Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A 5

Tɩɩm maaneg la sõod sẽn sɩd yaa bũmb ninga

Tɩɩm maaneg la sõod sẽn sɩd yaa bũmb ninga

1. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la nebã tẽed tɩɩm la sõodo?

 SEBR a ye (La religion traditionnelle africaine) yeelame tɩ “Afiriki, ka yõod tɩ f sok ned sõod sã n beeme ye.” Sebrã paasame: “Afirik nebã buud toor-toorã fãa nifẽ, sõod pa reem yell ye.” Sẽn tẽed-b tɩɩm la sõodã sʋka, sẽn pa karem-b la sẽn karem-b n zãag beeme. Moeembã ne kiris-neb ne yʋʋrã tũudmã taoor dãmb me tẽeda rẽ.

2. Neb wʋsg tẽedame tɩ yaa yɛ la pãng sẽn yaa yel-solemdã yita?

2 Afiriki, neb wʋsg tẽedame tɩ pãng buud sẽn yaa yel-solemd n be, tɩ Wẽnnaam tar tõog a zugu. Bõn-naands ninsaal nif sẽn pa ne, la yaab-rãmbã tõe n talla pãn-kãng n tʋme. La ninsaalb kẽer me mii b sẽn tõe n tall-a n tʋm to-to n sõng b mense, bɩ n maan wẽnga.

3. Nebã tagsdame tɩ wãn to la ned tõe n maan a to tɩɩm?

3 Neb n maand b bɛɛb tɩɩm. B tẽedame tɩ neb nins sẽn maand b taab tɩtã tõe n tʋma zãnkiti, liuuli, zõos bɩ rũms a taab tɩ b tɩ maan ned yelle. Zĩis wʋsgo, ned ne a to sã n zab taaba, pag sã n ka tar rogem, ned sã n yik bãag bɩ a sã n ki menga, b tẽedame tɩ ned n maan-b tɩɩm.

4. Bõe la neb wʋsg tẽed sõobã wɛɛngẽ, la neb sẽn da maand sõod wilgame tɩ bãmb maana bõe?

4 Sõodã me yaa bũmb sẽn wõnd rẽ. B yetame tɩ yʋngo, sõobã sɩɩs yita b yĩnsẽ wã n yɩgd n na n tɩ seg sõ-taase, bɩ sẽn na yɩl n tɩ kʋ b sẽn yõg-b rãmbã. Sẽn mik tɩ sõobã mens ket n gõee b gãasẽ wã, naoor wʋsgo, yaa neb nins sẽn bas sõodã maanegã goam la nebã tikd n yet woto. Wala makre, Afirik zʋrnall a yembr pʋgẽ, b togsa neb sẽn da yɩ sõob goama. B wʋsgã ra yaa kom-pugli. Ad b kẽer sẽn yeele: “Mam kɩtame tɩ neb 150 fão ne montɛɛr n ki.” “Mam fõoga kamb a nu zɩɩm fãa tɩ b ki.” “Mam kʋʋ m zo-rãmb a tãab sẽn yaa rapa, b sẽn bas maamã yĩnga.”

5. Bõe la nebã maand n tẽed tɩ rẽ n na n kogl-ba?

5 Kẽer rɩta tɩɩm sẽn na yɩl n kogl b mense. Neb nins sẽn maand tɩɩm n na n kogl b mensã ningda nug-bĩns bɩ zũya, b sẽn los tɩɩmẽ. B yũuda tɩto, n sõod wall b soodẽ. B busda tɩt buud toor-toor b rotã bɩ b zagsã pʋsẽ, n tagsdẽ tɩ tõe n kogl-b lame. B maanda tɩ-gãn ne Alkʋrãanã bɩ Biiblã goama, n tẽed tɩ na n kogl-b lame.

Yaa ziri la belgre

6. Bõe la a Sʋɩtãan la a zĩn-dãmbã maan pĩnd wẽndẽ, la d tagsg segd n yɩɩ wãn ne b pãngã?

6 Yaa sɩd t’a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã yaa ãdem-biisã bɛɛb meng-menga. B tõe n kɩtame tɩ ninsaal tagsg la a vɩɩm toeeme. Sẽn paase, pĩnd wẽndẽ wã, b kẽe ninsaalb la rũms meng n soog-ba. (Matiye 12:43-45) Yaa sɩd tɩ d pa segd n deem ne b pãn-tõogã ye. La d pa segd n tags tɩ b tara pãng tɩ loog me ye.

