1-2. a) Bõe la Wẽnnaam yeel a Zeezi tẽn-tʋmdb a tãab tɩ b maane, la bõe n wilgd tɩ b tũu saglgã? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

YƲƲMD 32 Pakã poore, tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr ne a Zak la a Zã yãa bũmb sẽn yɩ yel-solemd tɛkẽ. Daar a ye, b ra bee tãng sẽn yaa lug-lug zugu. Tõe tɩ yaa Hɛrmo tãngã zugu. La a Zeezi tedga b taoore, t’a “nengã yãgd wa wĩntoogã, t’a zugẽ futã yãgd wa vẽenem.” (Mat. 17:1-4) Yel-solemdã sẽn wa n kolg saabã, tẽn-tʋmdbã wʋma Wẽnnaam sẽn yeel yaa: “Yãoã yaa mam Bi-ribla, mam sẽn nong a soabã. A taa mam yam. Kelg-y-yã-a.” (Mat. 17:5) Rẽ poore, tẽn-tʋmdb a tãabã sẽn da vɩ to-to wã wilgame tɩ b kelga a Zeezi. D rat n dɩka b togs-n-taare.

² Sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ, d yãame tɩ kelg a Zeezi koɛɛgã rat n yeelame tɩ d bas bũmb kẽer maanego. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa bũmb a yiib a Zeezi sẽn yeel tɩ d maane.

3. Wa Matiye 7:13, 14 sẽn wilgdã, bõe la d segd n maane?

³ Karm-y Matiye 7:13, 14. Bãng-y t’a Zeezi goma soay a yiib yelle. A yembr yaa ‘yalenga,’ t’a to wã yaa “sẽka.” Sor a tãab-n-soab kae ye. Yaa ned fãa n yãkd a sẽn na n tũ sor ninga. Rẽ maaneg tara yõod wʋsgo, bala yaa yõor yelle.

4. Bilg-y so-yalengã sẽn yaa a soaba.

⁴ D pa segd n yĩm tɩ soay a yiibã yaa toor-toor ye. Neb  wʋsg n tũud “so-yalengã,” bala a zug kẽn yaa nana. Bʋko, wʋsg yãka yam n na n kell n pa so-kãng zugu, la b maand so-kãng nebã me sẽn maandã. B pa mi tɩ yaa a Sʋɩtãan n kɩt tɩ neb wʋsg tũud so-kãng ye. A yaool n dabda sãoong zĩigẽ.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Zã 5:19.

5. Bõe la neb kẽer modg n maane, sẽn na yɩl n yã sor ning sẽn yaa ‘sẽkã’ la b sɩng a tũubu?

⁵ Sor a to wã yaa toor fasɩ ne “so-yalengã.” So-kãng yaa sẽka. La a Zeezi yeelame tɩ neb nins sẽn yãt-a wã sõor paoodame. Bala vɛrse ning sẽn pʋglã pʋgẽ, a Zeezi keooga a karen-biisã tɩ b gũus b mens ne zirẽ-be-no-rɛɛsdbã. (Mat. 7:15) Neb kẽer yetame tɩ tũudum toor-toor bãmb tusa n be, la tɩ b fãa la bal yetame tɩ b sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã yaa sɩda. Tũudmã sẽn yaa ka tɛkã kɩtame tɩ neb wʋsg koms raoodo, wall b pa mi b sẽn maande, tɩ kɩt tɩ b pʋd n pa modgd n na n bao sor ning sẽn dabd vɩɩm zĩigẽ wã ye. La d yaool n tõe n yãa so-kãnga. Bala a Zeezi yeelame: “Yãmb sã n kell n sak mam goamã, yãmb sɩd yaa mam karen-biisi. Yãmb na n bãnga sɩdã, la sɩdã na n yiisa yãmb yembdẽ.” (Zã 8:31, 32) Y seka pẽgre, bala y pa maan wa neb kʋʋngã ye. Y baoo sɩdã. Yãmb sɩnga Wẽnnaam Gomdã zãmsgo, n na n bãng Wẽnnaam sẽn dat tɩ d maane, la y sak n na n tũ bũmb nins a Zeezi sẽn zãms nebã. Wala makre, y bãngame t’a Zeova ratame tɩ y zãag y meng ne ziri tũudmã sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã, la b kibs-rãmbã. Y bãngame me tɩ yɩl n toeem bũmb kẽer y vɩɩmã pʋgẽ n tõog n ta a Zeova yam tõeeme n pa yɩ nana ye. (Mat. 10:34-36) La y sẽn nong y saasẽ Ba wã la y rat n ta a yamã yĩnga, y pa koms raood n bas ye. Sãmbg kae t’a sũur nooma wʋsg ne-yã.—Yel. 27:11.

