ဂရိနိုင်ငံမှာ ဦးဆုံးဌာနခွဲရုံး စတင် တည်ရှိချိန်ကနေ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်အထိဆိုရင် အနှစ် ၁၀၀ တိုင်ခဲ့ပါပြီ။

မျက်မှောက်ခေတ် ဂရိနိုင်ငံရဲ့ ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းဟာ ၁၉၀၅ ခုနှစ်မှာ အစပြုခဲ့တယ်။ ကျမ်းစာသတင်းစကားကို နိုင်ငံတစ်လွှား ဇွဲအပြည့်နဲ့ ကြေညာကြတယ်။ ၁၉၂၂ ခုနှစ်မှာ ညီအစ်ကို ဂျိုးဇက် အက်ဖ် ရပ်သဖော့ဒ်က အေသင်မြို့မှာ ဦးဆုံးဌာနခွဲရုံးကို ဖွင့်လှစ်တယ်။ ညီအစ်ကို အာသာနာစီးရော့စ် ကာရာနာစီးရော့စ်ကို ဦးဆုံးဌာနခွဲကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ခန့်အပ်တယ်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်မှာ ဌာနခွဲမှာ စာပေတွေကို စတင်ပုံနှိပ်တယ်။ နှစ်နှစ်ကြာပြီးနောက် အစိုးရက ဘာသာကူးပြောင်းခြင်းကို တားမြစ်တဲ့ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၉၃၉ ခုနှစ်မှာ ညီအစ်ကိုကာရာနာစီးရော့စ် အဖမ်းခံရတယ်။ ပုံနှိပ်တိုက်ကို ပိတ်လိုက်ရပြီး အစိုးရက အဖွဲ့အစည်းရဲ့ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို လအနည်းငယ်ကြာ သိမ်းယူလိုက်တယ်။ နောက်ပိုင်း ဂရိလည်း ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ ပါဝင်လာပြီး မာရှယ်လော ကြေညာတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းထုတ်စာပေတွေ ပိတ်ပင်ခံရပြီး ဗေသလအဆောက်အအုံကိုလည်း ပိတ်လိုက်ရတယ်။

စစ်ပြီးခါစ ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှာ ပိတ်ပင်မှု ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပြီးနောက် ဦးဆောင်တဲ့ညီအစ်ကိုတွေဟာ ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ကြတယ်။ နှစ်နှစ်ကြာပြီးနောက် ညီအစ်ကို နေသန် အိပ်ချ် နောရ် က ဂရိနိုင်ငံက ညီအစ်ကိုတွေဆီ လာလည်ပတ်ပြီး အေသင်မြို့၊ တဲန်နဒူးလမ်းမှာ ဌာနခွဲရုံးအသစ် ဖွင့်လှစ်ဖို့ စီစဉ်တယ်။ ကြိုးစားအားထုတ်မှုတွေအပေါ် ယေဟောဝါဘုရား ကောင်းချီးပေးတာကို အထင်အရှားမြင်တွေ့ရတယ်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံအတွင်း ကြေညာသူ ၃,၃၆၈ ယောက်ရှိလာပြီး မနှစ်ကထက် ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှာ အေသင်မြို့၊ ကာတာလီလမ်းမှာ ဗေသလအိမ်သစ်ကို ဆက်ကပ်အပ်နှံခဲ့တယ်။ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုတွေကြား ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်း ဆက်တိုးတက်ခဲ့တယ်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်မှာတော့ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းလိုက်လို့ အသင်းတော်အစည်းအဝေးတွေနဲ့ ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်း ပြန်လည်ပိတ်ပင်ခံရတယ်။

ညီအစ်ကို မီကာလစ္စ ကာမီနာရစ္စနဲ့ ဇနီး အက်လက်ဖ်သယ်ရီးယားတို့ဟာ ပိတ်ပင်ချိန်အတွင်း ဗေသလမှာ အမှုဆောင်ခဲ့ကြတယ်။ ညီအစ်ကို ကာမီနာရစ္စ အခုလိုပြောပြတယ်– “ပိတ်ပင်မှုအတွင်း ဗေသလမှာ စာပေတွေ ပုံနှိပ်ခွင့်မရဘူး။ ဒါကြောင့် အေသင်မြို့ဆင်ခြေဖုံးမှာ အက်လက်ဖ်သယ်ရီးယားနဲ့ ကျွန်တော် နေထိုင်တဲ့ အိမ်လေးဟာ စာပေတွေ ပုံနှိပ်တဲ့နေရာ ဖြစ်လာတယ်။ အက်လက်ဖ်သယ်ရီးယားက လက်နှိပ်စက်အလေးကြီးကို သုံးပြီး ကင်းမျှော်စင်တွေ ကူးတယ်။ လက်နှိပ်စက်ထဲ တစ်ခါကို စာရွက် ၁၀ ရွက် ထည့်ပြီး စာရိုက်တယ်။ လက်နှိပ်စက်ခလုတ်တွေကို တအားဖိပြီး စာရိုက်ရတယ်။ ကျွန်တော်က စာရွက်တွေကို စုပြီး ချုပ်တယ်။ ညသန်းခေါင်အထိ ညတိုင်း အဲဒီလိုလုပ်ကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အိမ်အောက်ထပ်မှာ ရဲတစ်ယောက်နေတယ်။ သူ ကျွန်တော်တို့ကို ဘာလို့ သံသယမဝင်သလဲလို့ အခုထိ တွေးမိတယ်။”

ပိတ်ပင်မှုကြား ကြေညာသူအရေအတွက် ဆက်လက်တိုးတက်ခဲ့တယ်။ ၁၉၇၄ ခုနှစ်မှာ ပိတ်ပင်မှုကို ရုပ်သိမ်းလိုက်လို့ ပိုကြီးတဲ့ ဌာနခွဲရုံး လိုအပ်လာပြန်တယ်။ အဲဒီနောက် ဂရိနိုင်ငံမှာ ကြေညာသူအရေအတွက် တိုးသထက်တိုးလာလို့ ဌာနခွဲရုံးကို ဆက်လက်တိုးချဲ့ခဲ့ရတယ်။ လက်ရှိ ဌာနခွဲအဆောက်အအုံဟာ ပရေးယပ်စ်မြို့၊ ဒရေးပက်ဆိုနာဆိပ်ကမ်းမှာ တည်ရှိပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်မှာ ဆက်ကပ်အပ်နှံခဲ့တယ်။ အခုဆိုရင် ဂရိနိုင်ငံမှာ အမှုဆောင်နေတဲ့ ကြေညာသူပေါင်း ၂၇,၇၅၂ ယောက် ရှိနေပါပြီ။

လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၁၀၀ အတွင်း ပိတ်ပင်မှု၊ စစ်ပွဲ၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုတွေကြား ဂရိနိုင်ငံရဲ့တိုးတက်မှုဟာ ‘အချိန်တန်တဲ့အခါ လုပ်ငန်းကို အရှိန်အဟုန် မြှင့်’ ရာမှာ ယေဟောဝါဘုရားကို ဘာကမှ မတားဆီးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ သက်သေပါပဲ။—ဟေရှာယ ၆၀:၂၂။