‘Ra yẽgem-y ye’
‘Ra yẽgem-y ye’
“Bɩ y maan bũmb fãa tɩ yẽgeng . . . ra zĩnd ye.”—FILIP RÃMBA 2:14.
1, 2. Sagl-bʋg la tʋm-tʋmd a Poll kõ Filip la Korẽnt kiris-nebã, la bõe yĩnga?
PIPI kiris-nebã wakate, tʋm-tʋmd a Poll lɛtr ning Wẽnnaam sẽn vẽneg-a t’a gʋls Filip tẽngã kiris-nebã pʋgẽ, a pẽg-b-la wʋsgo. A pẽga a tẽed-n-taasã sẽn da be tẽn-kãng pʋgẽ wã, b sẽn da yaa kõtb n leb n da tar yẽesmã yĩnga, la sẽn paase, a wilg-b lame t’a sũur nooma ne-ba, b tʋʋm sõma wã yĩnga. La baasgo, a Poll tẽeg-b lame tɩ b “maan bũmb fãa tɩ yẽgeng . . . ra zĩnd ye.” (Filip rãmba 2:14) Bõe yĩng tɩ tʋm-tʋmdã kõ sagl-kãngã?
2 A Poll ra mii yẽgeng sẽn tõe n wa ne yɛl ninsi. Yʋʋm a wãn sẽn deng rẽ, a tẽega Korẽnt tigingã neb tɩ yẽgeng tõe n waa ne yɛla. A Poll wilgame tɩ Israɛll nebã sẽn da wa n be we-raoogẽ wã, b yika a Zeova sũur naoor wʋsgo. Wãn to? B sẽn tʋlg bõn-wẽnse, n pʋʋs bõn-naands la b yo, n mak a Zeova la b yẽgma yĩnga. A Poll sagla Korẽnt kiris-nebã tɩ b rɩk yam ne mak-kãense. A gʋlsame: “Bɩ yãmb da yẽgem wa bãmb neb kẽer sẽn da yẽgem tɩ sãamda sãam bãmba ye.”—1 Korẽnt dãmba 10:6-11.
3. Rũndã-rũndã, bõe yĩng tɩ d segd n gũus n da wa yẽgme?
3 Tõnd sẽn yaa a Zeova sõgen dãmb rũndã-rũndã wã, d maanda wa Filip tigingã neba. D wɩngda ne tʋʋm sõma maanego, la d nong taaba. (Zã 13:34, 35) Wẽng ning yẽgengã sẽn maan Wẽnnaam nin-buiidã sʋk pĩnd wẽndẽ wã segd n kɩtame tɩ d tũ sagl-kãngã neere: “Bɩ y maan bũmb fãa tɩ yẽgeng . . . ra zĩnd ye.” Bɩ d ges neb sẽn yẽgem tɩ b gom b yell Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ makre. Rẽ poore, d na n gesa yɛl kẽer d sẽn tõe n maan rũndã-rũndã n da wa yẽgem tɩ wa ne zu-loees ye.
Nin-wẽns sull n yẽgem ne a Zeova
4. Wãn to la Israɛll nebã yẽgem we-raoogã pʋgẽ?
4 Biiblã pʋgẽ, b tũnuga ne Hebre gom-biig ning b sẽn lebg tɩ ‘yẽgem bɩ bugl wall guglã,’ n gom yɛl nins sẽn maan Israɛll nebã sẽn zĩnd we-raoogã pʋgẽ yʋʋm 40 sasa wã yelle. Wakat-wakate, Israɛll nebã sũy sẽn da pa noom ne b yɛlã sẽn da yaa to-to wã kɩtame tɩ b yẽgme. Wala makre, b sẽn fãag-b n yiis Ezipt yembdẽ wã semen a wãn poor bala, “Israɛll neba fãa yẽgma ne a Moiiz la a Aarõ.” B yẽgma rɩɩb poorẽ n yeele: “Yaa bõe tɩ Wẽnnaam ka kʋ tõnd Ezipt tẽng tõnd sẽn da ket n zĩ nemda rʋgd seesã, tõnd sẽn da rɩt rɩɩb n tɩgdã? Tɩ bõe, yãmb talla tõnd n wa we-kãnga pʋgẽ n na n kɩt tɩ kom kʋ kʋʋng kãngã fãa.”—Yikri 16:1-3.
