OME xiuit achto, notasojikniuj Evelyn Trabert uan nejua tiyajkaj itech naujpatika tamachtilis ika Biblia tein itokay Galaad uan techsentitankaj Santa Ana. Sayoj ke achto ke namechtapouis okseki taman tein nikpanok keman nitekitik kemej misionera ajsitoyaya veintinueve xiujmej, namechmelauiliti keyej nikixpejpenak nejon nemilis.

Niyolik itech xiuit 1923 ompa Spokane (Washington, Estados Unidos). Maski notatuan katkaj luteranos, amo kiseliayaj ke melauak moajsi miktan kemej ompa tamachtiayaj. Kinouijmakaya kineltokaskej maj se Dios tetasojtakej ijkon kintatsakuilti taltikpakneminij (1 Juan 4:8). Nopopaj tekitia kampa panchiuayaj, uan se youak se akin iuan tekitia kiluij ke Biblia amo tamachtia ke taltikpakneminij chichinauitiuj miktan. Tepitsin satepan, notatuan peuak momachtiaj iniuan itaixpantijkauan Jiova uan kiixmatkej tein Biblia yekmelauj tamachtia keniuj moajsij mikemej.

Nikpiaya chiknaui xiuit, sayoj ke nikelnamikiok keniuj notatuan semi kinyolpaktiaya tein momachtijtoyaj. Okachi yolpakkej keman kimatkej ke Dios monotsa Jiova uan ke yejuatsin amo poui itech se Trinidad. Kemej se ichkat tein kichichina at, nejua no  nikselij nochi nejon tamachtilismej tein melaujkej tein techmakixtiaj ijkon kemej kijtoua Juan 8:32. Amo keman nikmachilij ke tel ouij se momachtis Biblia, ta nochipa nechyolpaktiaya. Uan maski nechouijmakaya nitajtos, niyaya iniuan notatuan nitanojnotsati. Yejuan moauijkej itech xiuit 1934, uan nejua itech xiuit 1939, keman nikpiaya 16 xiujmej.

Itech metsti julio xiuit 1940, notatuan kinamakakej kali kampa tinemiaj uan tiyajkej tinemitoj Coeur d’Alene (Idaho), kampa tieyin tipeujkej titekitij kemej precursor. Tinemiaj itech se kali kampa titaxtauayaj tein moajsia ajko kampa kiyektaliayaj carros. Ompa tochan mochiuayaj nechikolmej. Kemej nejon tonalmej amo onkayaj miak Kalmej kampa tiMosentiliaj, miak nechikolmej mosentiliayaj ichan aksa oso itech kalmej kampa taxtauayaj.

Itech xiuit 1941 tiyajkej se ueyi nechikol ompa San Luis (Misuri). Tonal domingo, tein katka “inintonal konemej”, akin tikpiayaj 5 hasta 18 xiujmej techiluijkej maj timotalikan taixpan kampa motemakaya tanojnotsmej. Itamiampa tanojnots tein kitemakak tokniuj Joseph Rutherford, techiluij: “Namejuan konemej tein [...] nankiixtalijkej nankitakamatiskej Dios uan iTekiuaj, ximoajokuikan, ika kualtakayot”. Tinochin timoketskej. Ompa kijtoj chikauak: “¡Xikitakan, nikan yetokej panoua quince mil yankuikej akin kiteixmatiltiaj Tekiuajyot!”. Itech nejon tonal nikixtalij ke nitekitiskia kemej precursor nochi nonemilis.

Seki metsti satepan keman panok ueyi nechikol, timokaltalitoj Oxnard, tein moajsi ompakauin itech altepet California. Tiyajkej titapaleuitoj maj mochiua se nechikol ompa. Tinemiaj itech se kali tein ueli se kiajchiujtinemi uan kipiaya sayoj se cama. Achto nejua nikpiaya kampa nikochia; sayoj ke axkan nochipa keman tayouayantiaya monekia tiktaliskej nocama ipanko mesa. ¡Semi taman kemej achto tinemiaj!

