1, 2. Kemej kijtoua Mateo 5:11, ¿keniuj moneki tikitaskej ouijkayomej?

JESÚS kiniluij imomachtijkauan ke yekmelauj yolpakiskiaj. Sayoj ke no kiniluij ke akin kitasojtaskiaj kipiaskiaj ouijkayomej (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23). Maski techyolpaktia tiyeskij imomachtijkauan Cristo, xa techtekipachoua maj tochankauan techixnamikikan, maj tekiuanij techtajyouiltikan oso maj akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj kitemokan maj tikchiuakan tein Jiova amo kiyolpaktia.

² Tein melauj, amo akin kiyolpaktia maj kitajyouiltikan. Sayoj ke iTajtol Dios kijtoua ke moneki tiyolpakiskej. Kemej neskayot, Santiago kijkuiloj ke ouijkayomej amo moneki kichiuaskej maj semi timotekipachokan, ta maj tiyolpakikan (Sant. 1:2, 12). Uan Jesús kijtoj ke moneki tiksentokaskej tiyolpakiskej maski techtajyouiltiskej (xikonixtajtolti Mateo 5:11). Komo ijkon, ¿keniuj uelis tiyolpakiskej maski tikpiaskej ouijkayomej? Maj tikitakan seki taman tein Santiago kinijkuilouilij tokniuan itech yekinika siglo, porin uelis techmachtis miak taman. Yekinika maj tikitakan toni ouijkayomej kipiayaj nejon tokniuan.

3. ¿Toni panok tepitsin satepan ke Santiago mochiuak itatojtokakauj Jesús?

³ Tepitsin satepan ke Santiago, itakpaikniuj Jesús, mochiuak itatojtokakauj, peuak semi kintajyouiltiaj tokniuan akin nemiaj Jerusalén (Hech. 1:14; 5:17, 18). Uan satepan ke kimiktijkej Esteban, se imomachtijkauj Jesús, miakej tokniuan “mochololtijke uan momoyauke kampa Judeajkopaka uan Samariajkopaka”. Sekin ajsikej hasta Chipre uan Antioquía (Hech. 7:58-8:1; 11:19). Maski nejon tokniuan xa kipiakej miak tataman ouijkayomej, kisentokakej tanojnotskej itech xolalmej kampa ajsikej uan tapaleuijkej maj moajsinij yankuik nechikolmej itech nejon xolalmej  (1 Ped. 1:1). Sayoj ke nejon tokniuan kipiakej okseki ouijkayomej.

4. ¿Toni okseki ouijkayomej kipanokej yekinika imomachtijkauan Cristo?

⁴ Yekinika imomachtijkauan Cristo kipanokej tataman ouijkayomej. Kemej neskayot, kemej itech xiuit 50, tekiuaj romano Claudio kintokak nochin judíos akin nemiaj Roma. Yejua ika, judíos akin mochiujkaj imomachtijkauan Jesús monekik mokaltalitiuij okseko (Hech. 18:1-3). Kemej itech xiuit 61, tatitanil Pablo kijkuiloj ke taltikpakneminij kinuijuikaltijkaj tokniuan ininixpan oksekin, kintsakkaj uan kinkuilijkaj tein kipiayaj (Heb. 10:32-34). Uan ijkon kemej okseki taltikpakneminij, seki tokniuan kipanokej tatasojtilis uan sekin mokokouayaj (Rom. 15:26; Filip. 2:25-27).

5. ¿Katiyejua netajtanilmej tiknankilitij?

⁵ Keman Santiago kijkuiloj amat tein kipia itokay, achto ke peuaskia xiuit 62, kimatia toni ouijkayomej kipanotoyaj tokniuan. Jiova kichiuak maj kintajkuilouiliani nejon tokniuan uan maj kinyolmajxitiani tein kinpaleuiskia maj yolpakinij maski kipanotoyaj ouijkayomej. Maj ika titajtokan amat tein kijkuiloj Santiago uan maj tiknankilikan nejin netajtanilmej: ¿keyej se itekitikauj Dios ueli yolpaki maski kipanoua ouijkayomej?, ¿toni ouijkayomej ueliskia kichiuas maj se tokniuj amo yolpakiok? uan ¿keniuj techpaleuis tamatilis, takuaujtamatilis uan yolchikaualis maj tiyolpakikan maski tikpanoskej ouijkayomej?

