1. Sagl-bʋg la tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr kõ pipi kiris-nebã, la bõe yĩng tɩ tõe n wõnd saglgã tũub pa tõe?

D SAAGDAME n na n wa vɩɩmd saasẽ tɩ yaa tẽngã zug me, saglg ning tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr sẽn kõ pipi kiris-neb nins sẽn da paam vʋʋsem sõngã zaeebã tõe n nafa tõnd me. A Pɩyɛɛr yeelame: “Y segd n lebga sõamyã y yel-manesem fãa pʋgẽ wa Sõng soabã sẽn bool yãmbã, bala b gʋlsame: ‘Yãmb segd n yɩɩ sõamyã, bala mam yaa sõngo.’” (1 Pɩy. 1:15, 16) Vɛrse-kãensã wilgdame tɩ d tõe n dɩka a Zeova sẽn yaa Sõng soab sẽn ka to wã togs-n-taare. D tõe n yɩɩ sõamyã d yel-manesmã fãa pʋgẽ. Pʋd n yaa tɩlɛ tɩ d maan woto. La d sẽn pa zems zãngã yĩnga, tõe n wõnda yaa bũmb sẽn pa tõe. A Pɩyɛɛr mengã konga naoor wʋsgo, la a kibarã wilgdame tɩ tõnd me tõe n “lebga sõamyã.”

2. Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?

² Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n leoka sogs-kãensã: Bõe la Biiblã yeta, a Zeova sẽn yaa sõngã wɛɛngẽ? Wãn to la d tõe n lebg sõamyã d yel-manesmã pʋgẽ? Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ d sã n dat n kell n tall zood sõma ne a Zeova, d segd n kell n yɩɩ sõamyã?

3. Sã n yaa ne neb wʋsgo, ned sẽn yaa sõng yaa wãn to, la yaa yɛ la d tõe n ges n bãng yɩ sõng sẽn dat n yɛɛlga?

³ Neb wʋsg tagsdame tɩ ned sẽn yaa sõng yaa ned sẽn yeelgd tũudum fu-bɛda, t’a nengã gãneme, n pa be laad ye. Ned sẽn yaa sõng yaool n pa woto ye. B boonda a Zeova sẽn yaa sõng soabã tɩ “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-noog soabã.” (1 Tɩm. 1:11) B yeelame tɩ neb nins sẽn tũud-a wã me yaa ‘sũ-noog rãmba.’ (Yɩɩn. 144:15, MN) A Zeezi wilgame tɩ neb sẽn ningd fu-bɛda, n dat n wilg nebã tɩ bãmb yaa nin-tɩrsã pa bũmb sẽn zems ye. (Mat. 6:1; Mark 12:38) Kiris-neb hakɩɩkã mii yɩ sõng sẽn dat n yɛɛlga, bala b mii Biiblã sẽn yet bũmb ning rẽ wɛɛngẽ. D miime  t’a Zeova sẽn yaa sõng soab la a nong-d wʋsgã yĩnga, a pa na n yeel tɩ d maan bũmb d sẽn pa tõe ye. Dẽnd a Zeova sẽn yeel tɩ “yãmb segd n yɩɩ sõamyã” wã, sãmbg kae tɩ yaa bũmb d sẽn tõe. La nand tɩ d lebg sõamyã d yel-manesem fãa pʋgẽ, yaa tɩlɛ tɩ d reng n bao n bãng yɩ sõng sẽn dat n yɛɛlga.

4. Gom-bil ning sẽn yaa “sõngã” rat n yeelame tɩ bõe?

⁴ Yɩ sõng rat n yeelame tɩ bõe? Biiblã pʋgẽ, gom-bil ning sẽn yaa “sõngã” bilgda bũmb sẽn yaa yɩlgemd tũudmã wɛɛngẽ, bɩ bũmb sẽn yaa tɩrg yel-manesmã wɛɛngẽ. Gom-bilã leb n bilgda ned bɩ bũmb b sẽn welg toor Wẽnnaam tũubã yĩnga. Dẽnd d tõe n yeelame tɩ d yaa sõngo, d sã n tara yel-manesem sẽn yaa sõma, d sẽn tũud a Zeova to-to wã sã n tata a yam, la d sã n tara zood sõma ne-a. Tall zood sẽn yaa sõma ne Wẽnnaam sẽn yaa Sõng soabã tõe n wõnda bũmb sẽn pa tõe, sẽn yɩɩd fãa, d sã n tags bũmb ning Biiblã sẽn yet a Zeova sẽn yaa Sõng soabã zugã.

