1. ¿Miakej maseualmej kineltokaj ipan magia uan ipan tlen kichiuaj tetlajchiuianij?

 “IPAN África, amo kinamiki titlajtlanis tlaj itstokej brujas o amo”, kiijtoua nopa amochtli African Traditional Religion (Tlen momajtokej kineltokaj ipan África), uan nojkia kiijtoua “miakej katli itstokej África maske tlatominpiaj o amo, kineltokaj nelnelia itstokej tetlajchiuianij”. Miakej katli amo uelij tlapouaj, katli kuali momachtijtokej, katli tlayakanaj ipan islam uan katli tlaneltokaj ipan Cristo, nojkia kinneltokaj tetlajchiuianij.

2. ¿Ajkia moiljuiaj uelis kitekiuis nopa chikaualistli tlen ika kichiuaj magia?

² Miakej maseualmej kineltokaj eltok se chikaualistli tlen amo uelis tijkuamachilisej uan tlen uelis kitekiuis toTeotsij, tonaltsitsij uan katli uejkajkia mijkej. Se keskij maseualmej nojkia kimatij kenijkatsa kitekiuisej, uan kichiuaj tlen kuali (magia blanca) uan sekij kichiuaj tlen amo kuali (magia negra).

3. ¿Tlake eli nopa magia negra, uan kenijkatsa moiljuiaj maseualmej motekiuia?

³ Nopa magia negra, o kema tetlajchiuiaj, kitekiuiaj kema kinchiuiliaj tlen amo kuali katli kinkualankaitaj. Kiijtouaj katli kiampa kichiuaj kintekiuiaj tsotsomej, totomej, moyomej uan sekinok tlapialmej, kiampa tetlaijiyouiltiaj. Miakej moiljuiaj katli tetlajchiuiaj uelis kichiuasej sekinok ma mokualanikaj, amo ma konepiakaj, ma mokokokaj o ma mikikaj.

4. ¿Tlake moiljuiaj sekinok kichiuaj brujas, uan tlake kiijtojkej se keskij siuamej katli achtouia eliyayaj brujas?

⁴ Katli tetlajchiuiaj elisneki sanse ika tlen kichiuaj katli kitekiuiaj magia negra. Sekij moiljuiaj ika tlayoua, nopa brujas kisa inintonal uan patlanteuaj uan yauij kinitaj sekinok brujas o yauij kintlaijiyouiltitij sekinok uan ika yolik kinmiktiaj. Maske kiampa moiljuiaj, inintlakayo nopa brujas nojua eltok kampa kochij. Se keskij siuamej katli achtouia eliyayaj brujas kiijtojkej kichijkej se keski tlamantli tlen amo kuali, yeka miakej maseualmej kinneltokaj. Se amochtli tlen kichijchiuaj África, kiijtok tlen kiijtojkej se keskij siuamej, miakej nojua eliyayaj ichpokamej, uan achtouia eliyayaj brujas: “Nijchijtok ma mikikaj 150 maseualmej katli yauiyayaj ipan carro”; “nikinmiktik makuiltij okichpilmej pampa nikinesochichinki”; “nikinmiktik eyij telpokamej katli ininuaya ninemiyaya pampa nechkajkayajkej”.

5. ¿Tlake eli nopa magia blanca, uan tlake kichiuaj katli kitekiuiaj?

⁵ Maseualmej kitekiuiaj magia blanca pampa moiljuiaj uelis kinpaleuis amo ma kinpano tlen amo kuali. Katli kitekiuiaj motlaliliaj pulseras, anillos, kiijij xiuipajtli o motlaliliaj ipan inintlakayo nopa xiuipajtli. Nojkia kitlalpachouaj o kitlaliaj ipan ininchaj se keski tlamantli tlen moiljuiaj kinpaleuis, uan kitekiuiaj amuletos kampa ijkuilijtok se keski tlajtoli tlen Corán o tlen Biblia.

6. ¿Tlake kichijkej uejkajkia Satanás uan amo kuali ajakamej, uan kenijkatsa moneki tikitasej ininchikaualis?

⁶ Satanás uan amo kuali ajakamej kipiaj miak chikaualistli uan kinkualankaitaj maseualmej. Uelis kichiuasej ma moiljuikaj uan ma kichiuakaj se keski tlamantli. Uejkajkia, kalajkej ipan tlakamej uan ipan tlapialmej (Mateo 12:​43-​45). Maske kiampa, amo kinamiki timoiljuisej amo tlauel kipiaj chikaualistli yon timoiljuisej tlauel miak ininchikaualis.

7. ¿Tlake kineki Satanás ma timoiljuikaj, uan ika tlake elisneki sanse?

