1, 2. ¿Keniuj kinextia tein kipanok Tony ke uelis tikpataskej seki taman itech tonemilis?

TONY katka se telpoch akin sayoj moskaltij iuan imomaj uan tel amo kiuelitaya momachtis. Hasta kinemilijtoya amo yasok kaltamachtiloyan. Itamian semana yetoya iniuan itasojikniuan oso yaya kiitati películas. Amo tateuiaya nion kikuia drogas, sayoj ke amo kimatia toni kichiuas ika inemilis uan amo kineltokaya maj Dios yekmelauj nemi. Satepan kinixmatik seki tokniuan namikuanij uan kintapouij tein motajtaniaya. Yejuan kimakakej folletos El origen de la vida uan ¿Es la vida obra de un Creador?

² Keman tokniuan oksepa kikalpanojkej, Tony motelpatakaya. Kemej motelmachtijka folletos, kejkelpachtikej katkaj. Tony kiniluij: “Nesi ke Dios yekmelauj nemi”. Kiselij se nemachtil ika Biblia uan yolik kipatak kemej kiitaya nemilis. Uan no, itech kaltamachtiloyan katka semej akin okachi kiuelitaya momachtis. Hasta akin taixyekanaya kaltamachtiloyan kimoujkaitak uan kiluij: “Timotelpatakya uan okachi kuali timomachtia. ¿Timopatak porin timomachtijtok iniuan itaixpantijkauan Jiova?”. Tony kiluij ke kemaj uan kitapouij tein momachtijtoya itech Biblia. Satepan, kisak kaltamachtiloyan uan axkan kichiua tekit kemej  precursor regular uan tapaleuijkej itech nechikol. Uan no, yolpaki porin axkan kipia se tel kuali iPopaj, Jiova (Sal. 68:5).

3. ¿Toni kinyolmajxitia Jiova telpochmej uan ichpochmej?

³ Tein kipanok Tony techelnamiktia ke Jiova semi ininka motekipachoua telpochmej uan ichpochmej. Yejuatsin kineki yekmelauj xiyolpaki. Yejua ika, mitsyolmajxitia: “Xikelnamiki moUeyi Tachijchiujkauj itech tonalmej keman titelpoch” (Ecl. 12:1). Itech nejin tonalmej, kemansa ouij yeski, sayoj ke amo kijtosneki ke amo uelis tikchiuas. Ika inepaleuil Jiova, uelis kuali mitsyas axkan ke titelpoch uan nochi monemilis. Maj tikitakan tein kinpaleuij israelitas maj moaxkatilianij Tal tein Dios motenkaujka kinmakas uan tein kipaleuij David maj kitanini Goliat, uan ijkon uelis okachi kuali tikajsikamatiskej nejin.

4, 5. ¿Toni techmachtia keman tikitaj keniuj israelitas moaxkatilijkej Canaán uan kemej David kitanik Goliat? (Xikita taixkopimej ipeujyan tamachtilis.)

⁴ Keman israelitas yaya kalakitijya itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas, yejuatsin amo kinnauatij maj momachtianij keniuj okachi kuali tateuiskej (Deut. 28:1, 2). Okachi kuali, kiniluij maj kitakamatinij uan maj iuan takuaujtamatinij (Jos. 1:7-9). Miakej kinemiliskiaj ke nejon amo tapaleuiskia. Sayoj ke yejua tein okachi kinpaleuij, porin ika inepaleuil Jiova miakpa kintankej akin nemiaj Canaán (Jos. 24:11-13). Sayoj ke, komo tiknekij tiktakamatiskej Dios moneki titakuaujtamatiskej. Komo tikpiaj nejon takuaujtamatilis, nochipa kuali techyas. Uan nejin kisentoka tapaleuia axkan ijkon kemej ne uejkauj.

⁵ Goliat katka se tateuijkej chikauak akin ajsitoyaya eyi metro uejkapantik. Uan no, kiuikaya miak taman tein ika tateuis (1 Sam. 17:4-7). Sayoj ke, David sayoj kiuikaya ome taman: tein ika kitamotaskia tet uan itakuaujtamatilis iuan Jiova. Akin amo takuaujtamatiaj kiitayaj David kemej aksa akin amo tamati. Sayoj ke motelpolojtoyaj: akin amo tamatia katka Goliat (1 Sam. 17:48-51).

6. ¿Toni ika titajtoskej itech nejin tamachtilis?

⁶ Itech achto tamachtilis tikitakej naui taman tein techpaleuiaj maj tiyolpakikan: tikseliskej itamachtilis Dios, tikinpiaskej tasojiknimej akin kitasojtaj Jiova, tikixtaliskej tikchiuaskej tein amo nenkajti uan tikpatiuitaskej maj Jiova techkaua maj toselti titaixpejpenakan. Itech nejin tamachtilis okachi ika titajtoskej nejin naui taman ika tein kijtoua Salmo 16.