6. Sẽn zems ne Yɩɩn-sõamyã 119:9, 10, 45, 133, bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kell n pa sor ning sẽn yaa sẽkã zugu?

⁶ D sẽn sɩng sor ning sẽn yaa sẽkã tũubã, bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kell n pa a zugu? D rɩk makre. Tẽns kẽere, sor sã n yaa bãaneg n yɛgd tãng boko, b mi n ningda sorã noor kogre. Yaa sẽn na yɩl n sõng sofɛɛr-dãmbã tɩ b ra pẽneg kogrã wʋsgo, bɩ n leeb n lʋɩ bokã pʋg ye. Sofɛɛr baa a ye pa na n tags tɩ b sẽn ning kogrã namsd-a lame ye. D tõe n dɩka a Zeova noyã la a saglsã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã n mak ne kogrã. A Zeova noyã la a saglsã yaa sẽn na yɩl n sõng tõnd tɩ d kell n pa sor ning sẽn yaa sekã zugu.—Karm-y Yɩɩn-sõamyã 119:9, 10, 45, 133.

7. Kom-bɩɩsã tagsg segd n yɩɩ wãn ne sor ning sẽn yaa sẽkã?

⁷ Kom-bɩɩse, y mi n tagsdame t’a Zeova noyã weoogd-y lame bɩ? Yaa woto la a Sʋɩtãan rat tɩ y tagse. A ratame tɩ y nong sẽn tũud-b so-yalengã sẽn maand bũmb nins tɩ wõnd b tara sũ-noog hakɩɩkã. A tõe n tũnuga ne y karen-bi-taasã sẽn maand bũmb ninsã, wall y sẽn get bũmb nins ẽntɛrnetã pʋgẽ wã, n kɩt tɩ y tags tɩ y bõna bũmb sẽn na n kõ-y sũ-noogo. A Sʋɩtãan ratame tɩ y tags t’a Zeova noyã kɩtame tɩ y pa tõe n paam n dɩ vɩɩmã yõod tɩ pid ye. * La tẽeg-y t’a Sʋɩtãan pa  rat tɩ neb nins sẽn tũud yẽ sorã bãng sorã sẽn tar n dabd zĩig ningã ye. La a Zeova yẽ ratame tɩ y bãng tɩ y vɩɩmã na n talla barka, y sã n kell n pa sor ning sẽn dabd vɩɩm zĩigẽ wã zugu.—Yɩɩn. 37:29; Eza. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Yam-bʋg la kom-bɩɩsã tõe n dɩk a Olaf kibarã pʋgẽ?