7. Bõe la a Sʋɩtãan dat tɩ tõnd tẽ, la bõe makr la b rɩk n bilg rẽ?

7 A Sʋɩtãan yaa belgr naaba. A belgda nebã tɩ b tẽed t’a pãngã ka to ye. Ad makr sẽn wilgd rẽ: Sẽn pa kaoose, zabr n zĩnd Afirik tẽng a yembr pʋgẽ. Sodaasã talla teed sẽn maand bʋrg wʋsg n na n yɛɛs bɛɛbã. Nand tɩ b sɩng zabrã, sodaasã ra wẽeda teedã tɩ wõnd bug-raad bʋrgo. B ra ratame tɩ bɛɛbã tags tɩ ra yaa tãb-biis ne zab-teed sẽn tar pãng wʋsg la sẽn zabd ne-bã. Woto me, a Sʋɩtãan datame tɩ nebã tẽ t’a pãngã ka koak ye. A sẽn datã yaa a yɛɛs nebã tɩ b maan yẽ raabã la b bas a Zeova raabã maanego. Masã, d ges yɛl a tãab a Sʋɩtãan sẽn dat tɩ nebã tẽ.

8. A Sʋɩtãan ziri a ye la bʋgo?

8 Ad a Sʋɩtãan ziri a yembre: Wẽng baa a ye pa wat yaar ye. Wẽng buud fãa sã n pa tũ ne ned n wa, dẽnd tũu ne pãng sẽn yaa yel-soalma. Wala makre, biig sã n bẽ pali n ki, a ma wã tõe n miime tɩ yaa rũmsã n wat ne pali wã. La a tõeeme me n tẽ tɩ yaa sõey n tʋm rũng tɩ wa rũm a biigã.

Wakat ninga, sabab-wẽnsã wata woto bala

9. Wãn to la Biiblã wilgd tɩ pa a Sʋɩtãan n wat ne yɛlã fãa?

9 Baa a Sʋɩtãan sẽn tar pãng n tõe n wa ne zu-loees kẽerã, d pa segd n tẽ tɩ yaa yẽ n wat ne zu-loeesã fãa ye. Biiblã yetame: “Pa sẽn tʋʋl-bã n tõogd zoees wakat fãa, la pa sẽn tar-b pãngã me n tõogd zabr wakat fãa ye. Pa yam soab n paamd rɩɩb wakat fãa, pa sẽn tar-a bãngr me n paamd arzɛk wakat fãa ye. Leb n pa sẽn tar-b minimã yɛl n yãkd neng wakat fãa ye. Bala wakat buud fãa, yel-lingdem tiigd n paamda b fãa.” (Koɛɛg soaba 9:11) Zoɛt tõe n zoeta tʋʋll-tʋʋll n yɩɩd a taabã, la a tõeeme n pa lʋɩ taoor zoeesã saabẽ ye. ‘Yel-lingdem tõe n tiig n paam-a lame’ t’a kong zoeesã. A tõe n lak n lʋɩɩme, a tõe n lʋɩɩ bãaga, wall a karg tõe n dãmbame. Yel-kãensã tõe n paama ned buud fãa. Pa a Sʋɩtãan bɩ sõey n wat ne-b tɩlɛ ye. B wata woto bala.

10. Bõe la b yet sõobã wɛɛngẽ, la wãn to la d mi tɩ rẽ yaa ziri?

10 Ad a Sʋɩtãan ziri a yiib-n-soaba: Sõobã yita b yĩnsẽ wã yʋng n tɩ seg sõob a taaba, bɩ n tɩ fõog b sẽn yõg b rãmbã zɩɩm bɩ n wãb-ba. La sok-y y meng yaa: ‘Sõob sã n tõe n maan woto, yaa bõe n sɩd yit yĩngẽ wã?’ Wala d sẽn yã wã, sɩɩgã yaa nedã mengã. Pa bũmb sẽn tõe n yi ned yĩngẽ ye. Sẽn paase, yĩngã sã n kaẽ, vɩɩm pãngã sẽn kõt yĩngã keelmã pa tõe n maan baa fʋɩ ye.

Sõobã pa tõe n yi b yĩnsẽ wã ye

11. Bõe yĩng tɩ d miẽ tɩ sõobã pa tõe n yi b yĩnsẽ wã, la yãmb tẽeda rẽ bɩ?

11 Sɩɩgã ne vɩɩm pãngã pa tõe n yi yĩngẽ wã n tɩ maan sẽn yaa sõma wall wẽng ye. B pa tõe n maan bũmb ye. Woto yĩnga, sõobã pa tõe n yi b yĩnsẽ wã ye. B sɩd pa maand yɛl nins b sẽn yete, bɩ b sẽn tagsd tɩ b maaname wã ye.