7. 1) ¿Keniuj tamati aksa akin kineki motokis iuan Dios? 2) ¿Toni katka ‘itaxtauil’ David, uan keniuj kipaleuiaya?

⁷ Akin kineki motokis iuan Jiova takuaujtamati iuan uan mochikaua tanemilis kemej yejuatsin. Mokaua maj kiixyekana uan kitakamati (1 Cor. 2:12, 13). Ijkon katka David. Itech se nekuikatil kijtoj ke Jiova katka ‘itaxtauil’, porin kuali mouikaya iuan (Sal. 16:5). Moteltasojkamatia porin katka itasojikniuj Dios uan itech mopaleuiaya (Sal. 16:1). Yejua ika kijkuiloj ke tel yolpakia. Amo onkaya okse taman tein okachi kiyolpaktiaya ke kuali mouikas iuan Jiova (xikixtajtolti Salmo 16:9, 11).

8. ¿Toni mitspaleuis yekmelauj xiyolpaki?

⁸ Akin sayoj kitayekanaltiaj moyolpaktiskej oso motomintiskej amo ueli yolpakij kemej David (1 Tim. 6:9, 10). Se tokniuj kayot Canadá kijtoua: “Yekmelauj yolpakilis amo ualeua itech tein uelis tikpiaskej itech tonemilis, ta itech tein tikmakaj Jiova, akin techmaka nochi tein kuali” (Sant.  1:17). Komo titakuaujtamati iuan Jiova uan tiktekitilia, yekmelauj tiyolpakis. Yejua ika, ¿toni mitspaleuis xikchikaua motakuaujtamatilis? Moneki kemej yeskia tiyetos iuan Jiova keman tikixtajtoltis iTajtol, tikitas itachijchiualis uan keman titanemilis itech ikualneskayouan, kemej netasojtalis tein mitspialia (Rom. 1:20; 5:8).

9. ¿Toni uelis tikchiuas uan ijkon iTajtol Dios mitspatas?

⁹ Kemej Jiova se tel kuali tePopaj uan techtasojta, kemansa techmelaua. David kipatiuitaya nejon, uan yejua ika kijtoj: “Nikueyichiuas Jiova, akin nechyolmajxitia. Hasta itech youak, notanemililuan tein moajsij okachi noyolijtik nechmelauaj” (Sal. 16:7). David tanemiliaya itech itayolmajxitilisuan Jiova uan mochikauaya tanemilis kemej yejuatsin. Kikauak maj nochi nejon kipatani uan maj kipaleuiani maj okachi kuali monejnemilti. Komo no ijkon tikchiua, okachi tiktasojtas Jiova uan okachi tiknekis tiktakamatis. Uan no, mitspaleuis xiyekyolmajsito. Se tokniuj siuat akin monotsa Christin, kijtoj: “Keman nimomachtia uan nitanemilia itech tein nikixtajtoltia, nikmachilia ke Jiova nechijkuilouilij nejua”.

10. Ika tein kijtoua Isaías 26:3, ¿keniuj mitspaleuis komo okachi timotokia iuan Dios?

¹⁰ Komo tiktemoua okachi timotokis iuan Dios, yejuatsin mitsmakas taixmatilis uan taajsikamatilis tein mitspaleuiskej xikita kemej Dios kiita tein mochiujtok itech taltikpak uan tein mochiuas satepan. Ijkon kichiuas porin kineki xikmati toni okachi moneki, kuali xitaixpejpena, uan amo xikmouili tein mochiuas satepan. Tanauatijkej Isaías kijtoj ke Jiova kinmatampauis akin senkis kitemouaj inepaleuil uan kinmakas yolseuilis nochipaya (xikixtajtolti Isaías 26:3). Se tokniuj akin monotsa Joshua, akin nemi Estados Unidos, kijtoua: “Komo okachi timotokia iuan Jiova, okachi kuali tikitas tein moneki uan tein amo moneki”.

11. ¿Keniuj David kinixpejpenaya itasojikniuan?

¹¹ (Xikixtajtolti Salmo 16:3.) David kuali kimatia keniuj kinpias kuali itasojikniuan. Kinixpejpenaya akin kitasojtayaj Jiova, uan kijtoj ke kiyolpaktiaya yetos iniuan. Yejua kijtoj ke itasojikniuan katkaj “chipaujkej” porin mochikauayaj kitakamatiskej tein Jiova tanauatia ika chipaujkanemilis. Okse akin kijkuiloj Salmos no kijkuiloj ke mouikaya iniuan akin kimoujkatokayaj Dios uan kitakamatiaj (Sal. 119:63). Kemej tikitakej itech achto tamachtilis, no uelis tikinpias miakej motasojikniuan akin kitasojtaj uan kitakamatij Jiova. Uan uelis kipiaskej tataman xiujmej.

