1-3. 1) Kej kiijtoua Biblia, ¿tlake pano kema timouikaj ininuaya sekinok? 2) ¿Kenijkatsa moneki tikinitasej Jehová iuampoyouaj?

UELISKIA tikijtosej maseualmej sanse kej se ichkatl, ¿kenke? Pampa kema se ichkatl kiasi atl, nima kiachichina. Tojuantij nojkia kiampa techpano, pampa kema tikitaj tlen sekinok kichiuaj, nojkia tijnekij tijchiuasej kej inijuantij. Kemantika amo tijmatij kenijkatsa peua timoiljuiaj o tijchiuaj kej katli ininuaya timouikaj.

² Nelia tlen kiijtoua Biblia: “Se tlakatl tlen nemi ininuaya tlen tlalnamikij mochiuas tlalnamiki. Pero aki nemi ininuaya uiuimej, kipantis ajkeya kinpojpostekis iomiyouaj” (Proverbios 13:20). Kema Biblia kiijtoua “nemi ininuaya” kiijtosneki kema se akajya nochipa mouika ininuaya iuampoyouaj uan amo san kemantika. Se amochtli nojkia kiijtoua tlen ni texto: “Kema se akajya ‘nemi iuaya’ seyok kiijtosneki kuali mouika iuaya uan kipaktia tlen kichiua”. Ni nelia pano, pampa uelis tikitstok kenijkatsa nojkia tijnekij tijchiuasej kej touampoyouaj. Yeka kema tlauel timouikaj ininuaya, uelis kichiuasej ma tijchiuakaj tlen kuali o tlen amo kuali.

³ Tlaj tijnekij nojua ma techiknelijto toTeotsij, moneki timouikasej ininuaya katli nelia uelis techpaleuisej ma timonejnemiltikaj kuali. Yeka kinamiki ma timouampojchiuakaj san ininuaya Jehová iuampoyouaj uan ma tikiniknelikaj kej ya kiniknelia. Inijuantij  mouampojchijtokej iuaya Jehová pampa monejnemiltiaj kej ya kipaktia. ¿Mitspaktiskia timouampojchiuas ininuaya? Ma tikitakaj tlake kineki Jehová ma kichiuakaj iuampoyouaj uan kiampa tijmatisej ika ajkia inijuantij uelis kuali timouikasej.

4. ¿Kenke san Jehová kinamiki kintlapejpenis katli uelis mouampojchiuasej iuaya, uan kenke kiijtok Abraham eliyaya ‘iuampo’?

⁴ San Jehová ueli kintlapejpenia ajkia inijuantij uelis mouampojchiuasej iuaya, pampa yaya tlanauatia ipan Tlaltipaktli uan ipan iluikaktli. Yeka, nelia tijpiaj se ueyi tlateochiualistli pampa uelis timouampojchiuasej iuaya. Uajka, ¿ajkia inijuantij kintlapejpenia? Jehová mouampojchiua ininuaya katli kineltokaj ika nochi ininyolo uan motemachiaj ipan ya. Abraham kiampa kichijki, pampa kema toTeotsij kiiljuik ma kimikti ikone Isaac uan ma kimaktili, Abraham kineltokak. * Ximoiljui kenijkatsa ouij kimatiskia se tetaj tlaj kiiljuiskiaj ma kimikti ikone. Kema toTeotsij kiiljuik Abraham ma temaktili ikone, ya “nimantsi mokualtlalik para kimiktis” pampa temachtli “kimatiyaya para toTeko [...] kiyolitiskia Isaac yonke kimiktiskia” (Hebreos 11:17-19). Abraham kineltokak toTeotsij ika nochi iyolo, yeka Jehová kiijtok eliyaya ‘iuampo’ (Isaías 41:8; Santiago 2:21-23).

5. ¿Kenijkatsa kinita Jehová katli nelia kineltokaj?

