋʋs n kos bũmb ningã. Woto, d na n paam n bãng-a-la sõma. D tõe n kos-a lame tɩ d tũ taab n moon koɛɛgã, wall d bool-a t’a wa naag-d n dɩ. D sã n wa bãngd-a n paasdẽ, d segd n geta a sẽn maand tɩ yaa sõma wã n yɩɩda, tɩ wilg tɩ d rɩkda a Zeova ne a Zeezi togs-n-taare. Woto, d wilgdame tɩ d tũuda noor ning d pe-kɩɩm-sõngã sẽn kõ tɩ d bas d taabã bʋʋd kaoobã.

18. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d kelgda pe-kɩɩm-sõngã koɛɛga?

¹⁸ Wa piis sẽn kelgd b pe-kɩɩm koɛɛgã, a Zeezi karen-biisã me kelgda a Zeezi koɛɛga. D sã n maan d sẽn tõe fãa n pa le maand yɩɩr ne bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne d vɩɩmã, la d bas d taabã me bʋʋd kaoobo, a Zeova ne a Zeezi na n ninga d modgrã barka. D naaga ‘bãg-bilã’ tɩ yaa ‘piis a taabã’ me, bɩ d fãa ket n kelgd a Zeezi sẽn yaa d pe-kɩɩm-sõngã koɛɛgã la d tũudẽ. (Luk 12:32; Zã 10:11, 14, 16) Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa bũmb a yiib a Zeezi sẽn yeel a karen-biisã tɩ b maane.