1. ¿Keyej Pablo kiniluij tokniuan hebreos maj okachi moyolchikauanij?

ITECH yekinika siglo, tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan hebreos: “Ma tiktemolijtiyakan de keniu timopaleuijtiyaske se uan okse uan de keniu timotasojtatiyaske se uan okse uan de keniu tikchiutiyaske in kuali tachiualisme. Uan sekin tokniuan amo mosentilijtinemij para kimouistiliske Dios pero ma amo ijkon ma tikchiutinemikan tejuan. Ta, ma timosenpanyolmajxitijtiyakan se uan okse uan kachi ok [...] porin tikitaj ke kachi motokijtiuits ya ne tonal” (Heb. 10:24, 25). Tokniuan xa motajtanijkej keyej kiniluij ke monekia okachi moyolchikauaskej. Makuil xiuit satepan, yejuan kiitaskiaj ke okachi motokiaya tonal keman Jiova kintatsakuiltiskia akin nemiaj Jerusalén. Yejuan kiajsikamatkej ke monekia choloskej ijkon kemej Jesús tanauatij (Luc. 21:20-22; Hech. 2:19, 20). Itonal Jiova mochiuak itech xiuit 70, keman romanos kiixpolojkej Jerusalén.

2. ¿Keyej moneki okachi tikitaskej keniuj timoyolchikauaskej?

² Axkan, no tikneltokaj ke okachi motokijtok itonal Jiova, tein yeski “ueyi uan semi se kimoujkaita[s]” (Joel 2:11). Uan tein moijtoua itech Sofonías 1:14 no mochiua itech totonaluan: “Iueyi tonal Jiova amo uejka yetok. Amo uejka yetok, uan motokijtok ijsiujka”.  Yejua ika, “ma tiktemolijtiyakan de keniu timopaleuijtiyaske se uan okse uan de keniu timotasojtatiyaske se uan okse uan de keniu tikchiutiyaske in kuali tachiualisme” (Heb. 10:24). Okachi moneki ininka timotekipachoskej tokniuan uan ijkon uelis tikinyolchikauaskej keman monekis.

3. ¿Keniuj kinextij tatitanil Pablo ke moneki se tayolchikauas? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

³ Biblia kijtoua ke “netekipacholis itech iyolo se takat kitajyouiltia, sayoj ke se kuali tajtol kiyolchikaua” (Prov. 12:25). Tinochin kemansa moneki maj techyolchikauakan. Pablo kinextij ke hasta akin teyolchikauaj no moneki maj kinyolchikauakan. Yejua kinijkuilouilij tokniuan akin nemiaj Roma: “Semi nikyolnejneki namechitas para ijkon uelis kachi ok namechyolmajxitis ika okse uelilis de Dios uan para ijkon nanyeske kachi ok nanyekyoltamatoske ika namotakuautamatilis. Uan [...] ijkuakon kachi ok timoyolmajxitiske ika ne totakuautamatilis. Namejuan [...] uan nejua” (Rom. 1:11, 12). Kemej tikitaj, hasta tatitanil Pablo kemansa monekia maj kiyolchikauanij (xikonixtajtolti Romanos 15:30-32).

4, 5. ¿Akonimej moneki kinyolchikauaskej axkan, uan keyej?

⁴ Miakej tokniuan kikauaj seki taman porin kinekij kitekitiliskej Jiova miak tonalmej. Ompa pouij precursores, misioneros, tokniuan takalpanouanij uan ininnamik, uan akin tekitij itech sucursales oso kampa motajtolkepaj amaixmej. Nochin yejuan moneki maj tikinyolchikauakan. Okseki tokniuan akin no kitasojkamatij maj tikinyolchikauakan yejuan akin achto kitekitiliayaj Jiova miak tonalmej sayoj ke axkan amo uelijok.