5. A Zeova malɛgsã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe a Zeova zugu?

⁵ A Zeova yaa sõng la yɩlgemd bũmb fãa pʋgẽ. Yaa malɛgs nins b sẽn boond tɩ serafẽ-rãmbã, sẽn yas Wẽnnaam geerã sɛɛgã sẽn yeel bũmb ningã n kɩt tɩ d mi rẽ. B kẽer ra zẽka b koees n yetẽ yaa: “Sõngo! Sõngo! Saasẽ pãng soabã yaa sõngo.” (Eza. 6:3, Wẽnnaam Sebre 1983) Yaa vẽeneg tɩ malɛgsã sã n dat n paam zood ne b Wẽnnaamã sẽn yaa sõngã, bãmb me segd n yɩɩ sõamyã. La b sɩd yaa woto. Rẽ n so t’a Zeova malɛk sã n da sig tẽngã zug n na n taas koɛɛga, zĩ-kãng tõe n lebga sõngo. Yɩɩ woto a Moyiiz sẽn wa n be gõos tuugã sẽn da wit bugmã sɛɛgã.—Yik. 3:2-5; Zoz. 5:15.

6-7. a) Wa Yikr 15:1, 11 wã sẽn wilgdã, wãn to la a Moyiiz wilg vẽeneg tɩ Wẽnnaam yaa sõngo? b) Bõe n da tẽegd Israyɛll nebã tɩ Wẽnnaam yaa sõngo? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

⁶ A Moyiiz sẽn wa n tall Israyɛll nebã n pɩʋʋg mog-miuugã, a wilg-b-la vẽeneg tɩ b Wẽnnaam a Zeova yaa sõngo. (Karm-y Yikr 15:1, 11.) Ezɩpt neb nins sẽn da pʋʋsd wẽn-faadã manesem ra wilgdame tɩ b pa neb sẽn yaa sõamyã baa bilf ye. Yaa woto me ne Kanaã neb nins sẽn da pʋʋsd wẽn-faadã. B ra yõogda b kambã bugmẽ n maand maand n kõt b wẽnnaam-dãmbã, la b tʋmd raglem tʋʋma. (Maan. 18:3, 4, 21-24; Tõo. 18:9, 10) La a Zeova yaa toor fasɩ ne wẽn-faadã. A pa na n tol n yeel a nin-buiidã tɩ b maan bũmb sẽn yaa wẽng ye. A yaa Sõng soab sẽn ka to. Bõn-paklg b sẽn maan ne sãnem n da tab maan-kʋʋdb kãsmã zu-vindgã zugu, tɩ gʋlsem be be n wilgd rẽ vẽenega. Bõn-paklg kãng zugu, b ra gʋlsame yaa: ‘Welga toor a Zeova yĩnga.’—Yik. 28:36-38.

⁷ Gʋlsmã sẽn da be maan-kʋʋdb kãsmã zu-vindgã zugã ra wilgda ned buud fãa t’a Zeova sɩd yaa sõngo. La tõe tɩ Israyɛll neb kẽer ra pa tõe n paam n yã gʋlsmã sẽn da be maan-kʋʋdb kãsmã zu-vindgã zugã, b sẽn da pa tõe n paam n kolg-a wã yĩnga. Woto rat n yeelame tɩ b ra pa mi bũmb ning sẽn gʋls zu-vindgã zugã bɩ? Ayo. Bala gom-kãens ra bee Tõogã pʋgẽ tɩ b ra karemd-a tɩ Israyɛll rapã, pagbã la kambã fãa ra kelgdẽ. (Tõo. 31:9-12) Y sã n da zĩndẽ be, y ra na n wʋma b sẽn yeel tɩ: “Mam yaa yãmb Wẽnnaam a Zeova. Yãmb segd n . . . lebga sõamyã, bala mam yaa sõngo.” “Yãmb segd n yɩɩ sõamyã mam yĩnga, bala maam a Zeova yaa sõngo.”—Maan. 11:44, 45; 20:7, 26, MN.