⁷ Satanás kimati kenijkatsa tlakajkayauas. Kichiua maseualmej ma moiljuikaj kipia miak chikaualistli. Tlen Satanás kichiua eli sanse ika tlen panok ipan se altepetl tlen África kema onkak se tlauilankayotl: soldados kitekiuijkej se bocina pampa kinekiyayaj kinmajmatisej ininkualankaitakauaj. Inijuantij kitlalijkej grabaciones kampa kakistiyaya chikauak tlatotopotsayayaj. Kiampa kichijkej pampa kinekiyayaj ininkualankaitakauaj ma moiljuikaj inijuantij kipixtoyaj uejueyi tepostli tlen ika kinmiktiskiaj. Satanás nojkia kineki maseualmej ma moiljuikaj ya kipia tlauel miak chikaualistli. Kineki maseualmej ma kimakasikaj uan ma kichiuakaj tlen ya kipaktia uan amo ma kineltokakaj Jehová. Ma tikitakaj eyi tlamantli tlen ika Satanás tlakajkayaua.

8. ¿Tlake eli se tlamantli tlen ika Satanás tlakajkayaua?

⁸ Satanás tlakajkayaua pampa kiijtoua kema pano se tlamantli tlen amo kuali eli pampa se akajya kiampa kichiua. Uan kema amo kichiua se akajya, kineki ma timoiljuikaj kiampa kichijki nopa chikaualistli tlen kitekiuiaj ajakamej tlen amo uelis tijkuamachilisej. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli: se okichpil miki pampa kipixtoya malaria. Uelis inana kimati nopa kokolistli kinasi katli kinkua se moyotl. Uan uelis nojkia moiljuis kitlajchiuijkej ikone uan yeka kikuajki nopa moyotl.

9. ¿Kenijkatsa kinextia Biblia Satanás amo kichiua ma pano nochi tlen amo kuali?

⁹ Maske Satanás kichiua ma pano se keski tlamantli tlen amo kuali, amo kinamiki timoiljuisej ya kipia tlauel miak chikaualistli uan yeka kichiua ma pano nochi tlen amo kuali. Biblia kiijtoua: “Axnochipa tlatlani yajaya tlen motlaloua chikauak. Uan ipan tlateuijkayotl axnochipa tlatlani yajaya tlen más kipia tetili. Tlen nelia tlalnamikinij axnochipa kipiaj tlen kikuasej. Tlen miak inintlalnamikilis axnochipa kipiaj miak tomij. Tlen ueli tlalochtli, tlen ueli tlamantli axkuali ueli kipantis aki ueli tlakatl kema axkichia” (Eclesiastés 9:​11). Maske se motlalojketl tlauel chikauak motlaloua, uelis amo tlatlanis kema motlalosej pampa kipanos tlen “axkichia”: uelis motepotlamis, amo kuali momachilis o moikxilekuenis. Ni tlamantli uelis nochi techpanos uan amo pampa Satanás kiampa kichijki o pampa se akajya techtlajchiuik. San kiampa pano.

10. ¿Tlake kiijtouaj kichiuaj brujas, uan kenijkatsa tijmatij nopa amo nelia?

¹⁰ Satanás nojkia kinkajkayaua maseualmej kema kichiua ma moiljuikaj ika tlayoua nopa brujas kisa inintonal uan patlanteuaj uan yauij kinitaj sekinok brujas o yauij temiktitij. Ximoiljui ipan ni tlamantli: “Tlaj brujas nelia ueliskia kiampa kichiuasej, ¿tlake eliskia tlen kisa ipan inintlakayo?”. Kej ya tikitakej, nopa alma eli nopa maseuali, uan amo se tlamantli tlen kisa ipan itlakayo. Nojkia, nopa tonaltsi eli nopa chikaualistli tlen kichiua se akajya ma yolto, uan amo tleno ueli kichiua iselti.

11. ¿Kenijkatsa tijmatij brujas amo kisa inintonal? ¿Tijneltoka nopa?

¹¹ Se maseuali amo kisa ialma yon itonal, yeka amo ueli kinpaleuia sekinok yon kintlaijiyouiltia. Uajka, nopa brujas amo kisa inintonal. Yeka, maske kiijtouaj o moiljuiaj kichijkej se keski tlamantli, nopa amo nelia.

12. ¿Kenijkatsa Satanás kichiua maseualmej ma moiljuikaj kichijkej tlen amo nelia panok?

