1. ¿Toni kijkuiloj Isaías tein itech mochiuaskia Jesús, uan keyej semi techyolchikaua nejin tajkuilol?

ISAÍAS kijtoj nejin tein itech mochiuaskia Jesús: “Amo tamelauas sayoj ika tein kiitas nion tetatsakuiltis sayoj ika tein kikakis. Ika melaujkayot kinmelauas akin yolyemankej” (Is. 11:3, 4). Nejin tajtolmej semi techyolchikauaj. ¿Keyej? Porin itech nejin tonalmej tel miakej semi techikoitaj. Tinochin tiknekij maj ejko tonal keman techmelauas Jesús, porin yejua okachi kuali tamelaujkej akin amo keman moyekanas sayoj ika tein kiitas.

2. ¿Toni technauatij Jesús, uan toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

² Mojmostaj tikixejekouaj keniuj tamatij oksekin. Sayoj ke, kemej titajtakouanij, timopolouaj kemej tikinitaj, amo kemej Jesús. Okachi tiktayekanaltiaj tein tikitaj. Maski ijkon, keman Jesús yetoya nikan taltikpak, technauatij nejin: “Amo xikinixkomakakan aksame [...] sayo tenika nankinitilijtinemij ke yejuan kichiuaj. Ta, moneki achto namejuan xikyekajsikamatikan kox kuali oso amo kuali nintachiualisuan, para ijkon uelis nankinixkomakaske ika ten melau” (Juan 7:24). Kemej tikitaj, Jesús kineki maj tikchiuakan kemej yejua uan maj amo tiktayekanaltikan tein tikitaj. Itech nejin tamachtilis, ika titajtoskej  eyi taman tein miakpa kichiua maj titechichikouikan: kemej ixtamati aksa oso kampa kayot, tomin uan xiujmej tein kipia. Itech sejse taman, tikitaskej keniuj uelis tiktakamatiskej itanauatil Jesús.

3, 4. 1) ¿Keyej Pedro kipatak kemej kinitaya akin amo judíos? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Toni yankuik taman Jiova kiajsikamatiltij Pedro?

³ Maj tiknemilikan nochi tein xa kinemilij tatitanil Pedro keman kiluijkej maj youi xolal Cesarea, ichan se takat akin amo judío akin monotsaya Cornelio (Hech. 10:17-29). Kampa moskaltij Pedro nochin kinitayaj akin amo katkaj judíos ke amo chipaujkej. Sayoj ke kipanoka seki taman tein kipaleuij maj kipata itanemilil. Kemej neskayot, Dios kiitaltij se taman (Hech. 10:9-16). Kiitak ke ualtemouaya kemej yeskia se patauak tilmaj kampa moajsiaj miak tapialmej tein amo chipaujkej uan no kikakik se tajtol tein kinauatiaya maj kinmikti uan maj kinkua. Expa, amo kinekik. Keman kijtouaya ke amo, nejon tajtol kiluiaya: “Amo xikpoua ke pitsotik [...] ten Dios kichipauak ya”. Keman kitamiitak nejon, Pedro amo kiajsikamatia tein nejon tajtol kinekia kiluis. Ijkuak, ajsikej seki takamej akin Cornelio kintitanka. Pedro mokauak maj yektikatsin espíritu kiixyekanani, uan yajki ichan Cornelio.

⁴ Judíos amo kalakiaj ininchan akin amo katkaj judíos. Yejua ika, komo Pedro techichikouiskia, amo keman yaskia ichan Cornelio. Komo ijkon, ¿keyej yajki? Kipaleuij tein Dios kiitaltij uan itaixyekanalis yektikatsin espíritu. Satepan ke kikakik tein Cornelio kimelauilij, Pedro kijtoj: “Melau nikajsikamati ke Totajtsin Dios amo [kinchichikotasojta] in tagayot. Ta, Yejuatsin kiniknelia tagayot tech nochi in senmanauak komo yejuan kimouistiliaj Yejuatsin uan chipaukanentinemij” (Hech. 10:34, 35). Nejin yankuik taman tein kiajsikamatik Pedro semi kinpaleuiskia nochin akin kichiuaj kemej Cristo. ¿Keniuj?

5. 1) ¿Toni kineki Jiova maj tikajsikamatikan tinochin akin tikchiuaj kemej Cristo? 2) Maski tikmatij ke Dios amo techichikotasojta, ¿toni uelis techpanos?

