1, 2. ¿Toni xa motajtanijkej tatitanilmej satepan ke Jesús yajki iluikak?

TATITANILMEJ moajsiaj itech tepet tein itokay Olivos iuan Jesús, akin katka inintamachtijkauj uan inintasojikniuj. Ompa, kiitakej ke peuak pankisa iluikak uan ixpoliuik itech se mixti (Hech. 1:9, 10). Kemej ome xiuit, Jesús kinmachtijka miak taman, kinyolchikaujka uan kinixyekanka. Sayoj ke ¿toni kichiuaskiaj axkan ke yejua amo yetoyaok iniuan?

² Achto ke yaskia iluikak, Jesús kiniluij imomachtijkauan: “Namejuan nannechtetajtouiltijtinemiske nikan tech in pueblo de Jerusalén uan kampa in itatilanal de Judeajkopaka uan de Samaria. Uan no nantetapouijtinemiske de Nejuatsin nonouiyampa de nochi senmanauak” (Hech. 1:8). ¿Keniuj kichiuaskiaj nejon tekit? Jesús motenkaujka iniuan ke iyektikatsin espíritu Dios kinpaleuiskia (Hech. 1:5). Sayoj ke ¿akoni kinixyekanaskia uan kiixtaliskia keniuj mochiuas tekit itech tanojnotsalis noyampa taltikpak? Tatitanilmej kimatiaj ke Jiova kinixtalijka takamej maj kinixyekananij israelitas ne uejkauj. Yejua ika xa  motajtanijkej ox Jiova kiixpejpenaskia se yankuik taixyekankej.

3. 1) ¿Toni kichiujkej tatitanilmej tepitsin satepan ke Jesús yajki iluikak? 2) ¿Toni netajtanilmej tiknankiliskej itech nejin tamachtilis?

³ Tepitsin satepan ke Jesús yajki iluikak, itatojtokakauan momachtijkej iTajtol Dios, kitajtanijkej inepaleuil uan kiixpejpenkej Matías maj kiixpatani Judas Iscariote. Ijkon oksepa katkaj 12 tatitanilmej (Hech. 1:15-26). ¿Keyej yejuan uan Jiova kiitakej ke motelnekia nejin? Imomachtijkauan Jesús kiajsikamatkej ke monekia maj onka 12 tatitanilmej. * Jesús kinixpejpenka tatitanilmej uan kinmachtijka tein kinpaleuiskia maj kichiuanij se tekit tein motelneki itech ixolal Dios. ¿Katiyejua katka nejin tekit? ¿Keniuj Jiova uan Jesús kinpaleuijkej? ¿Moajsij seki oloch taltikpakneminij axkan akin kichiuaj se tekit kemej nejon? ¿Uan keniuj uelis tikinelnamikiskej akin taixyekanaj itech ixolal Dios, okachiok takeual takuaujtamach uan tamatkej? (Mat. 24:45; Heb. 13:7). Maj tikitakan.

4. ¿Toni tekit kichiuayaj tatitanilmej uan okseki tayekananij ompa Jerusalén?

⁴ Itech Pentecostés itech xiuit 33, tatitanilmej peuak taixyekanaj itech nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo. Biblia kijtoua ke “Pedro moketsak intsalan in okse majtaktionsenme” uan kinmachtij tel miakej tein ueliskia kinpaleuis maj makisakan (Hech. 2:14, 15). Miakej akin ompa moajsiaj peuak kitojtokaj Cristo. Uan satepan, nejin yankuik tokniuan “momachtijtiayaj uan kitakamatiayaj nochi in tajtolme ten in tatitanilme de Jesús kinnextiliayaj” (Hech. 2:42). Tatitanilmej kiitayaj keniuj motekitiltis tomin itech nechikol (Hech. 4:34, 35). Uan no, tamachtiayaj itech ixolal Dios uan kitataujtiayaj maj kinpaleui nochin tokniuan. Yejuan kijtojkej: “Tejuan tiksentokatij timotatautilitij iuan Dios, uan titamachtijtinemiske ika in Tajtoltsin de Dios” (Hech. 6:4). No kinixtaliayaj tokniuan akin kuali tanojnotsayaj maj tanojnotsatij kampa amo keman akin yajtoya (Hech. 8:14, 15). Satepan okseki tayekananij akin katkaj taixpejpenalmej kinpaleuijkej tatitanilmej maj kinyekpianij tokniuan itech nechikolmej. Nochin nejin tayekananij mopoujkej iniuan oloch taojtokaltianij, akin kinixyekanayaj nochi nechikolmej (Hech. 15:2).

