1, 2. ¿Tlake kiijtok Hageo panoskia ipan ni tonali?

IPAN 2015, mojmolinik tlali ipan Nepal. Se keskij katli momanauijkej kiijtojkej: “San ipan se tlalochtli uelonki nochi uejueyi kali, kej kema se akajya kitekpichoua se keski barajas uan teipa kiuelonia”. Uan sekinok kiijtojkej: “Miakej maseualmej tlauel momajmatijkej [...]. Maske sekij kiijtojkej amo uejkajki tlen panok, na amo kiampa nijmatki”. Tlaj nopaya tiitstoskiaj, uelis amo kema tikilkauaskiaj tlen panok.

² Ipan ni tonali nojkia pano kej kema mojmolinia tlali, uan ni mochiua ipan nochi Tlaltipaktli. Ipan miak xiuitl tlen panotok, Jehová kichijtok kejuak ma mojmolinikaj nochi altepemej. Kiampa kiijtok Hageo: “Ayok miak tonali poliui para nijchiuas ma mojmolini Tlaltipaktli, iluikaktli, ueyi atl uan nochi uaktok tlali” (Hag. 2:6).

3. ¿Kenke amo eli sanse kema nelnelia mojmolinia tlali ika tlen Hageo kiijtok?

³ Kema nelnelia mojmolinia tlali, miakej maseualmej tlauel tlaijiyouiaj, yeka amo eli sanse ika tlen Hageo kiijtok panoskia pampa ni tlauel techpaleuia. Jehová kiijtok: “Nikinojolinis nochi altepemej, uan tlamantli tlen pajpatiyo tlen onka ipan altepemej kalakis ipan ni kali uan na nijteochiuas” (Hag. 2:7, TNM). ¿Kenijkatsa kinpaleuik ni tlajtolpanextili kema Hageo itstoya? ¿Uan kenijkatsa techpaleuia? Ipan ni tlamachtili monankilis ni tlajtlanili uan tikitasej kenijkatsa uelis titlapaleuisej ma moojolinikaj nochi altepemej.

4. ¿Kenke Jehová kiiljuik Hageo ma kinpaleui itekipanojkauaj?

⁴ Jehová kimakak Hageo se tekitl tlen tlauel ipati. Ma tikitakaj kenke. Ipan xiuitl 537 a.u.J., uelis Hageo nojkia  tlakuepilik Jerusalén kema kinuikatoyaj Babilonia. Kema asitoj, toTeotsij itekipanojkauaj nimantsi “pejkej kikualtlaliaj” Jehová ichaj (Esd. 3:8, 10). Maske kiampa kichijkej, teipa kiixnamijkej tlaouijkayotl, mokuesojkej uan kitlajkokajkej ininteki (Esd. 4:4; Hag. 1:1, 2). Yeka, ipan xiuitl 520 a.u.J., Jehová kiiljuik Hageo ma kinpaleui itekipanojkauaj sampa ma yolpakikaj uan ma kitlamiltikaj teokali * (Esd. 6:14, 15).

5. ¿Kenke tlen Hageo kiijtok tlauel kinyolchikajki toTeotsij itekipanojkauaj?

⁵ Tlen Hageo kiijtok monekiyaya kinpaleuis judíos nojua ma motemachikaj ipan Jehová. Yeka, ika tlaiknelili kiniljuik katli mokuesojtoyaj: “Nochi intlakamej tlen noja inmokauaj ipan ni tlali, ximosemakakaj uan xitekitikaj pampa na niitstok inmouaya. Keja nopa kiijtoua toTeko Tlen kinyakana iiluikaejkauaj Ma Tlatlanitij” (Hag. 2:4). Judíos moyolchikajkej kema Hageo kiijtok “toTeko Tlen kinyakana iiluikaejkauaj Ma Tlatlanitij”. Yeka, tlaj kinekiyayaj kuali kichiuasej ininteki, monekiyaya nochipa kiilnamiktosej Jehová kinpia tlauel miakej iluikaeuanij katli kinpaleuiskiaj.

6. ¿Kenijkatsa kinpaleuik tlen Hageo kiijtok?