8. Maan-kʋʋr 19:2 ne 1 Pɩyɛɛr 1:14-16 wilgda tõnd bõe?

 ⁸ Masã, d ges bũmb ning a Zeova sẽn da yeel tɩ b karem tɩ Israyɛll nebã kelgã, tɩ be Maan-kʋʋr 19:2 pʋgẽ wã. A Zeova yeela a Moyiiz yaa: “Gom ne Israyɛll nebã fãa n yeel-b yaa: ‘Yãmb segd n yɩɩ sõamyã, bala maam a Zeova sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã yaa sõngo.’” A Pɩyɛɛr sẽn wa n sagend kiris-nebã tɩ b ‘lebg sõamyã’ wã, tõe tɩ yaa gom-kãng la a sẽn lebs n dɩkã. (Karm-y 1 Pɩyɛɛr 1:14-16.) Yaa sɩd t’a Moyiiz tõogã tũub pa le yaa tɩlɛ ne-d ye. La bũmb ning a Pɩyɛɛr sẽn yeelã wilgdame tɩ Maan-kʋʋr 19:2 wã me sẽn yetã yaa sɩda, rat n yeel t’a Zeova yaa sõngo, la tɩ neb nins fãa sẽn nong-a wã me segd n modgame n yɩ sõamyã. D fãa segd n maana woto, d saagdame n na n wa vɩɩmd saasẽ tɩ yaa tẽngã sẽn na n wa lebg arzãnã zug me.—1 Pɩy. 1:4; 2 Pɩy. 3:13.

9. D sã n lebg n ges Maan-kʋʋr sak 19 wã, wãn to la rẽ tõe n naf tõndo?

⁹ D sẽn dat n ta d Wẽnnaamã sẽn yaa sõngã yamã yĩnga, d rata ne d sũur fãa n bãng d sẽn tõe n maan to-to n yɩ sõamyã. A Zeova kõt-d-la sagls sẽn na n yɩl n sõng-d tɩ d tõog n lebg sõamyã. D tõe n paama sagls sẽn yaa sõma wʋsg Maan-kʋʋr sak 19 wã pʋgẽ. Ebre-rãmbã kʋdemd yel-mit a Markus Kalis yeelame: “Maan-kʋʋr sebrã pʋgẽ, la baa Biiblã pipi sɛb a nu wã sʋka, yaa Maan-kʋʋr sak 19 wã n tar yõod n yɩɩda. D tẽeg tɩ Maan-kʋʋr sak 19 wã sɩngrẽ, b yeelame yaa: “Yãmb segd n yɩɩ sõamyã.” D ges vɛrse kẽer sag-kãng pʋgẽ, sẽn yaa sagls sẽn tõe n sõng tõnd d daar fãa vɩɩmã pʋgẽ.

10-11. Bõe la Maan-kʋʋr sak 19 wã yet tɩ d maane, la bõe yĩng tɩ rẽ tar yõod wʋsgo?

¹⁰ A Zeova sẽn yeel Israyɛll nebã tɩ b segd n yɩɩ sõamyã wã poore, a paasame yaa: ‘Bɩ yãmb ned kam fãa waoog a ba, la a ma, la a sak mam vʋʋsg rayã. Bala, mam yaa Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yãmb Wẽnnaam.’—Maan. 19:2, 3.