5. Israɛll nebã sẽn wa n yẽgma, sɩd-sɩda ra yaa ne ãnd la b sẽn yẽgma?
5 La a Zeova yaool n sõnga Israɛll nebã ne nonglem, n ges tɩ b paam bũmb nins sẽn da yaa tɩlae ne-b we-raoogã pʋgẽ wã, n kõ-b rɩɩb la koom. Kom da pa na n tol n kʋ Israɛll nebã we-raoogẽ wã ye. La b sũyã sẽn da pa nooma yĩng kɩtame tɩ b zẽn yɛlã n sɩng yẽgengo. Baa ne sẽn da yaa ne a Moiiz la a Aarõ la b sẽn da yẽgemdã, Wẽnnaam a Zeova nifẽ, ra yaa ne yẽ mengã la b sẽn da yẽgemdã. A Moiiz yeela Israɛll nebã woto: “Zusoaba wʋma yãmb sẽn yẽgemd ne bãmbã. La tõnd yaa bõe? Yãmb ka yẽgemd ne tõnd ye, yaa ne Zusoabã.”—Yikri 16:4-8.
6, 7. Wala b sẽn wilg Sõdb 14:1-3 pʋgẽ wã, wãn to la Israɛll nebã manesem toeem-yã?
6 Pa yã n kaoos la Israɛll nebã yẽgem yɛs ye. A Moiiz tʋma rap 12 tɩ b tɩ soos n ges Kãabg Tẽngã. Bãmb 10 n lebg n wa ne kiba-wẽnga. La rẽ waa ne bõe? Biiblã yetame: “Israɛll neba fãa yẽgma ne a Moiiz la a Aarõ n yeel yaa: ‘Tõnd fãa sã n ki Ezipt bɩ weooga pʋgẽ n são. Yaa bõe tɩ Zusoaba tall tõnd n wa tẽng kãngã [Kana] pʋgẽ tɩ b wa kɛ-d ne sʋʋs n wʋk d pagb ne d kamba? Tõnd sã n lebg n leb Ezipt n são.’”—Sõdbo 14:1-3.
7 Ad Israɛll nebã manesem sɩd ra toeema wʋsgo! B sẽn da tall mi-beoog ne a Zeova sɩngrẽ wã, a sẽn fãag-b n yiis Ezipt yembdẽ wã la Mog-miuugẽ wã kɩtame tɩ b yɩɩl n pẽg-a. (Yikri 15:1-21) La vɩɩmã sẽn da pa nana ne nin-buiidã we-raoogẽ wã, n paas b sẽn da zoet Kana nebã yĩnga, Wẽnnaam nin-buiidã basa mi-beoog tallg ne-a, tɩ b sũy sɩng sãoongo. Wall tɩ b pʋʋs Wẽnnaam bark a sẽn fãag-bã yĩnga, b ning-a-la taal zaalem, b sẽn da tudg n tagsdẽ t’a mongd-b-la bõn-sõma wã yĩnga. B yẽgengã ra wilgdame tɩ b ra pa nand a Zeova sẽn da get b yell to-to wã ye. Pa lingr la a sẽn yeel woto wã ye: “Mam na n basa nin-wẽn-kãensa tɩ b yẽgem n kɩɩs maam tɩ ta dabʋre?”—Sõdbo 14:27; 21:5.
Yẽgeng sẽn zĩnd pipi kiris-nebã wakatẽ
8, 9. Rɩk-y makr sẽn wilgd neb sẽn yẽgem tɩ b kibarã be kiris-neb gɛrk Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ.
