TAMACHTILIS 38
Maj kuali tikuikan tonalmej keman onkak yolseuilis
“Onkaya yolseuilis itech altepet. Amo akin kiteuito itech nochi nejon xiujmej porin Jiova kichiuak maj kipia yolseuilis” (2 CRÓN. 14:6).
NEKUIKATIL 60 Miakej uelis makisaskej
TEIN MOITAS *
1. ¿Kemanian okachi ouij tekisa se kitekitilis Jiova?
¿KEMANIAN okachi ouij techkisa tiktekitiliskej Jiova? ¿Keman tikpiaj ouijkayomej oso keman amo? Keman tikpiaj ouijkayomej, niman tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui. Sayoj ke ¿toni tikchiuaj keman kuali tietokej? ¿Ueliskia tikelkauaskej ke semi moneki se kitekitilis Dios? Jiova kinnejmachtij israelitas ke ueliskia kinpanos nejon (Deut. 6:10-12).
2. ¿Keniuj tekiuaj Asá kikauak se kuali neskayot?
2 Tekiuaj Asá techkauilij se kuali neskayot porin senkis takuaujtamatik iuan Jiova. Amo sayoj kitekitilij keman onkaya ouijkayomej, ta no keman onkaya yolseuilis. Itech nochi inemilis, “kitekitilij Jiova ika nochi iyolo” (1 Rey. 15:14). Kinextij nejon keman kiixpoloj taueyichiualis tein amo melauak ompa Judá. Biblia kijtoua ke “kinajchiuak altares kampa kinueyichiuayaj inintiotsitsin okseki altepemej uan kalmej kampa taueyichiuayaj, kinixpoloj postes tein chijchiujtoyaj ika tet uan kouit” (2 Crón. 14:3, 5). Hasta kikuilij iueyinan, Maacá, tekit tein kipiaya itech tekiuajyot porin kichijchiujka se tiotsin uan kichiuak maj kiueyichiuanij (1 Rey. 15:11-13).
3. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?
3 Asá amo sayoj kiixpoloj taueyichiualis tein amo melauak, ta no kinpaleuij akin nemiaj Judá maj oksepa kiueyichiuanij Jiova. Yejua ika Jiova kichiuak maj onkani yolseuilis ompa Judá. Keman Asá tekiuajtitoya, majtakti xiujmej kipiakej yolseuilis (2 Crón. 14:1, 4, 6). Itech nejin tamachtilis, yekinika tikitaskej toni kichiuak Asá itech nejon xiujmej. Ompa tikitaskej ininneskayo tokniuan itech yekinika siglo, akin no kuali kikuikej tonalmej keman onkaya yolseuilis. Uan satepan tiknankiliskej nejin netajtanil: komo tinemij kampa tekiuanij amo techtsakuiliaj maj tiktekitilikan Jiova, ¿keniuj uelis kuali tikuiskej nejon tonalmej?
¿TONI KICHIUAK ASÁ KEMAN ONKAYA YOLSEUILIS?
4. Kemej kijtoua 2 Crónicas 14:2, 6, 7, ¿toni kichiuak Asá keman onkaya yolseuilis?
4 (Xikonixtajtolti 2 Crónicas 14:2, 6, 7). Asá kiniluij akin nemiaj Judá ke Jiova kichiujka maj onkani “yolseuilis kampa yeski”. Sayoj ke amo kinemilij ke amo monekia kichiuas nion teyi, ta peuak kinchijchiua altepemej, tepamit tein kiyoualouayaj nejon altepemej uan puertas. Kiniluij akin nemiaj Judá: “Toaxkaok altepet”. ¿Toni kijtosnekia? Ke ueliskia yaskej kampa kinekiskiaj itech tal tein Dios kinmakaka uan tachijchiuaskej porin amo akin kinixnamikia. Yejua ika kinyolchikauak maj kuali kikuinij nejon tonalmej.
5. ¿Keyej Asá kinsentilij okachi tateuianij uan tein ika tateuiskiaj?