⁵ Jehová tlauel kiniknelia katli kineltokaj, katli kichiuaj tlen xitlauak uan katli amo kema kikauaj maske kemantika tlauel ouij kimatij kichiuasej (xijpoua 2 Samuel 22:26). Kej tikitakej ipan tlamachtili se, toTeotsij tlauel kiniknelia katli kineltokaj pampa tlauel kiikneliaj. Proverbios 3:32 kiijtoua  toTeotsij “kiniknelia” o kuali mouika ininuaya katli “itstokej xitlauakej” o tlen kineltokaj itlanauatiljuaj. Jehová kinkaua ma kalakikaj ipan ‘ichaj’, ni kiijtosneki kikaua ma kiueyichiuakaj uan ma kinojnotsakaj (Salmo 15:1-5).

6. ¿Kenijkatsa tijnextiaj tikikneliaj Jesús, uan kenijkatsa kiyolmati Jehová?

⁶ Jehová kiniknelia katli kiikneliaj iKone. Jesús kiijtok: “Tlen nechiknelia kichiuas tlen nikijtoua. Uan noTata kiiknelis uan na iuaya noTata tiualasej para timochantisej ipan iyolo” (Juan 14:23). ¿Kenijkatsa tijnextiaj nelia tikikneliaj Jesús? Kema tijneltokaj itlanauatiljuaj tlen ijkuilijtok ipan Biblia, kema titlajtolmoyauaj uan tikinmachtiaj maseualmej (Mateo 28:19, 20, TNM; Juan 14:15, 21). Nojkia tijnextiaj tikikneliaj kema tijchiuaj kampeka timonejnemiltisej kej “Cristo [...] kichijki” maske titlajtlakolejkej (1 Pedro 2:21). Uan Jehová tlauel yolpaki kema kiita tijchiuaj kampeka kuali timonejnemiltisej pampa tikikneliaj iKone.

7. ¿Kenke moneki timouampojchiuasej ininuaya Jehová iuampoyouaj?

⁷ Kej timomachtijtokej, Jehová kineki iuampoyouaj ma motemachikaj ipan ya, ma kichiuakaj tlen xitlauak, ma kineltokakaj, ma kiiknelikaj Jesús uan ma kichiuakaj tlen tlamachtik. Yeka moneki timotlajtlanisej: “¿Kiampa kichiuaj katli ininuaya nimouika? ¿Nimouampojchijtok ininuaya Jehová iuampoyouaj?”. Nelia tlauel moneki ma timouampojchiuakaj ininuaya katli monejnemiltiaj kej Jehová kipaktia, pampa inijuantij uelis techpaleuisej ma tijyolpakiltikaj toTeotsij (ipan iamayo 29, xikita nopa recuadro “ ¿Ajkia se kuali touampo?”).

8. ¿Kenke mitspaktia kej mouikakej 1) Noemí iuaya Rut? 2) nopa eyij telpokamej katli itstoyaj ipan Babilonia? 3) Pablo iuaya Timoteo?

⁸ Biblia techiljuia kenijkatsa miakej toTeotsij itekipanojkauaj tlauel kinpaleuik mouampojchiuasej ininuaya katli  kuali monejnemiltiyayaj. Kej Noemí iuaya iyex Rut, nopa eyij telpokamej katli itstoyaj ipan Babilonia, uan Pablo iuaya Timoteo (Rut 1:16; Daniel 3:17, 18; 1 Corintios 4:17; Filipenses 2:20-22). Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa David tlauel kuali mouampojchijki iuaya Jonatán.

9, 10. ¿Kenke David uan Jonatán tlauel kuali mouikakej?

⁹ Biblia kiijtoua teipa kema David kimiktik Goliat, Jonatán “mochijki ineluampo David uan [...] kiiknelik keja ya moikneliyaya” (1 Samuel 18:1). Maske amo kipiayayaj sanse ininxiui, Jonatán uan David tlauel kuali mouampojchijkej, yeka kema Jonatán mijki, David tlauel mokuesok (2 Samuel 1:26). * ¿Kenke tlauel kuali mouikakej?