8 Makr nins d sẽn yã yẽgengã wɛɛngẽ wã yɩɩ neb sul sẽn da wilgd b sũ-pa-noaang vẽenega. La a Zezi Kirist me sẽn da wa n be Zerizalɛm Zãn Kibsã yĩng yʋʋmd 32 wã, “yẽgeng wʋsg yika neba sʋk bãmb poorẽ.” (Zã 7:12, 13, 32) B ra gomda a Zezi yell vũn-vũni, tɩ kẽer da yetẽ t’a ra yaa nin-sõngo, tɩ neb a taab ra yetẽ t’a ra pa nin-sõng ye.
9 Daar a to me, yõor yaood deegd a Levi b sẽn da boond me t’a Matɩe wã boola a Zezi ne a karen-biisã tɩ b wa rɩ a yiri. “Fariziẽ dãmb ne gʋlsdba yẽgma ne a Zezi karen-biisã n yeele: ‘Yaa bõe tɩ yãmb dɩtẽ la y yũud ne yõor yaood deegdba la yel-wẽna rãmba?’” (Luk 5:27-30) Rẽ poore, Galile, ‘Zʋɩf rãmba yẽgma ne [a Zezi], a sẽn yeel t’a yaa bur sẽn yi arzãna yĩnga.’ Baa a Zezi karen-biisã kẽer meng sũy sãama ne bũmb ning a sẽn yeelã n sɩng yẽgengo.—Zã 6:41, 60, 61.
10, 11. Bõe yĩng tɩ Zʋɩf rãmb nins sẽn gomd gɛrkã yẽgme, la wãn to la b sẽn welg yellã to-to wã tõe n sõng kãsem dãmbã b tʋʋmdã pʋgẽ?
10 Yẽgeng sẽn baas neer n zĩnd yʋʋmd 33 Pãntekotã poor bilfu. Karen-bi-paals wʋsg sẽn da pa vɩ Israɛll n wa tɩ Zide soolmã tẽedb reeg-b sãando, la rɩɩbã pʋɩɩb wɛɛngẽ zu-loees n zĩndi. Biiblã yetame: “Dẽ, Gɛrk rãmba yẽgma ne Hebre rãmba b sẽn ka kõ bãmb pʋg-kõapa b pʋɩɩr daar fãa wã yĩnga.”—Tʋʋma 6:1.
11 Yẽgemdb kãensã pa yɩ wa Israɛll nebã sẽn da wa n be we-raoogẽ wã ye. Zʋɩf rãmb nins sẽn da gomd gɛrk buudã goamã sẽn da wilgd b sũ-pa-noaang b yɛlã sẽn da yaa to-to wã yĩngã ra pa wẽng ye. B ra ratame bal tɩ b ges b pʋ-kõap kẽer yelle. Sẽn paase, yẽgemdbã pa wa ne gudgr n yẽgem ne a Zeova vẽeneg ye. Nin-kãensã tɩ yãa tʋm-tʋmdbã n wilg b sũ-pa-noaangã, tɩ kɩt tɩ b rɩk segls tao-tao n welg yellã, bala yẽgemdbã ra bee bʋʋm. Ad woto sɩd yaa mak-sõng la tʋm-tʋmdbã kõ rũndã-rũndã kãsem dãmbã! Kãsem dãmbã sẽn yaa pe-kɩɩmb sẽn segd n ges b saam-biisã yell tẽebã wɛɛngẽ wã gũusdame n pa ‘yẽt b tʋb n da kelg nimbãan-ned kɛleng’ ye.—Yelbũna 21:13; Tʋʋma 6:2-6.
Gũus-y tɩ yẽgeng wãada ned bilf-bilfu
12, 13. a) Rɩk-y makr n wilg yẽgengã biisi. b) Bõe n tõe n tus ned t’a yẽgme?