⁸ D ges yam ning y sẽn tõe n dɩk saam-biig a ye kibar pʋgẽ. A yaa bi-bɩɩga, t’a yʋʋr boond t’a Olaf. * A karen-bi-taasã ra pẽdgd-a lame n dat t’a yo. La a sẽn wilg-b t’a Zeova Kaset rãmbã tũuda Biiblã noyã, kom-pugli kẽer sẽn be karen-doog a ye ne-a maneg n pẽdg-a lame n dat t’a yo ne-ba. La a Olaf kell n yalsa kãn-kãe n maan sẽn yaa tɩrga. Pa zu-loe-kãngã bal la a Ofaf mao ne ye. A yeelame: “Mam karen-saam-dãmbã ra pẽdgda maam n dat tɩ m kẽng inivɛrsite, tɩ bala rẽ la nebã na n waoog-ma. B yeela maam tɩ m sã n pa kẽnge, m vɩɩmã pa na n tall bark ye.” Bõe n sõng a Olaf t’a pa sak n maan b sẽn  yeelã? Ad a sẽn yeele: “Mam kell n talla zood sõma ne m tigingã nebã. B ra lebga wa m zakã neba. Sẽn paase, m maneg n wɩnga ne Biiblã zãmsgo. M sẽn da zãmsd Biiblã n zulugdẽ wã, kɩtame tɩ m maneg n kɩs sɩd tɩ m sẽn bãngd bũmb ninsã yaa sɩda. Woto sõnga maam tɩ m yãk yam n na n tũ a Zeova.”

9. Bõe la neb nins sẽn dat n pa sor ning sẽn yaa sẽkã zug segd n maane?

⁹ A Sʋɩtãan ratame tɩ y bas sor ning sẽn tar n dabd vɩɩm zĩigẽ wã tũubu. A ratame tɩ y naag neb ka tɛkã sẽn tũud so-yalengã sẽn ‘tar n dabd sãoong zĩigẽ’ wã. (Mat. 7:13) La d na n tõog n kell n paa sor ning sẽn yaa sẽkã zugu, d sã n ket n kelgd a Zeezi, la d getẽ tɩ so-kãng yaa d koglg yĩnga. Masã, d ges bũmb a to a Zeezi sẽn yeel tɩ d maane.

10. Sẽn zems ne Matiye 5:23, 24, bõe la a Zeezi yeel tɩ d maane?

¹⁰ Karm-y Matiye 5:23, 24. A Zeezi sẽn gom bũmb ning yellã ra tara yõod wʋsg ne zʋɩf-rãmb nins sẽn da kelgd-a wã. Tags-y n ges-y ned sẽn tall rũng n wa wẽnd-doogẽ wã, n na n kõ maan-kʋʋdã t’a maan maoongo. A sã n tẽeg t’a saam-biig n tar yell ne-a, a segd n basa rũngã la a looge. Bõe yĩnga? Bala bũmb sẽn tar yõod n yɩɩd la a ra segd n maane, n yaool n tõog n kõ a Zeova kũunã. A Zeezi yeela vẽeneg yaa: “Reng n kẽng n tɩ maneg f yellã ne f saam-biigã.”

11. Bõe la a Zakoob maan-yã, sẽn na yɩl tɩ laafɩ le zĩnd yẽ ne a Ezayu sʋka?

¹¹ D gom bũmb sẽn maan a Zakoob vɩɩmã pʋgẽ yelle. Na n sõng-d lame tɩ d bãng tɩ tara yõod wʋsg tɩ d modg tɩ laafɩ zĩnd tõnd ne d taabã sʋka. A Zakoob sẽn loog n bas a ba-yirã yʋʋm 20 poore, a Zeova tũnuga ne malɛk n yeel-a t’a lebg n kuli. (Sɩng. 31:11, 13, 38) La yell n da be. A kẽem a Ezayu ra baood-a lame n na n kʋ. (Sɩng. 27:41) “Rabeem-kãseng yõka a Zakoob hal t’a yɛɛse,” a sẽn da tagsd t’a kẽemã sũur ket n puugda ne-a wã yĩnga. (Sɩng. 32:8) Bõe la a Zakoob maan sẽn na yɩl tɩ laafɩ le zĩnd yẽ ne a kẽemã sʋka? Pipi, a pʋʋsa a Zeova ne a sũur fãa n togs-a yellã. Rẽ poore, a kɩsa kũun tɩ b na n tɩ kõ a Ezayu. (Sɩng. 32:10-16) Baasgo, bãmb b yiibã sẽn wa n seg taabã, a Zakoob yãka yam n maan bũmb n wilg t’a waoogda a kẽem a Ezayu. A yĩgimda a taoore. Pa vugr bɩ naoor a yiib bal ye. Yaa hal naoor a yopoe! A Zakoob talla sik-m-meng la waoogre, tɩ sõng tɩ laafɩ le zĩnd yẽ ne a kẽemã sʋka.—Sɩng. 33:3, 4.