5 Asá no kinsentilij okachi tateuianij uan tein ika tateuiskiaj (2 Crón. 14:8). ¿Kichiuak nejon porin amo takuaujtamatia iuan Jiova? Kemaj takuaujtamatia iuan, sayoj ke kimatia ke kemej katka tekiuaj monekia kichiuas tein kinpaleuiskia akin nemiaj Judá komo satepan kipiayaj ouijkayomej. Kimatia ke amo nochipa kipiaskiaj yolseuilis, uan kemej tikitaskej satepan, ijkon mochiuak.
¿TONI KICHIUJKEJ KEMAN ONKAYA YOLSEUILIS TOKNIUAN ITECH YEKINIKA SIGLO?
6. ¿Toni kichiujkej tokniuan itech yekinika siglo keman onkaya yolseuilis?
6 Maski tokniuan takamej uan siuamej itech yekinika siglo miakpa kinixnamikkej, no kipiakej yolseuilis seki tonalmej. ¿Toni Hech. 9:26-31).
kichiujkej ijkuak? Okachiok kiteixmatiltijkej iTajtol Dios. Amatajkuilol Hechos kijtoua ke “kimouistilijtinemiaj Totajtsin Dios”, uan kemej kisentokayaj tanojnotsayaj “kachi ok momiaktiliayaj”. Senkis moita ke Jiova kintatiochiuij porin mochikaujkej tanojnotsaskej keman onkaya yolseuilis (7, 8. Xikonmelaua keniuj Pablo uan okseki tokniuan tanojnotsayaj nochipa keman kiitayaj ke uelia.
7 Tokniuan itech yekinika siglo kiteixmatiltiayaj iTajtol Dios nochipa keman kiitayaj ke uelia. Kemej neskayot, tatitanil Pablo kiixtalij mokauas Éfeso keman kiitak ke ueliskia kinnojnotsas miakej uan kinpaleuis maj mochiuanij itatojtokakauan Cristo (1 Cor. 16:8, 9).
8 Pablo uan okseki tokniuan no uelik kinnojnotskej miakej itech xiuit 49, keman tatitanilmej uan tayekananij ompa Jerusalén kiixejekojkej ox tokniuan takamej monekiaok moneskayotiskej itech ininnakayo (Hech. 15:23-29). Satepan ke kinmatiltijkej itech nechikolmej tein moixtalijka, tokniuan mochikaujkej kiteixmatiltiskej “in Tajtoltsin de Dios ten kualkui ne nemakixtilis” (Hech. 15:30-35). ¿Keniuj tapaleuij nejon? Biblia kijtoua ke “nochi in tokniuan kachi ok yek takuautamatke de Cristo. Ika ya nojon kachi ok momiaktilijtiayaj” (Hech. 16:4, 5).
¿TONI TIKCHIUAJ AXKAN KEMAN ONKAK YOLSEUILIS?
9. ¿Toni ueli tikchiuaj axkan itech miak altepemej, uan toni moneki timotajtaniskej?
9 Itech miak altepemej, tekiuanij techkauajok maj titanojnotsakan. Komo tinemij itech semej nejon altepemej, maj timotajtanikan: “¿Kuali nikuitok nejon tonalmej keman onkak yolseuilis?”. Itech nejin itamian tonalmej, itech inechikol Jiova okachiok motanojnotstok uan motamachtijtok (Mar. 13:10). Nejon semi techyolpaktia, uan onkak miak taman tein uelis tikchiuaskej.
10. ¿Toni techyolchikaua maj tikchiuakan 2 Timoteo 4:2?
10 Komo tinemij kampa tekiuanij amo techtsakuiliaj maj titanojnotsakan, ¿toni uelis tikchiuaskej? (Xikonixtajtolti 2 Timoteo 4:2). Maj tiknemilikan ox ueliskia okachi titanojnotsaskej oso hasta timochiuaskej precursores, oso ox uelis tikpaleuiskej semej tochankauan maj kichiua nejon. Axkan amo moneki tiktemoskej tikpiaskej miak tomin oso miak taman, porin nochi nejon poliuis itech okachi ueyi tajyouilis (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).
11. ¿Toni kichiuanij seki tokniuan porin kinekij okachi tanojnotsaskej?
11 Miakej tokniuan momachtianij okse tajtol porin kinekij kinpaleuiskej oksekin maj kiixmatikan Jiova. Yejua ika, itech inechikol Jiova kisani tamachtilis itech miak tataman tajtolmej. Kemej neskayot, itech xiuit 2010 onkaya amaixmej kemej itech 500 tataman tajtolmej, sayoj ke axkan panouaya 1,000.