5, 6. 1) ¿Keniuj yektikatsin espíritu kinpaleuij oloch taojtokaltianij? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Keniuj ángeles kinpaleuijkej oloch taojtokaltianij? 3) ¿Keniuj iTajtol Dios kinixyekanak oloch taojtokaltianij?

⁵ Tokniuan itech yekinika siglo senkis kimatiaj ke Jiova kinixyekanaya oloch taojtokaltianij itechkopa Jesús. ¿Keniuj kimatiaj? Yekinika, porin yektikatsin espíritu kinpaleuiaya oloch taojtokaltianij (Juan 16:13). Melauak ke nochin taixpejpenalmej kiselijkaj yektikatsin espíritu, sayoj ke nejin espíritu okachi kinpaleuij tatitanilmej uan tayekananij akin moajsiaj Jerusalén maj ueliskiaj kuali taixyekananij itech nechikolmej. Kemej neskayot, yektikatsin espíritu kinpaleuij oloch taojtokaltianij itech xiuit 49 maj kiixejekouanij ox tokniuan takamej monekia moneskayotiskej itech ininnakayo. Kemej kitakamatkej tein  kinnauatijkej oloch taojtokaltianij, “tokniuan kachi ok yek takuautamatke de Cristo. Ika ya nojon kachi ok momiaktilijtiayaj” (Hech. 16:4, 5). Amat tein kiselijkej tokniuan itech nechikolmej tein ika tajtouaya taneskayotilis itech ininnakayo kinextia ke oloch taojtokaltianij kipiayaj iyektikatsin espíritu Dios uan kualneskayomej kemej netasojtalis uan takuaujtamatilis (Hech. 15:11, 25-29; Gál. 5:22, 23).

⁶ Ojpatika, porin ángeles kinpaleuiayaj oloch taojtokaltianij. Kemej neskayot, se ángel kiluij Cornelio maj kitemouani tatitanil Pedro. Cornelio amo katka judío uan amo katka taneskayotil itech inakayo. Satepan ke Pedro kinojnotsak Cornelio uan ichankauan, kiselijkej yektikatsin espíritu, maski takamej amo katkaj taneskayotilmej itech ininnakayo. Ijkon Cornelio mochiuak yekinika takat akin mochiuak itatojtokakauj Cristo maski amo katka judío uan amo taneskayotil itech inakayo. Keman tatitanilmej uan okseki tokniuan kimatkej, amo kiixnamikkej itanejnekilis Dios uan kinselijkej ika pakilis itech nechikol akin amo katkaj judíos uan takamej akin amo katkaj taneskayotilmej itech ininnakayo (Hech. 11:13-18). Nejin kinextia ke ángeles tapaleuiayaj itech tanojnotsalis tein kiixyekanayaj oloch taojtokaltianij (Hech. 5:19, 20). Uan expatika, porin iTajtol Dios kinixyekanaya oloch taojtokaltianij. Nejin tokniuan nochipa kitemouayaj maj iTajtol Dios kinixyekanani keman kiixejekouayaj toni kineltokaskiaj uan keman taixyekanayaj itech nechikolmej (Hech. 1:20-22; 15:15-20).

7. ¿Keyej ueli tikijtouaj ke Jesús kinixyekanaya tokniuan itech yekinika siglo?

