1, 2. a) Bõn-sõma nins d sẽn na n paam dũni-paalgã pʋgẽ wã sʋka, bʋg la y rat n yɩɩda? (Ges-y fotã sẽn be yĩngrã.) b) Dũni-paalgã pʋgẽ, bõe n na n kõ-d sũ-noog n yɩɩda?

TÕND gũuda “vɩɩm sẽn kõn sa wã” ne d sũy fãa. Tʋm-tʋmd a Poll boola vɩ-kãng tɩ ‘vɩɩm hakɩɩka.’ (Karm-y 1 Tɩmote 6:12, 19.) Tõnd fãa la bal na n wa paam n vɩɩmda tẽngã sẽn na n lebg arzãnã zugu. Wakat kãnga, d vɩɩmã na n yɩɩ noog wʋsgo, hal tɩ d pa tõe n bãng n bilg ye. Beoog sẽn vẽeg fãa, d na n yikda ne laafɩ la sũ-noogo, tɩ d sũur noom ne d menga. (Eza. 35:5, 6) D na n paam n vɩɩmda ne d zagsã rãmb la d zo-rãmba, tɩ kẽer yaa neb sẽn da ki n lebs n vʋʋge. (Zã 5:28, 29; Tʋʋ. 24:15) D na n paam n zãmsa bũmb toor-toor d sẽn nong maanego, tɩ d bãngrã me paasdẽ. Wala makre, d na n zãmsa rot meeb wall yʋʋm-teoog d sẽn nong wẽebo.

² Baa d sẽn gũud bõn-kãensã ne d sũur fãa wã, yaa a Zeova tũudmã wɛɛngẽ la d na n paam sũ-noog n yɩɩda. Nebã fãa sã n wa waoogd a Zeova yʋʋrã la b sakd a naamã, y pa tagsd tɩ vɩɩmã na n yɩɩ noog sɩda? (Mat. 6:9, 10) D sã n wa yã tɩ raab ning a Zeova sẽn sɩng n tar ne ninsaalbã la tẽngã pidsame, d sũur sɩd na n yɩɩ noogo. Bilf-bilfu, d na n wa  lebga neb sẽn zems zãnga, tɩ lebg nana tɩ d paas tõnd ne a Zeova zoodã pãnga.—Yɩɩn. 73:28; Zak 4:8.

3. Tõnd segenda d mens bõe yĩnga?

³ D kɩsa sɩd t’a Zeova na n maana bõn-kãensã fãa tõnd neer yĩnga, bala a Zeezi yeelame tɩ ‘Wẽnnaam tõee bũmb fãa.’ (Mat. 19:25, 26) D sã n dat n wa kẽ dũni-paalgã pʋgẽ, la d kell n vɩɩmd a Zeezi naamã sẽn na n kaoos yʋʋm tusrã poore, yaa masã la d segd n modg n wilg tɩ d sɩd rata vɩɩm sẽn kõn sa wã. D segd n wilgame tɩ d gũuda dũni-kãngã sãoongã ne d sũur fãa, la d segend d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga. La wãn to la d tõe n segl d mense?

4. Wãn to la d tõe n segl d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga? Rɩk-y makre.

⁴ Bõe la d tõe n maan n segl d mens n wa vɩɩmd dũni-paalgã pʋgẽ? Wala makre, d sã n magd n na n tɩ vɩɩmd tẽn-zẽnga, bũmb toor-toor la d na n maan n segl d menga. D tõe n sɩnga tẽngã buud-gomd zãmsgo, la d bao n bãng tẽngã neb minimdu. D leb n tõe n baoo rɩbd kẽer tẽngã nebã sẽn nonge, n dɩ n gese. Woto me, d sã n dat n wa vɩɩmd dũni-paalgã pʋgẽ, d segd n vɩɩ wa d zoe n bee be. Ad bũmb a wãn d sẽn tõe n maane.