12 Makr wʋsg tõnd sẽn yã tɩ be Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ wilgdame tɩ yẽgengã waa ne yɛl wʋsg Wẽnnaam nin-buiidã sʋk pĩnd wẽndẽ. Yaa rẽ n so tɩ d segd n tags yẽgengã sẽn tõe n wa ne yɛl nins rũndã-rũndã wã zug neere. Makr a yembr n tõe n sõng-d tɩ d wʋm a võore. Bõn-yood wʋsg sẽn yaa wa kut nong n kẽeda tẽng-n-piisim. Tẽng-n-piisim sã n wa sɩng kut rɩɩb tɩ b pa yãk-a, a tõe n wa sãama kutã zãnga. B raaga mobila wʋsg n bas la pa b montɛɛr dãmbã sẽn pa sõma yĩng ye. Yaa tẽng-n-piisim sẽn sãam-b hal tɩ b kẽ n kẽn tõe n wa ne yɛl masa wã yĩnga. Wãn to la yẽgeng wõnd tẽng-n-piisim?
13 Wala bõn-yood kẽer wa kut sẽn nong n kẽed tẽng-n-piismã, ninsaalbã sẽn yaa pãn-komsem dãmbã me nong n yẽgemdame. D segd n gũusa ne yẽgeng buud fãa. Wala maasr sẽn naag ne yamsem sẽn paasd tẽng-n-piisim pãngã, woto me, zu-loeesã kɩtdame tɩ d rat n yẽgem. Yɩɩr tõe n kɩtame tɩ sũ-yikr sẽn pa zem baa fʋɩ lebg yel-kãsenga. Yɛlã sẽn tar zẽneb n paasd dũni kãngã yaoolem dayã sasa wã yĩnga, yɛl nins sẽn wat ne yẽgengã na n paasame. (2 Tɩmote 3:1-5) Woto yĩnga, a Zeova sõgen tõe n wa sɩnga yẽgeng ne a to. Tõe n yɩɩ yel-bil poorẽ. Wala makre tõe n yɩɩ f sũur sẽn pa noom ne ned a pãn-komsem yĩnga, a tõod bɩ a sẽn tar zu-noog tʋʋmd tigingã pʋgẽ yĩnga.
14, 15. Bõe yĩng tɩ d segd n yõk d mens n da yẽgme?
14 Baa sẽn yaa yell ning n kɩt tɩ d sũur pa noome, d sã n pa yõk d menga, d sũ-pa-noaangã tõe n wa kɩtame tɩ d minim n yẽgemdẽ. Yẽgengã sẽn sãamd tẽebã tõe n halka tõnd zãng fasɩ. Israɛll nebã sẽn yẽgem b vɩɩmã yɛl yĩng we-raoogẽ wã, kɩtame meng tɩ b wa ning a Zeova taale. (Yikri 16:8) Bɩ d modg n da tol n maan woto ye.
15 D sã n bolg kut ne pãntiiri, tõe n kɩtame tɩ tẽng-n-piisim booge. La d sã n leb n yã zĩis tẽng-n-piismã sẽn sɩng kõom, d yɩta tao-tao n tẽg-ba. Woto me, d sã n wa neẽ tɩ d rat n yẽgmame, d tõe n pʋʋsa rẽ yĩnga, n tõog n da yẽgem ye. Wãn to?