⁷ Maski oloch taojtokaltianij kipiayaj ueyi tanauatil itech nechikol, kiajsikamatiaj ke ininTaixyekankauj katka Jesucristo. ¿Keniuj tikmatij? Tatitanil Pablo kijtoj ke Cristo katka akin kinixtaliaya seki takamej “keme tatitanilme” uan ke no yejua taixyekankej itech nechikol (Efes. 4:11, 15). Uan no, Dios kinekik maj tokniuan kintokaytianij kemej itatojtokakauan Cristo, uan amo ika itokay semej tatitanilmej (Hech. 11:26). Pablo kimatia ke monekia kiseliskej tein tamachtiayaj tatitanilmej uan okseki tayekananij itech nechikol, porin yejuan kikixtiayaj inintamachtilis itech iTajtol Dios. Maski ijkon, Pablo kijtoj: “Nikneki xikajsikamatikan nijin tanojnotsalis ke [...] in Cristo Yejuatsin kinyekantinemi itaneltokakauan [takamej]”. Itech nejin tajtolmej no mopouayaj sejsemej akin pouiaj iniuan oloch taojtokaltianij. Uan no kijtoj: “Totajtsin Dios, Yejuatsin kiyekantinemi Cristo” (1 Cor. 11:2, 3). Moyekajsikamatia ke Jiova kiixtalijka iKonetsin, Jesucristo, maj taixyekana itech nechikolmej.

8, 9. ¿Toni tekit tein motelnekia kichiuak tokniuj Russell?

⁸ Itech xiuit 1870, Charles Taze Russell uan seki itasojikniuan peujkej kitemouaj kiueyichiuaskej Dios kemej tamachtia Biblia. Kinekiaj kinpaleuiskej oksekin maj no ijkon kichiuanij, hasta akin tajtouayaj okseki tajtolmej. Yejua ika itech xiuit 1884 kijkuilojkej se nechikol ininixpan tekiuanij tein motokaytij Zion’s Watch Tower Tract Society. Tokniuj Russell katka taixyekankej itech nejon nechikol. * Kemej momachtiaya Biblia ika nejmachkayot, amo mouik kiniluis oksekin ke seki taman tein tamachtiayaj tiopan  amo kikixtiayaj itech Biblia, kemej Trinidad uan ke ijkuak aksa momikilia kisa teisa tein kisentoka yoltok. Tokniuj Russell no kiajsikamatik ke keman Cristo oksepa ualaskia amo akin kiitaskia uan ke “tonalme ke Dios kintekauilij ne analtekokayome” tamiskia itech xiuit 1914 (Luc. 21:24). Yejua kikuik ichikaualis, itonaluan uan itomin uan kinmachtij taltikpakneminij nejin tein melauak. Moyekita ke Jiova uan Jesús kichiujkej maj tokniuj Russell taixyekana itech nechikol itech nejon xiujmej tein motelnekiaj.

⁹ Tokniuj Russell amo kinekia maj nion akin kiueyitaliani. Itech xiuit 1896, kijkuiloj ke nion yejua nion okseki tokniuan akin kipiayaj tanauatil kinekiaj maj kinteltakachiuanij. Amo no kinekiaj maj kinueyitalianij ika se tokayit nion maj seki oloch taltikpakneminij moteixmatiltianij ika inintokay. Satepan, tokniuj Russell kijtoj: “Nejin tekit amo iaxka taltikpaknenkej”.

10. 1) ¿Kemanian Jesús kiixtalij takeual takuaujtamach uan tamatkej? 2) Xikonmelaua keniuj monextij ke Oloch Taojtokaltianij uan Sociedad Watch Tower amo katkaj sayoj se taman.