5, 6. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ d sã n sakd sẽn lʋɩt-b taoor a Zeova siglgã pʋgẽ wã, d segenda d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga?

⁵ Dũni-paalgã pʋgẽ, nebã fãa na n teela Wẽnnaam naamã. Na n yɩɩ toor fasɩ ne yɛlã sẽn yaa to-to a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ wã. Rũndã-rũndã, neb wʋsg sẽn dat yaa b sẽn na n so b mens n maand b yam. B getame tɩ Wẽnnaam noyã sakr pa tar yõod ye. Rẽ woma bi-bʋse? Ninsaalbã sẽn pa rat n sak tɩ Wẽnnaam wilg-b sorã, waa ne namsgo, far la yel-beedo. (Yel. 20:24) La a Zeova yaa sẽn yaa na-sõngã, yaa vẽeneg tɩ nebã fãa sã n wa sakd a naamã, vɩɩmã na n yɩɩ noogo.

⁶ Dũni-paalgã pʋgẽ, a Zeova siglgã na n wilg-d-la sore, tɩ d tõog n maneg tẽngã tõr t’a lebg arzãna, la d sõng sẽn na n vʋʋg-bã tɩ b bãng Wẽnnaam. Wakat kãnga, a Zeova na n kõ-d-la tʋʋm wʋsgo. La taoor lʋɩtbã sã n wa yeel-y tɩ y maan bũmb sẽn pa noom-y wʋsgo, y manesem na n yɩɩ wãna? Y na n maana rẽ ne yamleoogo, la ne y sũur fãa bɩ? Tõnd fãa la bal na n leokame tɩ n-yẽe. La rũndã-rũndã d sakda sẽn lʋɩt-b taoor a Zeova siglgã pʋgẽ wã bɩ? D sã n maand woto, d segenda d mens n na n wa vɩɩmd dũni-paalgã pʋgẽ.

7, 8. a) Bõe yĩng tɩ d segd n zãms sakr masã menga? b) Kiba-bʋs n wilgd tɩ b tõe n kɩtame tɩ kiris-ned toeem tʋʋmde? d) Dũni-paalgã pʋgẽ, d tõe n basa d yam ne bõe?

⁷ D sã n dat n segl d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga, d pa na n sakd sẽn lʋɩt-b taoor a Zeova siglgã pʋgẽ wã bal ye. D na n wilgdame tɩ d sũur nooma ne tʋʋm nins b sẽn kõt-dã, la d sõngd taab a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ me. Wala makre, siglgã sã n wa kõ-d tʋʋm-paalle, d na n saka ne d sũur fãa, la d tʋm ne yẽesem, n wilg tɩ d sũur nooma ne rẽ. D sã n teend taoor lʋɩtbã rũndã-rũndã, yaa vẽeneg tɩ na n sõng-d lame tɩ d kell n teel-b dũni-paalgã pʋgẽ. (Karm-y Ebre-rãmb 13:17.) Israyɛll nebã sẽn wa n kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ wã, b pʋɩɩ tẽngã, n wilg ned kam fãa a zĩiga. (Sõd. 26:52-56; Zoz. 14:1, 2) Rũndã-rũndã, d pa mi tõnd ned kam fãa sẽn na n tilg a yir zĩig ning dũni-paalgã pʋgẽ ye. La d sã n  zãms sakr masã menga, sẽn wa n yaa zĩig ning la b kõ-do, d na n saka a Zeova ne sũ-noogo.