⁵ ¿Akonimej no moneki maj tikinyolchikauakan? Tokniuan akin ininseltiok porin kinekij kitakamatiskej Jiova uan monamiktiskej iuan se akin “no taneltokakke de Cristo” (1 Cor. 7:39). Tokniuan siuamej akin namikyejkej no moneki maj ininnamik kinilui ke kintasojtaj uan maj kintasojkamatilikan nochi tein kichiuaj (Prov. 31:28, 31). No moneki tikinyolchikauaskej tokniuan akin taxikouaj maski kintajyouiltijtokej oso mokokouaj (2 Tes. 1:3-5). Jiova uan Jesús kinyolchikauaj nochin nejin tokniuan akin amo kikauaj (xikonixtajtolti 2 Tesalonicenses 2:16, 17).

6. ¿Toni kichiuaj tayekananij akin ininka motajtoua itech Isaías 32:1, 2?

⁶ (Xikonixtajtolti Isaías 32:1, 2.) Kemej tinemij itech tonalmej tein semi ouijkej, uelis titayokoyaskej oso tiyolkuetauiskej. Jesucristo techyolchikaua uan techixyekana inintechkopa tayekananij, kampa pouij taixpejpenalmej uan okseki ichkamej. Tayekananij tanemiliaj kemej Pablo kijkuiloj: “Amo tiknekij tamechmachililtiske totanauatil ke monekis xikneltogakan totamachtilis. [...] Sayo tiknekij tamechpaleuiske para keniu kachi ok nanmoyolpakiltijtiyaske”. Yejuan no kinekij techpaleuiskej maj amo tikauakan Jiova (2 Cor. 1:24).

7, 8. ¿Keniuj tayekananij no uelis kinyolchikauaskej tokniuan?

⁷ Tayekananij uelis kichiuaskej kemej tatitanil Pablo, akin nochipa kitemoj kinyolchikauas tokniuan. Yejua kinijkuilouilij tokniuan akin kintajyouiltijtoyaj itech xolal Tesalónica: “Semi tamechyoltasojtayaj. Ika ya nojon tiknekiaj tamechmaktiske amo sayo in Tajtoltsin de Dios ten kualkui ne makixtilis. [...] No tiknekiaj tamechmaktiliske tonemilis, maski ma topan uetsiskia namotajyouilis. Uan ijkon tikchiuke porin namejuan nanmochiuke semi nantotasojikniuan” (1 Tes. 2:8).

⁸ Pablo kinextij ke kemansa amo sayoj moneki titayolchikauaskej ika tein tikijtouaj.  Yejua kiniluij tayekananij akin moajsiaj itech xolal Éfeso: “Xitekitikan para ijkon uelis nankinpaleuiske [...] nekes ten amo teyi kipiaj. Uan no namechilia ke xikelnamikikan ne tajtol ten kijtoj Totekotsin Jesús ijkuin: ‘Kachi yolpaktok in tagat ten tapaleuijtinemi ika ten niaxka uan ke ne tagat ten sayo kiselia tapaleuilis’” (Hech. 20:35). Pablo amo sayoj mochikauaya kinyolchikauas tokniuan, ta kinpaleuiaya ika okseki taman. Kiniluij: “Kachi ok nimotatekiutijtiyas uan nimotajyouiltijtiyas de nejua nochikaualis sayo porin semi namechueyitasojtatinemi” (2 Cor. 12:15). No ijkon, tayekananij amo sayoj moneki kinyolchikauaskej uan kinyolseuiskej tokniuan ika tein kijtouaj, ta no ika tein kichiuaj. Ijkon kinextiaj ke yekmelauj ininka motekipachouaj (1 Cor. 14:3).

9. ¿Keniuj tayekananij uelis teyolchikauaskej keman teyolmajxitiaj oso temelauaj?

⁹ Kemansa tayekananij kinyolchikauaj tokniuan keman kinyolmajxitiaj oso kinmelauaj. Komo kinekij maj nejon kinyolchikaua, moneki kielnamikiskej tein Biblia tamachtia. Jesús kikauak se tel kuali neskayot satepan ke momikilij uan moajokuik, keman monekik kinmelauas akin pouiaj itech miak nechikolmej tein moajsiaj Asia Menor. Itech nechikolmej ompa Éfeso, Pérgamo uan Tiatira kiniluij toni tein kuali kichiujtoyaj achto ke kinmelauaskia (Apoc. 2:1-5, 12, 13, 18, 19). Uan akin pouiaj itech nechikol tein moajsia Laodicea kiniluij: “Nochi nekes ten nikintasojta, yejuan nojonkes nikinyekixilia kuak amo chipaukanemij. Uan no nikinyekmejmelaua [...]. Uan moneki xikyolnejneki de tichipaukanemis uan ximoyolnemili de motajtakoluan” (Apoc. 3:19). Tayekananij mochikauaj kichiuaskej kemej Cristo keman tayolmajxitiaj.