¹⁰ Jesús kiixtalij takeual takuaujtamach uan tamatkej itech xiuit 1919, eyi xiuit satepan ke momikilij tokniuj Russell. ¿Keyej kiixtalij? Kiixtalij maj yejua kintamaka itatojtokakauan “kuak ne hora de takualis” (Mat. 24:45). Itech nejon xiujmej, itatojtokakauan Jesús kiselijtoyajya tamachtilis tein kitemakayaj seki oloch tokniuan taixpejpenalmej akin moajsiaj Betel ompa Brooklyn (Nueva York). Tajtolmej “oloch taojtokaltianij” peuak ixnesi itech toamaixuan satepan itech xiuit 1940. Ijkuak, moijtouaya ke “oloch taojtokaltianij” katkaj tokniuan akin taixyekanayaj itech Watch Tower Bible and Tract Society. Sayoj ke itech xiuit 1971 senkis momelauak ke Oloch Taojtokaltianij uan Sociedad Watch Tower amo sayoj se taman katka, porin Sociedad Watch Tower sayoj kiitaya maj nochi tajkuiliujto ininixpan tekiuanij. Ijkuak, ueliskiajya pouiskej iniuan Oloch Taojtokaltianij seki tokniuan taixpejpenalmej akin amo taixyekanayaj itech Sociedad Watch Tower. Yankuixtok, kinixtalianij tokniuan akin pouij iniuan ‘okseki ichkamej’ maj taixyekanakan itech Sociedad Watch Tower uan okseki nechikolmej tein ijkuiliujtokej ininixpan tekiuanij tein ika mopaleuia ixolal Dios. Nejin tapaleuia maj Oloch Taojtokaltianij uelikan kitayekanaltikan tamachtiskej uan taixyekanaskej itech ixolal Dios (Juan 10:16; Hech. 6:4). Amaix Tanejmachtijkej 1 metsti julio, 2013 kimelauak ke takeual takuaujtamach uan tamatkej yejuan tokniuan taixpejpenalmej Oloch Taojtokaltianij.

11. ¿Keniuj Oloch Taojtokaltianij kiixpejpenaj tein mochiuas?

¹¹ Oloch Taojtokaltianij kisenixejekouaj seki taman tein moneki mochiuas keman mosentiliaj sejse semana. Keman mosentiliaj kinpaleuia maj kuali monojnotsakan uan maj kuali mouikakan (Prov. 20:18). Nion se tokniuj akin poui iniuan Oloch Taojtokaltianij okachi ueyichiujkej ke oksekin. Yejua ika, xijxiujtika moixpata akin kiixyekana nechikolmej tein kipiaj (1 Ped. 5:1). Uan no ijkon kichiuaj chikuasen tataman oloch tokniuan akin kinpaleuiaj. Nion se akin poui iniuan Oloch Taojtokaltianij kinemilia ke yejua taixyekankej. Sejsemej no poui iniuan “oksekin takeualme” (xikonita kampa kijtoua “Tein okachi momelaua”). Nejin kijtosneki ke sejsemej kiseliaj tamachtilis tein  kitemaka takeual takuaujtamach uan mokauaj maj kinixyekana.

12. ¿Toni netajtanilmej tiknankilitij?

¹² Dios amo iniuan tajtoua Oloch Taojtokaltianij uan amo no yektikej. Uelis mopoloskej keman kimelauaj se tamachtilis itech Biblia oso keman kitemakaj se tanauatil. Kemej neskayot, amatajkuilol Índice de las publicaciones Watch Tower kiualkui kampa kijtoua “Aclaración de creencias”. * Ompa motekpana nochi tein mopatatiualani kemej momelauani seki tamachtilis itech Biblia itech xiuit 1870 hasta axkan. Jesús amo kijtoj ke takeual takuaujtamach amo mopoloskia keman techmakaskia tamachtilis. Komo ijkon ¿akoni takeual takuaujtamach uan tamatkej akin ika tajtoj Jesús? (Mat. 24:45.) ¿Toni kinextia ke  Oloch Taojtokaltianij yejua takeual takuaujtamach? Maj tikitakan keniuj yejuan no kiselianij eyi nepaleuilmej tein kiselijkej oloch taojtokaltianij itech yekinika siglo.

13. ¿Keniuj yektikatsin espíritu kinpaleuiani Oloch Taojtokaltianij?