⁸ D sã n wa paam n vɩ dũni-paalgã pʋgẽ Wẽnnaam Rĩungã naam sasa, sɩd na n yɩɩ bark tɛkẽ! Rẽ n so tɩ d sakd a Zeova siglgã ne yamleoogo, n tʋmd tʋʋm ning fãa b sẽn bobl tõndo. La wakat ninga, b tõe n wa ratame tɩ d toeem tʋʋmde. Wala makre, Etazĩni Betɛllã tʋm-tʋmdb kẽer la b kɩt tɩ b lebg zall so-pakdba. Tigims sul yel-gɛtb sãnda me la b kɩt tɩ b lebg zall so-pakdba, tɩ kẽerã yaa b yʋʋmã sẽn vẽsg yĩnga. D sã n wilgdẽ tɩ d sũur nooma ne tʋʋmd ning fãa b sẽn kõ-do, n pʋʋsd a Zeova n kot sõngre, la d maand d sẽn tõe fãa a tʋʋmdã pʋgẽ, d na n paama sũ-noogo. Sẽn paase, a Zeova na n ning-d-la barka. (Karm-y Yel-bũn 10:22.) La dũni-paalgã pʋgẽ yẽ? Tõe tɩ d yãka zĩig sẽn noom tõndo, n dat tɩ b kõ-d zĩ-kãnga. La b tõe n kõo tõnd zĩig a to. Sẽn wa n yaa a soab fãa, d tõe n basa d yam tɩ d na n paama sũ-noogo. Bala, rẽ pa be ne zĩig ning d sẽn na n vɩɩmde, wall tʋʋmd ning d sẽn na n tʋmã ye. D sẽn na n paam n be dũni-paalgã pʋgẽ wã bal sekame.—Nee. 8:10.

9, 10. a) Dũni-paalgã pʋgẽ, bõe yĩng tɩ tõe n wa yɩ tɩlɛ tɩ d maan sũ-mare? b) Rũndã-rũndã, bõe la d tõe n maan n wilg tɩ d yaa sũ-mar soaba?

⁹ Dũni-paalgã pʋgẽ, tõe n wa yɩɩ tɩlɛ tɩ d tall sũ-mare. Wala makre, d tõe n wa nee kẽer sẽn maand sũ-noog b roagdb wall b zo-rãmb sẽn vʋʋg yĩnga, tɩ tõnd yẽ ned nan pa vʋʋg ye. Sã n wa yaa woto, d na n maana sũ-noog ne sẽn maand-b sũ-noogã, la d kell n gũ bɩ? (Rom. 12:15) D sã n maand sũ-mar rũndã-rũndã n gũud a Zeova pʋlemsã pidsgu, na n sõng-d lame tɩ d kell n maan sũ-mar dũni-paalgã pʋgẽ.—Koɛ. 7:8.

¹⁰ Tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sã n wa toeem a sẽn bilgd Biiblã gomd ning võor to-to me, d tõe n maana sũ-mare, n wilg tɩ d segenda d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga. D zãmsda bilg-paallã, tɩ d sã n pa wʋmd a võor sõma bɩ d kell n maag d yĩng n wa wʋm-a bɩ? D sã n maan woto, dũni-paalgã pʋgẽ, a Zeova sã n wa wilg tõnd bõn-paall a sẽn dat tɩ d maane, na n yɩɩ nana tɩ d sake.—Yel. 4:18; Zã 16:12.

11. Bõe yĩng tɩ d segd n yɩ sug-kõatba, la wãn to la rẽ na n naf-d dũni-paalgã pʋgẽ?

¹¹ Bũmb a to sẽn na n naf tõnd dũni-paalgã pʋgẽ yaa d sẽn na n yaa sug-kõatba. Kirisã naamã sẽn na n kaoos yʋʋm tusrã sasa, tõe n kaoosa bilf tɩ nin-tɩrsã la sẽn pa-b tɩrsã yaool n lebg neb sẽn zems zãnga. (Tʋʋ. 24:15, MN) D na n tõog n wilgame tɩ d nonga taaba, la d kõt taab sugr wakat kãng bɩ? D sã n zoe n kõt taab sugri, n modgdẽ tɩ d zems-n-taarã pãng paasdẽ, dũni-paalgã pʋgẽ, d na n kell n maana woto nana-nana.—Karm-y Efɛɛs-rãmb 4:2, 32.