10. ¿Keniuj uelis timoyolchikauaskej se iuan okse?

¹⁰ Amo sayoj tayekananij moneki kinyolchikauaskej oksekin. Pablo kijtoj: “Xiktekitiltikan namonenepil ika sayo ten kuali para ijkon kachi ok nankinyolmajxitiske in takakini” (Efes. 4:29). Tinochin moneki tiknemiliskej keniuj uelis tikinpaleuiskej oksekin. Pablo  kiniluij tokniuan hebreos: “Ximopaleuijtiyakan se uan okse namejuan ten nanmoyolkuejkueptinemij uan nanyolkuetautinemij ika nintakuautamatilis. Uan namejuan moneki xikyektakamatiyakan Totajtsin Dios tech ne melauak iojtsin. Uan ne toknitsin ten uetstok tech in tajtakol, yejua nojon xikmejmelauakan para ma pajti” (Heb. 12:12, 13). Hasta telpochmej oso konemej uelis kinyolchikauaskej tokniuan.

11. ¿Toni kipaleuij Marthe keman tayokoxtoya?

¹¹ Se tokniuj siuat akin monotsa Marthe * miak tonalmej tayokoxtoya. Yejua kijkuiloua: “Se tonal keman niktajtanijka inepaleuil Jiova, niknamikik se tokniuj siuat akin xiuejya. Yejua kichiuak tein ijkuak nechpolouaya: nechnextilij ke nechtasojtaya uan nechikneliaya. No nechiluij ke no kipanoka se taman kemej tein nejua nikpanotoya, uan amo nimomachilijok noselti”. Tokniuj siuat akin xiuejya xa amo kimatik ke tein kiluij Marthe semi kipaleuij.

12, 13. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej tein kijtoua Filipenses 2:1-4?

¹² Pablo kinyolmajxitij tokniuan akin nemiaj Filipos: “Nikneki xinechueyiyolpaktikan ijkuin: Ximosenuikatinemikan ika sanse san tamachilis. Uan no xiksenpixtinemikan sanse san tetasojtalis. Uan no xisenpantanemilijtinemikan ika sanse san tanemilil. Uan no ximosentekitiltikan ika sanse san tekit [...]. Uan amo no teyi xikchiuakan tech namonemilis tenika nanmoueyichiuaske san. Ta, nikneki ke cada senme de namejuan xinentinemikan ika ne yolyemanalis. Uan no nikneki ma xikpouakan in oksekin tokniuan taneltokani ke yejuan kachi ueyi chiuanime uan [...] amo xiktemojtinemikan de keniu nanmopaleuijtinemiske namejuan san. Ta, kachi ok xiktemojtinemikan de keniu xikinpaleuijtiyakan oksekin” (Filip. 2:2-4).

¹³ Tinochin moneki tiktemoskej keniuj tikinyolchikauaskej tokniuan. Uelis tikinyolseuiskej ika netasojtalis, ininka timotekipachoskej uan tikinikneliskej (Filip. 2:1, TNM).

14. ¿Toni uelis semi kinyolchikauas oksekin?

¹⁴ Techyolpaktia tikmatiskej ke akin tikinpaleuijkej achto kisentokaj kitekitiliaj Jiova. Tatitanil Juan kijkuiloj: “Amo teyi ongak okse pakilis ten kachi nechpaktia kuak nikaki ke nokoneuan taneltokani de ke chipaukanentinemij itech in yek melauak Tajtoltsin de Dios” (3 Juan 4). Miakej precursores kijtouaj ke semi kinyolchikaua kimatiskej ke akin achto kimachtijkej kisentoka kitekitilijtok Jiova oso hasta no precursor. Yejua ika, komo tikelnamiktiaj se precursor akin yolkuetaujtok keniuj kinpaleuiani oksekin, uelis kiyolchikauas.