⁵ Itechkopa Pedro, Jiova kinpaleuij nochin itekitikauan maj kiajsikamatikan ke yejuatsin amo techichikotasojta. Amo kiita keniuj se ixtamati, ox se maseual, ox se poui itech se altepet oso se tajtoua se taman tajtol. Kinselia nochin takamej oso siuamej akin kimoujkatokaj uan kichiuaj tein melauak (Gál. 3:26-28; Apoc. 7:9, 10). Xa tinochin akin tikchiuaj kemej Cristo tikmatij ke melauak nejin uan tiknemiliaj ke amo titechichikouiaj. Sayoj ke, komo tochankauan oso kampa timoskaltijkej techikoitaj, xa toyolijtik ijkon titanemiliaj. Hasta Pedro, akin kipiak tatiochiualis kinpaleuis oksekin maj kiitakan ke Dios amo techichikotasojta, satepan kinextij ke kisentokaya techikoitaya (Gál. 2:11-14). Yejua ika, ¿keniuj uelis tiktakamatiskej itanauatil Jesús uan amo tiktayekanaltiskej tein tikitaj?

6. 1) ¿Toni techpaleuis maj timoijkuanilikan tein yeski tanemilil tein techuika maj titechikoitakan? 2) ¿Toni kinextij se amat tein kititanik se tokniuj?

⁶ Uelis tikitaskej ox tiksentokaj titechikoitaj, komo tikitaj keniuj titanemiliaj ika tein tikajsikamatij itech iTajtol Dios (Sal. 119:105). No uelis tiktajtaniskej se totasojikniuj ox kiitani ke tiksentokaj titechikoitaj (Gál. 2:11, 14). Xa semi totech moajsi nejon uan nion tikitaj. Maj tikitakan tein panok iuan se tokniuj tayekankej. Yejua kititanik se amat itech sucursal kampa ininka tajtoj  seki namikuanij akin kitekitilijtoyaj Dios miak tonalmej. Tokniuj takat pouia iniuan seki maseualmej akin miakej kinixtopeuayaj. Tokniuj tayekankej amo kiitak ke yejua no ijkon kinitaya nejon maseualmej. Maski kuali ika tajtoj tokniuj takat, itamiampa amat kijtoj ke maski poui iniuan nejon maseualmej, kemej monejnemiltia kinpaleuia oksekin maj kiajsikamatikan ke se pouis ompa amo kijtosneki ke amo se yeski chipauak oso amo kuali se nemis, ijkon kemej moixmatij miakej itech nejon xolal. ¿Tikajsikamatij tanemilil? Tein yeski tekit tein tikpiaskej itech inechikol Dios, moneki tikitaskej ika nejmachkayot keniuj titanemiliaj uan timokauaskej maj oksekin techpaleuikan maj tikitakan ox itech toyolijtik tiksentokaj titechikoitaj. ¿Toni no uelis tikchiuaskej?

7. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke yekmelauj titetasojtaj?

⁷ Komo yekmelauj titetasojtaj techpaleuis maj amo titechikoitakan (2 Cor. 6:11-13). ¿Sayoj timouikaj iniuan akin tajtouaj totajtol, akin ixtamatij kemej tejuan, akin no maseualmej, oso kayomej itech toaltepeuj? Komo ijkon, maj tiktemokan no iniuan timouikaskej oksekin akin okseko kayomej oso taman kemej moskaltijkej. ¿Uelis tikinyoleuaskej maj touan tanojnotsatij, maj takuatij tochan oso keman timosentiliskej iniuan okseki tokniuan? (Hech. 16:14, 15.) Komo ijkon tikchiuaj, itech toyolo sayoj onkas netasojtalis uan amo uelis kalakis tachikoitalis. Sayoj ke, moajsi okseki taman tein uelis kichiuas maj titechichikouikan, kemej tomin.

8. Ijkon kemej kijtoua Levítico 19:15, ¿toni uelis kichiuas maj titechichikouikan?

⁸ Okse taman tein uelis kichiuas maj titechichikouikan yejua tomin. Yejua nejon ika tajtoua Levítico 19:15 keman kijtoua: “Moneki amo tikchikoitas akin kipanoua tatasojtilis oso sayoj tiktakachiuas akin tominpia. Ika melaujkayot moneki tikmelauas mokniuj”.

9. ¿Toni tein melauak kijkuiloj Salomón, uan toni techmachtia nejon?

⁹ ¿Keniuj komo aksa tominpia oso kipanoua tatasojtilis uelis kipatas kemej tikitaj? Ika inepaleuil yektikatsin espíritu, Salomón kijkuiloj nejin tein melauak: “Takat akin kipanoua tatasojtilis kitauelitaj hasta akin nemij kampa ika yejua nemi, sayoj ke miakej itasojikniuan akin tominpia” (Prov. 14:20). ¿Toni techmachtia nejin tajkuilol? Ke komo amo timoyekpiaj, uelis sayoj tiktemoskej timouikaskej iniuan tokniuan akin kipiaj miak tomin uan tikinixtopeuaskej akin amo semi teyi kipiaj. ¿Keyej semi tamouilil maj taman tikinitakan akin tominpiaj uan akin amo?