¹¹ Tara yõod wʋsg tɩ d sak n tũ Wẽnnaam sẽn kõ noor tɩ d waoog d roagdbã. Tẽeg-y tɩ daar a ye, rao a ye n  sok a Zeezi yaa: “Bõe n yaa sõma tɩ m segd n maan n wa paam vɩɩm sẽn ka sɛtã?” A Zeezi leoorã pʋgẽ, a wilgame tɩ raoã segd n waooga a ba ne a ma. (Mat. 19:16-19) A Zeezi pʋd n ninga fariziẽ-rãmbã la gʋlsdbã taale, bala b ra maanda sɩlem n pa rat n ges b roagdbã yell ye. Woto wã, b “kɩtame tɩ Wẽnnaam sẽn yeelã lebg zaalem.” (Mat. 15:3-6) Tõod piigã tõog a nu-n-soabã, ne b sẽn yeel bũmb ning Maan-kʋʋr 19:3 naaga “Wẽnnaam sẽn yeelã.” (Yik. 20:12) Tẽeg-y tɩ nand tɩ b yeel Maan-kʋʋr 19:3 pʋgẽ tɩ waoog f ba la f ma wã, b reng n yeelame yaa: “Yãmb segd n yɩɩ sõamyã, bala maam a Zeova sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã yaa sõngo.”—Maan. 19:2, MN.

12. Bõe la d tõe n maan tɩ wilg tɩ d tũuda saglg ning sẽn be Maan-kʋʋr 19:3 pʋgẽ wã?

¹² D sã n tags a Zeova sẽn kõ noor tɩ d waoog d ba la d ma wã yelle, d tõe n soka d meng yaa: ‘Rẽ yĩnga mam sɩd waoogda m roagdbã bɩ?’ Sã n mikame tɩ y pa waoogd-b wa sẽn segde, y tõe n yãka yam n maneg n waoogd-b sõma. Y pa tõe n toeem sẽn loogã ye. La y tõe n yãka yam masã menga, n na n nong n be ne-ba, la y sõngd-ba. Wala makre, y tõe n sõng-b lame tɩ b paam teed kẽer sẽn yaa tɩlɛ ne-ba, bɩ n sõng-b tɩ b ket n wɩngd ne a Zeova tũubu, wall n belsd-b la y kengd b raood sõma. Woto zemsa ne Maan-kʋʋr 19:3 saglgã.

13. a) Sagl-bʋg me la d paamd Maan-kʋʋr 19:3 pʋgẽ? b) Wãn to la d tõe n tũ a Zeezi mak-sõng ning sẽn be Luk 4:16-18 pʋgẽ wã?

¹³ Maan-kʋʋr 19:3 me le sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb a to, yɩ sõamyã wɛɛngẽ. A gomda vʋʋsg daarã tũub yelle. A Moyiiz tõogã tũub pa le yaa tɩlɛ ne kiris-nebã ye. Rẽ n so tɩ d pa yãk daar takɩ semennã pʋgẽ tɩ yaa d vʋʋsg daare, wa Israyɛll nebã ye. Baa ne rẽ, bũmb ning b sẽn da maand vʋʋsg daarã, la rẽ sẽn da nafd-b to-to wã tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng bũmb wʋsgo. Vʋʋsg daarã ra yaa wakat b sẽn da basd b tʋʋmã, la b tags tũudmã yɛl yelle. * Rẽ n so tɩ vʋʋsg raar fãa, a Zeezi ra kẽnd zʋɩf-rãmbã tigsg roogẽ n karemd Wẽnnaam Gomdã. (Yik. 31:12-15; karm-y Luk 4:16-18.) Wẽnnaam sẽn yeel Maan-kʋʋr 19:3 pʋgẽ tɩ b “sak [yẽ] vʋʋsg rayã,” segd n kɩtame tɩ d baood sẽk daar fãa, n tagsd tũudmã yɛl yell n yɩɩda. Yãmb tagsdame tɩ y segd n maneg n tũu no-kãng sõma bɩ? Y sã n baood sẽk daar fãa n tagsd tũudmã yɛl yelle, y na n maneg n paama zood sõma ne a Zeova. La woto na n sõng-y lame tɩ y lebg sõamyã.