⁶ Jehová kiiljuik Hageo ma kiniljui judíos kejuak kiojoliniskia tlali. Tlen kiijtok kinpaleuiskia katli ayokmo tekitiyayaj ipan nopa teokali ma kimatikaj Jehová kichiuaskia kejuak ma mojmolini altepetl Persia, katli tlauel kipixtoya tlanauatili ipan nopa tonali. Tlen Jehová kichijki kinpaleuik itekipanojkauaj ma kitlamiltikaj nopa teokali. Nojkia, katli amo eliyayaj judíos kinpaleuiskia sansejko ma kiueyichiuakaj Jehová ipan nopa teokali. Yeka, tlen Hageo kiijtok tlauel kinyolchikajki toTeotsij itekipanojkauaj (Zac. 8:9).

7. Xikixtoma tlake tekitl tijchiuaj ipan ni tonali.

⁷ ¿Tlake kiijtosneki ipan ni tonali tlen Hageo kiijtok? Jehová kejuak sampa kiojolinia tlali, uan tojuantij titlapaleuiaj. Ma timoiljuiaj ipan ni tlamantli: ipan 1914, Jehová kitekitlalik Jesús ma tlanauati ipan iTlanauatijkayo (Sal. 2:6). Tlen Jehová kichijki amo kinpaktik tekichiuanij. Ipan nopa tonali Jehová ayokmo kinkajki ma tekichiuakaj maseualmej. Yeka, ayokmo itstoskia yon se tlanauatijketl katli Jehová kiyakanaskia (Luc. 21:24). Uan ipan 1919, toTeotsij itekipanojkauaj pejkej kiniljuiaj maseualmej san toTeotsij iTlanauatijkayo kitlamiltis tlen amo kuali. Nopa “kuali tlamachtili” tlen toTeotsij iTlanauatijkayo, kichijtok kejuak ma mojmolini tlali (Mat. 24:14).

8. Kej kiijtoua Salmo 2:1-3, ¿kenijkatsa kiitaj maseualmej tlen tijmoyauaj?

⁸ Miakej maseualmej amo kinpaktia kikakisej nopa kuali tlamachtili tlen tijmoyauaj (xijpoua Salmo 2:1-3). Tekichiuanij tlauel kualanij pampa amo kinekij ma kinyakana nopa tlanauatijketl katli Jehová kitlalijtok. Yeka, amo kineltokaj tlaj nopa “kuali tlamachtili” tlen tijmoyauaj nelia kinpaleuis sekinok. Ipan se keskij altepemej tekichiuanij amo kinkauaj toikniuaj ma tlajtolmoyauakaj. Maske kiijtouaj kineltokaj toTeotsij, amo kinekij ma tekichiua toTeotsij iTlanauatijkayo pampa nojua kinekij tlanauatijtosej. Kej kichijkej kema Jesús itstoya, ipan ni tonali nojkia kiijixnamikij nopa tlanauatijketl katli Jehová kitekimakatok kema  kintlaijiyouiltiaj itekipanojkauaj (Hech. 4:25-28).

9. ¿Kenijkatsa kiita Jehová pampa amo kinekij ma kinnauati?

⁹ Jehová amo kuali kinita pampa amo kiseliaj nopa kuali tlamachtili. Salmo 2:10-12 kiijtoua: “Intlanauatianij uan intekitinij ipan Tlaltipaktli, ximotlalnamiktikaj uan ximomokuitlauikaj ika tlen inkichiuaj. [...] Xijtekipanokaj toTeko uan nojkia xijmakasikaj uan xijtlepanitakaj [...]. Xijueyichiuakaj toTeko ika pakilistli uan xijmakasikaj inkichiuasej tlen axkinamiki. Ximotlankuaketsakaj iixpa iKone toTeko ika majmajtli [...]. Intla axtle, uelis intlalochmikisej pampa yajaya nimantsi kualani. Pero nelia pakij tlakamej tlen motemachiaj ipan ya para ma kinpaleui”. Jehová tlauel tetlasojtla, yeka nojua kikajtok tonali ma moyolkuepakaj ikualankaitakauaj uan ma kikauakaj ma kinnauati. Maske kiampa kichijtok, tijmatij nechka tlamis “itlamia tonali” (2 Tim. 3:1; Is. 61:2). Yeka, tlauel ipati maseualmej ma kimatikaj tlen Biblia tlamachtia uan ma mosentlalikaj kitekipanosej Jehová.