¹⁰ David uan Jonatán tlauel kuali mouikayayaj pampa kiikneliyayaj toTeotsij uan amo kinekiyayaj kiixpanosej. Kiitayayaj tlauel ipati monejnemiltisej kej Jehová kipaktia. Nojkia kuali mouikayayaj pampa kinextiyayaj kuali tlamantli ipan ininnemilis. Jonatán tlauel kiiknelik David, pampa maske David nojua eliyaya se telpokatl, amo kikajki Goliat ma kiixpano Jehová. Uan David nojkia kiiknelik uan kitlepanitak Jonatán, pampa kema Jehová kiijtok kitekitlaliskia David, Jonatán amo kualanki. Se tonali kema tlanauatijketl Saúl, katli eliyaya Jonatán itata, kinekiyaya kimiktis David, Jonatán yajki kiitato kampa itstoya uan “kiyolchikajki David para ma motemachi ipan toTeko Dios” (1 Samuel 23:16). ¡Ximoiljui kenijkatsa kiyolmatki David kema kiitak iuampo Jonatán kiyolchikauato! *

11. ¿Tlake techmachtia kej mouampojchijtoyaj David uan Jonatán?

 ¹¹ Kej mouikakej David uan Jonatán techmachtia kenke tlauel ipati timouikasej ininuaya katli kichiuaj tlen toTeotsij kipaktia. Nelia tlauel techpaleuia kema timouikaj ininuaya katli nojkia kitekipanouaj Jehová, katli amo kinekij kiyolkokosej uan katli monejnemiltiaj  kej tojuantij. Kema tiitstokej ininuaya, timoyolchikauaj pampa tijkakij tlen kinpanotok, tlen moiljuiaj uan tlen kiyolmatij (xijpoua Romanos 1:11 uan 12). Uan ipan tlanechikoli itstokej toikniuaj katli uelis timouampojchiuasej ininuaya. Uajka, ¿kiijtosneki uelis timouampojchiuasej ininuaya nochi katli monechikouaj ipan nopa kali kampa timosentiliaj? Amo.

12, 13. 1) ¿Kenke moneki kuali tikintlapejpenisej katli ininuaya timouampojchiuasej? 2) ¿Tlake panok kema itstoyaj nopa achtoui Cristo itokilijkauaj, uan kenijkatsa Pablo kintlajtolmakak?

¹² Moneki kuali tikintlapejpenisej katli ininuaya timouampojchiuasej, pampa amo nochi katli itstokej ipan tlanechikoli uelis techpaleuisej ma tijtekipanokaj  toTeotsij. ¿Kenke? Pampa sanse kej se kuauitl itlajka amo nima chikauia kema tlaktok, sekij toikniuaj nojkia kiampa kinpano, maske momachtiaj amo nima kuali tlaneltokaj. Ipan miak tlanechikoli itstokej sekij toikniuaj katli tlauel kuali tlaneltokaj uan katli nojua kinpoloua (Hebreos 5:12–6:3). Yeka, moneki ma tikiniknelikaj uan ma tikinpaleuikaj katli pejtokej momachtiaj uan katli nojua kinpoloua kuali tlaneltokasej. Tlaj kiampa tijchiuasej, tikinpaleuisej kuali ma kitekipanokaj toTeotsij (Romanos 14:1; 15:1).

¹³ Nojkia moneki kuali ma tikintlapejpenikaj touampoyouaj, pampa uelis sekij amo monejnemiltiaj kej kinamiki o uelis moyolkokojtokej uan yeka san teijilnamikij. Kiampa panok kema itstoyaj nopa achtoui Cristo itokilijkauaj. Maske sekij kuali tlaneltokayayaj, sekinok kichiuayayaj tlen amo kuali. Ipan altepetl Corinto, sekij ayokmo kineltokakej tlen achtouia momachtijtoyaj, yeka apóstol Pablo kiniljuik: “Amo xikinkauilikaj sekinok ma inmechkajkayauakaj. [...] Intla se kuali tlakatl nemi ika fiero tlakamej, kiijtlakosej nopa kuali tlen kinekiyaya kichiuas” (1 Corintios 15:12, 33). Pablo nojkia kiiljuik Timoteo itstoskiaj sekij katli amo monejnemiltiskiaj xitlauak, yeka monekiskia amo mouikas ininuaya (xijpoua 2 Timoteo 2:20-22).

14. ¿Kenijkatsa uelis tijneltokasej tlen Pablo tetlajtolmakak?

