1. ¿Kenijkatsa kiitaj tekitl miakej maseualmej?

¿KENIJKATSA kiitaj nopa tekitl maseualmej kampa tiitstokej? Ipan miak altepemej, maseualmej tlauel tekitij uan yeka amo itstokej ininuaya ininchampoyouaj uan amo kichiuaj kampeka kiixmatisej toTeotsij pampa amo kipiaj tonali (Ecl. 2:23). Uan sekij amo kinpaktia tekitisej, yeka motechtiaj ika miak tlamantli (Prov. 26:13, 14).

2, 3. ¿Tlake neskayotl techmakaj Jehová uan Jesús?

² Tlen kichiuaj maseualmej kinextia amo kiitaj kej kinamiki nopa tekitl. Uan, ¿kenijkatsa kiitaj Jehová uan Jesús nopa tekitl? Jehová tlauel kipaktia tekitis. Jesús kiijtok: “NoTata, [...] nojua tekiti hasta ama, uajka kinamiki para na nojua nitekitis” (Juan 5:17). Ximoiljui ipan nochi iluikaeuanij tlen kinchijchijki uan nochi tlen onka ipan iluikaktli uan ipan Tlaltipaktli. Yeka, katli kiijkuilok se salmo kiijtok: “¡ToTeko, nelia tijchijtok miak tlamantli! Uan nochi tlamantli tijsenkajtok ika miak tlalnamikistli. Nejmaxtik Tlaltipaktli temitok ika miak tlamantli yejyektsitsij tlen ta tijchijtok” (Sal. 104:24).

³ Jesús, katli nelnelia tlauel tlalnamiki, nojkia kichijki kej iTata. Ya kipaleuik “kema kichijchijki nochi tlen onka ipan iluikaktli” uan itstoya iuaya “kej se kuali tekitiketl” (Prov. 8:27-29, 31; 8:30 TNM). Yeka, teipa kema ualajki ipan Tlaltipaktli kuali kichijki iteki. Ya kiitayaya kej tlakualistli uan nochi tlen kichijki kinextik Jehová kititlantoya (Juan 4:34; 5:36; 14:10).

4. ¿Tlake tijyekouaj tlen Jehová uan Jesús kema timosiajketsaj?

 ⁴ ¿Kiijtosneki amo moneki timosiajketsasej san pampa Jehová uan Jesús tlauel tekitij? Amo. Jehová amo kema siaui, yeka amo moneki mosiajketsas kej tojuantij. Biblia kiijtoua, kema kichijchijki iluikaktli uan Tlaltipaktli, ‘ipan nopa chikompa tonal, ayok tekitik, san moseuik’ (Éx. 31:17). Ni tlajtoli uelis kiijtosneki ayokmo tlachijchijki uan san moyolpakiltik ika nochi tlen kichijchijtoya. Nojkia, maske Jesús tekitik chikauak kema itstoya ipan Tlaltipaktli, ya kikauayaya tonali tlakuas ininuaya iuampoyouaj uan mosiajketsayaya (Mat. 14:13; Luc. 7:34).

5. ¿Tlake kiouijmatij kichiuasej miakej?

⁵ Biblia kiijtoua toTeotsij itekipanojkauaj moneki tekitisej uan amo tlatsiuisej (Prov. 15:19). Titekitij pampa kiampa uelis tijpiasej tlen ika tikinpanoltisej tochampoyouaj. Uan nochi Cristo itokilijkauaj moneki titematiltisej nopa kuali tlamachtili. Maske kiampa tijchiuaj, nojkia moneki kuali timosiajketsasej. ¿Tijmatij ouij kuali tijtekiuisej tonali kema titekitij, titlajtolmoyauaj uan kema timosiajketsaj? ¿Kenijkatsa tijmatisej keski tonali moneki titekitisej uan keski tonali timosiajketsasej?