Itech tonal 7 metsti diciembre xiuit 1941, Japón kitamotilij bombas Pearl Harbor (Hawái) uan mostika Estados Unidos peuak tapaleuia itech Ojpatika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak. Tepitsin satepan timokaltalitoj California. Kemej akin kayomej Japón tajpixtoyaj ompa atenoj ika barco, tekiuanij tanauatijkej maj titaseuianij youak. Kemej senkis tayouayan katka, amo kimotayaj teisa tein onkaya talpan.

Seki metsti satepan, itech metsti septiembre xiuit 1942, tiyajkej Asamblea Teocrática del Nuevo Mundo tein mochiuak Cleveland (Ohio). Ompa tikakkej keman tokniuj Nathan Knorr kitemakak tanojnots “Yolseuilis... ¿uejkauas nochipaya?”. Ika tamachtij Apocalipsis capítulo 17, kampa ika motajtoua “ueyi okuilin” tein “yoltinemia pero axkan amo yoltinemis ok. Uan [...] yetok ya para ual ajkopankisas tech ne ueyi taltekoch” (Apoc. 17:8, 11). Kimelauak ke “ueyi okuilin” katka Sociedad de Naciones uan amo tekitikok itech xiuit 1939. Biblia kijtojka ke kiixpataskiaj uan nejon kichiuaskia maj onka tepitsin yolseuilis. Uan ijkon mochiuak. Itech xiuit 1945 tamik Ojpatika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak. Satepan “ueyi okuilin” oksepa nesik, sayoj ke ijkuak kemej Naciones Unidas. Nejon tonalmej uan satepan itaixpantijkauan Jiova peuak tanojnotsaj itech okachi miak uejueyi altepemej. ¡Ijkuak peuak okachi momiakiliaj!

Nejin tein achtook moijtojka itech Biblia nechpaleuij maj nikitani ke monekia okachi motekitis. Yejua ika, keman motanauatij ke Tamachtilis Galaad peuaskia motemakaskia nejon xiuit,  peuak niknejneki nitekitis kemej misionera. Itech xiuit 1943 nechtitankej Portland (Oregón) kemej precursor. Nejon xiujmej tiajsiaj ininkaltenoj taltikpakneminij ika gramófonos. Akin moajsiaj kalijtik kikakiaj se tanojnots uan satepan tikinkauiliayaj amaixmej tein ika tajtouayaj iTekiuajyo Dios. Itech nochi nejon xiuit niksentokak niknemilijtoya ke niknekia nitekitis kemej misionera.

¡Semi niyolpakik keman itech xiuit 1944 notasojikniuj Evelyn Trabert uan nejua techyoleujkej Galaad! Totamachtijkauan technextilijkej keniuj uelis techyolpaktis keman timomachtiskej Biblia. Semi tikmoujkaitakej yolyemanilis tein kinextiayaj. Kemansa ijkuak titakuayaj yejuan kiuikayaj takual itech mesa. Satepan ke timomachtijtoyaj makuil metsti, itech tonal 22 metsti enero xiuit 1945, tiktamijkej nemachtil.

Evelyn uan nejua, ijkon kemej Leo uan Esther Mahan tiajsikej El Salvador itech metsti junio xiuit 1946. Kampa tiajsikej katkaj “keme yeskia takilome ten peuak ya kosaui ya” (Juan 4:35). Seki metsti satepan, ompa Santa Ana tikpiakej yekinika ueyi nechikol tein uejkaua ome tonal. Nochin akin tiuelkej tikinyoleujkej maj kikakitij tanojnots tein tayekantok tein ompa motemakaskia uan techtelyolpaktij tikitaskej ke yajkej ajsitoyaya quinientos taltikpakneminij. Nejon kintelkualantij tiopixkamej, yejua ika se semana satepan taolinijkej maj kichiuakan tein nikijtoj yekinika. Sayoj ke amo uelik kichiujkej maj tikisanij itech altepet. Tein melauj, okachi tikixtalijkaj tikinpaleuiskej akin yolmelaujkej. Tiopixkamej amo kinekiaj maj taltikpakneminij kiixtajtoltikan Biblia uan semi amo miakej ueliaj kikouayaj. Maski ijkon, miakej kinekiaj kiixmatiskej tamachtilis tein melauak. Uan no kitasojkamatiaj maj timochikauanij timomachtiskej español uan tikintapouiskej tein kijtoua Jiova uan xochital tein motenkaua kichiuas nikan taltikpak.