10. ¿Toni kuejmol ika tajtoj Santiago?

¹⁰ Komo okachi tikintakachiuaj sekin porin tominpiaj, uelis tikchiuaskej maj timoxexelokan itech nechikol. Itech yekinika siglo, Santiago tanejmachtij ke nejin kuejmol kinxelojtoya tokniuan itech seki nechikolmej (xikonixtajtolti Santiago 2:1-4). Moneki amo tikauaskej maj nejin pano itech tonechikol. ¿Keniuj uelis tikixnamikiskej nejin tanemilil?

11. ¿Kipaleuia tein kipia se taltikpaknenkej maj kuali mouika iuan Jiova? Xikonmelaua.

¹¹ Moneki tikinitaskej tokniuan kemej Jiova kinita. Yejuatsin amo kinpatiuita porin kipiaj miak tomin oso kipanouaj tatasojtilis. Komo tikpiaj miak taman amo kichiuas maj kuali timouikakan iuan Dios. Melauak ke Jesús kijtoj ke “yeski ouij maj se tominpixkej kalaki itech tekiuajyot tein moajsi iluikak”, sayoj ke amo kijtoj ke amo uelis (Mat. 19: 23, TNM). Uan no kijtoj: “Nanyolpakij namejuan, akin nankipanouaj tatasojtilis, porin nanmoaxkatis iTekiuajyo Dios” (Luc. 6:20, TNM). Ika nejin amo kijtosnekik ke nochin akin kipanouayaj tatasojtilis kikakiskiaj uan kiseliskiaj okachi tatiochiualismej ke oksekin. Tein melauj, miakej akin kipanouayaj tatasojtilis amo keman mochiujkej itatojtokakauan. Tein tiknekij tikajsikamatiskej yejua ke tein kipia se taltikpaknenkej amo kichiua maj mochiua itasojikniuj Jiova.

12. ¿Toni Biblia kiniluia tominpianij uan akin amo semi teyi kipiaj?

¹² Itech inechikol Jiova moajsij miakej tokniuan takamej uan siuamej akin kitasojtaj uan kitekitiliaj ika nochi ininyolo. Sekin kipiaj miak tomin uan oksekin amo semi teyi kipiaj. Biblia kinnauatia tominpianij “ma amo motachikauilikan tech ninricojyo, porin nochi ne ninricojyo uelis tajtamis san. Ta, [...] ma kitalikan nintakuautamatilis sayo tech in Totajtsin Dios” (xikonixtajtolti 1 Timoteo 6:17-19). Uan no, kiniluia nochin itekitikauan Dios, akin tominpiaj uan akin amo, ke semi teijtakoua se kitasojtas tomin (1 Tim. 6:9, 10). Komo tikinitaj tokniuan kemej Jiova kinita, amo tikinchichikouiskej akin kipiaj miak tomin uan akin amo semi teyi kipiaj. Sayoj ke ¿kuali yetok maj okachi tiktayekanaltikan xiujmej tein kipiaskej? Maj tikitakan.

13. ¿Keniuj kijtoua Biblia ke moneki tikinitaskej akin xiuejkejya?

¹³ Biblia miakpa technauatia maj tikinpoujkaitakan akin xiuejkejya. Levítico 19:32 kijtoua: “Moneki timoajokuis iixpan akin kuapochiktik, uan moneki tikpoujkaitas akin xiuejya, uan moneki tikmoujkatokas moDios”. Proverbios 16:31 techiluia ke “akin kuapochiktik kemej yeskia kipia se kualtsin corona keman moajsi itech ojti tein melauak”. Uan tatitanil Pablo kiluij Timoteo maj amo kitelajuani se takat akin xiuejya, ta maj kiyolmajxitiani kemej yeskia ipopaj (1 Tim. 5:1, 2). Maski Timoteo no kinixyekanaya seki tokniuan akin xiuejkejya katkaj, monekia kinpoujkaitas uan kiniknelis.

14. ¿Kemanian xa monekis tikmelauaskej akin kipia okachi xiujmej ke tejuan?

¹⁴ ¿Uan komo se tokniuj akin xiuejya ueyi tajtakoua oso kimoyaua se tanemilil tein amo kiyolpaktia Dios? Jiova amo kitapojpoluis sayoj porin xiuejya. Maj tikitakan tanemilil tein moajsi itech Isaías 65:20: “Akin tajtakoua kitelchiuaskej, maski kipias cien xiujmej”. Tikajsij okse tanemilil kemej nejon itech se taman tein kiitaltijkej Ezequiel (Ezeq. 9:5-7). Yejua ika moneki nochipa tiktayekanaltiskej tikpoujkaitaskej Jiova, “Akin xiuejya itech Tonalmej” (Dan. 7:9, 10, 13, 14). Nejin techpaleuis maj amo timouikan tikmelauaskej akin moneki kiselis nepaleuil, maski tein yeski xiuit kipias (Gál. 6:1).