12. Wãn to la a Sʋɩtãan kɩtd tɩ nebã tagsdẽ tɩ b maana yɛl b sẽn pa maane?

12 Wãn to la d tõe n wilg neb kẽer sẽn sak n deeg tɩ b maana sõodã võore? A Sʋɩtãan tõe n kɩtame tɩ nebã tags tɩ b maana yɛl b sẽn pa maane. A Sʋɩtãan tũnugda ne vẽnegr n kɩt tɩ ned tẽ t’a sɩd yãa bũmb ninga, bɩ a maana yɛla, wall a wʋma koeese, tɩ yaool n pa sɩd ye. A Sʋɩtãan maanda woto n dat tɩ nebã zãag ne a Zeova la a kɩt tɩ b tẽ tɩ Biiblã sẽn yetã pa sɩd ye.

13. a) Rɩ tɩɩm n sõng f meng yaa sõma bɩ? b) Bõe la Gʋls-sõamyã yet tɩɩm dɩɩb ne tɩɩm saoog wɛɛngẽ?

13 Ad ziri a tãab-n-soabã: Rɩ tɩɩm n sõng f meng sẽn na yɩl n kao bɛɛb rabay yaa sõma. Biiblã wilgdame tɩ maan f to tɩɩm, wall rɩ tɩɩm n sõng f mengã fãa yaa wẽnga. A gɩdga tɩɩm dɩɩbã la tɩɩm saoog buud fãa. Ges-y noy nins a Zeova sẽn kõ Israyɛll buudã tɩɩm dɩɩbo, tɩɩm saooga, la neb nins sẽn da maand rẽ wã wɛɛngẽ:

  •   “Yãmb pa segd n . . . maan tɩt ye.”—Maan-kʋʋre 19:26.

  •   “Rao wall pag sã n gomd ne kɩɩmse, wall a bʋgd bagre, b segd n kʋ-a lame n da bas-a ye.”—Maan-kʋʋre 20:27.

  •   ‘Yãmb sʋkã, b pa segd n yã . . . ned sẽn maand tɩto, ned sẽn baood n na n bãng beoog yɛla, ned sẽn rabsd a taaba, wall ned sẽn gomd ne zĩn-dãmb ye.—Tõodo 18:10-14.

14. Bõe yĩng t’a Zeova yiis noy sẽn gɩdg tɩɩmã rɩɩb bɩ a saooga?

14 No-kãensã wilgda vẽeneg tɩ Wẽnnaam da pa rat t’a nin-buiidã rɩ wall b sao tɩɩm ye. A Zeova kõo a nin-buiidã no-kãensã tɩ bala a ra nong-b lame, la a ra pa rat tɩ b lebg rabeem la tẽeb ziri yembs ye. A ra pa rat tɩ zĩn-dãmbã nams-b ye.

15. Wãn to la Biiblã wilgd t’a Zeova pãng yɩɩda a Sʋɩtãana?

15 Baa ne Biiblã sẽn pa togs yɛl nins fãa zĩn-dãmbã sẽn tõe n maan la b sẽn pa tõe n maanã, a wilgdame tɩ Wẽnnaam a Zeova pãng yɩɩda a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã hal zĩig sẽn zãre. A Zeova riga a Sʋɩtãan n yiis saasẽ. (Vẽnegre 12:9) Sẽn paas me, a Sʋɩtãan sẽn kos sor n na n mak a Zoobã, a sak n tũu noor ning Wẽnnaam sẽn kõ-a n yeel-a t’a ra kʋ a Zoobã.—Zoob 2:4-6.

16. Ãnd koglg la d segd n bao?

16 Yel-bũnã 18:10 yetame: “A Zeova yʋʋrã yaa gasg sẽn tar pãnga. Nin-tɩrg zoet n kẽeda be, n paamd koglgo.” Woto yĩnga, d segd n baoo a Zeova koglgo. A Zeova nin-buiidã pa baood tɩt n na n kogl b mens ne sabab-wẽns nins a Sʋɩtãan la a zĩn-dãmbã sẽn wat ne wã ye. B leb n pa zoet sõobã kãab-wẽns ye. Wẽnnaam nin-buiidã tẽeda Biiblã sẽn yetã. A yetame yaa: “A Zeova ninã geta dũniyã zĩig fãa sõma, n na n sõng neb nins sẽn tũud-a ne b sũur fãa wã.”—2 Kibayã 16:9.

17. Zak 4:7 wilgdame tɩ d tõe n basa d yam ne bõe, la bõe la d segd n maane?

17 Yãmb me tõe n basa y yam woto, y sã n maand a Zeova raabo. Zak 4:7 yetame: “Woto yĩnga, sulg-y y mens n sak Wẽnnaam, la y kɩɩs Sʋɩtãanã, t’a na n zoe n basa yãmba.” Yãmb sã n maand Wẽnnaam sɩd-sɩdã raabo, n sakd a noyã, y tõe n kɩsa sɩd t’a na n kogl-y lame.