¹³ Yektikatsin espíritu kinpaleuia Oloch Taojtokaltianij. Yektikatsin espíritu kinpaleuiani Oloch Taojtokaltianij maj kiajsikamatikan tamachtilismej itech Biblia tein achto amo moajsikamatiaj. Kemej neskayot, maj titanemilikan itech nochi tamachtilismej tein moyekmelauani tein ika titajtojkej itech párrafo 12. Nion se taltikpaknenkej ueliskia iselti kiajsikamatis uan kimelauas nejon “tamachilisme den kachi ouijke” (xikonixtajtolti 1 Corintios 2:10). Oloch Taojtokaltianij no tanemiliaj kemej tatitanil Pablo: “Tejuan amo tamechnojnotsaj ika in tamachilisme de [takamej] san. Ta, tamechmachtijtinemij ika in tajtolme ten Dios technextilij ya ika in [y]ektikatsin [e]spíritu. Uan amo no tikuij in tajtolme ten techmachtijke ya in taltikpakuani ika yejuan intamachilisuan” (1 Cor. 2:13). Tel miak xiujmej, taltikpakneminij moajsikej imako taneltokalis tein amo melauak uan amo kuali kinixyekankej. Komo ijkon, ¿keyej itech xiuit 1919 peuak okachi moajsikamati tein tamachtia Biblia? Moajsi sayoj se tanankilil: Jiova tapaleuiani ika iyektikatsin espíritu.

14. Ijkon kemej kijtoua Apocalipsis 14:6, 7, ¿keniuj ángeles axkan kinpaleuiaj Oloch Taojtokaltianij uan ixolal Dios?

¹⁴ Ángeles kinpaleuiaj Oloch Taojtokaltianij. Oloch Taojtokaltianij moneki kiixtaliskej keniuj panoua ocho millones tokniuan noyampa taltikpak kichiuaskej tekit itech tanojnotsalis. ¿Keyej tel kuali mochiuani nejin tekit? Se taman, porin ángeles tapaleuiaj (xikonixtajtolti Apocalipsis 14:6, 7). Miakpa, ángeles kinixyekananij tanojnotsanij maj tajtotij iuan aksa akin yekin kitajtanij Dios maj kipaleui. * Tanojnotsalis uan tamachtilis ika Biblia okachi momoyauani itech xolalmej kampa tokniuan kintelixnamikij. Nejin no ueli mochiua sayoj porin ángeles tapaleuiaj.

15. Xikonnexti keniuj Oloch Taojtokaltianij amo kichiuaj kemej taixyekananij itech taneltokalismej.

¹⁵ ITajtol Dios kinixyekana Oloch Taojtokaltianij (xikonixtajtolti Juan 17:17). Maj tiknemilikan tein panok itech xiuit 1973. Itech nejon xiuit, itech amaix La Atalaya 15 de octubre motajtanik: “¿Uelis moauiskej akin kisentokaj tachichinaj?”. Moijtoj ke amo, uan nejon mokixtij itech tein kijtoua Biblia. Itech nejon amaix moijkuiloj miak tajkuilolmej tein moajsij itech Biblia tein tapaleuiaj maj momelaua keyej moneki kikalankixtiskej itech nechikol akin amo kikaua tachichinalis (1 Cor. 5:7; 2 Cor. 7:1). Kimelauak ke nejin chikauak tanauatil amo kitemaka se taltikpaknenkej, ta “Dios, akin tajtoua itechkopa iTajtol”. Sayoj itaixpantijkauan Jiova senkis mokauaj maj kinixyekana iTajtol Dios. Uan ijkon kichiuanij maski seki tokniuan kinouijmaka kitakamatiskej. Yankuixtok, se amatajkuilol tein ika tajtoua taneltokalismej ompa Estados Unidos kijtoj: “Taixyekananij itech taneltokalismej miakpa kiitaj ox tein tamachtiaj mouika ika tein kineltokaj uan kinemiliaj akin pouij itech inintaneltokalis uan okseki taltikpakneminij”. Sayoj ke Oloch Taojtokaltianij amo moixyekanaj ika tein kiuelitaj okachi miakej taltikpakneminij, ta moyekanaj  ika tein kijtoua iTajtol Dios. Nejin kinextia ke yejua Jiova akin kiixyekana ixolal.

16. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke tikinelnamikij Oloch Taojtokaltianij?

¹⁶ (Xikonixtajtolti Hebreos 13:7.) Biblia kijtoua ke moneki tikinelnamikiskej akin techixyekanaj. Se taman kemej uelis tikchiuaskej yejua keman tiktataujtiaj Dios maj kinpaleui Oloch Taojtokaltianij (Efes. 6:18). Yejuan kipiaj miak tekit. Kemej neskayot, techmakaj tamachtilis, kiixyekanaj tanojnotsalis itech nochi taltikpak uan kiitaj keniuj motekitiltis tomin tein motemaka. Nejin tokniuan semi kinpaleuia maj nochipa ininka timotataujtikan.

17, 18. 1) ¿Keniuj tikinpaleuiaj Oloch Taojtokaltianij? 2) ¿Keyej moneki tikchiuaskej nochi tein tiueliskej itech tanojnotsalis?

¹⁷ No tiknextiaj ke tikinelnamikij Oloch Taojtokaltianij keman tikchiuaj tein technauatiaj. Yejuan techixyekanaj ika amaixmej, nechikolmej uan uejueyi nechikolmej. Uan no, kinixtaliaj tokniuan takalpanouanij, uan nejin tokniuan kinixtaliaj tayekananij itech nechikolmej. Tokniuan takalpanouanij uan tayekananij kinextiaj ke kinelnamikij Oloch Taojtokaltianij keman kitakamatij ika nejmachkayot tein tanauatiaj. Uan tinochin tikpoujkaitaj toTaixyekankauj, Jesús, keman tikintakamatij tokniuan akin kinixtalijtok maj taixyekanakan axkan (Heb. 13:17).

¹⁸ Okse taman tein ika tiknextiaj ke tikinelnamikij Oloch Taojtokaltianij yejua keman tikchiuaj nochi tein tiuelij itech tanojnotsalis. Hebreos 13:7 techyoleua maj titakuaujtamatikan kemej takuaujtamatij tokniuan akin techixyekanaj. Oloch Taojtokaltianij kinextianij ke kipiaj miak takuaujtamatilis keman tanojnotsaj ika yolpakilis uan kiixtaliaj miak taman tein tapaleuia maj okachi motanojnotsa. ¿Tikinpaleuiaj itech nejin tekit tein motelneki? Komo ijkon tikchiuaj, semi tiyolpakiskej keman Jesús techiluis: “Nochi ten yeski tapaleuilis ten nankichiuke para nijinkes nokniuan maski nokniuan amo kipiayaj tenika ixpanoske, pero nochi nijin nankichiuke para Nejuatsin” (Mat. 25:34-40).

19. ¿Keyej tikixtalijtokej tiktakamatiskej toTaixyekankauj, Jesús?

¹⁹ Keman Jesús mokepak ne iluikak, amo kinkauak imomachtijkauan ininselti (Mat. 28:20). Yejua kimatia ke yektikatsin espíritu, ángeles uan iTajtol Dios kipaleuijkej maj kinixyekana imomachtijkauan keman yetoya nikan taltikpak. Uan itech nejin tonalmej yejua no kimaka takeual takuaujtamach nejon nepaleuilmej. Oloch Taojtokaltianij kitojtokaj oso ‘kitoktiliaj Cristo tein tamati kemej ichkatsin uan kiseuikaj kampa yeski youi’ (Apoc. 14:4). Yejua ika keman tiktakamatij tein technauatiaj Oloch Taojtokaltianij, tein melauj tiktakamatij toTaixyekankauj, Jesús. Amo uejkaua, yejua techyekanas “ma [ti]tayitij atsin ten kitemaka in yek nemilis” uan tinemiskej nochipaya (Apoc. 7:14-17). Nion se taixyekankej nikan taltikpak ueli motenkaua ke techmakas nejon.