15. ¿Toni techmachtia ineskayo tatitanil Pablo kemej moneki tikinpoujkaitaskej telpochmej?

¹⁵ ¿Uan keniuj moneki tikitaskej se tokniuj takat akin telpochok? Maj tikitakan ineskayo Timoteo. Tatitanil Pablo kiyolmajxitij: “Amo ximotekauili ke ma senme mitsmouispolokan porin kitaske ke tejua titelpoch ok. Ta, tejua nikneki ke xiyekchipaukanemi para ma no ijkon chipaukanemikan no in oksekin taneltokani [...]. Xikinnextili in taneltokani ne yek chipaukanemilis ika motajtolis ten tikpixtok ya, uan ika motatakamatilis, uan ika motetasojtalis, uan ika [...] motakuautamatilis uan ika nochi moyolchipaualis” (1 Tim. 4:12). Keman Pablo kijkuiloj nejin, Timoteo xa kipanauiayaya 30 xiujmej. Sayoj ke Pablo kimakaka  uejueyi tekimej. ¿Toni techmachtia nejin? Ke moneki amo tiknemiliskej ke aksa ayamo uelis kichiuas se tekit porin telpochok. Maj tikelnamikikan ke hasta Jesús tanojnotstinemik keman kipanauiayaya 30 xiujmej.

16, 17. 1) ¿Keniuj kiixejekouaj tayekananij ox se tokniuj uelisya mochiuas tapaleuijkej oso tayekankej? 2) ¿Keniuj totanemilil oso kemej tanemiliaj itech toxolal uelis amo mouikas ika tein tamachtia Biblia?

¹⁶ Itech seki xolalmej, amo semi kinpatiuitaj telpochmej. Yejua ika, seki tokniuan tayekananij xa amo kinekiskej kinixtaliskej tokniuan telpochmej akin ueliskiajya yeskij tapaleuianij oso tayekananij. Sayoj ke Biblia amo kiixtalia kanachi xiujmej moneki kipias se tokniuj uan ijkon uelis kiselis se tekit itech nechikol (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9). Komo se tayekankej kiixtalia se tanauatil ika tanemilil tein kipiaj itech ixolal, amo kichiujtok kemej Biblia tamachtia. Tayekananij moneki amo kinemiliskej ke telpochmej ayamo uelis kichiuaskej se tekit ika tein yejuan kinemiliaj oso kemej kinitaj itech ininxolal, ta kemej kijtoua iTajtol Dios (2 Tim. 3:16, 17).

¹⁷ Komo tayekananij amo kichiuaj kemej kijtoua Biblia, xa amo kinixtaliskej tokniuan akin ueliskiajya yeskij tapaleuianij oso tayekananij. Itech se ueyi altepet, se tokniuj tapaleuijkej takuaujtamach kipiaya uejueyi tekimej itech inechikol. Maski tayekananij kijtouayaj ke kichiujtoyaya tein Biblia kintajtania tayekananij, amo kiixtalijkej. Seki tayekananij akin xiuejkejya kijtouayaj ke ayamo ueliskia yeski tayekankej porin semi telpochok moitaya. Tetayokoltij tikijtoskej ke amo kiixtalijkej kemej tayekankej porin kitayekanaltijkej kemej moitaya. Melauak ke nejin sayoj se neskayot, sayoj ke onkak tein kinextia ke ijkon tanemiliaj miakej tayekananij noyampa taltikpak. Semi moneki maj tiktayekanaltikan tein kijtoua Biblia uan amo kemej tanemiliaj itech toxolal oso kemej tejuan titanemiliaj. Sayoj ijkon tiktakamatiskej Jesús uan amo tiktayekanaltiskej tein moita.

18, 19. ¿Keniuj uelis tikinitaskej oksekin kemej Jiova kinita?

¹⁸ Maski titajtakouanij, uelis timochikauaskej tikinitaskej oksekin kemej Jiova kinita (Hech. 10:34, 35). Yejua ika, moneki nochipa timochikauaskej uan tikchiuaskej tein iTajtol Dios kijtoua. Komo tikchiuaj, tiktakamattoskej itanauatil Jesús uan amo tiktayekanaltiskej tein moita (Juan 7:24).

¹⁹ Amo uejkaua, totekiuaj Jesucristo kinmelauas nochin taltikpakneminij ika melaujkayot, uan amo kitayekanaltis tein kiitas oso tein kikakis (Is. 11:3, 4). Yekmelauj tel kualtsin yeski.