¿Kipiak ipeujyan nochi tein onkak?

Génesis 1:1 kijtoua: “Keman peuak nochi, Dios kichijchiuak iluikak uan taltikpak”.

Achto ke peuaskia xiuit 1950, miakej taixmatinij akin semi moixmatij kinemiliayaj ke iluikak uan taltikpak amo kipiak ipeujyan. Sayoj ke tein yankuixtok kiajsinij kichiuani maj miakej taixmatinij kijtokan ke kipiak ipeujyan.

¿Keniuj katka taltikpak achto?

Génesis 1:2, 9 kijtoua ke “taltikpak amo yekchijchiujtoya uan amo teyi kipiaya” uan onkaya miak at.

Nejon tein kijtoua no yejua tein kiajsinij taixmatinij, kemej Patrick Shih, akin kijtoua ke achto, “taltikpak amo kipiaya ejekat para se mijyotis, amo onkayaj koujmej uan nion teyi tein yoltoya”. Amaix Astronomy kijtoua: “Tein yankuixtok kiajsinij kinextia ke onkaya miak at itech taltikpak uan amo onkaya tal uakik”.

 ¿Keniuj mopatatiajki atmósfera oso ejekat tein kipiki taltikpak?

Génesis 1:3-5 kijtoua ke tanex peuak kipanauia ejekat tein kipiki taltikpak, sayoj ke amo ajsia talixko. Monekik panos tiempo para peuas kuali moitas Tonaltsin uan Metsti (Génesis 1:14-18).

Centro Smithsonian de Investigaciones Ambientales kijtoua ke ejekat sayoj kikauaya maj pano tanex tein amo semi tauiaya itech taltikpak. No kimelaua: “Se mixti tein monotsa metano moajsia ejekaixko uan sentakuia itech nochi taltikpak”. Ompa, “nejon mixti moajchiuak uan moitak iluikak azul”.

¿Keniuj nestiajki nochi tein yoltok?

Génesis 1:20-27 kijtoua ke nochi tein yoltok nestiajki ijkon: yekinika amichimej, ompa tapialmej tein patanij, satepan tein nemij itech tal uan ompa, taltikpakneminij. ¿Toni kijtouaj taixmatinij? Yejuan kineltokaj ke amichimej neskej achto ke seki tapialmej tein mochijchiuaj iijtik ininmomaj uan ke taltikpakneminij neskej okachi satepan.

Miakej kinemiliaj ke tein Biblia kijtoua amo yejua tein kiajsinij taixmatinij. Sayoj ke, miakpa kijtouaj nejin porin amo kiyekmatij tein kijtoua Biblia.

Biblia amo kijtoua ke iluikak oso taltikpak kipia 6,000 xiujmej. Kijtoua ke taltikpak uan nochi tein onkak kinchijchiujkej “keman peuak nochi” (Génesis 1:1). Biblia amo senkis kijtoua kemanian mochiuak nejon.

Biblia amo kijtoua ke tein yoltok itech taltikpak kichijchiujkej itech chikuasen tonalmej tein kipiaj 24 horas. Keman kijtoua tonal, kijtosneki tataman tiempo. Kemej neskayot, kijtoua ke taltikpak uan nochi tein ompa yoltok mochiuak itech “tonal keman Jiova Dios * kichijchiuak iluikak uan taltikpak” (Génesis 2:4). Nejin kijtosneki chikuasen tonalmej tein ika motajtoua itech Génesis capítulo 1 keman Dios kichijchiuak taltikpak uan nochi tein yoltok. Yejua ika sejse tonal xa uejkauak miak xiujmej.

Biblia amo kijtoua ke nochi tein yoltok amo mopatas ijkon kemej panos tiempo Itech amatajkuilol Génesis kijtoua ke nochi tapialmej tataman kinchijchiujkej (Génesis 1:24, 25). Keman Biblia kijtoua “tataman tapialmej” nesi kijtosneki ke xejxeliujtokej ijkon kemej chijchiujtokej uan yejua ika xa amo kijtosneki sayoj se taman tapial. Ijkon kemej panotiuj tiempo seki taman tapialmej uelis mopatatiaskej tepitsin, sayoj ke amo keman mochiuaskej okse taman tapial.

 ¿Toni tikonnemilia tejuatsin?

Biblia kijtoua keniuj peuak nochi tein onkak, keniuj katka taltikpak uan keniuj nestiajki nochi tein yoltok. Komo Biblia techiluia nochi nejin kemej amo ouij tikajsikamatiskej, ¿amo uelis techiluis Akoni kichijchiuak nochi tein onkak? Itech Encyclopædia Britannica ijkuiliujtok ke keman moijtoua ke “nochi tein yoltok amo kichijchiuak aksa akin nemi nikan taltikpak, […] no yejua tein kiajsinij taixmatinij”. *