12. A Zakoob kibarã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

¹² A Zakoob sẽn maan bũmb ning nand t’a seg a kẽem a Ezayu wã, la a sẽn wa n seg-a wã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe? A Zakoob sika a menga, n kos a Zeova sõngre. Rẽ poore, a talla manesem sẽn zems ne a pʋʋsgã, n maan a sẽn tõe fãa tɩ laafɩ le zĩnd yẽ ne a kẽemã sʋka. A Zakoob sẽn wa n seg a Ezayu wã, a pa wẽ no-koɛɛm ne-a n na n bãng ãnd n tar bʋʋm la ãnd n ka bʋʋm ye. A sẽn da rat bal yaa laafɩ le zĩnd yẽ ne a kẽemã sʋka. Wãn to la d tõe n dɩk a togs-n-taare?

13-14. D sã n sãam d tẽed-n-taag sũuri, bõe la d segd n maane?

¹³ Tõnd sẽn tũud sor ning sẽn tar n dabd vɩɩm zĩigẽ wã yĩnga, d segd n modgame tɩ laafɩ kell n zĩnd tõnd  ne d tẽed-n-taasã sʋka. (Rom. 12:18) D sã n wa bãng tɩ d maana bũmb tɩ sãam d tẽed-n-taag sũuri, bõe la d segd n maane? Wa a Zakoobe, d segd n pelga d pʋg n pʋʋs a Zeova. D tõe n kos-a lame t’a ning d modgrã barka, tɩ d tõog tɩ laafɩ le zĩnd tõnd ne d tẽed-n-taagã sʋka.

¹⁴ D segdame me n bao sẽk n fees d menga. D tõe n soka d meng yaa: ‘Mam yaa ned sẽn sakd n deeg a kongre, n sik a meng n kos sugri, la a modg tɩ laafɩ le zĩnd bɩ? Mam sã n yãk yam n na n modg tɩ laafɩ le zĩnd maam ne m tẽed-n-taag sʋka, a Zeova ne a Zeezi tagsg na n yɩɩ wãna?’ D sẽn na n leok sogs-kãensã to-to wã na n sõng-d lame tɩ d kelg a Zeezi, n sik d meng n tɩ sõs ne d tẽed-n-taagã, sẽn na yɩl tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka. Rẽ wɛɛngẽ, d tõe n dɩka a Zakoob togs-n-taare.

15. D sã n tũ saglg ning sẽn be Efɛɛz rãmb 4:2, 3, wãn to la na n sõng tɩ laafɩ le zĩnd tõnd ne d tẽed-n-taag sʋka?

¹⁵ Tags-y n ges-y sẽn da na n yɩẽ to-to, a Zakoob sã n da wuk a meng a sẽn wa n seg a kẽemã. Ra pa na n dok bãan ye. D sã n tɩ yã d tẽed-n-taag n na n welg yell sẽn be tõnd ne yẽ sʋka, d segd n talla sik-m-menga. (Karm-y Efɛɛz rãmb 4:2, 3.) Yel-bũn 18:19 yetame: “F sã n paoog f ba-biiga, a kolgr yaa toog n yɩɩd tẽng sẽn tar pãnga. Zabr pagda sũur wa na-yir dignoy-pagdse.” D sã n sik d meng n kos a soabã sugri, na n sõng-a lame t’a sak tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka.