10. Kej kiijtoua Hageo 2:7-9, ¿tlake kichiuaskiaj se keskij maseualmej kema kejuak mojmoliniskia tlali?

¹⁰ Se keskij maseualmej kuali kitlakakiliaj nopa kuali tlamachtili uan kinpaleuia ipan ininnemilis, kej Hageo kiijtojtoya. Ya kiijtok pampa Jehová kichiua kejuak ma mojmolinikaj altepemej, nopa “tlamantli tlen pajpatiyo [o maseualmej katli kuali ininyolo] tlen onka ipan altepemej” kiueyichiuaskiaj Jehová (xijpoua Hageo 2:7, TNM; * 2:8, 9). * Isaías uan Miqueas nojkia kiijtojkej kiampa panoskia “ipan itlamia tonali” (Is. 2:2-4; Miq. 4:1, 2).

11. ¿Kenijkatsa kipaleuik toikni Ken kema achtoui kikajki tlen toTeotsij iTlanauatijkayo?

¹¹ Ma tikitakaj kenijkatsa kipaleuik tlen kikajki toikni Ken, katli tlatekipanoua ipan  ueyi Kali Betel. Maske ya panok 40 xiuitl kema toikni achtoui kikajki tlen toTeotsij iTlanauatijkayo, kimati kejuak namanok kiijtojkej. Ya kiijtoua: “Kema nijkajki tlen melauak tlamachtia Biblia, tlauel niyolpajki pampa nijkuamachilik tiitstokej ipan itlamia tonali. Nikitak tlaj nijnekiyaya ma nechmanaui Jehová uan nijselis nopa nemilistli tlen axkema tlamis, monekiyaya nijkauas tlen maseualmej momajtokej kichiuaj, uan nimosentlalis nijtekipanos Jehová. Nimomaijtok uan nima nijkajki tlen achtouia nijchiuayaya. Pejki nimotemachia ipan toTeotsij iTlanauatijkayo pampa yon se maseuali amo uelis kejuak kiojolinis”.

12. ¿Kenijkatsa ipan ni tonali moueyichijtok Jehová itlanechikol?

¹² Tikitstokej kenijkatsa Jehová tlauel kiteochijtok itlanechikol. Ipan se keski xiuitl tlen panotok, tlauel momiakilijtokej maseualmej katli kiueyichiuaj. Ipan 1914 amo itstoyaj tlauel miakej Jehová itlajtoltemakauaj. Nama elij kipano 8 millones Jehová itlajtoltemakauaj, uan sejse xiuitl tlauel miakej mosentiliaj kema moilnamiki Cristo imikilis. Kiampa nopa “tlamantli tlen pajpatiyo” itstokej ipan teokali tlen tlatsejtseloltik, tlen kiixnextia nochi tlen techpaleuia ma tijueyichiuakaj Jehová kej kinamiki. Kema maseualmej kipatlaj kej monejnemiltiaj, nojkia kiueyichiua Jehová itoka (Efes. 4:22-24).

13. ¿Tlake seyok tlajtolpanextili moaxitijtok? (Xikita tlaixkopinkayotl ipan ipantsajka).