6. Kej kiijtoua Marcos 6:30-34, ¿kenijkatsa Jesús kiitayaya nopa tekitl uan kema mosiajketsayaya?

⁶ Tlauel moneki tikitasej kej kinamiki nopa tekitl. Tlanauatijketl Salomón kiijtok: “Nochi tlamantli tlen moneki tijchiuasej kipia tonali kema mochiua”, uan se keski tlen kiijtok eli kej titlatojtokas, tijkualchijchiuas se tlamantli, tichokas, tiuetskas uan timijtotis (Ecl. 3:1-8). Kej tikitaj, titekitisej uan timosiajketsasej eli ome tlamantli tlen tlauel ipati uan Jesús kiitayaya kej kinamiki nopa ome tlamantli. Se tonali apóstoles tlakuepilijkej pampa yajtoyaj uejka tlajtolmoyauaj. Tlauel motekiuijkej uan “axkipiayayaj yon se tlalochtli para tlakuasej”, yeka Jesús kiniljuik: “Xiualakaj nouaya ma timosiajkauatij kentsi kampa tlatsitsika” (xijpoua Marcos 6:30-34). Jesús uan itokilijkauaj nochipa mosiajketsayayaj maske san se kentsi pampa ya kimatiyaya itokilijkauaj monekiyaya mosiajketsasej.

7. ¿Kenijkatsa techpaleuis timomachtisej tlen kiijtoua nopa tlanauatili tlen tonali sábado?

⁷ Kemantika moneki timosiajketsasej o tijchiuasej sekinok tlamantli tlen amo kema tijchijtokej. Kiampa kinextia se Tlanauatili tlen Jehová kinmakatoya israeleuanij: monekiyaya mosiajketsasej ipan tonali sábado. Maske tojuantij ayokmo tijchiuaj tlen kiijtoua nopa Tlanauatili tlen kimakakej Moisés, kena uelis techpaleuis tlaj timomachtisej tlen tonali sábado. Tlen tijyekosej techpaleuis tikitasej kenijkatsa tikitaj tekitl uan kema timosiajketsaj.

8. Kej kiijtoua Éxodo 31:12-15, ¿tlake monekiyaya kichiuasej israeleuanij ipan sábado?

⁸ Biblia kiijtoua ipan chikuasej tonali toTeotsij tlanki tlachijchiua ipan Tlaltipaktli (Gén. 2:2). Jehová kipaktia tekitis, yeka nojua tekititok ipan sekinok tlamantli (Juan 5:17). Nopa tlanauatili tlen tonali sábado eliyaya sanse ika tlen ijkuilijtok ipan Génesis, pampa Jehová tekitik chikuasej tonali uan mosiaketski ipan tonali chikome, uan kiniljuik israeleuanij kiampa ma kichiuakaj. ToTeotsij kiijtok tonali sábado kiixnextik  se tlamantli tlen ya uan israeleuanij. Yeka, ipan nopa tonali monekiyaya mosiajketsasej pampa Jehová kiitayaya “tlatsejtseloltik” (xijpoua Éxodo 31:12-15). Ipan nopa tonali amo aka kinamikiyaya tekitis, yon konemej, yon inintlatekipanojkauaj uan yon inintlapialjuaj (Éx. 20:10). Kiampa kinpaleuiyaya israeleuanij ma kiueyichiuakaj toTeotsij.

9. ¿Tlake tlamantli tlen amo kuali moiljuiyayaj maseualmej tlen nopa tonali sábado?

⁹ Maske nopa tonali sábado kinpaleuiyaya toTeotsij itekipanojkauaj, kema Jesús itstoya miakej katli tlayakanayayaj ipan se religión kitlalijkej tlanauatili tlen tlauel ouij kema kiijtouayayaj kenijkatsa kinamikiyaya mosiajketsasej ipan nopa tonali. Kiijtouayayaj amo monekiyaya kikechkokototsasej trigo o kichikauasej se kokoxketl (Mar. 2:23-27; 3:2-5). Tlen kichiuayayaj amo kinextiyaya tlen Jehová moiljuiyaya, uan Jesús xitlauak kiniljuik nopa katli kitlakakiliyayaj.

10. ¿Tlake techmachtia Mateo 12:9-12 kenijkatsa kiitayaya Jesús nopa tonali sábado?

