1, 2. ¿Keniuj kichiaya Pedro maj tanankilianij taltikpakneminij keman Jesús kinmachtijtoya itech xolal Capernaum, sayoj ke toni mochiuak?

PEDRO motekipachoua keman kinita akin kikaktokej Jesús. Yetokej itech sinagoga tein moajsi itech xolal Capernaum, kampa nemij Pedro uan ichankauan, itasojikniuan uan itekitikaikniuan. No ompakauin moajsi kampa kinamaka amichimej, kampa ika norte itech ueyiat tein poui Galilea. Pedro kichia maj nochin nejon taltikpakneminij no kiitakan ke Jesús yejua Mesías uan maj ika miak pakilis kikakikan tamachtilis ika iTekiuajyo Dios, itenkopa okachi kuali tamachtijkej. Sayoj ke, amo yejua nejon tein panoua.

² Tein melauj, miakej amo kikaktokejok. Sekin hasta kijtojtokej ke amo kuali tein Jesús ika tajtojtok. Sayoj ke Pedro okachi motekipachoua porin miakej itatojtokakauan Cristo no kinextiaj ke amo kiuelkakij. Itech ininixko amo moitaok ke yolpakij porin kiixmattokej tamachtilis tein melauak. Moyekita ke kualantokej. Uan miakej hasta kijtouaj ke tein Jesús kijtojtok tekuejmoloua, amo kinekijok kikaktoskej uan youij. Uan no, peua amo kitojtokajok Jesús (xikonixtajtolti Juan 6:60, 66).

3. ¿Keniuj kipaleuij Pedro takuaujtamatilis tein kipiaya?

³ Tatitanilmej no ouij kinkisa kiajsikamatiskej itajtoluan Jesús. Tein melauj, nion Pedro senkis kiyekajsikamati, uan komo no kiitaskia nejon tajtolmej kemej oksekin kiitakej, xa no mokuejmoloskia. ¿Toni kichiuas? Nejin tayejyekolis kampa moneki kinextis ox amo kikauas Jesús amo yejua yekinika, uan amo sayoj yejua tein kipanoskia. Maj tikitakan keniuj iueyi takuaujtamatilis nejin takat kipaleuij maj amo kikaua Jesús maski kipanok nejon tayejyekolismej.

4, 5. ¿Keyej uelis tikijtoskej ke tein Jesús kijtouaya oso kichiuaya amo yejua tein kichiayaj taltikpakneminij?

⁴ Tein melauj, Pedro miakpa amo kiajsikamatia seki taman tein Jesús kichiuaya oso kijtouaya. Se mochiujka yaluatika. Satepan  ke Jesús ika se mouiskatekit kintamakak tel miakej taltikpakneminij, sekin kinekiaj kiixtaliskej kemej tekiuaj, sayoj ke yejua kichiuak se taman tein miakej amo kichiayaj: amo kinekik, uan hasta kincholuij. Satepan kinnauatij imomachtijkauan maj tejkokan itech se barco uan maj yakan Capernaum. Nejon youak, keman kiuikatoyaj barco, oksepa kimoujkaitakej keman Jesús nejnentoya aixko uan kinajsito itech ueyiat tein poui Galilea maski mochiujtoya se tetsauit. Ijkuak, Jesús kinextilij Pedro ke monekia kipias chikauak itakuaujtamatilis.

⁵ Keman tanesik, imomachtijkauan Jesús kiitakej ke taltikpakneminij kintojtokakaj. ¿Toni kichiuak Jesús ijkuak? Yejua kimatia ke amo kitemouayaj porin kinekiaj maj kinmachti, ta kinekiaj maj ika se mouiskatekit kintamaka, uan yejua ika kinmejmelauak (Juan 6:25-27). Itech sinagoga tein moajsia Capernaum kisentokak kinnojnotsak ika nejon uan kinmachtij se taman tein motelnekia, uan tein miakej amo kichiayaj.

6. ¿Toni neskayot kitalij Jesús, uan keniuj tanankilijkej akin kikaktoyaj?