12. ¿Keniuj momachiliaj taltikpakneminij keman kikakij tein Biblia tamachtia itech inintajtol? Xikonijto se neskayot.
12 ¿Keniuj momachiliaj taltikpakneminij keman kikakij tein Biblia tamachtia itech inintajtol? Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj siuat. Yejua tajtoua kiniaruanda, se tajtol tein motajtoua Ruanda, República Democrática del Congo uan Uganda. Tokniuj yajka se ueyi nechikol tein mochiuak itech nejon tajtol ompa Estados Unidos. Satepan ke tamik ueyi nechikol, kijtoj: “Diecisiete xiujmejya ninemi Estados Unidos, uan hasta axkan nikajsikamatik nochi tamachtilis tein motemaka itech se ueyi nechikol”. Senkis moita ke kikakis tamachtilis itech itajtol semi kipaleuij. ¿Uelis timomachtiskej
okse tajtol uan ijkon uelis tikinpaleuiskej seki taltikpakneminij kampa titanojnotsaj? ¿Tiknemilianij ke xa okachi kinekiskej techkakiskej komo tikinnojnotsaj itech inintajtol? Amo nenkaj komo timochikauaj tikchiuaskej.13. ¿Toni kichiujkej tokniuan akin nemij Rusia keman onkaya yolseuilis?
13 Itech seki altepemej, tekiuanij amo kinkauajok tokniuan maj tanojnotsakan nion maj monechikokan. Kemej neskayot, tokniuan akin nemij Rusia miak xiujmej kintajyouiltijkej. Sayoj ke itech metsti marzo xiuit 1991, tekiuanij kinkaujkej maj tanojnotsakan uan maj monechikokan. Ijkuak moajsiaj kemej dieciséis mil tokniuan tanojnotsanij. Veinte xiujmej satepan, moajsiaj panoua ciento sesenta mil. Senkis moita ke kuali kikuikej tonalmej keman onkaya yolseuilis. Uan maski tekiuanij oksepa amo kinkauaj maj tanojnotsakan nion maj monechikokan, mochikauaj kisentokaskej kitekitiliskej Jiova.
AMO NOCHIPA ONKAS YOLSEUILIS
14, 15. ¿Keniuj Jiova kipaleuij Asá?
14 Maj oksepa ika titajtokan Asá. Yolseuilis tein onkaya Judá tamik, porin se millón tateuianij kayomej Etiopía kinteuitoj. Zérah, akin kinixyekanaya nejon tateuianij, kinemiliaya ke kintaniskiaj akin nemiaj Judá. Sayoj ke Asá takuaujtamatia iuan Jiova. Yejua ika kitataujtij: “Xitechpaleui, Jiova toDios, porin mouan titakuaujtamatij, uan motokaykopa tiualajkej timoteuikoj iniuan nejin taltikpakneminij” (2 Crón. 14:11).
15 Maski tateuianij kayomej Etiopía okachi miakej katkaj, Asá kimatia ke Jiova ueliskia 2 Crón. 14:8-13).
kinpaleuis. Uan yejuatsin ijkon kichiuak, porin tateuianij kayomej Etiopía tapolojkej (16. ¿Keniuj tikmatij ke ejkos tonal keman tamis yolseuilis tein xa tikpiaj axkan?
16 Maski amo tikmatij toni kipanos sejse itekitikauj Dios, kemaj tikmatij ke ejkos tonal keman tamis yolseuilis tein xa tikpiaj axkan. Maj tikelnamikikan ke Jesús kijtoj ke itech itamian tonalmej “nochi in tagayot” kintauelitaskiaj itatojtokakauan (Mat. 24:9). Tatitanil Pablo no ijkon kijtoj: “Nochi naken kinekiske yek chipaukanemiske ika ne chikaualis de Cristo Jesús, yejuan nojonkes tajyouijtiyaske” (2 Tim. 3:12). Uan no, Satanás nentinemi “ika ueyi yolkualanyot”, uan amo tiknextiskiaj tamatilis komo tiknemiliaj ke amo teyi techchiuilis (Apoc. 12:12).
17. ¿Toni ouijkayomej xa tikpanoskej?