Ges-y yɛlã wa a Zeova sẽn get-b to-to wã
16. Bõe maaneg n tõe n kɩt tɩ d ra yẽgme?
16 Yẽgengã kɩtdame tɩ d tagsd d mengã yell wʋsgo, tɩ kɩt tɩ d yĩmd bark nins d sẽn tare, d sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã. Sẽn na yɩl n tõog n da wa yẽgme, d segd n ninga bark kãens d yamẽ wakat fãa. Wala makre, tõnd ned kam fãa tara zu-no-kãseng n zãad a Zeova yʋʋrã. (Ezai 43:10) D tõe n baoa zood sẽn tar pãng ne-a. Sẽn paase, tõnd tõe n goma ne a Zeova sẽn ‘wʋmd pʋʋsgã’ wakat buud fãa. (Yɩɩl Sõamyã 65:3; Zak 4:8) Tõnd vɩɩmã sɩd tara võore, bala d wʋmda no-koeemd ning b sẽn wẽed Wẽnnaam naamã poorã võore, la d tẽrẽ tɩ d tara zu-noog n na n kell n tall d wẽn-sakrã. (Yelbũna 27:11) D tõe n kẽesa d toog Rĩungã koe-noog mooneg pʋgẽ n pa vaandẽ ye. (Matɩe 24:14) D sã n wilgdẽ tɩ d tara tẽeb ne a Zezi Kirist maoongã sẽn yaa rondã, na n sõng-d lame tɩ d tall sũur kaset sẽn yaa sõma. (Zã 3:16) Yaa bark kãensã fãa la d tara, baa yel-tood nins d sẽn segd n mao ne wã sẽn zem to-to fãa.
17. Bõe yĩng tɩ d segd n modg n ges yɛlã wa a Zeova sẽn get-b to-to wã, baa d sã n be bʋʋm n na n yẽgme?
17 Bɩ d modg n ges yɛlã wa a Zeova sẽn get-b to-to wã bala. Yɩɩl gʋlsd a Davɩɩd yɩɩla woto: “Zusoaba, kɩt-y tɩ mam bãng yãmb soɛya. Bɩ y zãms maam tɩ m tũ yãmba.” (Yɩɩl Sõamyã 25:4) Tõnd sã n wa be bʋʋm n na n yẽgem me, bɩ d bãng tɩ pa ling a Zeova ye. A tõe n demsa yɛlã zĩig pʋgẽ. La bõe yĩng masã tɩ wakat ninga a basd toogã tɩ ket n beẽ? Tõe tɩ yaa sẽn na yɩl n sõng tõnd tɩ d bɩɩs zʋg-sõma wala sũ-mare, tõog-toog la tẽebo.—Zak 1:2-4.
18, 19. Rɩk-y makr sẽn wilgd biis nins d sẽn tõe n paame, d sã n tall sũ-mar zu-loees pʋgẽ n pa yẽgem ye.
18 Tõnd sã n maand sũ-mar zu-loeesã pʋsẽ n pa yẽgemdẽ, pa manegd tõnd zʋgã bal ye. Rẽ tõe n kɩtame me tɩ neb nins sẽn get tõndã pẽg tõnd d yel-manesmã yĩnga. Yʋʋmd 2003 wã pʋgẽ, a Zeova Kaset rãmb n tog sor n yi Alemayn n na n tɩ kelg rasem a tãab tigis-kãseng Hõngri. Lorã sofɛɛr da pa a Zeova Kaset soab ye, rẽnd a yam da yooda a sẽn segd n tɩ zĩnd ne a Zeova Kaset rãmbã n maan rasem piigã. La so-toakã baasgẽ a yamã toeema zãng fasɩ. Bõe yĩnga?
19 So-toakã wakate, zu-loees n zĩnd wakat kẽere, la a Zeova Kaset rãmbã zɩ n yẽgem dẽ yĩng ye. Sofɛɛrã yeelame t’a ra zɩ n dɩk neb sẽn yaa sõma wa bãmb ye. A pʋd n yeelame t’a Zeova Kaset rãmbã sã n wa wẽ sallem a yirã, a na n deeg-b lame la a kelg-b neere. Ad saam-bi-kãensã talla manesem sẽn wa ne pẽgre, b sẽn ‘maan bũmb fãa tɩ yẽgeng pa zĩndã’ yĩnga!