⁶ Jesús amo kinekia maj nejon taltikpakneminij kitojtokanij sayoj porin kintamakaya, ta kinekia maj kiitakan ke yejua akin Dios kititanka, akin kitemakaskia inemilis uan ijkon kinpaleuiskia taltikpakneminij maj kipiakan nemilis nochipaya. Yejua ika, Jesús kijtoj ke yejua katka maná, takual tein ualeuaya iluikak itech itonaluan Moisés. Kemej kiitak ke miakej kijijtouayaj, kitemakak se neskayot: kijtoj ke komo kinekiaj kiseliskej nemilis, monekia kikuaskej inakayo uan tayiskej iesyo. Kemej tikitakej itech ipeujyan nejin tamachtilis, keman kikakij nejin, miakej kualanij uan kijtouaj: “Nochi nijin ten kijtoa Jesús techyolkuejmololtia. ¿Akoni uelis Yejuatsin ijkon kitakamatiske?”. Hasta miakej imomachtijkauan kikauaj (Juan 6:48-60, 66). *

7, 8. 1) ¿Toni tein Jesús monekia kichiuas ayamo kiajsikamatia Pedro? 2) ¿Toni tanankilij Pedro keman Jesús kinchiuilij se netajtanil?

⁷ ¿No ijkon kichiua Pedro? Yejua xa no amo kimati toni kijtosneki nejon, porin ayamo kiajsikamati ke Jesús moneki mikis uan ijkon kichiuas itanejnekilis Dios. Maski ijkon, amo youi iniuan okseki imomachtijkauan Jesús akin ijsiujka kualanij. Pedro kipia se kualneskayot tein kichiua maj taman. ¿Toni kualneskayot kipia?

⁸ Jesús kintajtania itatitaniluan: “¿Xe namejuan no nankinekij nannechkauaske[?]” (Juan 6:67). Maski nejin kintajtania nochin 12, yejua Pedro akin tanankilia. Nochipa ijkon katka; xa porin nesi  ke yejua tayekanaya, oso xa sayoj porin amo uelia mokauiliaya tein kinemiliaya. Uan tanankilil tein kitemakak yejua tein okachi ika moelnamiki: “Notekotsin, ¿akoni ok uelis iuan timotokiske para uelis techpaleuijtiyas? Ta, sayo Tejuatsin tikonpia ne tanextililisme ten kualkui ne nemilis nachipa” (Juan 6:68).

9. ¿Keniuj kinextij Pedro ke amo kikauaya Jesús?

⁹ ¡Semi teyololinia tein kijtoj Pedro! Moyekita ke itakuaujtamatilis iuan Jesús kipaleuij maj kipia se kualneskayot tein motelneki: amo keman kikauas Jesús. Pedro kuali kimatia ke sayoj Jesús katka Temakixtijkej, uan no kimatia ke kiseliskia nemilis komo kikakia itamachtilis ika iTekiuajyo Dios. Uan maski amo nochipa kiajsikamatia tein Jesús kijtouaya, kimatia ke sayoj iTamachtijkauj ueliskia kipaleuis maj kiseli itatiochiualis Dios uan nemilis nochipaya.

10. ¿Keniuj uelis no ijkon amo tikauaskej Jesús ijkon kemej kichiuak Pedro?

¹⁰ ¿Tejuatsin no ijkon tiontanemilia kemej Pedro? Itech nejin tonalmej, miakej kijtouaj ke kitasojtaj Jesús, sayoj ke tetayokoltij porin amo yekmelauj kitojtokaj. Amo se kikauas Cristo kijtosneki se kiitas itamachtilisuan kemej kiitaya Pedro. Moneki timochikauaskej tikixmatiskej nejon tamachtilismej, tikajsikamatiskej uan tiktakamatiskej nochipa, maski seki amo tikyekajsikamatiskej oso amo semi techyolpaktis. Sayoj komo amo tikauaj Jesús uelis tikpiaskej nemilis nochipaya tein yejua kineki maj tikselikan (xikonixtajtolti Salmo 97:10).

11. ¿Kani yajki Jesús iuan imomachtijkauan?