¹² ¿Uajka kenke brujas kiijtouaj kichijkej se keski tlamantli? Satanás ueli kichiua maseualmej ma moiljuikaj kichijkej tlamantli tlen amo nelia panok. Ya ueli kichiua se akajya ma moiljui kiitak, kikajki uan kichijki se tlamantli maske amo nelia. Satanás kiampa kichiua pampa kineki maseualmej amo ma kinechkauikaj Jehová uan ma moiljuikaj amo melauak tlen Biblia kiijtoua.

13. 1) ¿Tepaleuia nopa magia blanca? 2) ¿Tlake kiijtoua Biblia tlen magia?

¹³ Seyok tlamantli tlen ika Satanás tlakajkayaua eli kema kiijtoua nopa magia blanca tepaleuia, yeka uelis techpaleuis amo ma techpano tlen amo kuali tlaj techtlajchiuisej. Biblia amo kiijtoua tlaj nopa magia negra amo kuali uan tlaj nopa magia blanca tepaleuia. Nopaya kiijtoua nopa ome tlamantli amo kuali. Ma tikitakaj nopa tlanauatili tlen Jehová kinmakak israeleuanij, kampa kiijtoua kenijkatsa kiita magia uan katli kitekiuiaj:

•   “Amo xitetlajchiuikaj, niyon amo xijtlajtlanikaj seyok ma kitlajchiui seyok mopampa ta” (Levítico 19:26).

•   “Tlen ueli tlakatl o siuatl tlen kiijtoua kinkamauia inintonaljuaj mijkatsitsij o [...] se tlen tetonalita, moneki xijmiktikaj” (Levítico 20:27).

•   “Axkema xiakaj ika se tlen tetonalita, o tlen teiljuia tlen onkas teipa, o tlen tlamati, niyon ika se tlen tetlajchiuia. Axkema xiakaj ika se tlen teuiuichiua, niyon tlen tekiti ika magia” (Deuteronomio 18:​10-​14).

14. ¿Kenke Jehová kitlalik tlanauatili kampa kiijtouayaya amo ma kitekiuikaj magia?

¹⁴ Ika ni tlanauatili, Jehová kinextik amo kinekiyaya itekipanojkauaj ma kitekiuikaj magia. Ya kiampa kichijki pampa kinikneliyaya itekipanojkauaj uan amo kinekiyaya ma kinmajmatikaj amo kuali ajakamej, ma kintlaijiyouiltikaj yon ma kineltokakaj tlen amo melauak.

15. ¿Kenijkatsa Biblia kinextia Jehová kipia miak chikaualistli uan Satanás amo?

¹⁵ Biblia amo kiijtoua tlake tlamantli uelij kichiuaj amo kuali ajakamej uan tlake tlamantli amo uelij. Maske amo kiijtoua, kena kiijtoua Jehová kipia miak chikaualistli uan amo Satanás yon amo kuali ajakamej. Jehová ayokmo kikajki Satanás ma itsto iluikak (Apocalipsis 12:⁠9). Nojkia, Satanás kiiljuik Jehová ma kikauili kitlaijiyouiltis Job, uan kitlakakilik kema kiiljuik amo ma kimikti (Job 2:​4-6).

16. ¿Ajkia uelis tikiljuisej ma techpaleui?

¹⁶ Proverbios 18:10 kiijtoua: “ToTeotsij itoka kejuak se ueyi tepankali. Nopaya yaui katli xitlauak, uan momanauia” (La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). Yeka, tlaj tijnekij amo tleno ma techchiuilikaj amo kuali ajakamej, moneki tikiljuisej Jehová ma techpaleui. ToTeotsij itekipanojkauaj amo kitekiuiaj amuletos, yon kiijij tlen moiljuiaj kinpaleuis amo tleno ma kinchiuili Satanás uan amo kuali ajakamej, nojkia amo kimakasij tlen kichiuaj tetlajchiuianij. Inijuantij motemachiaj ipan tlen Biblia kiijtoua: “ToTeko kintlachilijtok nochi tlakamej kampa ueli ipan Tlaltipaktli para kinnextilis iueyi chikaualis inijuantij tlen motemachiaj ipan ya ika nochi ininyolo” (2 Crónicas 16:⁠9).

17. ¿Tlake kiijtoua Santiago 4:7, uan tlake moneki tijchiuasej tojuantij?

¹⁷ Tlaj tijtekipanos Jehová, uelis timotemachis ta nojkia mitsmokuitlauis. Santiago 4:7 kiijtoua: “Ximoiknochiua iixpa toTeko. Ximoketsakaj keja intemachmej iixpa Axkualtlakatl uan amo xijchiuakaj tlen kineki xijchiuakaj, uan yajaya inmechtlalkauis”. Tlaj tijtekipanos Jehová uan tijkauas ma mitsyakana, uelis timotemachis ya mitsmokuitlauis.