¹³ Tlen panotok ipan Jehová itlanechikol kinextia nojkia moaxitijtok sekinok tlajtolpanextili, kej Isaías 60:22. Nopaya kiijtoua: “Nopa familias tlen más pilsiltsitsij, nikinmiakilis hasta mochiuasej se mil tlakamej. [...] Na niinmoTeko nijchiuas ma pano nochi ya ni ipan nopa tonali tlen na nikixtlalijtok”. Miakej maseualmej katli kipiaj kuali ininyolo kinekij kitekipanosej Jehová. Yeka, nopa “tlamantli tlen pajpatiyo” tlapaleuia ma momoyaua nopa kuali tlamachtili pampa sejse tlen toikniuaj kiyekouaj kichiuasej se keski tekitl uan pampa ika nochi ininyolo kinekij tlapaleuisej. Yeka, toTeotsij itlanechikol ueli kitekiuia tlen sejse toikni kimati kichiuas (Is. 60:5, 16). Nochi toikniuaj tlauel  tlapaleuijtokej, yeka nama momoyajtok nopa kuali tlamachtili ipan 240 altepemej, uan kitlajtolkuepaj amatlajkuiloli ipan kipano 1,000 tlajtoli.

14. ¿Tlake tlamantli moneki kitlapejpenisej maseualmej?

¹⁴ Ipan ni itlamia tonali kejuak mojmolinia tlali, yeka maseualmej moneki kitlapejpenisej tlaj kipaleuisej toTeotsij iTlanauatijkayo o kinpaleuisej tekichiuanij. Maske toTeotsij itekipanojkauaj kichiuaj tlen tekichiuanij kiijtouaj kampa itstokej, amo mokalakiaj ipan política (Rom. 13:1-7). Inijuantij kimatij san toTeotsij iTlanauatijkayo katli amo eli tlen Tlaltipaktli, kitlamiltis nochi kuesoli tlen maseualmej kiixnamikij (Juan 18:36, 37).

15. ¿Kenijkatsa kinyejyekosej toTeotsij itekipanojkauaj?

¹⁵ Ipan amochtli Apocalipsis kiijtoua ipan itlamia tonali toTeotsij itekipanojkauaj kinyejyekosej. Nopa kinextia nojua techtlaijiyouiltisej uan tlauel techtlatsakuiltisej. Tekichiuanij techchiualtisej ma tikinpaleuikaj, uan katli amo kinekisej kintlepanitasej, kintlatsakuiltisej (Apoc. 13:12, 15). Tekichiuanij kinekisej kintlalilisej kejuak “se machiotl ipan ininkuaixpa o ipan ininnejmak” nochi konemej, katli ya uejueyij, katli tlatominpiaj uan teikneltsitsij (Apoc. 13:16). Uejkajkia se tlatekipanojketl kitlaliliyayaj “se machiotl”, kiampa sekinok kimatiyayaj ajkia kitekipanouayaya. Nojkia kiampa panos ika maseualmej ipan ni tonali, kejuak kintlalilisej “se machiotl ipan ininkuaixpa o ipan ininnejmak”. Ika tlen kichiuasej uan tlen moiljuisej kinextisej tekichiuanij kinyakanaj.

16. ¿Kenke moneki nima timosentlalisej amo tijtlauelkauasej Jehová?

¹⁶ ¿Tlake tijchiuasej tojuantij? ¿Tijselisej nopa “machiotl” uan tikinpaleuisej tekichiuanij? Nochi katli amo kiselisej kiixnamikisej tlaouijkayotl. Amochtli Apocalipsis nojkia kiijtoua “axaka uelis tlakouas o tlanamakas intla axkipias nopa machiotl” (Apoc. 13:17). Maske kiampa kichiuasej, toTeotsij itekipanojkauaj kimatij tlake kinpanos katli kipiaj nopa tlamantli (Apoc. 14:9, 10). Yeka, amo kiseliaj nopa “machiotl” pampa inijuantij kipiaj seyok “machiotl” tlen kiijtoua: “Tojuantij tiiaxkauaj toTeko” (Is. 44:5). Tlauel ipati ipan ni tonali timosentlalisej amo tijtlauelkauasej Jehová. Tlaj kiampa tijchiuasej, ya tlauel yolpakis pampa tielij tiiaxkauaj.

17. ¿Tlake moneki tikilnamiktosej maske Jehová kipia iyolo?