¹⁴ Tojuantij nojkia uelis tijneltokasej tlen Pablo tetlajtolmakak tlaj amo timouikaj ininuaya katli amo kuali monejnemiltiaj maske eliskiaj toikniuaj (2 Tesalonicenses 3:6, 7, 14). Yeka, moneki nochipa tijchiuasej kampeka kuali timouikasej iuaya Jehová. Xikilnamiki tielij sanse kej se ichkatl, pampa nojkia tijchiuaj uan timoiljuiaj kej katli ininuaya timouikaj. Ximoiljui: tlaj tijkalakiskiaj se ichkatl ipan sokiatl, ayokmo kisaskia chipauak  maske sampa tijkalakiskiaj atitla. Nojkia tlaj timouikasej ininuaya katli amo kuali monejnemiltiaj, ayokmo uelis tijchiuasej tlen kuali (1 Corintios 5:6).

15. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij timouampojchiuasej ininuaya toikniuaj katli kinekij kiyolpakiltisej toTeotsij?

¹⁵ Tlauel tiyolpakij pampa kena itstokej toikniuaj katli uelis timouikasej ininuaya (Salmo 133:1). ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij timouampojchiuasej ininuaya? Moneki timonejnemiltisej kej monejnemiltiaj toTeotsij iuampoyouaj, kiampa katli nojkia kinekij kiyolpakiltisej toTeotsij, kinekisej mouampojchiuasej touaya. Nojkia moneki tijchiuasej kampeka tojuantij tikintemosej touampoyouaj (ipan iamayo 30, xikita nopa recuadro “ ¿Kenijkatsa kuali timouampojchijkej?”). Yeka, ma tikintemokaj katli monejnemiltiaj kej tojuantij techpaktiskia timonejnemiltisej. Katli tijtokiliaj Cristo moneki tijchiuasej kej Biblia tetlajtolmaka, moneki timoiknelisej uan timouampojchiuasej ininuaya toikniuaj maske kampa ueli euaj, maske sekij chipaktikej uan sekij amo uan maske amo sanse tikamanaltij (2 Corintios 6:13; xijpoua 1 Pedro 2:17). Amo kinamiki timouampojchiuasej san ininuaya katli kipiaj sanse toxiui. Xikilnamiki, Jonatán uan David amo kipiayayaj sanse ininxiui. Tlaj tikinpiasej touampoyouaj katli ya uejueyij, tlauel techpaleuisej pampa inijuantij tlauel tlalnamiktokej uan kichijtokej miak tlamantli ipan ininnemilis.

16, 17. Tlaj techyolkokoskia se toikni, ¿kenke amo kinamiki tijtlauelkauasej Jehová yon toikniuaj?

¹⁶ Kemantika uelis timokualanisej ininuaya toikniuaj pampa amo sanse timoiljuiaj uan amo sanse techiskaltijtokej.  Toikniuaj uelis kiijtosej o kichiuasej se tlamantli tlen uelis techyolkokos, o uelis timokualanisej pampa amo tijmatij tlake nelia panok (Proverbios 12:18). ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj timokualanisej iuaya se toikni? ¿Ayokmo timonechikoskiaj? Amo, amo tijchiuaskiaj nopa pampa tlauel tikikneliaj Jehová uan iuampoyouaj.

¹⁷ Jehová yaya techmakatok tonemilis, yeka san ya kinamiki tikiknelisej uan tijueyichiuasej (Apocalipsis 4:11). Nojkia kinamiki tikintlepanitasej ueuejtlakamej katli toTeotsij kintlalijtok ma tlayakanakaj ipan tlanechikoli (Hebreos 13:17). Yeka, tlaj se toikni techyolkokoskia, amo tijkauaskiaj timonechikosej san pampa tlauel tikualantokej. Amo kuali tijchiuaskiaj inoj pampa amo Jehová techyolkokojtok. Amo kema timoiljuiskiaj tijtlauelkauasej Jehová yon toikniuaj pampa tlauel tikinikneliaj (xijpoua Salmo 119:165).

18. 1) ¿Kenijkatsa uelis tijpiasej tlayolseuilistli ininuaya toikniuaj? 2) ¿Tlake tlateochiualistli tijselisej tlaj nochipa timotlapojpoljuisej?