¹¹ Tepitsin satepan, Jesús yajki semi uejka iuan itatitaniluan uan okseki imomachtijkauan kampa ika norte. Tepet Hermón, tein moajsi kampa ika norte itech itamiampa tal tein Dios motenkaujka kinmakas israelitas, kemansa uelia moitaya ikuapan kampa onkak sekti, maski se moajsiskia itech ueyiat tein poui Galilea. Jesús uan imomachtijkauan ajsitoyajya itech xolalmej tein moajsiaj kampa ika Cesarea de Filipo uan okachi motokiayaj itech tepet Hermón. Itech nejin tepet, kampa kuali moitaya Tal tein Dios motenkaujka kinmakas israelitas, Jesús kinchiuilij imomachtijkauan okse netajtanil tein motelnekia.

12, 13. 1) ¿Keyej Jesús kinekia kimatis keniuj kiixmatiaj taltikpakneminij? 2) ¿Keniuj Pedro kinextij itakuaujtamatilis keman kinankilij Jesús?

¹² Jesús kintajtanij: “¿Toni kijtoaj in tagayot ke niakoni Nejuatsin?”. Ueli tiknemiliaj keniuj Pedro kisenixita iTamachtijkauj, akin kimati ke kualtakat uan tel tamattok. Jesús kinekia kimatis akoni kinemiliayaj taltikpakneminij ke katka yejua. Imomachtijkauan kiiluijkej  tein kitekakiliayaj keman ika motajtouaya. Sayoj ke Jesús kinekia kimatis okachi: ¿no ijkon kinemiliayaj imomachtijkauan akin okachi iuan nemiaj? Yejua ika oksepa tajtanik: “Uan namejuan, ¿toni nankixejekoaj ke niakoni Nejuatsin?” (Luc. 9:18-20).

¹³ Oksepa, Pedro ijsiujka tanankilij. Ika itajtoluan kinextij tein kinemiliayaj oksekin akin ompa yetoyaj: “Tejuatsin tion Cristo Temakixtijkatsin, ti Yektekonetsin de Dios den yoltika”. ¿Ueli tiknemiliaj keman Jesús kiiluijtoya Pedro ke kuali tanankilij, uan no kiixuetskilijtoya? Ompa, kimelauilij ke Jiova kinmatiltia itekitikauan akin iuan takuaujtamatij nejin tein motelneki, uan amo se taltikpaknenkej. Kemaj, Jiova kipaleuijka Pedro maj kiajsikamati se tamachtilis tein motelneki tein yejuatsin kiteixmatiltijka: maj kiixmati akoni Cristo, Mesías akin moijtojka ualaskia (xikonixtajtolti Mateo 16:16, 17).

14. ¿Toni uejueyi tekimej Jesús kimakak Pedro?

¹⁴ Biblia achto kijtojka ke Cristo katka tet tein tepanchiuanij kiixtopeujkej (Sal. 118:22; Luc. 20:17). Ika nejin uan okseki taman tein achto moijtojka, Jesús kijtoj ke Jiova kitaliskia se nechikol itech tet oso tepejxit tein Pedro yekin kijtojka ke yejua Cristo. Ompa, kimakak Pedro okse tatiochiualis itech nejon nechikol. Amo kichiuak maj okachi ueyichiujkej ke okseki itatitaniluan, kemej sekin kijtouaj, ta kinauatij maj kichiua seki tekit tein motelneki. Biblia kijtoua ke kiiluij ke kimakaskia “llaves para [kintatapouilis] in tagayot ma kalakikan [itech iTekiuajyo] Dios” (Mat. 16:18, 19). Ijkon, kimakak tatiochiualis maj kinpaleui maj kalakikan itech iTekiuajyo Dios eyi tataman taltikpakneminij: yekinika judíos uan akin kiselijkaj inintaneltokalis, ojpatika samaritanos, uan expatika, akin amo katkaj judíos.

15. ¿Keyej Pedro kichikaujkanojnotsak Jesús, uan toni kiiluij?