Sugr wata ne zems-n-taare
20. Bõe yĩng tɩ d segd n kõ taab sugri?
20 Yaa wãn to masã, tõnd sã n wa tar yell ne d tẽed-n-taaga? Yellã sã n yaa kãsenga, d segd n tũu noy nins a Zezi sẽn kõ tɩ be Matɩe 18:15-17 pʋgẽ wã. La pa tɩlae tɩ d maan woto wakat fãa ye, bala yɛl wʋsg yaa yel-bõonego. Bõe yĩng tɩ y pa na n kõ sugri? A Poll gʋlsame: “Bɩ y maan sũ-mar ne taaba la y kõ taab sugri, ned sã n tar yell ne a to, a wa [a Zeova] sẽn kõ yãmb sugrã, bɩ yãmb me kõ taab sugr woto. La sẽn paas bõn-kãens fãa, bɩ y maan nonglem sẽn yaa bũmb fãa loɛtg sɩd-sɩdã.” (Kolos rãmba 3:13, 14) Tõnd na n sak n kõo sugr bɩ? A Zeova pa tar bʋʋm n na n yẽgem ne tõnd sɩda? N-ye, la ne rẽ fãa, a zoeta tõnd nimbãaneg la a kõt-d sugr n yɩlemdẽ.
21. Bõe la neb sẽn kelgd yẽgeng tõe n wa maane?
21 Baa yellã sẽn zem to-to, pa tõnd yẽgengã n na n kɩt t’a sa ye. Hebre gom-biig ning b sẽn lebg tɩ yẽgmã võor leb n tõe n yɩɩ ‘bugli.’ Ned sã n yẽgemd wakat fãa pa noom tõndo, la d baoodame n na n lak d mens ne–a soaba. Tõnd sã n yẽgemdẽ bɩ d bugundẽ, tõeeme n pa noom sẽn kelgd-b tõndã me ye. Tõeeme n pa noom-b hal tɩ b rat n lak b mens ne-do. Nebã tõe n nee ned sẽn yẽgemde, la rẽ pa na n kɩt tɩ b rat n pẽneg-a ye.
22. Bõe la bipugl a yembr yeel a Zeova Kaset rãmbã wɛɛngẽ?
22 Sugr wata ne zems-n-taar sẽn yaa bũmb a Zeova nin-buiidã sẽn nong wʋsgã. (Yɩɩl Sõamyã 133:1-3) Nasaar tẽng a yembrẽ, yʋʋm 17 bipugl sẽn yaa Katolik gʋlsa a Zeova Kaset rãmbã tʋʋmd will n wilg t’a nand-b lame. A yeelame: “Yaa siglg kãngã pʋgẽ bal la mam pa yãt neb sẽn kis taaba, neb sẽn yaa rat-tɩ-loog rãmba, beed rãmb la wɛlsdb ye.”
23. Bõe yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?
23 D sẽn yaa sɩd Wẽnnaam a Zeova balemdbã yĩnga, d paamda tẽeb bark wʋsgo. D sã n nand bark kãense, na n sõng-d lame tɩ d ra yẽgem ne d taabã d yɛlã poorẽ, tɩ zems-n-taar zĩndi. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga tõnd zʋg-sõma sẽn na n kɩt tɩ d ra yẽgem ne a Zeova tẽng zug siglgã, bala rẽ yaa wẽng wʋsgo.
Y tẽrame bɩ?
• Yẽgeng yaa bõe?
• Y tõe n maka yẽgeng sẽn wat ne yɛl ninsã ne bõe?
• Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra wa yẽgme?
• D sã n yaa sug-kõta, wãn to la tõe n sõng-d tɩ d ra yẽgme?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng a 9]
Ra yaa ne a Zeova mengã la Israɛll nebã sẽn yẽgmã
[Foto, seb-neng 11]
Yãmb modgdame n get yɛlã wa a Zeova bɩ?
[Foto rãmba, seb-neng 12]
Sugr wata ne zems-n-taar kiris-nebã sʋka