12. Bõe yĩng tɩ d segd n segl d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga?

¹² Dũni-paalgã pʋgẽ, tõe tɩ pa na n yɩ wakat fãa la d na n paam bũmb d sẽn dat ye. Tõe me tɩ d na n wa rata bũmb ninga, tɩ yɩ tɩlɛ tɩ d maag d yĩng tɩ yɩ rasem a yi. Bũmb d sẽn na n maan yaa teel a Zeova naamã, la d wilgdẽ tɩ d sũur nooma ne bũmb nins a sẽn zoe n kõ-dã, n pʋʋsd-a barka. Rẽnd zʋg-sõma nins a Zeova sẽn dat tɩ d bɩɩs rũndã-rũndã wã na n naf-d-la wakat kãnga. D sã n bɩɩsd zʋg-kãense, d wilgdame tɩ d kɩsa sɩd tɩ dũni-paalg n wate, n segend d  mens vɩɩm sẽn kõn sa wã yĩnga. (Ebre. 2:5; 11:1) Sẽn paase, d wilgdame tɩ d sɩd rat n wa vɩɩmda tẽngã zug wakat ning nebã fãa sẽn na n sakd a Zeova wã.

13. Dũni-paalgã pʋgẽ, tʋʋm-bʋg la d na n tʋm ne d sũur fãa?

¹³ Dũni-paalgã pʋgẽ, d na n paama bũmb nins fãa d sẽn dat sẽn na yɩl tɩ d vɩɩmã yɩ noogã. La bũmb ning sẽn na n kõ-d sũ-noog n yɩɩd yaa bark nins d sẽn na n paam tõnd ne a Zeova zoodã wɛɛngẽ wã. (Mat. 5:3, MN) D na n tʋma a Zeova tʋʋmdã ne d sũur fãa, n paam sũ-noog wʋsgo. (Yɩɩn. 37:4) Rẽnd d sã n wilgdẽ tɩ yaa a Zeova tʋʋmdã n pak-d n yɩɩda, d segenda d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga.—Karm-y Matye 6:19-21.

14. Bõe la kom-bɩɩsã tõe n maan n segl b mens vɩɩm sẽn kõn sa wã yĩnga?

¹⁴ Bõe la d tõe n maan t’a Zeova tʋʋmdã maneg n kõ-d sũ-noogo? Bũmb a ye yaa d sẽn na n yãk tʋʋmd d sẽn dat n wa tʋm a Zeova yĩnga. Y sã n yaa bi-bɩɩga, yɩta sõma tɩ y tags y sẽn tõe n tʋm a Zeova tʋʋmdã ne y sũur fãa to-to. Y tõe n vaeesa tõnd sɛbã, n bãng tʋʋm toor-toor neb nins sẽn kẽes b mens zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ wã sẽn tʋmde, n yãk y sẽn dat a soaba. * Y leb n tõe n sõsa ne neb sẽn kẽes b mens zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ hal daar zãra. Y sã n kẽes y meng zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, y na n paama minim la bãngre, tɩ wa sõng-y tɩ y kell n maan a Zeova raabã dũni-paalgã pʋgẽ.

15. Bõe la d tõe n yãk n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ?

¹⁵ Tõnd sẽn yaa Rĩungã koe-moondbã, bũmb wʋsg la d tõe n yãk n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ. Wala makre, d tõe n modg n paasa d minimã koe-moonegã neng ning pʋgẽ, wall d modg n wʋm Biiblã saglsã võor n paase, la d bao n bãng d sẽn tõe n tũ-b to-to. D leb n tõe n modgame tɩ b sã n wa yãk-d tɩ d karem sebr zãma taoor bɩ d karem sõma, wall d sã n wa tar sõsg tigingã pʋgẽ bɩ d tõog n sõs tɩ kẽ nebã. D tõe n segenda tigissã sõma me, n kõt leoor sẽn nafd kɛlgdbã. La bõe yĩng tɩ rẽ tar yõodo? Yaa tɩ y sã n yãk bũmb y sẽn dat n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ, na n kɩtame tɩ y maneg n tʋm a tʋʋmdã ne y  sũur fãa. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y segl y meng dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga.