14. Yaa bõe la Maan-kʋʋr sak 19 wã togsd n yɩlemdẽ?

¹⁴ Bũmb takɩ la Maan-kʋʋr sak 19 wã togsd n yɩlemdẽ, tɩ tõe n sõng-d tɩ d kell n yɩ sõamyã. Traduction du monde nouveau wã pʋgẽ, vɛrse a 4 baasgẽ, b yeelame yaa: “Mam yaa yãmb Wẽnnaam a Zeova.” Yaa naoor 16 la d yãt gom-kãngã sag-kãng pʋgẽ. Woto tẽegda tõnd pipi tõogã sẽn yetã: “Mam yaa yãmb Wẽnnaam a Zeova, . . . Yãmb pa segd n tall wẽnnaam-dãmb a taab n zʋʋg maam ye.” (Yik. 20:2, 3, MN) Kiris-ned ning fãa sẽn dat n yɩ sõng segd n gũusame tɩ bũmb ra reeg yẽ ne a Zeova zoodã zĩig ye. B sẽn boond tõnd t’a Zeova Kaset rãmbã yĩnga, d segd n maana d sẽn  tõe fãa n da tall yel-manesem sẽn na n sãam d yʋ-sõngã ye.—Maan. 19:12; Eza. 57:15.

15. Maan-kʋʋr sak 19 wã sẽn gomd maand yellã segd n kɩtame tɩ d maan bõe?

¹⁵ Israyɛll nebã ra tũuda noy a Zeova sẽn kõ-ba, tɩ wilgdẽ tɩ b sakame tɩ yẽ la bãmb Wẽnnaam. Maan-kʋʋr 18:4 yetame: “Bɩ y sak mam noyã, la y sak mam no-tũudsã. Bɩ y sak-ba. Bala, mam yaa Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yãmb Wẽnnaam.” Noy kẽer a Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã bee sak 19 wã pʋgẽ. Wala makre, vɛrse a 5-8, 21 la 22 gomda rũmsã maand yelle. B ra segd n gũusame tɩ b sẽn na n maan maandã to-to wã ra ‘paoog bũmb sẽn welg toor a Zeova yĩng ye.’ Vɛrse-kãensã segd n kɩtame tɩ d rat n ta a Zeova yam, la d kõt-a pẽgr maoongo, wa Ebre-rãmb 13:15 wã sẽn sagend tõnd tɩ d maanã.

16. Bõe la Maan-kʋʋr sak 19 wã yeta, tɩ tẽegd tõnd welg ning sẽn be ned sẽn tũud Wẽnnaam ne ned sẽn pa tũud-a sʋka?

¹⁶ D sã n dat n yɩ sõamyã, d segd n yãka yam n yɩ toor ne neb nins sẽn pa tũud Wẽnnaamã. Woto tõeeme n pa yɩ nana ye. Wakat ninga, d karen-bi-taase, d tʋmd-n-taase, d zakã neb sẽn pa tũud a Zeova wall neb a taab tõe n pẽdga tõndo, n dat tɩ d maan bũmb sẽn na n kɩt tɩ d pa tũ a Zeova wa a sẽn datã ye. Sã n wa yaa woto, d segd n bãng n yãka d sẽn na n maanega. Bõe n tõe n sõng-d rẽ wɛɛngẽ? D ges noor sẽn tar yõod wʋsg sẽn be Maan-kʋʋr 19:19 wã pʋgẽ. B yeta be yaa: “Fo ka tog n yeelg fuug sẽn wʋg ne gĩs buud a yiib ye.” No-kãng ra sõngdame tɩ b bãng Israyɛll nebã ne buud a taabã neb n bake. Rũndã-rũndã, pa wẽng tɩ d yeelg fuug sẽn maan ne kotõ n kalem ne nilõ ye. D pa rat n yɩ wa neb nins tʋʋm-tʋmdɩ la b sẽn tẽed bũmb ninsã sẽn pa zems ne Biiblã sẽn yetã, baa b sã n yaa d karen-bi-taase, d tʋmd-n-taase, wall d zakã neba. Sãmbg kae tɩ d nonga d zakã neba, la neb a taabã. La yɛl kẽer wɛɛngẽ, d na n yãka yam n tũ a Zeova sẽn datã, baa na n kɩtame tɩ d yɩ toor ne neb a taabã. Woto tara yõod wʋsgo, bala d sã n dat n yɩ sõamyã, d segd n welga toor Wẽnnaam yĩnga.—2 Kor. 6:14-16; 1 Pɩy. 4:3, 4.