16. Bõe zug la d segd n maag d yĩng n tagse, la bõe yĩnga?

¹⁶ D sã n sãam d tẽed-n-taag sũuri, d segd n maaga d yĩng n tags d sẽn na n yeel-a bũmb ninga, la d sẽn na n yeel rẽ to-to wã. D sã n segl d meng n sa, d segd n tɩ sõsa ne-a, n sigs a sũur n paam tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka. Sɩngrẽ wã, a tõe n goma goam sẽn sãamd sũuri. D sũur tõe n yikame, wall d tõe n dat n wẽe no-koɛɛm ne-a. La rẽ yĩnga, d sã n maan woto, na n sõngame tɩ laafɩ le zĩnd d sʋk sɩda? Sãmbg kae tɩ na n yɩɩ toogo. Tẽeg-y tɩ y sẽn na n modg tɩ laafɩ le zĩnd yãmb ne y tẽed-n-taag sʋkã n tar yõod n yɩɩd y sẽn na n bao n bãng ãnd n tar bʋʋm la ãnd n ka bʋʋm.—1 Kor. 6:7.

17. Yam-bʋg la y tõe n dɩk a Zilbɛɛr kibarã pʋgẽ?

 ¹⁷ D gom saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Zilbɛɛr yelle. A maana a sẽn tõe fãa tɩ laafɩ le zĩnd yẽ ne a bi-pugl sʋka. Ad a sẽn yeele: “Wakat n zĩnd tɩ maam ne m bi-puglã moor ra pa noom baa-baa. Mam dɩka sẽn yɩɩd yʋʋm a yiibu, n bao n na n maag m yĩng n sõs ne-a sẽn na yɩl tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka.” Bõe me la a Zilbɛɛr maane? A yeelame: “Wakat fãa nand tɩ m gom ne-a, m rengd n pʋʋsame, la m ning m yamẽ tɩ m pa segd n yik m sũuri, a sã n gom goam sẽn sãamd sũur ye. M da segd n sak n kõo sugri, sẽn yaa wakat ning fãa. M bãngame tɩ m pa segd n bao n na n wilg tɩ maam n tar bʋʋm, la tɩ m sẽn tog n maan yaa m modg tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka.” Baasa wãna? A Zilbɛɛr yeelame: “Masã, mam yamã gãee bãane. Bala laafɩ la zems-n-taar bee maam ne m zakã neb fãa sʋka.”

18-19. D sã n sãama ned sũuri, bõe la d segd n yãk yam n maane, la bõe yĩnga?

¹⁸ Y sã n wa bãng tɩ y maana bũmb tɩ sãam y tẽed-n-taag sũuri, bõe la y segd n maane? Tũ-y a Zeezi saglgã, n modg tɩ laafɩ le zĩnd y sʋka. Pʋʋs-y a Zeova n togs-a yellã, la y sak t’a vʋʋsem sõngã sõng-y tɩ y lebg ned sẽn baood laafɩ. Y sã n maan woto, y na n paama sũ-noogo. Leb n yaa kaset tɩ y kelgda a Zeezi.—Mat. 5:9.

¹⁹ D sũur noomame, a Zeova sẽn tũnugd ne a Zeezi Kirist sẽn yaa “tigingã zu-soabã” n wilgd tõnd sor ne nonglmã. (Efɛ. 5:23) Wa tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr ne a Zak la a Zã, bɩ tõnd me yãk yam n kelg a Zeezi. (Mat. 17:5) D yãame tɩ tõnd ne d tẽed-n-taag moor sã n yõsge, tɩ d modg tɩ laafɩ le zĩnd d sʋka, wilgdame tɩ d kelgda a Zeezi. D sã n maand woto, la d ket n tũud sor ning sẽn tar n dabd vɩɩm zĩigẽ wã, d na n paama bark wʋsg masã menga, la ka la bilfu, d na n paama sũ-noog sẽn kõn sa.