17 Amo uejkaua, nochin itekitikauan Dios kipanoskej ouijkayomej. Biblia kijtoua: “Onkas kachi ueyi tajyouilis ten amo keman nankitakke desde kuak tsinpeuak in taltikpak. Uan amo keman onkas ok satepan okse tajyouilis keme nijin” (Mat. 24:21). Ijkuak, tochankauan xa techixnamikiskej uan tekiuanij xa amo techkauaskejok maj titanojnotsakan nion maj timonechikokan (Mat. 10:35, 36). Maj timotajtanikan: “¿Nikchiuas kemej Asá uan nitakuaujtamatis ke Jiova nechpaleuis uan nechyekpias?”.
18. Kemej kijtoua Hebreos 10:38, 39, ¿toni techpaleuis maj titaxikokan keman ejkoskej ouijkayomej?
18 Jiova kineki maj titaxikokan keman ejkoskej ouijkayomej, uan yejua ika techpaleuia maj tikchikauakan totakuaujtamatilis. Itechkopa takeual takuaujtamach uan tamatkej techmaka tamachtilis keman moneki, tein techpaleuis maj amo tikauakan (Mat. 24:45). Sayoj ke tejuan moneki tiktemoskej okachi tikchikauaskej totakuaujtamatilis iuan Jiova (xikonixtajtolti Hebreos 10:38, 39).
19, 20. Ika tein kijtoua 1 Crónicas 28:9, ¿toni moneki timotajtaniskej, uan keyej?
19 Moneki tiktemoskej Jiova ijkon kemej kichiuak tekiuaj Asá (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Peua tiktemouaj keman tikixmatij uan timoauiaj. Uan axkan moneki tiktemoskej okachi tiktasojtaskej. Yejua ika, maj timotajtanikan: “¿Nimochikaua nias nochi nechikolmej?”. Nechikolmej techyolchikauaj, uan nejon techpaleuia maj tiksentokakan tiktekitilijtokan Jiova. No techyolpaktia tietoskej iniuan tokniuan (Mat. 11:28). Uan no uelis timotajtaniskej: “¿Nochipa nimomachtia Biblia? Komo tinemij iniuan tochankauan, ¿titaueyichiuaj kemej kalyetouanij nochi semanas? Oso komo tinemij toselti, ¿ixyetoka kemanian timomachtiskej, ijkon kemej kichiuaj kalyetouanij? ¿Timochikauaj titanojnotsaskej uan tikinmachtiskej oksekin?”.
20 ¿Keyej moneki timotajtaniskej nejin? Biblia kijtoua ke Jiova kiita toni tiknemiliaj uan toni tikmachiliaj. No moneki ijkon tikchiuaskej uan ijkon tikmatiskej ox tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj kiyolpaktia Jiova (xikonixtajtolti 1 Crónicas 28:9). Komo tikitaj ke moneki tikpataskej tein tikixtalijtokej tikchiuaskej oso kemej titanemiliaj, maj tiktajtanikan Jiova maj techpaleui. Axkan moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj titaxikokan keman ejkoskej ouijkayomej. Yejua ika, maj kuali tikuikan tonalmej keman onkak yolseuilis.
NEKUIKATIL 62 Yankuik nekuikatil
^ párr. 5 ¿Tinemij kampa tekiuanij amo techtsakuiliaj maj tiktekitilikan Jiova? Komo kemaj, ¿kuali tikuitokej nejon tonalmej keman onkak yolseuilis? Itech nejin tamachtilis, tikitaskej keniuj uelis kuali tikuiskej tonalmej keman onkak yolseuilis kemej kichiujkej tekiuaj Asá, akin taixyekanaya Judá, uan tokniuan itech yekinika siglo.
^ párr. 56 TEIN NESI ITECH TAIXKOPIMEJ: Tekiuaj Asá kikuilij iueyinan tekit tein kipiaya itech tekiuajyot porin kichiuaya maj oksekin kinueyichiuanij tiotsitsin. Akin kitakamatiaj Asá kichiujkej kemej yejua uan kinixpolojkej tiotsitsin.
^ párr. 58 TEIN NESI ITECH TAIXKOPIMEJ: Se tokniuj takat iuan inamik kikauaj seki taman uan tapaleuitij kampa monekij okachi tanojnotsanij.