12. ¿Keyej David uan Jonatán tel kuali mouikayaj?

¹² David amo sayoj mouikaya iniuan iuampoyuan. ¿Tikelnamiki keniuj monotsaya semej akin okachi kuali mouikaya iuan? Jonatán. Ininkuali uikalis yejua semej tein okachi kualtsin tein ika motajtoua itech Biblia. Sayoj ke ¿tikmatia ke Jonatán kiyekanaya David kemej treinta xiujmej? Komo ijkon, ¿keyej tel kuali mouikayaj? Porin nochin omen takuaujtamatiaj iuan Dios, mopoujkaitayaj uan kipatiuitayaj ininkualneskayouan, kemej yolchikaualis tein kinextijkej keman moteuijkej iniuan akin kiixnamikiaj Dios (1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1).

13. ¿Keniuj uelis tikinpias okachi motasojikniuan? Xikijto se neskayot.

¹³ Ijkon kemej David uan Jonatán, no uelis tiyolpakiskej komo timouikaj iniuan akin kitasojtaj Jiova uan takuaujtamatij iuan. Se tokniuj akin monotsa Kiera, akin miak xiujmejya kitekitiliani Dios, kijtoua: “Nikinpia  notasojikniuan noyampa taltikpak, akin tataman tein kipanouanij uan tataman kemej nemij”. Komo tikchiua kemej yejua, senkis tikitas keniuj Biblia uan yektikatsin espíritu techpaleuiaj maj kuali timouikakan.

14. 1) ¿Toni mitspaleuis xikixtali tikchiuas tein amo nenkajtis? 2) ¿Toni kijtouaj seki telpochmej ika tein kiixtalijkej kichiuaskej?

¹⁴ (Xikixtajtolti Salmo 16:8.) David okachi kitayekanaltiaya kitekitilis Dios. Komo tikchiua kemej yejua no tiyolpakis. Xiktayekanalti tiktekitilis Jiova uan keman tikixtalis toni tikchiuas, nochipa xitanemili itech tein Dios kineki xikchiua. Se tokniuj akin monotsa Steven kijtoj: “Nikixtalis nikchiuas teisa, nikchiuas uan nikitas keniuj nimopatani, nechyolpaktia”. Se telpoch kayot Alemania akin tapaleuia itech okse ueyi altepet kijtoua: “Keman nixiuejya niyeski, amo nikneki nikitas ke sayoj niktayekanaltij notanejnekilis”. Tiknekij xitanemili kemej yejuan. Yejua ika, xiktekitilti tein ueli tikchiua uan ika xikueyichiua Jiova uan xikinpaleui oksekin (Gál. 6:10). Xikixtali tikchiuas tein mitspaleuis okachi ximotoki iuan Jiova uan xiktajtani maj mitspaleui xikchiua. Yejuatsin kiteluelita kinankilis nejon netataujtilmej (1 Juan 3:22; 5:14, 15).

15. ¿Toni uelis tikixtalis tikchiuas? (Xikita kampa kijtoua “ Tein uelis tikixtalis tikchiuas”.)

¹⁵ ¿Toni uelis tikixtalis tikchiuas? Uelis tikixtalis titanankilis ika motajtoluan itech nechikolmej, timochiuas tiprecursor oso titekitis Betel. No uelis timomachtis okse tajtol uan ijkon tikinmatiltis oksekin kuali tanauatilmej. Barak, se telpoch akin kitekitilia Dios miak tonalmej, kijtoua: “Amo onkak okse taman tein uelis okachi nechyolpaktis ke nimeuas mojmostaj uan nikmatis ke niktekitilis Jiova ika nochi nochikaualis”.

16. ¿Keniuj kiitaya David itanauatiluan Jiova, uan keyej?

¹⁶ (Xikixtajtolti Salmo 16:2, 4.) Itech achto tamachtilis, tikitakej ke itanauatiluan Dios kichiuaj maj yekmelauj tiyolpakikan porin techpaleuiaj maj tiktasojtakan tein  kuali uan maj tiktauelitakan tein amo kuali (Amós 5:15). Itech tajtol tein ika moijkuiloj, tein David kijtosnekia itech Salmo 16:2 katka ke Jiova kimakaya nochi tein kuali. Yejua mochikauak kichiuas kemej Dios uan kichiuas nochi tein kuali. No mochikauak kitauelitas tein Dios kitauelita, kemej se kinueyichiuas tiotsitsin, porin kimatia ke nejin kinpinaujtia taltikpakneminij uan kinmaka oksekin taueyichiualis tein sayoj Jiova kinamiki (Is. 2:8, 9; Apoc. 4:11).