¹⁷ Jehová kinextijtok kipia iyolo ipan itlamia tonali. ¿Kenke? Pampa amo kineki yon se maseuali ma miki (2 Ped. 3:9). Maske kikajtok tonali pampa kineki ma moyolkuepakaj maseualmej uan kuali ma kitlapejpenikaj tlake kichiuasej, ya amo nochipa kiampa kichijtos. Yeka, katli amo moyolkuepasej kinpanos kej faraón. Ipan nopa tonali, Jehová kiiljuik Moisés: “Xikiljui faraón para na niueltoskia nijmiktijtoskia ika se kokolistli iuaya nochi itlakauaj. [...] Nijkajtok ma itsto hasta ama para nijnextilis noueyichikaualis uan para nochi tlakamej ipan Tlaltipaktli ma kikakikaj ajkeya na” (Éx. 9:15, 16). Teipa, nochi maseualmej kimatisej toTeotsij katli melauak, eli Jehová (Ezeq. 38:23). ¿Kema panos ni tlamantli?

18. 1) ¿Tlake seyok tlamantli kinextia Hageo 2:6, 20-22? 2) ¿Kenijkatsa tijmatij tlen kiijtoua Hageo nojkia moaxitis teipa?

 ¹⁸ Kema Hageo ya miktoya uan ya panotoya tlauel miak xiuitl, toTeotsij itonal kipaleuik Pablo ma kinexti teipa moaxitiskia tlen kiijtoua Hageo 2:6, 20-22 (xijpoua). Pablo kiijkuilok: “Nama yajaya techtenkauilijtok sampa mojmolinis pampa kiijtoua: ‘San se uelta más nitekamauis, uan sampa mojmolinis Tlaltipaktli. Pero ama nojkia mojmolinis iluikaktli’. Kema yajaya kiijtok: ‘San se uelta más’, kiijtosneki para mojmolinis uan toTeko kikixtis nochi tlamantli tlen yajaya kichijtok. Uan san mokauas nopa tlamantli tlen eltok para nochipa tlen axueli mojmolinia” (Heb. 12:26, 27). Ni amo eli sanse ika tlen kiijtoua Hageo 2:7, pampa nikaj kiijtoua kejuak mojmolinis tlali uan kiampa kintsontlamiltisej katli elij kej faraón uan amo kinekij ma tlanauati Jehová.

19. ¿Tlake tlamantli amo kitsontlamiltisej, uan kenijkatsa tijmatij?

¹⁹ Pablo kiijtok tlake tlamantli amo kitsontlamiltiskiaj. Ya kiijtok: “Uajka pampa tijselisej se altepetl tlen axueli mojmolinia, ma tijtlaskamatikaj toTeko. Nojkia ma tijtekipanokaj ika nochi toyolo, ma tijpakilismakakaj uan ma tijueyichiuakaj ika miak majmajtli uan tlatlepanitakayotl” (Heb. 12:28). Ipan nopa tonali, kema “san se uelta más” mojmolinisej nochi altepemej, san mokauas toTeotsij iTlanauatijkayo uan amo aka uelis kitsontlamiltis (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44).

20. ¿Tlake tlamantli moneki kitlapejpenisej maseualmej, uan kenijkatsa uelis tikinpaleuisej?

²⁰ Itlamia tonali nechka tlamis, yeka maseualmej nima moneki kipatlasej ininnemilis, uan kiampa amo kintsontlamiltisej. Nojkia moneki kichiuasej kampeka monejnemiltisej kej toTeotsij kineki, kiampa kiselisej nemilistli tlen axkema tlamis (Heb. 12:25). Kema titlajtolmoyauaj tikinpaleuiaj maseualmej ma kitlapejpenikaj tlake kichiuasej. Yeka, nojua ma tijchiuakaj kampeka tikinpaleuisej katli kipiaj kuali ininyolo ma kipaleuikaj toTeotsij iTlanauatijkayo. Nochipa ma tikilnamiktokaj tlen Jesús kiijtok: “Ni kuali tlamachtili tlen kejatsa eltos kema toTeko tlanauatia [...] kiuikasej hasta kampa ueli techaj ipan nochi tlaltinij ipan ni Tlaltipaktli para nochi tlakamej ma kimatikaj. Uan teipa ualas itlamia nochi tlen onka” (Mat. 24:14).