6. Kemej kijtoua Lucas 6:22, 23, ¿keyej se itekitikauj Dios ueli yolpaki maski kipanoua ouijkayomej?

⁶ Miakej kinemiliaj ke sayoj uelis yolpakiskej komo amo mokokouaj, komo kipiaj miak tomin uan komo kuali yetokej iniuan ininchankauan. Sayoj ke yolpakilis tein ika tajtoj Santiago moajsi itech takilot tein kitemaka iespíritu Dios uan se kimachilia maski tein yeski se kipanotos (Gál. 5:22). Tiitekitikauan Jiova tiyolpakij  keman tikmatij ke yejuatsin kiyolpaktia tein tikchiuaj uan no techyolpaktia tikchiuaskej kemej Jesús (xikonixtajtolti Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11). Ueliskia tikijtoskej ke yolpakilis tein tikmachiliaj kemej yeskia se tit oso tekol tein tsaktok, tein nion ejekat nion kiouit ueli kiseuiaj. Yolpakilis tein tikmachiliaj no kemej yeskia amo seui maski amo semi tikpiaj tomin oso timokokouaj. Amo no seui maski techpijpinaujtiaj oso techixnamikij tochankauan oso okseki taltikpakneminij. Keman akin techixnamikij kitemouaj kichiuaskej maj amo tiyolpakikanok, tejuan okachiok tiyolpakij. Ouijkayomej tein tikpanouaj tein ueliskia kichiuas maj amo titakuaujtamatikanok kinextiaj ke yekmelauj tiimomachtijkauan Cristo (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20). Yejua ika Santiago kijtoj: “Xikpiakan ueyi pakilis kuak namopan uetsis miak tataman tajyouilis” (Sant. 1:2).

7, 8. ¿Toni panoua ika totakuaujtamatilis keman tikpanouaj ouijkayomej?

⁷ Santiago kijtoua keyej itekitikauan Dios motemakaj tajyouiskej. Kijtoua: “Ijkuakon namejuan nanmomachtijtiyoue de keniu kachi ok nankixikojtiyaske in tajyouilis ne ten kualkui namotakuautamatilis” (Sant. 1:3). Ouijkayomej kemej yeskia tit tein kikuij keman kichijchiuaj se espada. Keman espada kauani uan satepan seseya, tepos okachi takuauaya. No ijkon, keman tikpanouaj ouijkayomej totakuaujtamatilis okachi mochikaua. Yejua ika Santiago uelik kijtoj: “Maj taxikolis kitamichiua itekiuj, uan ijkon namejuan nanajsitoskej uan kuali nanmoajsiskej itech nochi” (Sant. 1:4, TNM). Keman tikitaj ke ouijkayomej techpaleuiaj maj mochikaua totakuaujtamatilis, uelis titaxikoskej ika yolpakilis.

⁸ Itech amat tein Santiago kijkuiloj, ika tajtoua seki ouijkayomej tein uelis kichiuas maj amo tiyolpakikanok. ¿Katiyejua nejon ouijkayomej, uan toni uelis tikchiuaskej?

9. ¿Keyej moneki tikpiaskej tamatilis?

⁹ Ouijkayot: keman amo tikmatij toni tikchiuaskej. Keman tikpanouaj ouijkayomej, tiknekij tikixtaliskej tikchiuaskej tein kiyolpaktis Jiova, tein kinyolchikauas tokniuan uan tein techpaleuis maj tiksentokakan tiktakamatikan Jiova (Jer. 10:23). Moneki tikpiaskej tamatilis tein techpaleuis maj tikmatikan toni tikchiuaskej uan toni tikiniluiskej akin techtauelitaj. Komo amo tikmatij toni tikchiuaskej, xa tiknekiskej timosenkauaskej uan nejon uelis kichiuas maj amo tiyolpakikanok.

10. Kemej kijtoua Santiago 1:5, ¿toni moneki tikchiuaskej komo techpoloua tamatilis?

¹⁰ Tein uelis tikchiuaskej: maj tiktajtanikan Jiova maj techmaka tamatilis. Uelis tiksentokaskej tiyolpakiskej keman tikpiaskej ouijkayomej komo achto tiktataujtiaj Jiova uan tiktajtaniaj maj techmaka tamatilis, tein techpaleuis maj  kuali tikixtalikan toni tikchiuaskej (xikonixtajtolti Santiago 1:5). Sayoj ke, ¿toni monekiskia tikchiuaskej komo tiknemiliaj ke Jiova amo niman technankilia? Moneki tiksentokaskej tiktataujtiskej. Jiova amo kualanis komo miakpa tiktajtaniaj maj techmaka tamatilis tein techpaleuis maj titaxikokan, ta kinekis techmakas (Sal. 25:12, 13). Yejuatsin kimati toni ouijkayomej tikpanouaj, techiknelia uan kineki techpaleuis. ¿Melauj ke nejon kichiua maj tiyolpakikan? Sayoj ke ¿keniuj techmaka tamatilis Jiova?