¹⁵ Sayoj ke seki tonalmej satepan, Jesús kinnejmachtij imomachtijkauan ke akin kipiayaj okachi tekimej mochiaya maj okachi tekitikan, uan Pedro niman kimatiskia ke melauak nejon (Luc. 12:48). Satepan keman kinauatij Pedro tein monekia kichiuas, Jesús kisentokak kinmelauilij seki taman tein kipanoskia Mesías, ke amo uejkaua kitajyouiltiskiaj uan kimiktiskiaj ompa Jerusalén. Sayoj ke Pedro tel amo kiuelkakik nejon uan kiuikak iselti uan kichikaujkailuij nejin: “Ma amo Dios kimonekilti ma pano mopan nijin ten tikijtoa” (Mat. 16:21, 22).

16. ¿Keniuj Jesús kimejmelauak Pedro, uan toni uelis techmachtis nejon tanankilil?

 ¹⁶ Pedro kinemiliaya ke kipaleuijtoya Jesús. Yejua ika, xa kimoujkaitak keman Jesús mokepak kampa yetoyaj imomachtijkauan, akin xa no tanemiliayaj kemej Pedro, uan kijtoj: “Ximijkuani de nikan noixpan, Pedro, porin majya titanemilijtok keme Satanás in amokuali, uan tinechtsajtsakuilia san. Porin tejua amo titanemilia keme Dios kimonekiltia. Ta, sayo titanemilia keme in tagayot” (Mat. 16:23; Mar. 8:32, 33). Itajtoluan Jesús uelis techtelpaleuis axkan. Semi ijsiujka ueli titanemiliaj kemej okseki taltikpakneminij uan amo kemej Dios tanemilia. Hasta keman tiknekij tikpaleuiskej aksa, maski amo tiknekiskiaj, uelis tikyolchikaujtoskej maj kichiua tein Satanás kiyolpaktia uan amo tein Dios kiyolpaktia. Maj oksepa tikitakan tein mochiujtoya uan no tein kichiuak Pedro.

17. ¿Toni kijtosnekik Jesús ika tajtolmej “Ximijkuani de nikan noixpan”?

¹⁷ Pedro kiajsikamatia ke Cristo amo kijtojtoya ke katka tel amo yolkuali kemej Satanás, ta Jesús senkis kiixtopeuak Amokuali (Mat. 4:10). Yejua amo kiixtopeujtoya Pedro, ta kiitaya ke kipiaya se kuali iyolo uan miak kualneskayomej. Jesús sayoj kipaleuijtoya maj amo ijkon tanemili. Tein melauj, kinekia maj Pedro kiajsikamatini ke monekia maj amo kiomeyolotiani ika tein yaya kichiuati, ta maj kipaleui.

18. ¿Keniuj kinextij Pedro ke amo kikauaya Jesús, uan keniuj tejuan no ijkon uelis tikchiuaskej?

¹⁸ ¿Tanajnankilij Pedro oso kualanik? Amo, ta ika yolyemanilis kiselij tein Jesús kiiluij. Ijkon oksepa kinextij ke amo kikauaya. Axkan tinochin moneki maj kemansa techmejmelauakan, uan komo tiknekij maj nejon techpaleui maj okachi timotokikan iuan Jesucristo uan Jiova, moneki tiyeskij tiyolyemankej uan maj tikajsikamatikan tein moneki (xikonixtajtolti Proverbios 4:13).

19. ¿Toni tajtolmej kijtoj Jesús, uan toni xa motajtanij Pedro?

¹⁹ Tepitsin satepan, Jesús kijtoj nejin tajtolmej: “Senme de namejuan de nikan nanyetokke, amo nanmikiske komo amo achtopa nankitaske ke Nejuatsin niualas ya ni Yektagatsin, uan nikinyekanas notaneltokakauan” (Mat. 16:28). ¿Akonimej kiseliskiaj nejon  tel ueyi tatiochiualis? Pedro xa kitelnekia kimatis. Sayoj ke kemej Jesús yekin kiajuak xa motajtanij ox no kiseliskia nejon tatiochiualismej.

20, 21. 1) Xikonmelaua tajtachialis tein kiitak Pedro. 2) ¿Keniuj kipaleuij Pedro tein kikakik maj kiyektali itanemilil?