¹⁰ Jesús uan itokilijkauaj mosiajketsayayaj pampa kineltokayayaj nopa Tlanauatili tlen kimakakej Moisés. * Jesús kuali kinextik ika tlen kichijki uan kiijtok ipan nopa tonali kena ueliskia kichiuasej kuajkuali tlamantli. Kiijtok: “Kinamiki para tijchiuasej tlen kuali ipan ni tonal para timoseuisej” (xijpoua Mateo 12:9-12). Ya amo kiitayaya kiixpano nopa  tlanauatili tlaj kichiuayaya se kuali tlamantli ipan sábado. Nojkia ika tlen kichijki kinextik kenke amo monekiyaya tekitisej ipan nopa tonali. Pampa israeleuanij mosiajketsayayaj ipan nopa tonali, kinpaleuiyaya ma kiueyichiuakaj toTeotsij. Ichampoyouaj Jesús kiampa kichiuayayaj, pampa ipan tonali sábado yauiyayaj tlaueyichiuaj. Ni tijmatij kema tikitaj tlen Jesús kichijki ipan altepetl Nazaret. Biblia kiijtoua: “Yajaya kalajki ipan israelita teopamitl keja momajtoya kichiua” (Luc. 4:15-19).

11. ¿Ajkia kimachtik Jesús ma tekiti chikauak?

¹¹ Uelis José kimachtik Jesús kenijkatsa toTeotsij kiitayaya tekitl kema kinextiliyaya kuaximas (Mat. 13:55, 56). Jesús kiitayaya kenijkatsa José mojmostla tlauel tekitiyaya uan kiampa kinpanoltiskia ichampoyouaj. Teipa, Jesús uelki kiniljuik itokilijkauaj: “Se tlatekipanojketl kiselis itlaxtlauil tlen iteki” (Luc. 10:7). Jesús kuali kikuamachiliyaya pampa tlauel chikauak tekitiyaya.

12. ¿Tlake textos kinextia moneki titekitisej chikauak?

¹² Apóstol Pablo nojkia tlauel chikauak tekitiyaya. Maske tlauel mosentlalijtoya kinmachtis sekinok ajkia eliyaya Jesús uan tlake tlamachtik, nojkia tekitiyaya uan kiampa kipiayaya tlen ika mopanoltis. Toikniuaj tlen Tesalónica kimatiyayaj ‘chikauak titekitiyaya tonali uan youali’ uan kiampa amo eliyaya kej se tlamamali (2 Tes. 3:8; Hech. 20:34, 35). Uelis kiijtok ni pampa kiilnamijki tlen kichijtoya ipan Corinto. Pablo mokajki ichaj Áquila uan Priscila, uan tekitik ininuaya pampa “kimatiyaya kenijkatsa kiijtsomas tilauak yoyomitl para kichiuas yoyon kaltinij”. Maske titekitiyaya “tonali uan youali”, amo kiijtosneki amo mosiajketsayaya. Pampa ipan sábados tlajtolmoyauayaya uan ipan nopa tonali amo tekitiyaya (Hech. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4).

13. ¿Tlake uelis tijyekosej ika tlen kichijki Pablo?

¹³ Pablo kinextik se kuali neskayotl. Maske monejki tekitis, ya kichijki kampeka kimoyauas nopa kuali tlamachtili tlen toTeotsij (Rom. 15:16; 2 Cor. 11:23). Ya kinpaleuik sekinok nojkia ma kichiuakaj kej ya. Áquila uan Priscila tlauel ‘tekitikej iuaya ipan iteki Cristo Jesús’ (Rom. 12:11; 16:3). Pablo kintlajtolmakak toikniuaj tlen Corinto: “Nochipa xijchiuakaj nochi nopa tekitl tlen toueyiTeko” (1 Cor. 15:58; 2 Cor. 9:8). ToTeotsij nojkia kichijki ma kiijkuilo: “Intla se axkineki tekitis, ma axtlakua” (2 Tes. 3:10).

14. ¿Tlake kinejki kiijtos Jesús kema tikitaj tlen ijkuilijtok ipan Juan 14:12?