Semej akin yekinika nikmachtij ika Biblia yejua Rosa Ascencio. Keman peuak momachtia Biblia, kikauak takat akin iuan nemia. Ijkon kemej panokej tonalmej, takat no peuak momachtia. Satepan monamiktijkej, moauijkej uan kitekitiliayaj Jiova ika yolpakilis. Yejua katka yekinika precursora ompa Santa Ana. *

Rosa kipiaya se amo ueyi tanamakaloyan. Nochipa keman kisaya tanojnotsati, tatsakuaya uan takuaujtamatia ke Jiova kimakaskia tein kipoloskia. Keman mokepaya seki hora satepan, nochipa ajsiaj miakej takouanij. Kiitak ke melauak tein kijtoua Mateo 6:33, uan amo keman kikauak Jiova hasta keman momikilij.

Se tonal, tiopixkat tein ompakauin moajsia kiitato takat akin techkauilijtoya kali ika renta nejua uan oksekin makuil misioneros. Kinejmachtij ke komo amo techkixtiaya, takat uan inamik amo kinkauaskiajok maj pouiskiaj tiopan. Ipa achtoya, nejon takat, tein katka se ueyi tekitikej akin kitelixmatiaj, kikualantiaya maj tiopixkamej amo kuali monejnemiltianij, yejua ika amo kikauak maj kimojmoujtiani. Ta kiluij ke amo kitekipachouaya maj kikixtianij tiopan  uan techiluij ke ueliskia timokauaskej nochi tonalmej tein tiknekiskiaj.

Ompa San Salvador, inamik se ingeniero akin itokay Baltasar Perla momachtiaya Biblia iuan okse misionera. Nejon takat kipiaya se kuali iyolo, sayoj ke amo takuaujtamatia iuan Dios porin kiitaya ke amo kuali monejnemiltiayaj tayekananij itech taneltokalis. Maski ayamo katka itaixpantijkauj Jiova, kijtoj ke techpaleuiskia maj mochijchiua plano uan sucursal uan techiluij maj amo teyi tiktaxtauiskiaj.

Keman Baltasar tekitik iniuan tokniuan ijkuak mochijchiuak kali, kiyekneltokak ke kiajsik tamachtilis tein melauak. Moauij itech tonal 22 metsti julio xiuit 1955 uan tepitsin satepan no moauij inamik, Paulina. Ome ikoneuan kisentokaj kitekitiliaj Jiova. Semej akin no motokaytia Baltasar Perla, cuarenta y nueve xiujmejya tekititok Betel tein moajsi Brooklyn uan ompa tapaleuia maj mosentoka motanojnotsa noyampa taltikpak. Axkan yejua semej Taixyekananij itech Sucursal tein moajsi ompa Estados Unidos. *

Keman ompa San Salvador peuak tikpiaj uejueyi nechikolmej, tokniuj Perla techpaleuij maj tikajsikan se ueyi kali kampa timosentiliskiaj. Yekinika amo semi timiakej katkaj uan amo tikuiaj nochi kali, sayoj ke ika itatiochiualis Jiova, nochi xiujmej timomiakiliayaj uan satepan amo tiakiajok ompa. Itech nejon uejueyi nechikolmej keman semi tiyolpakiaj, nikinajsia akin achto nikinmachtijka Biblia. Xiknemilikan keniuj nimomachiliaya keman sekin akin achto nikinmachtijka, nechualkuiliayaj maj nikinixmati noixuiuan, tein kijtosneki, akin yekin moauijkaj tein yejuan kinmachtijkej.