17-18. Maan-kʋʋr 19:23-25 wã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe sẽn tar yõod wʋsgo?

¹⁷ Tõe tɩ gomd ning sẽn yaa “mam yaa yãmb Wẽnnaam a Zeova” wã sõnga Israyɛll nebã tɩ b lʋɩɩs b zoodã ne a Zeova wã taoore. Wãn to? Maan-kʋʋr 19:23-25 wã wilgda rẽ. (Karm-y.) Ges-y gom- kãng sẽn da baood tɩ Israyɛll nebã maan bũmb ninga, b sã n da wa kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ. Ned sã n da sel tɩɩs rɩɩb yĩnga, yʋʋm a tãabã sẽn na n pʋglã pʋgẽ, a pa segd n dɩ tɩɩsã biis ye. Yʋʋm a naas-n-soabã, a ra segd n yãka tɩɩsã biis n tɩ kõ wẽnd-doogẽ wã. Yaa hal yʋʋm a nu-n-soabã la a tõe n sɩng a tɩɩsã bɩɩs rɩɩbo. No-kãngã ra segd n sõnga Israyɛll nebã tɩ b bãng tɩ b pa segd n lʋɩɩs b raabã taoor ye. A Zeova ra ratame tɩ b kɩs sɩd t’a na n gesa b yelle, la tɩ b segd n lʋɩɩsa a tũudmã taoor b vɩɩmã pʋgẽ. Sɩd me, a ra na n gesame tɩ b paam rɩɩb tɩ seke. Wẽnnaam ra yeel-b lame me tɩ b tall kũun n wa wẽnd-doogẽ wã, sẽn yaa zĩig ning b sẽn da waoogd-a wã.

¹⁸ Noor ning sẽn be Maan-kʋʋr 19:23-25 wã tẽegda tõnd a Zeezi sẽn yeel bũmb ningã, a sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã. A yeelame: “Ra le maan-y yɩɩr ne y vɩɩmã yelle, rat n yeel tɩ yãmb sẽn na n dɩ bũmb ninga, wall y sẽn na n yũ bũmb ninga.” A paasame yaa: “Yãmb Ba sẽn be saasẽ wã miime tɩ yãmb data bõn-kãens fãa.” Dẽnd Wẽnnaam na n gesa tõnd yelle, wa a sẽn get liuuli wã me yellã. (Mat. 6:25, 26, 32) D kɩsa sɩd t’a Zeova na n gesa d yelle. Sẽn paase, d kõta “naong rãmb kũuni,” n pa maand tɩ neb a taabã bãng ye. D yɩta tʋʋll-tʋʋll me n kõt kũun n sõngd ne tigingã depãens-rãmba. A Zeova nee d sẽn kõt kũun a woto wã, la a na n dol-d lame. (Mat. 6:2-4) D sẽn maand woto wã, d wilgdame tɩ d wʋmda Maan-kʋʋr 19:23-25 wã võor sõma.

19. D sẽn gom maan-kʋʋr sebrã vɛrse kẽer yell sõs-kãngã pʋgẽ wã, wãn to la naf yãmba?

¹⁹ Yaa Maan-kʋʋr sak 19 wã vɛrse a wãn bal yell la d sẽn gomã. Sõnga tõnd tɩ d bãng d sẽn tõe n maan to-to n yɩ sõamyã wa d Wẽnnaamã. D sã n dɩkd a togs-n-taare, wilgdame tɩ d modgdame n na n ‘lebg sõamyã d yel-manesem fãa pʋgẽ.’ (1 Pɩy. 1:15) Neb nins sẽn pa tũud a Zeova wã nee Wẽnnaam nin-buiidã yel-manesmã sẽn yaa sõma wã. Kɩtame meng tɩ neb kẽer waoogd Wẽnnaam. (1 Pɩy. 2:12) Maan-kʋʋr sak 19 wã le tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng bũmb a taab n paase. Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa vɛrse-rãmb a taab sẽn na n sõng-d tɩ d bãng yɛl kẽer pʋsẽ d sẽn tõe n ‘lebg sõamyã,’ wa a Pɩyɛɛr sẽn sagl tõndã.