 ¹⁸ Tlaj tikinikneliaj toikniuaj tijchiuasej kampeka ma onka tlayolseuilistli ipan tlanechikoli. Nojkia moneki tikilnamiktosej nochi titlajtlakolejkej, kiampa uelis tikintlapojpoljuisej katli techyolkokosej (Proverbios 17:9; 1 Pedro 4:8). Tlaj Jehová kimati iuampoyouaj mokuapolouaj pampa tlajtlakolejkej, uajka amo kinamiki timoiljuisej touampoyouaj amo kema mokuapolosej. Tlaj timoiknelisej, techpaleuis ma ‘timotlapojpoljuikaj’ (Colosenses 3:13). Kemantika ouij timotlapojpoljuisej, pampa kema tikualantokej ueliskia tijchiuasej tlen amo kuali. Uelis timoiljuisej tlaj nojua tlauel tikualantokej tijyolkokosej katli techyolkokok. Amo kinamiki kiampa timoiljuisej pampa san tojuantij timoyolkokouaj. Yeka, nochipa moneki ma timotlapojpoljuikaj (Lucas 17:3, 4). Tlaj kiampa tijchiuasej, tijselisej miak tlateochiualistli pampa kuali tijyolmatisej, kuali timouikasej ika toikniuaj uan ika Jehová (Mateo 6:14, 15; Romanos 14:19).

19. ¿Kenke ayokmo uelis timouikasej iuaya se akajya?

¹⁹ Kemantika ayokmo kinamiki timouikasej ininuaya katli achtouia nojkia monechikouayayaj ipan tlanechikoli, kej se toikni katli kikixtiaj pampa kiixpano toTeotsij itlanauatiljuaj uan amo kineki moyolkuepas. Nojkia ayokmo kinamiki timouikasej ininuaya katli ayokmo tlaneltokaj uan san temachtiaj tlen amo melauak o katli ayokmo kinekij ma kinixmatikaj kej se tlen Jehová itlajtoltemakauaj. ToTeotsij iTlajtol techtlajtolmaka: ‘Amo ininuaya ximomatikaj’ (xijpoua 1 Corintios 5:11-13;  2 Juan 9-11). * Kemantika tlauel techyolkokoua ayokmo timouikasej ininuaya, pampa uelis katli kikixtijkej eliyaya se touampo o se tlen tochampoyouaj. Yeka, ¿tlake tijchiuasej? ¿Tijnextisej tijtlepanitaj Jehová uan itlanauatiljuaj? Ma tikilnamiktokaj ni, Jehová tlauel kiniknelia katli kineltokaj uan kitlepanitaj.

20, 21. 1) ¿Kenke Jehová kinextia tlauel teiknelia kema kinnauatia ueuejtlakamej ma kikixtikaj se akajya ipan tlanechikoli? 2) ¿Kenke moneki kuali ma tikintlapejpenikaj touampoyouaj?

²⁰ Jehová kinextia tlauel techiknelia kema kinnauatia ueuejtlakamej ma kikixtikaj se akajya ipan tlanechikoli pampa tlajtlakolchijtok uan amo moyolkuepa. Kiampa tojuantij nojkia uelis tijnextisej tlauel tikikneliaj uan tijneltokaj itlanauatiljuaj (1 Pedro 1:15, 16). Nojkia kema kikixtiaj se akajya kinpaleuia toikniuaj, pampa kiampa amo kinkuapolos, nojua kuali kitekipanosej toTeotsij uan kuali kiyolmatisej kema monechikosej, pampa katli tlajtlakolchijtok amo uelis kinyololinis ma kichiuakaj tlen amo kuali (1 Corintios 5:7; Hebreos 12:15, 16). Nojkia, kema Jehová tlanauatia ma kikixtikaj se akajya ipan tlanechikoli, kinextia kiiknelia katli tlajtlakolchijtok, uan kitlalnamiktia pampa kineki ma moyolkuepa uan sampa ma kitekipano (Hebreos 12:11).

²¹ Uajka, touampoyouaj uelis kichiuasej ma tijchiuakaj tlen kuali o tlen amo kuali. Yeka, tlauel moneki kuali ma tikintlapejpenikaj. Tlaj timouampojchiuaj ininuaya Jehová iuampoyouaj uan tikinikneliaj, tikinpiasej touampoyouaj katli kipiaj kuali ininyolo. Kiampa, tijchiuasej tlen kuali kej inijuantij uan nojkia tijchiuasej tlen Jehová kineki.