16. Bõe yĩng tɩ yaa a Zeova raabã maaneg n sɩd wat ne sũ-noogo?

¹⁶ D sã n bas bõn-sõma nins sẽn be dũni-kãngã pʋgẽ wã baoob sẽn na yɩl n segl d mens dũni-paalgã pʋgẽ vɩɩm yĩnga, d bõnda vɩɩm sẽn tar bark bɩ? Ayo! Yaa a Zeova raabã maaneg n kɩtd tɩ ned vɩɩm tall bark n yɩɩda. Tõnd sẽn tũud a Zeova wã pa b sẽn modgd tõndo, wall d sẽn dat n wa paam n põs to-kãsengã sasa wã yĩng ye. A naana tõnd a raabã maaneg yĩnga, tɩ d sã n maand rẽ bɩ kõt-d sũ-noogo. Bũmb ka be t’a yõodã ta d sẽn na n paam t’a Zeova nong-do, la a wilgd-d sor ye. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 63:2-4.) D sẽn tũud a Zeova ne d sũur fãa wã, d na n wa paama bark wʋsg dũni-paalgã pʋgẽ. La rũndã-rũndã, d zoe n paamda bark toor-toore. Sɩd me, tõnd sʋkã neb kẽer n paamd bark kãens hal na maan yʋʋma. Sẽn paase, d fãa sẽn zoe n paam bark ninsã kɩtame tɩ d kɩs sɩd tɩ bũmb ka be n wat ne sũ-noog n ta a Zeova raabã maaneg ye.—Yɩɩn. 1:1-3; Eza. 58:13, 14.

17. Bõe n wilgd tɩ arzãnã pʋgẽ, d na n paama sẽk n maan bũmb kẽer tõnd mensã yĩnga, la d mi n deemdẽ?

¹⁷ Dũni-paalgã pʋgẽ, d na n paama sẽk n maan bũmb kẽer tõnd mensã yĩnga, la d mi n deemdẽ me. A Zeova pʋd n naana tõnd tɩ d mi n dat n deeme. (Koɛ. 2:24) Sẽn paase, a pʋlmame t’a na n puka a nugu, tɩ ‘sẽn vɩ-bã fãa paam b sẽn dat tɩ seke.’ (Yɩɩn. 145:16) Reem la vʋʋsg tara yõod ne-do. La d sã n dat tɩ bõn-kãens sɩd kõ-d sũ-noogo, d segd n dengd n maanda bũmb nins sẽn paasd tõnd ne a Zeova zoodã. Na n kell n yɩɩ woto arzãnã pʋgẽ. Rẽnd yɩta sõma tɩ d ‘reng n bao Wẽnnaam soolmã,’ la d tagsd bark nins a Zeova nin-buiidã sẽn paamd rũndã-rũndã wã yelle.—Mat. 6:33.

18. Bõe la d tõe n maan n wilg tɩ d segenda d mens arzãnã pʋgẽ vɩɩm yĩnga?

¹⁸ Dũni-paalgã pʋgẽ, d na n paama sũ-noog d sẽn pa tõe n bãng n bilgi. Woto wã, bɩ d wilg tɩ d sɩd rata vɩɩm hakɩɩkã, n segend d mens rẽ yĩnga. D modg n bɩɩs zʋg-sõma nins a Zeova sẽn dat tɩ d bɩɩsã, la d moond koe-noogã ne yẽesem. D tʋm a Zeova tʋʋmdã ne sũ-noogo, n wilg tɩ yaa a Zeova raabã n pak-d n yɩɩda. Sẽn paase, d sẽn kɩs sɩd t’a pʋlemsã na n pidsame wã, bɩ d wilg tɩ d gũuda dũni-paalgã ne d sũur fãa.