17, 18. 1) ¿Toni kijtoj David ke panoua keman se kinueyichiua tiotsitsin? 2) ¿Keyej sekin tel tajyouiaj?

¹⁷ Ne uejkauj, auilnemilis miakpa pouia itech taueyichiualis tein amo melauak (Os. 4:13, 14). Miakej kinueyichiuayaj tiotsitsin porin kiuelitayaj auilnemiskej. Sayoj ke nejon amo kichiuaya maj yolpakikan. Itech Salmo 16:4, David kijtoj ke akin kinueyichiuaj tiotsitsin tel tajyouiaj. Nejon taltikpakneminij hasta kintemaktiayaj ininkoneuan ininixpan tiotsitsin (Is. 57:5). Jiova kiteltauelitaya maj ijkon kintajyouiltianij (Jer. 7:31). Komo tinemiskia itech nejon tonalmej, ¿melauj ke tiktasojkamatiskia komo motatuan kiueyichiuaskiaj Jiova?

¹⁸ Axkan, itech taneltokalis tein amo melauak kuali kiitaj maj taltikpakneminij auilnemikan uan maj motasojtakan iniuan inintakaikniuj oso ininsiuaikniuj (1 Cor. 6:18, 19). Maski taltikpakneminij kinemiliaj ke ueli kichiuaj tein kinekij, tein melauj okachiok tajyouiaj. Uan xa tikitaniya nejon. Yejua ika, xikaki Jiova. Senkis xikneltoka ke komo tiktakamati yejua tein okachi mitspaleuis. Amo keman xikelkaua ke komo tikchiua tein amo kuali okachi ueyi yeski tajyouilis ke yolpakilis (Gál. 6:8). Joshua, akin ika titajtojkej itech párrafo 10, kijtoua: “Uelis titaixpejpenaskej kemej tiknekiskej. Sayoj ke, komo amo kuali titaixpejpenaj, amo tiyolpakiskej”.

19, 20. ¿Toni tein kuali kiseliskej akin takuaujtamatiskej iuan Jiova uan kitakamatiskej?

¹⁹ Jesús kijtoj: “Komo namejuan nankisentokaj nankiyektakamatiyoue nochi ten namechilijtok, ijkuakon melau nanmochiuaske nannomomachtijkauan. Uan ijkon nankajsikamatiyaske de ne Tajtoltsin ten yek melau. Uan [...] yejua ne namechtojtomatiu” (Juan 8:31, 32). Tein melauak techmakixtia itech taneltokalis tein amo melauak uan itech tanemililmej tein kinmojmoujtia taltikpakneminij. Uan amo sayoj nejon, ta kemej tikitakej, satepan “Dios techyankuikatalikiu nochi tejuan tiikoneuan, uan ijkon tikseliske ne iueyikualtsiyo” (Rom. 8:21). Sayoj ke axkanya no uelis tiyolpakis. ¿Keniuj? Komo tiktakamati itamachtilisuan Cristo. Ijkon tikixmatis tein melauak, amo sayoj porin timomachtijtok, ta porin tikchiua.

²⁰ Telpoch uan ichpoch, xikpatiuita maj Jiova mitskaua xitaixpejpena. Komo kuali titaixpejpena, tikpias se kuali nemilis satepan. Se tokniuj telpoch kijtoj: “Komo kuali titaixpejpena axkan mitspaleuis satepan keman monekis tikixpejpenas seki taman tein motelneki, kemej tikixpejpenas itech toni titekitis oso ox timonamiktis oso tiyetos moselti seki tonalmej”.

21. ¿Toni moneki tikchiuas komo tikneki tikselis “ne ten melau nemilis”?

²¹ Itech nejin tonalmej, tein miakej kitokaytiaj “kuali nemilis” amo uejkaua. Amo akin kimati toni panos satepan (Sant. 4:13, 14). Yejua ika, okachi kuali maj tikixpejpenakan tein techpaleuis maj tikselikan “ne ten melau nemilis ten amo keman tamis” (1 Tim. 6:19). Jiova amo akin kichikaujkauia maj kitekitili. Tisejsemej moneki tikixpejpenaskej. Yejua ika, xikchiua maj Jiova mochiua ‘motaxtauil’. Xikpatiuita nochi tein kuali tein yejuatsin mitsmaka (Sal. 103:5). Uan xitakuaujtamati ke yejuatsin mitspaleuis xiyolpaki nochipaya (Sal. 16:11).