²⁰ Sayoj ke, se semana satepan, Jesús kinuikak Santiago, Juan uan Pedro itech “se tepet kampa uejkapan”, xa tepet Hermón, tein uejka moajsia kemej 25 kilómetros. Xa katka youak, porin nejon eyi takamej semi kochisnekiaj. Sayoj ke keman Jesús kichiujtoya netataujtil, mochiuak se taman tein kimoujkaitakej uan hasta ijsakej (Mat. 17:1; Luc. 9:28, 29, 32).

²¹ Iixko Jesús peuak petani, uan mochiuak kemej Tonaltsin keman petani. Itaken no mokepak tel istak uan teixmiktiaya. Ompa kinitakej inakastan ome takamej, akin kiixnextiayaj Moisés uan Elías. Yejuan monojnotsayaj iuan Jesús ika tonal keman momikiliskia uan moajokuiskia itech xolal Jerusalén. Ika nejin, Pedro kimatik  ke mopolojka keman kijtoj ke Jesús amo monekia tajyouis nion momikilis (Luc. 9:30, 31).

22, 23. 1) ¿Keniuj kinextij Pedro ke kipiaya se kuali iyolo uan kualtakat? 2) ¿Toni okse tatiochiualis kiselijkej Pedro, Santiago uan Juan nejon youak?

²² Nesi ke Pedro kinekia tapaleuis itech nejon tajtachialis uan xa kinekia maj okachi uejkaua. Keman moitaya ke Moisés uan Elías kikaujteuayajya Jesús, Pedro kiiluij: “Totekotsin, semi kualtsin para tejuan ke nikan tiyetokke. Tajkon tikonmonekiltiskia ma tikchijchiuakan eyi xajkaltsitsin, se para Tejuatsin uan se para Moisés uan okse para Elías”. Nejon takamej amo kinpolouaya se kali, porin sayoj kinixnextiayaj ome itekitikauan Jiova akin momikilijkaj miak xiujmej achtoya. Moyekita ke Pedro amo kinemilij achto tein kijtojtoya, sayoj ke ¿melauj ke teyololinia se kiitas ke kipiaya kuali iyolo uan kualtakat? (Luc. 9:33.)

²³ Nejon youak, Pedro, Santiago uan Juan kiselijkej okse tatiochiualis. Itech tepet motalij se mixti tein kinkemik, uan ompa mokakik se tajtol tein kijtoj: “Nijin Notasojkonetsin; xikakilikan ka kuali”. ¡Jiova ualtajtojtoya! Satepan amo teyi moitakok, uan nejon eyi tatitanilmej oksepa mokaujkej sayoj iuan Jesús itech tepet (Luc. 9:34-36).

24. 1) ¿Keniuj kipaleuij Pedro kiitas tajtachialis? 2) ¿Keniuj techpaleuia tejuan tikixmatiskej nejon tajtachialis?

²⁴ Pedro xa tel kualtsin momachilij porin kiitak nejon tajtachialis, uan tejuan no ijkon uelis timomachiliskej porin tikmatij tein panok nejon youak. Miak xiujmej satepan, Pedro kijtoj ke yejua no yetoya iniuan akin ‘kiitakej ika ininixtololouan’ iueyichiualis Jesús. Kemaj, kipiak tatiochiualis kiitas Jesús kemej tekiuaj akin satepan yeskia. Nejon tajtachialis kiyeknextij ke melauak tein achto moijtojka itech iTajtol Dios uan kichikauak itakuaujtamatilis Pedro uan ijkon kixikoskia ouijkayomej tein kipanoskia satepan (xikonixtajtolti 2 Pedro 1:16-19). Komo no ijkon tikchiuaj kemej Pedro, Jiova no techtatiochiuis. Sayoj ke ¿keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejua? Maj amo keman tikauakan ueyi Tamachtijkej akin Dios kiixtalij, maj tikixmatikan, maj tikselikan itamejmelaualis uan mojmostaj maj tikchiuakan tein tamachtij.