11. ¿Toni no moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj tikpiakan tamatilis?

¹¹ Jiova techmaka tamatilis ika iTajtol (Prov. 2:6). Yejua ika moneki timomachtiskej Biblia uan amaixmej tein ika tajtouaj Biblia. Sayoj ke amo sayoj moneki tikmatiskej miak taman, ta moneki tikchiuaskej tein Jiova techyolmajxitia. Santiago kijtoj: “Xiktakamatinemikan nochi ten namechnextilia in Tajtoltsin de Dios; uan amo sayo xikakikan” (Sant. 1:22). Keman tikchiuaj tein Dios tayolmajxitia okachi tiyolseujtokej, titeajsikamatij uan titeikneliaj (Sant. 3:17). Nejin kualneskayomej techpaleuiaj maj tiksentokakan tiyolpakikan maski tikpanoskej tein yeski ouijkayot.

12. ¿Keyej moneki kuali tikixmatiskej tein Biblia tamachtia?

¹² ITajtol Dios kemej yeskia se espejo uan techpaleuia maj tikmatikan toni moneki tikpataskej uan keniuj tikchiuaskej (Sant. 1:23-25). Kemej neskayot, satepan ke timomachtiaj iTajtol Dios, xa tikitaj ke moneki amo semi tikualaniskej. Ika inepaleuil Jiova ueli tiyolseujtokej keman seki taman tein tikpanouaj oso seki taltikpakneminij ueliskia kichiuaskej maj tikualanikan. Uan no, kemej tiyolnejmachmej, tikmatij toni tikchiuaskej keman tikpanouaj ouijkayomej. Okachi kuali titanemiliaj uan tikixtaliaj tikchiuaskej tein yekmelauj tapaleuis (Sant. 3:13). ¡Semi techpaleuis komo tikixmatij tein Biblia tamachtia!

13. ¿Keyej moneki timomachtiskej ininneskayo itekitikauan Jiova akin nenkej ne uejkauj?

 ¹³ Tikmatij ke seki taman amo moneki tikchiuaskej satepan ke tikchiujkejya uan amo kuali techyajki. Sayoj ke amo moneki timochiuaskej titamatinij ika tonepololuan, ta uelis timomachtiskej ika tein kichiuanij oksekin, tein kuali uan tein amo kuali. Yejua ika, Santiago techyoleua maj tikitakan ininneskayo akin ininka motajtoua itech Biblia, kemej Abrahán, Rahab, Job uan Elías (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Nejin itekitikauan Jiova kipanokej ouijkayomej tein ueliskia kichiuas maj amo yolpakinijok. Tein kinpanok kinextia ke tejuan no uelis titaxikoskej ika inepaleuil Jiova.

14, 15. ¿Keyej moneki tikchiuaskej teisa komo timotajtaniaj ox melauak tein tikneltokaj?

¹⁴ Ouijkayot: keman timotajtaniaj ox melauak tein tikneltokaj. Xa kemansa ouij techkisa tikajsikamatiskej teisa tein tikixtajtoltiaj itech iTajtol Dios. Oso xa keman tiktataujtiaj Jiova yejuatsin amo technankilia kemej tikchiayaj. Nejin uelis kichiuas maj timotajtanikan ox melauak tein tikneltokaj. Komo amo tikchiuaj teisa, amo semi titakuaujtamatiskejok uan amo semi kuali timouikaskejok iuan Jiova (Sant. 1:7, 8). Hasta uelis tiknemiliskej ke amo teyi tikseliskejok satepan.

¹⁵ Tatitanil Pablo kijtoj ke nechialis tein tikpiaj kemej yeskia se ancla (Heb. 6:19). Ancla se tepos tein semi etik tein ilpitok ika cadena itech se barco. Keman chikauak kioui, ancla motoka uan kipaleuia barco maj at amo kiuika uan maj amo moteloti itech uejueyi temej. Sayoj ke ueli tapaleuia sayoj komo cadena tein ika kiilpiaj barco uan ancla amo kotoni. Cadena uelis uejueliujtias komo peua nesi óxido. No ijkon, keman timotajtaniaj ox melauak tein tikneltokaj, totakuaujtamatilis uelis kaxantias. Uan keman tikpanoskej ouijkayomej, uelis amo titakuaujtamatiskejok ke Jiova kichiuas tein kijtoua. Uan komo amo titakuaujtamatijok, amo tikchiaskejok tikseliskej nion teyi. Kemej kijtoua Santiago, “nekes ten motamachiliskueptinemij, yejuan nojonkes tamatij keme yesquia in at den mar kuak in ejekat kiajokui ne at uan kitatamota seko uan seko” (Sant. 1:6). Akin ijkon momachilia amo uelis yolpakis.

16. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tikpiaj netajtanilmej?

¹⁶ Tein uelis tikchiuaskej: maj tikchiuakan tein techpaleuis maj amo tikpiakanok netajtanilmej uan maj tikchikauakan totakuaujtamatilis. Maj amo sayoj titatanemilijtokan. Itech itonaluan tanauatijkej Elías, israelitas amo kimatiaj toni kichiuaskej. Elías kiniluij: “¿Hasta kemanian nankoxojtaksatiaskej itech ome taman tanemililmej? ¡Komo Jiova yejua Dios akin melauak, xiktojtokakan yejua! ¡Sayoj ke komo Baal yejua dios akin melauak, xiktojtokakan yejua!” (1 Rey. 18:21). Nejin no uelis panos itech nejin tonalmej. Yejua ika, moneki timomachtiskej uan tiktemoskej tikitaskej keyej tikneltokaj ke Jiova yejua Dios akin melauak, ke Biblia iTajtol uan ke itaixpantijkauan Jiova ixolal (1 Tes. 5:21). Komo tikchiuaj nejin, amo tikpiaskejok netajtanilmej uan mochikauas totakuaujtamatilis. Uelis tikiniluiskej tokniuan tayekananij maj techpaleuikan komo tikitaj ke moneki. Uelis tiksentokaskej tiktekitiliskej Jiova ika yolpakilis komo niman tikchiuaj tein techpaleuis.

17. ¿Toni panos komo amo tikpiajok yolchikaualis?

¹⁷ Ouijkayot: keman tiyolkuetauij. Biblia kijtoua: “Komo tiyolkuetaui keman onkak ouijkayomej, amo tikpias chikaualis” (Prov. 24:10). Tajtol hebreo tein nikan mokepa kemej “tiyolkuetaui” uelis kijtosnekis “amo tikpiasok yolchikaualis”. Komo amo tikpiajok yolchikaualis, amo tiyolpakiskejok.

18. ¿Toni kijtosneki se taxikos?

¹⁸ Tein uelis tikchiuaskej: maj titakuaujtamatikan ke Jiova techmakas yolchikaualis tein techpaleuis maj titaxikokan keman tikpiaskej  ouijkayomej. Titaxikoskej keman tikpiaskej ouijkayomej komo tikpiaj yolchikaualis (Sant. 5:11). Tajtol tein Santiago kikuik, tein mokepa kemej ‘taxikolis’, tetanemililtia itech se taltikpaknenkej akin amo moolinia, ta sayoj seko ijkatok. Xa itech titanemiliaj se tateuijkej yolchikauak akin amo tsinkisa maski akin kinixnamikij semi kinteuiaj.

19. ¿Toni uelis techmachtis ineskayo tatitanil Pablo?

¹⁹ Tatitanil Pablo kikauak se kuali neskayot porin kinextij yolchikaualis uan taxikolis. Kemansa kimachilij ke amo kipiaya chikaualis, sayoj ke uelik taxikoj porin takuaujtamatia ke Jiova kimakaskia chikaualis (2 Cor. 12:8-10; Filip. 4:13, TNM). Tejuan no uelis tikpiaskej nejon chikaualis uan tiyeskij tiyolchikaujkej komo tikajsikamatij ika yolyemanilis ke moneki maj Jiova techpaleui (Sant. 4:10).

20, 21. ¿Toni uelis senkis tikneltokaskej?

²⁰ Uelis senkis tikneltokaskej ke keman tikpanouaj ouijkayomej amo kijtosneki ke Jiova techtatsakuiltijtok. Santiago kijtoj: “Maj amo akin kijto keman kipanotok se ouijkayot: ‘Dios nechyejyekojtok’. Porin amo akin ueli kiyejyekoua Dios ika tein amo kuali nion yejuatsin kiyejyekoua se taltikpaknenkej” (Sant. 1:13, TNM). Komo senkis tikneltokaj nejin, okachi kuali timouikaskej iuan toTajtsin Jiova (Sant. 4:8).

²¹ Jiova “amo motamachilispapatatinemi” (Sant. 1:17). Ijkon kemej kinpaleuij tokniuan itech yekinika siglo maj taxikouanij keman kipanokej ouijkayomej, tejuan no techpaleuis maj titaxikokan. Maj tiktataujtikan maj techmaka tamatilis, yolchikaualis uan takuaujtamatilis, uan yejuatsin technankilis. Maj senkis tikneltokakan ke yejuatsin techpaleuis maj tiksentokakan tiyolpakikan maski tikpanoskej ouijkayomej.