Itech semej nejon uejueyi nechikolmej, se tokniuj takat motokij kampa nimoajsia uan nechiluij ke kinekia nechiluis teisa. Nejon nechtanemililtij porin amo nikixmatia. Nechiluij: “Nejua katka semej telpochmej akin tamechtetenkej ompa Santa Ana”. ¡Semi nechyolpaktij nikmatis ke axkan no katka semej itekitikauan Jiova! Tein timonojnotskej nechyekmatiltij ke se kitekitilis Jiova miak tonalmej yejua tein okachi kuali tein uelis se kichiuas itech se inemilis.

Nitekitik kemej misionera ompa El Salvador ajsitoyaya veintinueve xiujmej. Yekinika nitapaleuij Santa Ana, satepan Sonsonate, Santa Tecla uan San Salvador. Satepan ke nikchiuak miak netataujtilmej, itech xiuit 1975 nikixtalij nimokepas Spokane. Notatuan akin amo kikauayaj Jiova, xiuejkejya katkaj uan monekia maj nikinpaleui.

Nopopaj momikilij itech xiuit 1979. Niksentokak nikyekpiak nomomaj akin yolik kipolojtiyajki ichikaualis, uan momikilij chikueyi xiuit satepan keman kipiaya 94 xiujmej. Semi ouij tein nikpanok, uan nejon semi nechsioujtij uan semi amo kuali nimomachiliaya. Ueyi netekipacholis tein nikpanok kichiuak maj nikpia se kokolis tein kichiuaya maj pojposauaya nonakayo tein semi nechkokouaya. Sayoj ke netataujtil uan inetasojtalis Jiova, nechpaleuij maj ueli nikxiko nejon tayejyekolis. Jiova yekmelauj kichiua kemej motenkaua itech Isaías 46:4, ta hasta keman ‘nixiuej’ nechyekpia ika netasojtalis uan nechmakixtia.

Itech xiuit 1990 nimokaltalito Omak (Washington). Ompa uelik nikintapouij iTajtol Dios akin tajtouaj español uan nejon kichiuak maj oksepa nimomachili ke ueli nitapaleuia. Sekin akin nikinmachtij moauijkej. Satepan amo uelikok nikyekpiak nochan ompa Omak, yejua ika itech metsti noviembre xiuit 2007, ninemito itech se amo ueyi kali tein moajsi ompa Chelan. Kemej nikan sayoj nejua niitaixpantijkauj Jiova akin nixiuejya, tokniuan itech nechikol itech tajtol español nechselijkej kemej ininueyinan. Nikinteltasojkamatilia nochi nepaleuil tein nechmakaj.

Kemej senkis niknekia niktekitilis Jiova, nikixtalij amo nimonamiktis nion nikinpias konemej (1 Cor. 7:34, 35). Amo nochi ueli se kipia itech nejin nemilis, yejua ika niktayekanaltij tein okachi moneki: niktekitilis Jiova ika nochi noyolo. Nikinpaleuij miakej maj kiixmatikan Jiova, akin nikinita kemej nokoneuan. Itech Xochital uelis nikpias nochi tonalmej tein monekis uan ijkon nikchiuas okseki taman tein nechyolpaktia. Tajkuilol tein nikteluelita yejua Salmo 145:16, kampa Jiova motenkaua ke kinmakas “inintanejnekilis tein kuali nochin tein yoltokej”.

Maski nikpiaya 91 xiujmej, niueliok nitekiti kemej precursor. Nejin tekit nechpaleuia maj niyolpaki uan maj kuali nimomachili itech nonemilis. Keman niajsik El Salvador yekin peujtoya tanojnotsalis. Sayoj ke axkan, maski Satanás senkis kitemoua kitsakuilis, moajsij panoua 39,000 tanojnotsanij itech nochi altepet. ¡Nejon semi kichikaua notakuaujtamatilis! Yekmelauj Jiova yetok iuan ixolal.