15. ¿Keniuj uelis tikinyolchikauaskej akin kisentokaj kitekitiliaj Jiova?

¹⁵ Miakej takalpanouanij kijtouaj ke semi kinyolchikaua yejuan uan ininnamik keman se tokniuj kinmaka se amatsin kampa kintasojkamatilia porin takalpanojkej itech inechikol. Uan no ijkon panoua iniuan tayekananij, misioneros, precursores uan akin tekitij Betel keman tikintasojkamatiliaj tekit tein kichiuaj maski kipanouaj ouijkayomej.

16. ¿Ika toni taman tein amo ouij uelis se kiyolchikauas aksa?

¹⁶ Komo tipinauaj titajtoskej oso amo semi titajtouaj, moneki amo tiknemiliskej ke amo uelis tikinyolchikauaskej oksekin. Tein melauj, amo ouij. Kemej neskayot, keman tiktajpalouaj se tokniuj, uelis tikixuetskiliskej. Komo amo techixuetskilia, xa kipia se kuejmol uan moneki tajtos iuan aksa. Xa okachi kuali momachilis komo tikakij ika nejmachkayot (Sant. 1:19).

17. ¿Keniuj kipaleuijkej se tokniuj telpoch?

 ¹⁷ Se tokniuj telpoch akin monotsa Henri semi yolkuetaujtoya porin miakej ichankauan amo kitekitiliayajok Jiova. Semej katka ipopaj, akin achto katka tayekankej. Se tokniuj takalpanojkej kiitak ke Henri tayokoxtoya uan kiuikak kampa tayiskiaj kafen. Yejua kikakik Henri ika miak nejmachkayot keman kitapouijtoya keniuj momachiliaya. Henri kiajsikamatik ke sayoj ueliskia kinpaleuis ichankauan maj oksepa mokepakan iuan Jiova komo yejua amo kikauaya. No kiyolseuij kiixtajtoltis Salmo 46, Sofonías 3:17 uan Marcos 10:29, 30.

18. 1) ¿Toni kijtoj tekiuaj Salomón? 2) ¿Toni tayolmajxitij tatitanil Pablo?

¹⁸ ¿Toni techmachtia tein kinpanok Henri uan Marthe? Ke tinochin uelis titeyolchikauaskej. Tekiuaj Salomón kijkuiloj: “Se tajtol tein moijtoua keman monektok, ¡tel kuali temachililtia!”. Uan no kijtoj ke “keman kualtsin teixitaj kiyolpaktia se iyolo” uan ke “se kuali tanauatil kichikaua omimej” (Prov. 15:23, 30). Komo tikitaj ke aksa yolkuetaujtok, ¿toni uelis tikchiuaskej? Uelis tikixtajtoltiliskej amaix Tanejmachtijkej oso se tamachtilis tein moajsi itech jw.org. Sayoj ke no, Pablo kijkuiloj: “Ximoyolmajxitijtiyakan [oso ximoyolchikauakan] se uan okse [...] ka salmos uan ka himnos uan ka ne cantos [...]. Uan ma tiktasojkamachilijtiyakan Totajtsin Dios ika ne tetasojtalis” (Col. 3:16; Hech. 16:25). Kemej tikitaj, komo timosenkuikatiaj nekuikatilmej tein ika tikueyichiuaj Jiova uelis kichiuas maj okachi kuali timomachilikan.

19. ¿Keyej okachi monekis maj timoyolchikauakan se uan okse, uan toni moneki tikchiuaskej?

¹⁹ Ijkon kemej okachi motokia itonal Jiova, okachi monekis maj timoyolchikauakan se iuan okse (Heb. 10:25). Yejua ika, maj nochipa tiktakamatikan nejin tein Pablo tayolmajxitij: “Ximoyolmajxitikan uan ximoyolchikauakan se uan okse para ma ueyixto namotakuautamatilis ijkon keme nankichiutokke ya” (1 Tes. 5:11).