¹⁴ Nopa tekitl tlen tlauel ipati ipan itlamia tonali eli tlajtolmoyaualistli uan tikinpaleuisej sekinok ma mochiuakaj Cristo itokilijkauaj. Jesús kiijtok itokilijkauaj kichiuaskiaj sekinok tlamantli tlen ya amo kichijtoya (xijpoua Juan 14:12). Amo kiijtok kichiuaskiaj uejueyi tlamantli kej ya. Kiijtok inijuantij tlajtolmoyauaskiaj, tlamachtiskiaj ipan sekinok uejuejka altepemej uan kinpaleuiskiaj miakej maseualmej.

15. ¿Tlake tlajtlanili moneki timotlajtlanisej, uan kenke?

¹⁵ Tlaj tijpiaj se tekitl, ma timotlajtlanikaj: “¿Nechixmatij pampa kuali nitekiti? ¿Nijtlamiltia noteki kema nechiljuiaj uan nijchiua kampeka kuali nijchiuas?”. Tlaj kena, uajka katli techtekimakatok motemachis ipan tojuantij uan uelis katli ininuaya titekitij kinekisej techtlakakilisej kema tikinkamanaljuisej tlen nopa kuali tlamachtili. Nojkia, tojuantij titlajtolmoyauaj uan tikinpaleuiaj sekinok ma mochiuakaj Cristo itokilijkauaj, yeka ma timotlajtlanikaj: “¿Nechixmatij  pampa nijchiua kampeka tlauel nitlajtolmoyauas? ¿Kuali nimokualchijchiua kema peua nikinnojnotsa maseualmej? ¿Nima nikinpaxaloua maseualmej katli kuali nechtlakakilijkej? Uan ¿nojkia nijchiua sekinok tlamantli ipan toTeotsij itlanechikol?”. Tlaj kena, uajka tlauel tiyolpakisej kema titlajtolmoyauasej.

16. ¿Kenke nama maseualmej amo kiitaj sanse kej Jesús uan apóstoles nopa tonali kema mosiajketsaj?

¹⁶ Jesús kimajtoya ya uan iapóstoles kemantika monekiyaya mosiajketsasej. Sanse kej nama, ipan nopa tonali miakej maseualmej kichiuayayaj kej nopa tlakatl katli tlatominpiayaya tlen Jesús kiijtok ipan se tlapoualistli. Nopa tlakatl moiljuiyaya: “Uajka san nimoseuis, uan nitlakuas uan nitlais keja nijnekis uan nitlamauisos” (Luc. 12:19; 2 Tim. 3:4). Nopa tlakatl san kipatiitayaya mosiajketsas uan moyolpakiltis. Jesús uan iapóstoles amo mosentlalijkej san moyolpakiltisej.

17. ¿Tlake tijchiuaj kema timosiajketsaj?

¹⁷ Tojuantij tijchiuaj kampeka tijchiuasej kej Jesús uan kiampa amo san timosiajketsasej, pampa tijnekij titlajtolmoyauasej uan tiasej tlanechikoli. Ni ome tlamantli tikitaj tlatsejtseloltik uan tlauel tijpatiitaj, yeka tijchiuaj kampeka nochipa tijchiuasej (Heb. 10:24, 25). Maske tiauij tipaxalouaj, amo tijkauaj tijchiuaj se keski tlamantli uan nojua tiauij tlanechikoli uan titlajtolmoyauaj (2 Tim. 4:2).

18. ¿Tlake kineki toTlanauatijka Jesús ma tijchiuakaj?

¹⁸ Tlauel tiyolpakij pampa toTlanauatijka Jesús techpaleuia tikitasej kej kinamiki nopa tekitl uan kema timosiajketsaj (Heb. 4:15). Ya kineki kuali ma timosiajketsakaj uan ma titekitikaj, kiampa tijpiasej ika tlen timopanoltisej. Uan nojkia kineki ma tijchiuakaj kampeka tikinpaleuisej sekinok ma mochiuakaj Cristo itokilijkauaj. Ipan seyok tlamachtili tikitasej tlake kichijki Jesús uan kiampa techmakixtik.